Catalog

fitf CUMHURÎYET anayasa gOveni alsa da, politika fçeriği bakımından gerekli olan politik güveni de elinde tutacak bir hükümeti verici nitelikte değüdir: Kendi içinden güvenilir bir Başbakan çıkara mıyacağından; Ülkeyi seçime götürme inancı veremiyeceğinden: Bu seçimi, komandolu bir savaş dışında, bir sosyal barış içinde yapma kefaleti veremiyeceğinden; Çünkü Cephe, Ittifakmı hera klasik. hem çağdaş anlajnında kavranması geıeken bir demokrafi yanlısı olmaya değil böyle bir demokrası>e düşmanlık göıiintüsüne dayatnsmdan... Öyleyse bııgünkü koşnllar altında 'güvenilir hükümet>in nerede olduöunu arstırmamız geıekır. Bugün, «Guvenüir Hükümet.. o hatta bir azmli'c hükümeti bile olsa söyle bir hükümettır: # Ancak. seçira konu=unda bir gene! anla«ma>d ve ıstcme (iradeye' dayalı olan hükümet: •Sfçime. bütün siyasal kaıiyerini kefil olarak •TjMeıip inandığına u!kenın de inanacaeı bir Baçb.kan yönetiminde bir hükümet; # Sccimi de. son 6 a\ ın sorumsuz hükümetleri »Mesinde at kosturmaya bpslamış olan komandolu hır kampanya dı«ında yapacağına. yaptırpbılecegine. gene bütün siyasal kariyerıni kcf.l gds'ererr'*, ıılkeyi inandırmıs bir hükümet. Ophe. geekli matematisi bu'.a da. bu pol'*ık •ııtelikten uzaktır. Çünkö diımenini. hem klâsik an Umıyla, hem modem anlaınıyla demokrasinin ba= ögesl olan özşiirlüie karsı bir • rotada tuttunicu süçlerin kurııluşudur. Bdyle aüçlerın siyasal aracıdır. Ve. özellikle. güvenilirliğini çoktan vitiımıs sivasal liderlerin yönetimi altındadır. Cephe'nin dısında bir hükümet kurulabilecekse. Mikanda gösterilen «Güvenilir Hükümet>in kuııl ları, o bükümet için 1e gecprlirlr 25 Mart 1975 T ürkiye, «hükümetsiz parlamentarizm.den çıkmasını elbette bilecektir, başaracaktır. Burada «hükümetsiz parlamentarizm'i, Ece vit Hükümeti dışında, 12 Marttan beri süren evre için söylüyoruz, Ama özellikle son 6 ayı anlatır bu terim. Fakat bu terimin içeriğine bakarsak terimin funu belirttiğini görürüz: Hükümetin; Parlamento nun öz istemine (iradesinei, öz rızasına, içten güvenine dayanmadığı; hattâ bu güveni biçimsel olarak da alamadığı bir sistem... Bunda ortada bir Parlamento vardır. Bir hükümet de vardır. îstifalar, düşmeler de vardır. Hattâ biçımsel güven de vardır. Fakat bürün bunlar, parlamentarizm'in hükümetleri, meclisleri, istifaları, düşmeleri, güvenleri değildir. Bir başka açıdan bakmca bunlar; Anayasa biçımlerine uydurulmuş gözükürler. Butün bunia rın (dolaysız olarak öngörülmüş olsalar da) yine rie «Anayasa içre.likleri \ardır. Bundan dolayı Drtada var gibi gözüken hükümet. «siyasal kararn alır. «Siyasal tereih.te bulunur. Ülke ve yurttaş da, hatta uluslararası ilişkiler dünyası da bu karar ve tercihleri yüklenmek, taşunak zorunda kaUr. Fakat, dediğirniz üzere, bu hükümetlerin Ana rasayla ilijkileri, ancak bir görüntüdür. Çünkü ka •arlarınm, tercihlerinin, demokrasinin kurala olan ;erçek sorumluluk dayanağı yoktur. Çünkü bu cararlar, tercihler, Parlamentonun öz istemine, öz •ızasına, öz katkısına, içten güvenine dayalı bir cuvvetin kararlan, tercihleri değildir. Aslında bu cararların arkasında, onlara, kendini zorlayan bir ^gemen güç vardır. Bu egemen güç, önce parasal, renra kimi jeflerde beliren kişisel maddesel bir füce dayalı bir iç dinamik olarak, parlamenta•iım'j, içinden, bir faşizme döndürmüştür. Burada, OLAYLAR VE GÖRUŞLER Sevgı HıJgıden Doğar oğaz yalılan üstüne yazdığım bir yazıja eleştir?n ikı okur mpfctuou alciım. Çokfan ben denınrneK ıstediğıra bır Konııja vakla?ırr gerekçpsim varattıklan için okıırlarıma teöenkür edeıım. Boğuz aaKi eskı yalıların salulmasını ve verierire oeton apaıtımantann koncturulmasını yermısrım oen Esentepe Blok Aot. 52 ln'da otursn Sayın Erdo°an C'irkan. t)j tııtumu benım «hall;çı kisiliiime» yaJjıstırHmam's ve «hurjuıa sanatınrian öte. aristnUrasi sanatının vıkılmava <üz tulmuş dnküntülerini M\unmak «steril» bir sanat a>kının tepkisi değil midir'?» dıye surauk'an •»onra diyur kı « flaikta» hir lek Uisiniıı hile mutluluğu icin. deüiri \e knıları ınsafsızca parsellemiş eski valıların vanı^ını zetkle se>redi\orum. Va siz?» Mucianja P K. 4 adresını veren Sayın Sarnet Kıvrım ıse bu kor.uaası fiknnı sövle özetlıyor: « ialılar uygarlifin tanıklığını >aptığı kadar Osmanlılarm snn (ieı irlprinin acıh birer h ıtırasıılırUr Halktan kopıık lr sııııfın kntü vr hazin anılarını vaıısıtnorlar. Yalılar. halktan alflıî) \ın>îlerle 7e\k \e "iaralanııı sürdürpnlerin vaşantılarınm sîmeesîclir. Yalılara \ı kösklere baktıkca o sınıf^ karsı nefrrtim uvanıvor.» GÜVENILIR HUKUMET Prof. Bahri SAVCI bu durumu hazmeden kimi partiler. adı geçen egemen güçlü bütünies.p .egemen sınıf ıktıdarı» kurmak ısterler. Fakat bu partiler, bunu. ortadaki demokraük birikimin yoğunluğu dolayısıyle tam gerçekleştire memişlerdir. Ülkenin tarihinden gelen ve toplumsal yapının içine iyice sinmiş bulunan bir demokraük birikim, finans kapital kimi şeflerde beliren maddesel güç onlarla bürünleşen siyasal partiler birliğini bozmuştur. Ve Türkiye, «hükumetsiz parlamentarizm» evresinden kurtulup kendi parlamentarizmine kavuşmuştur. Fakat bu da pek uzun sürmemiştir. Bu kez, demokratik özgürlükçü birikim önünde ufalandıklarını göıen o siyasal partiler, girişim Ierinin biçimini değiştirmişlerdir. Kurulan parlamenter hükümeti. türlü yollarla engellemişlerdir. Sonra düşürmüîlerdir. Daha sonra da. bu kez, bir başka tur «hükümetsiz parlamentar.zm» uygulama evresi açılmasına neden olmuşlardır. Şimdi bu e\Te içinde, ulusu, bir cephe heybeti ıle ürkütüp hükümeti de i&temek*edirler. Hükümeî konusunria kendı cephelerinın iktidarından başka bir forraülü kabuJ etmiyorlaı. Türkiye'nın ancak bir yapımlar ücraat 1 hükümeüne gereksinmesi olduğunu ileri sürerek, bir ulusal kabmeyı hile reddediyorlar. Kuvvetlerini de, üüede bir sol allerjisine dayamaktan ahyorlar. Bunların, adeta, CEPHE adma içine duştukleri bu ihtüâl sinirliliğine çok basit bir yanıt verilebilir: Matematik gucü ve politika içeriği açtlarından «Cephe İttfakı» yeterlı bir hükümet çıkarmaya yetenekli değildir. Evet. belki Cephe. gerekli matematiği bulabilir. O zaman 6 ay sürmüş olan hükümetsiz parlamentarizm'in son evresi de gerçekten bitmis gözükiir. Çıinkü ortada, biçimsel olarak parlamenter sorumSuluğu olan bir hükümet var olmuş bulunur. Ama bu kez de .GÜVENİLÎR HÜKÜ1IET. noksanmı duyar ülkemiz!.. Bur.u duyacaktır ülkemiz... Bugün Türkiye için baş gereksinim «Güvenilir bir hükümet»dir kı. Cephe: ma+ematiğî bulsa ve B Sopa ve Kafa Muzaffer HACIHASANOĞLU GÜNÜN KİTAPLAKI ÜNÜ Marksizm Leninizmın İlkeleri Diyalaktık ve Tarihi Materyalıır 25 hra 2. Cilt: Kapitalızmin Ekonomi Politiğı 15 Ura TAR TAYINLAR1 P.K. 37 tSTANBUL 1. Cılt r üruyorlardı, kendllerinden geçmiş, öğretüenleri haykırarak, düzgün sopalarını sallayarak, gözlerini kan bürümuş, rfüşmanır» üstüne gldercesine. Pollsler görüyorlardı yüruenleri, duyuyorlardı kin kusan haykınşlan; boraboj bakıorlardı hiçbir şey yokmuşcaslna. Kişüere saldırdılar, dukânlara saldırdılar, derneklere saldırdılar, doğdüler, yaralaılar. oldürdüler en sonunda. Çağda? düşünceye, Atatürk ctevrimlerine, emekçl halkı yandırmak Isteyen öğretmenlere, aydınlara, Anayasa'ya sa:ırıydı bu. Anayasanın 19. maddesine göre memleketimizde üşunce ve vicdan özgürlüğü vardl. Kimse inamşlanndan doıyı kınanamazdı. KAFA'ya saygı duyularak düzenlenmışti u madde. Çiğnedller son Elâzığ, Malatya, Muş, Erzincan olayırında Anayasa'nın bu maddesini. İnançlar, korku ile, SOPA ile değiştirilemez. Korkusunan, baskı yüzünden, inancından caymış görünen klşileri artrmak ne kazandnabihr bu aymazlar surüsüne? Çabalarının oşuna olduğunu er geç anlayacaklardır. Halkı kendi çıkarlarının bilincınden uzaklaşbrmak için lusal ve kutsal duygularla oyalamak yolunu seçmişîerdir endilerine M.C. diyen sağcı partiler. Gerçekte sağlam bır ığcı görüşleri de yoktur bunian yönetenlerin; çıkarcırfırlar idece. Zenginler destekler onlan. KAPA'ya karşı SOPA'yı aralanyla, yalanlanyla sağlamışlardlr. Köylere para gönderişler, «Camilerl yıkıp yerine bostan ekecekler...» sözünu jurrauşlar, camilerde «aldın öğütleyen vaızlarla kışkırtmarda bulunmuşlardır. Bilirler hepsi de Menemen Olayını. alktan yana sözü olmayanlar, karanlığı sevenler, kendileriseçkin sayanlar, halkın tümden yönelime katılmasını isteıe3enler. bu oyuıvlan sürtfürmeye çahşacaklardır. ASALET ve DİPLOMA önemlidir onlar için. Kafa değil ivde değerlidir. Eski deyimiyie cMazrufa değil zarfa» bakarr. Okuma, düşünce, sanat yapıtlarıyla, sanat gösterileriyle Ifilenme, gösterişten öteye gitmez bu sayın baylar, bayanr için. Kürklerlni göstermek İçin teltrlet' tty*tr«y*;"Kftâpklan okııçıpaHifS ^a^p lüks ciltll Bu böyle sürüp gitmeyecektir; uyanacaktır toplumun çojnluğu. Kendilerinl seçkin sayanlar memleket politikasında k soz sahibl olmaktan çıkacaktır. Sopalar kafalann gelişmesinl önleyemiyecektlr. Zora ba?jrma patlamalan doğurur. Toplumcu yazarların görevi yazılarını herkcsin anla;. aleceğl Türkçeyle, anlayabileceği biçimde yazmak olmalıdır. ilim gücünü göstermek İçin rorlamalara gidenler toplum için jrarll olamıyorlar. Açık seçik yazmak kitleyi uyarmak ıçır» îreklidîr. Toplumcu gazete ve dergiler en uç yerlerde bile anlasıbilecek yazılarla donanmalıdır. Ulaşabilmelidir her yere. tanbul'da ja d*a Ankara'da toplumcu bir dergide teorinin ?r kalıpları içinde, yalan yanlış çevirilerle, sağa sola sataçalarla, oyalanmak halktan kopmak olur. Toplumcu tiyatrolar oyunlannı, demeç dolu oyunlarmı, ;ntsoylulara değil, halka, emekçiye gösterebilmelidirler. Toplumcu dernekler, konferanslar, açık oturumlar, açık ıva toplantıları, yürüyüşler düzenlemekle ulaşamazlar hal!. Ancak onlann devlet dairelerindeki işlerindeki güçlükle• kişilerle olan ilişkilerindeki haksızlıklara çare bulabilme, iirler. Güçleneceklerdir o zaman. Kafalar aydınlanacaktır. Kamuoyu her gün bir bnceki inden daha ileriye yönelecektir; boşunac*ır çıkarcüarın çaıları; ne kutsal, ulusal duvgularla gıdıklamalar, ne de sopar engelleyebilecektir bu düsünsel gelişmeyi! Fakir Baykurt KEKLİK Roman Fiyatı 25. TL. PEMZI KITABEVI Romatizma v e l Kireçlenmeden i KURTULUNL AGFflLARINZN NEDENİ. TEDKVİSİ MASAJLAF», L6ÇLARNZ £ DrB.Hemlnger Ekonomi politik dört kitap bir arada OSKAR LANGE MAY YAYINLARI 1= 7 Bu kor.udd gerçeğe yaklaçabılmelc ıcın, onre su sorj;.u kentlımıre j'oneltmek gerekır. Kokeninde sömüru vat vor dıve tanhsel değeri olan anıtlardan nefret edecekset:. acaba sevebıle^eğımi? Oır tek uvKmlik anısı ve kalıııtısi bıı'abılır mıvız?. Şımdiye dek tüm uvgarlıklar srirrurtı düzenleri üstüne Kiırulınııstur. Batı Anadoludskı Riirelım tat:ınaklar. su kerr.erleıı. acıknava »ıva'rnlan. e«k! saravlar. Splcuk ve Osmanlı jnıtlarının hansı biri bi7^ som.iriı ciuzenlerınden anılar taşımıyor'.. Mıs'.t'dakı Ehraml&r; kolelertn ter, kan ve gözyaşlanyla vtikselaı. Çın seddi. Avasolva. Akropol, Versaille, Kremlin. Topkaoı Tumunün harcında somürilnün çeşitlı biçimlerını goriiriiz. Ortacajın va ca «Cvamş Çağı»nın Avrupası'nda oluştunılmuş kılıseler, sıisleraeler, sara>lar, resımıer müzik psrçaıarı hevkeller. sömıira düzenlennin uyumlarım vansıtirlar bize Devrimci ki^ının öncelikle bilmesı gereken, ?:rr,ai\e riek bıiimin ve sanatın yeryÜ7Ünde sömürünjn hiülı yürüdüğü odak ncktalarır.da pelısti.üiriir Kölclik, dcrebevlik, ve kapitalizm çağlarında. hansi ülke •=ömijrüvü eeniîle'mi1;, yoğunlastırmjşsa, orada uygarlık hızlanmı^tır SosyaJi«tlpr bu valın gerçeğı iyi niürler... Fransa ria. Irgiltere rie, Almanva'da bilim ve sanat, o ülkelerdekı eqpmen sınıfların sömürüyü evren^el boyutlara kavu^turmaları neden:\le n nıeli bır se'ismeye kavujmu«lur. tlk jte?, Yirminc: Yüzvılda, ınsanlık. «öm'jru uygarlıklarından somürii^üz uygarhğa geçış donemını yasamaktadır. Puşün sosyalıst ülkelerde, tanlıiel anıtlara ve sanat yapıtlarına olağanüstü bir titizlik gösterilır Çarların saraylarına gözbebefi gibi bakıhr Rusya'da . Dünvanın hiçbir yerinde görülmedik arkeoloii araştırmalanyla, onbinlerce anıt gun ışığına çiKanlmıştır Çm de ürtaçdğdar Kalma kih^elerdp, res^amların vapıtlan \en:den değerlendırilmektedır Arnavutluk'ta .. tster insafsız derebevının şatosu olsun, ıster acımasız O^manh paşasır.ın yaliM. ıs'er zalim imparatorun saravı; sanat ve tanh degeri tasıvan her kalı'ım, tum inanluın malı gıbi korunur, şevecenlıkle, titizlikle . Sevgi, bilgıden doğar; nefret bilaısızlikten .. Devıırnci. toplum olaylarını doğa olavlarl gibı bılımsel ya?alaıla acıklar. Geçmişın toplumsal olaylanna, leolo.iinın. bıyoloıinin. fiziğin koşullarında bakabilen bilim adamının yureği, geçmi?m anıtlarına nefretle dnlamaz. Bugönlril sömürücülere karşı kavgamızla tarihimlze karşı sevsım!7i bırbirine karıçtırmıya:ım. YeJı • Sekız Hasan Paça\a so«valist olmadığı için. kızamayız: ve tarih=el anıtlanmızı devrimci bilmciyle sevmezsek, çağdas insan olamavız. Sevgi insanın insan olusunda bir büyük ögedır. Çağdas biünçle sevelim insanlan, sanatlan, tanhi ve doğavı .. Guzelim bir tarihsel anıtı sevemiyen. halkı nasıl «ever? U, bir eski yal'yı yakmakta d?ğıl, halkçı düzen içinde eski yalının yerini ve içlevini saptamaktadır. TIIİ ÇIKTI fscott fitzgerald büyük gatsby ROMAN 15 !.\P K BAŞSAĞLIĞI Cemiyetimiz Uyesi, kiymetli sazeteci sander yayınlan MARDIROS KOÇ'un veflltl dtolayısiyle en derın teessurlerirr.izi bıldırir, kederli ailesine ve meslekdaşlanmıza başsağlığı dileriz. GAZETECÎLER CEMllETt 500 KIŞI İÇİN DEMOKRATİK SOLU TARTIŞAN KİTAP (Cumhuriyet 2267) Vefat ve Başsağlığı Cemiyetimiz Üyesi, kıymetü gazeteci • 1 CAĞDAS YAYINLARI Britannica ENCVCLOBEIMA * yayır. : CHP GENÇLİK KOLLARI d a ğ111m : BATEŞ Aıle Kıtapları KflDRI OGÜZ 23 M»rt 1975 Pazar günü vefat etmiştlr. Cenazesi 26 Mart 1975 Çarşamba günü öğle namazını müteakıp lzrnır Güzelyalı Camilnden kaldırılacak olan merhuma Tanndan mağfiret, kederli ailesine ve meslekdaşlanmıza başsaglığı dileriz. GAZETECİLER CEMÎYETt (Cumhurivet 2^66) »1 TUKENEN KITAP: Ölümsüz Oyun ilgiyle okunan 74 denemesi bir arada ^ OKTAY AKBAL'ın GIDALARIM1Z VE SAĞUĞ1MIZ 2. BASKI ÇIKTI [ İsteme « r e a : ÇAĞDA5 YAYINLARI: f Cağaloğte HolkeTiSot H o : 3 9 ü İSTAKBOL BAHARATLAR VE İÇECEKLER ŞEKER HASTALIĞINÜA Korunma ve Tabu redavı (4 Avrupalı IX)ktordan) •0 TL. 2 Odemelı gonderılır. P.K4 443 Kmla'/Ankar» TQrk aydınlan için özel bir fırsat yaratarak dflnyanm en büjük kültür hazinesi 24 ciltlik ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA'yı % 50 den fazla indirimle sunduk. Eli mizdelri seriler bitti fakat istekler bit medi Şimdi yeni bir kontenjan sunuyoruz. Siz de ENCYCLOPAEDIA BRITANMCA'yı % 50 den fazla indirimle 6000 TL'. yerine 2950 TL. ye almak İ9tiyorsanız, aşagıdaki kuponu hemen bugün dolduımp gönderin. YAKIN .' ÇAGLAR TARİHİ N.V.Yeliseyeva /0 I648İNGİÜZBURJUVA DEVRİMİNDEN 1918 SOVYET DEVRİMİNE KADAR GEÇEN 270 ' YIU.IKSINIFMUCADELESİVE BİLİMSELSOSYALİZMİN DOĞUŞUJ L tekinyayınevi ankara caddesi 51, istanbul Cumhuriyet 2268 9.BASIM0IKTI P K.749 İSTANBUL AMERİKAN NEŞRİYATI BÜROSU: A.Ü. Eğitim Fakültesi Dekanlığından 60'hk. 8lira Mereo BAINT dnldurolar KÎTAPta % 25 Indirlm. BÜ»ÜD vavmlat mevcut İSTAMBUL : istiklâl Cad. 348 Kat 3 Tel: 44 26 36 • 44 07 72 İSTANBUL : tstiklâl Cad. 387 Tel: 49 35 58 ANKARA : Mithatpaşa Cad. 31 Tel: 25 53 5435 İZMİR : Şehit Nevres Cad. 7 Tel: 26 942 j . » 1 ^ ^ » ^ ««. A I U K TCMZM VE KÜtTÜR DE OP8ET REKMJ; BASKI İO : 250TL. Pe$.nv*ayda 900,Tl.das 2 iy v»d*v!« | O 9X TU Peş.nvoavd» 473 TL. can 5 J / vadayl» | O 6W TL. rejın ve ayu* Î7.. TL. dan 10 »y v«,deyı« | Tâk*itlı ;3teile.'d» 15 v« ir.ss.ek ......,.,.„,, «.„„ DOÖÜ KARADENİZE AÇOAM PENCTSB O Brc;ur gunderir. s ...««....„ KÎTAPÇTLARDA: 10 TU 50 7 T . 1 Y H J J K : J00 H . AHHAVİ TO3U2M VE KOLTOR İSTEME AI)RE«; BKbm, Bulnn i Her kütüphane bir hapishane kapatır. Kütüphane kurmak, mabet yapmak kadar kutsaldır. Güneş dür.yayı, kitap insanlan aydınlatır. Bir insanın değeri, kitaplarınm değeri ile ölçülür. HEDEF: DEV BiR DENİZ GÜCÜ TURK DONANMA VAKFINA YAPACAÛINI2 YARDIMLARLA Asistan Alınacaktır Üniversıteler Kanunu ve genel hükümler uyannca Fakültemız Eğitim Psikolojisi ve Eğitımin Sosyal ve Taritıi Temellerı Bölumlerıne birer asistan alınacaktır. Bölümlerce tespıt edilen özel şartlar ve sınav tarihleri Fakülte Sekreterlığinden temin edilebilir. İlgililerin ögrenım ve dığer belgeleri ile bırlikte 3 nisan 1975 tarihine ka tur 3U U O UtapUK Ocretslı bor;unimü/ü lsteylnU Pusta masrafsıı öcfemelt ındırimll kıtaD gotıdenllr. LSTANBl'L KİT»P KHLPtsO Gıil Slneması Yanı SKHZAUEBAS1 | H CİITV.K E>:CY^LC?AEDIA BRlTAÎ.'MCA'yı l;,DİF..MELl FlAT7ANa»i5ıdm | X; &dem« plânuıa gir» iıtıyonua BU HEDEFE ULASABlLiRIZ. ABONE KOŞTTLLARI: 6 A T U K : ' Adru ,M^... ..,Şsir :•••,.. r.... t .....,„..,.. I | İiareiisdjjira b«del. v«/a pçg.n*;:r.;Y. Kredi Sankas: Tunel ŞD. :ı 4C5 Vo. U hssaha gi.^e