31 Ocak 2025 Cuma Türkçe Subscribe Login

Catalog

Months
Days
Pages
150 güne varan si/asal bunalım erken seçimle noktalanacak I I I i MılJiyetçi Cephe,, için asıl sorun, erken seçıme saha ve seyırcı avantajı,, sağlayaıak gıdebılmek Bugün ortaya çıkan sonuç, eski Cumhurbaşkanı CELÂL BAYAR'ın gerçek siyasal ağırlığının farkına varmıs olmasıdır. Haziran ayı içinde erken seçime gidilmesi kesinlik kazanıyor Turhan ILGAZ ANKARA. (Cumhuriyet Bürosıı) Türkıye 197"ı hüziranında erken seçıme gıdiyor. Son bır kaç günün siyasal gelişmelerinden sonra bu yargı arnk iyıden iyiye kesinlik kazandı. Tüm siyasal partiler seçımın kaçınılma.'lıgını görmekıeler. Ama kirni, DP gıbi, akıntıyii karşı kürek çekerek kendini korumağa çahşıyur, ksmi. CHP yibı eyieme geçnıek'e ueoıkerek bekliyor, kimi de. AP gib:, CGP sıbj seçimi işıne gelen kosullarda gerçek!eştirnıeıün mücadelırsini yapıyor... Seçim kaçınılrr.az. Ama asıl sorun. «Saha ve seyircı avantajı» ıle seçime girebilmekte. . AP Oenel Baskanı Süleyman Demireî'in «Mıliiyetçı» sıfauyU küçük partılere sunduğu ışbirliğı. bu avantajı kotarma gırışinıidır aslında .. Hatırlanacağı gibi Demırel, «MKiiyetçi Cephe» formülünü, CHP'yi en yaşamsal konularda anlaşmazlığa düsüierek bozulnıuş hir koalisyonun, istifa etmiş hükümetı ıçinrif» tutma olannğı kalmadığı ve CHP'nın, ker.disini köşeye sıkıştıran dokuz seçenekli öneri dercetini reddettıgi bı r sırada ortayu atmıştı .. CHP önerileıinin görüşüldüğü bir genel ıdare kurulu toplantısmda, İhsan Sabri Çağlayangilin, Genel Başküp.uıa, «Siz has;asm:z Süieyman Bey..» demeğe kadar işi vardırdığmı yazdı gaze.eler... Bunlara rağmen. Demirel CHP önerilerm; rerinettı ve «Mılliyetçi Cephe» iormulunü önerdi. Bu l'orınülün bulunnıasınöa. Fey/ıog.u'nun AP lıderinı yalnız bırakmuciiğını biliyoruz .. Basının sansasyım alışkanljğı içinde bulunan tormül, hep adındıın otürii irdelendı. Bu ışbirlıgini basm kendı siyasal eeıliınlerine göre, admdan otüru ya övriü. ya da yerdı. Bır de, paılamento ıçmdekı sayısa! desteği. CHP gruplannın mevcudu ıle kıyaslanarak. hükümetı kurınaKa kinıin daha cok anayıısal hakkı olduğu tanışıldl... Cephecılerin. seçımlerde de ışbırliği yaprru'k üzeıe sürdürdük.eri çahşmalar ıse pek az yeraldı gazetelerde rar verir» diyerek yan çiziyorlardı. Gerçekte AP için, seçimden kaç.p kaçmamak sözkonusu değildi. Çür.kü İ973 seçimlerinin ge tirdıği Millet Meclısı içinden. ülkeyi liîTT ekim'ine kadar götüıebilecek bir hüküme' çıkamayacağı AP tarafından da çoU iyi bilinıyordu. Kaldı ki bu gerçek CHP MSP koaiisyonunun yedi bııçuk ayda gelen sonu ile kanıtlanmıştı da... AP açısmdan önemli olan. seçimin kendisı için en elverişl: koşullar altında. en elverişli bir tarihıe vapılmasıydı İşte adına «miılivetç:» denen cephe, bu amaç'.a kuruldu . AP'nin 1H7.İ seçinılerinin ertesi gününden başlayarak dilınden dü şürmedigı iddıa şu degıl nıiydi: «Oylarım bölünmüstür. Bunu böien DP'dir. Eger DP olmasaydı bugün Millet Meclisinde 190 üyem o'.acakjı.» Buna göre AP'nin •Milliyeıçi Cephe» »irişiminden amaçladıgı elverişli seçim koşulîarının başmria. DP'nin silınmesi gehyordu. Fazladan. MSP, CGP ve M. H.P. ile de ışbirliği yapılmalı, sağ oyların tümden değerlenmes: ne olunak verecek yöntemler bulunmaİ!, en azır.dan öteki sağ partilerden AP'ye seçim kampan yası boyiınca. saldırı gelmemesi sağianmahydı... «Milliyetçi Cephe» sola karşı oîduklarım söyleyen tüm partilere açık bir işbırlıgı diye tanıtıldı ksmuovuna Bu. DP'yı çem bere alma strateiisınde, ilk taktikti. lP7:i seçim sonuçları açıkiandıgından berı DP, toplam oylarm \\17de HT'sinin sağcı partile re verildığinı oelirterek. sağın ikiıdaı olmasını önermemiç miydi° .. tşte, •Milliyetçi Cephe» adı altında. halk çoğunluğunun bu eğilinıine oevap verecek bir ısb'.rlinu getirip Demirel'de düğümlüvordu. Öyleyse sola karşı oluşunda. sağcılığında içten değıldi. Halk çogunlugıınun istek'erine, ki«:sel çekprnemezlikler uğnma »et cekiyordu Taktik en azınclün DP içinde hu zmsıızluk çıkaımags yaradı. Sadettin Bilgiç ve aıknridşlaıını. gelecek seçimlerd?ki seçilme şanslannı dikka!e alarak bir takını hesaplar yapmsğa yoneltti.. Bilşiç ve atksdaşlan. siyasal ge leceklerini. DP ile beraber değil. DP'vc rağmen düşünmek zovünd.t kalıyorlardı... «i öneriliyordu.. Ama DP. SOITI # BOZBEYLİ Bilgiç'in genel başkanlığa oynamasını boşa çıkarttı ve «MC» ıle köprüleri her geçen gün daha cok attı FEYZiOĞLU Asıl amacı herhalde AP ile bir gerçek birlesme; ancak AP Genel Başkanîığına da kendini yakıştırıyor redeyse birinci derecede söz sahi biymiş gibi gösterilmek istenen es ki Cumhurbaskanının gerçek gücü herhalde anlaşılmış olmahdır. Bayar'ın siyasal girişimlerine iiişkin pek az haber, pek çok yorum çıktı. Cephecilere yandaş yorumlarda, eki Cumhurbaskanının sağdaki birleşmeyi istediği öne sürüldü. cephecilere karşı j'orumlarda ise Bayar'ın Demirel'e olan kininden dem vuruldu. Bugün ortaya çıkan sonuç. eski Cumhurbaskanının ger çek siyasal ağırlığının faıkma var dığı ve bunu apaçık etmemek için şeytana külahını ters giydirecek mancvraları şişi de kebabı da yak m*dnn gerçekles'.irebilecek kadar deney sahihi oldıığudur. Bayar görmüstür k:, «Milliyet çi>; denen cephede korarılanlar bir seçim hazırhğıdır. Bu hazırlıkta, siyasete atılmak için kendısinden işaret ve yön bekleyen eski demokratlar etkili olamayacaklar, ancak sonuçlarından. De mırel'in istediği ölçü ve sınırlar içinde etkileneceklerdir. Bozbeyli ve DP'nin ise, bu hazırhklara engel olacak güçleri. bugünkü ko şullarda yoktıır.. Böylere Bayar, Cumhurba?kam taratından görevlendirilecek seçil miş bir parlamenterin baskanlığı nı destpklemeleri konusunda AP ve DP'ye çagnda bulunarak çekil mevi seçmiştir. Nasıl bir formül? Uysa Demirel Feyzioğlu ikilısinin buidukları '.ormül. her şpycien önce, kaçınılmazlığı gün gibi ortada olan erken seçiı.ıde «saha ve seyirci avantajını elde etme formülüydü.. CHP, bunalımın basmdan beri erken seçim öneriyor. başta AP o'.mak üzeıe sağcı partiler. »tarih empo2e edilmesinden» yakınarak, miilet seçim degi! geçim istiyor» demagojisme saparak, veva • seçime Millet Meclisi ka DEMREL Seçim yasasıyla tüm sağ oyların değerlendirilmesi sağlanmalı ve erken seçimde sağ partilerden AP'ye gelebilecek saldırılar önlenmeli Bayar ve eski Demokratlar Bu arada. Bayar ve eski Demokratlar için bir saplama yapmak gerekiyor... Son ay'.arın siyasal geiişmeleri içinde. Türkiye'nin kaderinde ne Bilgiç ve arkadaslanmn gördü gü, (tıpkı Bayar'ın gördüğü gibi i küçük part.lerin. bu arada ve en başta DP'nın defterinin dürül mekte oldugudur. Tam gerçek bir siyasal parf. kimliğini kazan dığı bir sırada, hazin bir kader bu DP için... Demirel • Feyzio.Çlu lkilisi tarafından gerçekleFtirilen «Millıyetçı Cephe» kaçınılmaz erken seçim için vararlı sonuclar verecek bir i=birlıği yöntemi olu^turmaktadır. Buna göre. cepheci partüer or'ak liste ıle seçmen karsısma çıkacaklar. üv nusulasında AP' ye, MSP'ye, CGP'ye ve MHP've basılan her tEvet» mühru cephe chavuzunda» toplanacak, Al'.nan tüm oyiann dört parti arasındaki nisbî bölüşümü ise, toplam oylarla sağlanan milletvekillerinin dört partirfen hangısine Bİt olduğunu belirleyecek... Böyle bir sistem, önce saî oyların bblünmesıni önlemekte ve hepsinl değerlendırmekteriir. CGP, MHP sibi ufak partilerin, milletvekili çıkarmava yetmeyen, ancak toplam oylarda bir bolünme sonucu da doğurduğu için «ortadaki» milletvekillicini rakıp partiye, yer.i CHP'ye kapt;ran olum'uz niteliei şimdi olumlu bir işlev yükîenecek, lOrtadaki» milletvekilliiini nice yerde CHP'den cephecilpro seçırerektir. Nasıl gerçekleşir? ABD daha 1919' da Kıbr ıs' ı Yunanistan' a ver mek istemişti Tarih. 10 şubat 1969. Amerikan Altıncı Filosu gene Dolmabahçe önünde demirlemıştir. Ama Missouri'nin gelişinden bu yana geçen 23 >ıl içinde Türk halkınm tutumu değişmiştir. Ar tık büyük sevgi gösterileriyle kar şılanmaz Amenkan savaş gemileri. Nitekim, 6. Filo'nun bu son zi yare:i de bü;,ük karışıkhklara yol açacaktır. Istanbul'daki gösteriler üzerine. Dolmabahçe rıhtımı yasak bölge ilân edilecek, îzmir'de gösteriler yapılacak. bu sırada Komünizmle Mucadele D«rnekleri Araerıka'ya karşı gös teri yapanları hedef alacaklardır. Bir yandan tutucu çevreler, Dolmabahçe camiinde Altıncı Filo'ya karşı namaz kılıp destek leme gös"erilerı yaparlarken Üni versiteli kızlar Istanbul sokaklarınds •Türk kadınım 8. Filo'ya eş ya gibi sunmak isteyen iktidarı istemiyoruz» diye yürüyüş yapacaklardır. (Nevzat Üstün Türkiye'deki Amerika, Istanbul 19B9, s&yfa Türk Amerikan iMskilerı iizeıine Ali SiRMEN €' ISMET İNÖNÜ, Johnson mektubu üzerine: Yeni bir dünya kurulur, Türkiye de orada yerini bulur! Türk Amerikan ilişkilerinde çok şeyler değişmiştir. Artık; Türk halkmın önemli bir kesimi, teslimiyetçi politikaya karşı çıkmakıadır. Ancak bu noktaya kolay gelinmemi<?t:r. 3tYİ). Menderes"ten sonrası Menderes Bayar iktidar.nın yıkılmasıyle, Türkiye'nin Amerikan dümensuyu politıkası kendiliğinden değişmedi. 1961'de Ereğiı Demir • Çeiik tesislerirıin kurulmasıyle ilgili an laşma imzalamr. Bu iki ülke ara,smdaki son büyük anlaşmadır. Koppers Associates S.A. lirması, devletin büyük yanrımlaıına karşm tesiste lıisse çog\ıaluğunun özel sektöre verılmesinden yan&dır. Ancak bu şarim yenne getirılmesi halır.de 13u mılyon dolar kredi verilecektir. Şart olduğu gibi kabul edilir. Gene 1961 yılında ABD askeri yükümlülüğünün lazlalığı yüzünden Türkiye'ye yaptığı askeri yar djmın bir kısmını Federal Almstn j'aja devredecek:ir. Kıbrıs sorunu ABD'nin maskesini iyice sıyırdı zemini ararlar. Kennedy savaşı önlemenin tek yolunun Kübadaki Sovyet füzelerinin kaldırılma sı olduğunu söyler. Kruşçef de 27 ekim 19tt2de Moskova Radyo sunda yaptıgı konusmaria ABD' nir. Türkiye'ye yerleştirmiş bulur.curduğu Jüpiter füzelerini kaldırmüsını ve Küba iie Türkiye'nin roprak bütünlüiiürüin Biıleşmiş Milletler önünde karşılık lı olarak garanti edilmesini istiyordu. 2i ocak 1963'te Başkan Kennedy, İtalya ve Türkiye'deki Jüpiter üs lerinin kaldınltnasına. bımun ye rine Akdeniz'e Pularis lüzeleriyle donatılmış luzeler gönderılme sine karar verildiğini açıklıyordıı. Başbakan İsmet İnönü ise, 1963 ağustosunda bir Amerikan gazetesiyle yaptığı görüşmede, fü zelerin kaldınlmasının Türkiye ile ABD arasındaki görüşnıelerde kararlaştırıldıgını. bunün Kü ba'daki Sovyet füzeleriyle bir ilgısi olmadığmı soylüyordu. O sıralarda Türk basınmm bir kesiminde fü^tlerinin kaldınl masının siiz konusu olmadığı da hi ileri süriüüyordu. 1%4 yılı biılıarında Ankara anLişmaların kendisine tanıd'.ğı hak ka dayanarak, Kıbrıs'a müdahale nin eşiğine geldi. Silâhh Kuvveî ler alârnıa geçiıildi. Tanı bu sırada Amerikan Altıncı Filosunun Ada ile Tüıkiye arasındaki sularda Türk Kuvvetlerinin önünü kes mek için dolaştığı lıaberi geldi. Iş bununla bitnıeyecektir. haziran ayı içinde İnünü, ABD Baskanı Johıi^on'dan bir mektup aia cakt^r. Aynı ayın 5'inde yazılrnış mektupta İnönü'ye 1947 yılında kendi iktidorının imzaladığı ünlü yardiin anlöşması hatıtlatılıyor ve • askerî yaıdımın veriliş amaçları dışında kuîlanılamıyacağı» bildiriliyordu. Üstelik K:brıs olaylan yüzünden Türkiye bir Sovyet sal dınsına uğrarsa. Washington'un duruma seyirci kalacağı da açıklanıyordu. Ankara şaşkındır, Büyük dost ABD Yunanisıan'ı kayırmaktadır. Oysa şasacak bir şey yoktıır bunda. Bir an için geriye. 1919 yıhna dönelim: Wilson. Llyod George ve C!emenceaıı bir aradadırlar. Sözü Llyod George alır: Niyetim Ktrjns adasmı da aynı biçimde Yunanistan'a vermektir. Clemeneeaıı Unutmayınız ki. Berlm Antlaşmasına göre bu konııda lıenden izin almanız geıekir. Llvod George Bu izni bana veroceginizi umarım \Vilson Yunnni'tan'a hu armağanı verehilirseni^. büyük ve degerli bir :s yapmış olacaksıABD dahii IJÜJ'da. K'.bns'ı Yunnnıs'an'a verm?l:ten yanadır. Ama 1964'de en tecrübeli oldr.Ju sanılîin fın ır''ıu:;arımız nız. Bu yöntemin İlgili yasada yapılacak değişiklikle yürürlüîe sokulması. ku?kusuz önce cep henin hükümet kurtnaçına baSlıdır. Bu noktsda denilebilir ki. «Millivetçi» denen cephe hükümeti kuramadığı sürece bu da cerçeklestir'.lemez. Bir başka şey daha söylenebilir ve denilebilir ki. bu yöntemle kazanılacsk milietvekilliklerinin bölü?ülme>inde. cephe içinde göriis avrılıkîarı çıkabilir. bu da yöntemin yürürlüîe sokulmasını engeller... Su ikinci görüsün cevabl, sanırız Demirel'in son basın toplantısında var. Basın toplantısınria Demirel hükümet kurma, hem de eecici seçim hükümetı nlteH&i taşımavan hir hükümet kurma zonınhıg'j üzerinde durdııeu kadar. seçimden ffe föz etti Hem de «Mavıs «onu»ndaki seçimden. Millet Meclisi'nm bütce cıkar çıkmaz tartışacağı seçimden... Bu sozler DP've oldugu kadar cephe içi ortaklara da söylen!vordu her halrie .. Demirel için, Piljıç ve arkadaşlarının katılmaMvla, arka^ınria vp'erli parlamento de'teîini bulacak bir hükümeti kurarak seçim sisteminrie tstenilen deği'ikliklere Eİtmek kadar. CHP ile, küçük partileri ta^five etfecek bir Sist?m de5i=ikli5inde anlasarak seçimlere ritmek de olasıdır. «İtibarh yandaş» JOHNSON, .î Ha?irtn 1964'de : Verüiğinıiz süahları Kıbns'ta kullunamazsınız ve Kıbrıs yüzünden Sovyet saldırısına uğıarsanız seyirci kalırız'.. Üs yok tesis var. cevabım verecektir. Ama. li*0n seçimleri iie TİP de Parlamentoya 14 milletvekili sok muştur. Bu parti ABD'ne bağım hlık politıkasına karşı amansız bir mucadele sürdürmektedir. Üstelik bloklararası ^nımuşama da Türkive'y: komşu!arıy!e biraz daha yumuşak politikaya itmekte dir. miyetçi bir çizgidedir. Nihat Erim'in teslimiyetçi politikası kâğıt üzerinde kalmayacak gerçekleşecektir de. Türk demokrasisinin başına balyoz gibi inen Erim ABD'nin isteğine uyarak Türkiye'de haşhaş ekimini yasaklamıştır. Bu sırada bazı kabine arkadaşlarını bu karara razı etmek için ABD' rien 450 milyon dolar alacağımızı söyiemiştir. Oysa yasak'.amadan sonra yapılan pazarhkta 35 milyona razı olacaktır Erim. Onun da tümü verilmeyecek, haşhaş ekicisinin eline ise bir şey geç • mevecektir. j Bu sonucun almmasında, | ABD gençliği zehirleniyor. ' Bu bir ınsanhk davaşıdır. Pa ] zarlığı olmaz ekimi yasaklayacağrz. diyen devrin Genel Kurmav Başkanı Merr.duh Tağmaç'ın da büyük etkisi vardır. tste Celâl Bayar gibi DP11 Sadettin Bilgiç ve arkadaşlarınm da siyasal kulislenn tozu dtımanı arasmda birden bire gördükleri oluşum btıdur. Seçmek istedikleri şey ise. kendileri dışında, kendilerine karşı işlevecek bir tasfive metoınizmasm! «evrptmek yerine, CHP've karsı kendilerinin de ftitibarlı yanda=lar» olarak bağırlara basılacağı kavsada yeralmaktır. «Milliyetçi» cephede kazılan seçim havıızunu şimdilik CHP yalnız seyredivor. DP ise, içine düştü düşecek... Fevzioğlu'nun asıl amacı herhalde AP ile gerçek bir birlesme olsa gerektir. Serbetçi profesörümiizün aklmdan AP Genel Baskanlıgır.ın geçtiginl bile düsünebilirsiniz. Kimbilir Siynı düşünce Türkeş'in de kafasım kıırcahyordur.Havuzun kazıîmasmda en «rt: MSP mızmızlık edebilir. Malum ya. Necmettin Hoca'ya göre. «MSP'miz» gelecek seçimlerin favorisiıiir. Ama. Bilsiç ve arkada$îart istifayı bastınp AP' ye kapagı attıklan anda, iktidar kolttıgunun önündeki engeîler birdpnbfre yıkılmış olacagmdan. o sarhosluk içinde Erbakan'ı yıımuçafmanır) yolunu bulurlar De mirelFeyzioglu ikilisi... Washington 1967'de de Kıbrıs'taki faşist Rum unsurları Türklere karşı kulianmıştır. Bazı kalemler:mizin. b^rışçı tutumuy'a Amerikan dış politikasını kurtardığını ileri sürdükleri, Şili darbesinin mimarı «Sevgili Henry» ^Kissinger) 1074 temmuzunda girişilen faşist Sanıson darbesinin hazırlayıcıları arasındadır. Bunu açıklanıaktan çekinmez Kissinger, Türk kuvvetleri adaya çıktıktan sonra yaptığı bir açıklamada: Türkiye'nin miidahale edebileceğini hiç düşünmemiştik, der. İnönü uyanıyor İnonü 19fi4'de uyanacak ve. Yeni bir dünya kurulur, Türkiye de orada yerini bulur diyecektır. Bir seri olay bu uyanışla ilgilidir. 1964 ekimtnde uzıın yıllardan sonra ilk kez bir Türk Dışişleri Bakanı Moskova'yı ziyaret edecektir. 7 ocak 1963'de ABD'r.in açıkla dığına göre. Türkiye çok tarallı nükleer güç tasansına katılamayacağını bildirmişti. Ankara bununla da kalmamıs 7 ülkeye mensup karma mürettebath Claude Ricketts muhribindeki 11 denizcisini geri çagırmıştı 28 ocak 19t>5'de Milli Savımma Bakanı tlhami Sancar Hükümetinin NATO'ntın Tlirk orduöunda yap mak istediği çoğaltmaya yanaşmayacftğ'.m açıkladı ve NATO'nun Türk savunma giderlerine yeterınce katılmadığından yakındı. Aynı ay içinde Türkiye nüklepr enerji ile çalışan bir Amerikan ticaret gemisinin limanIarına gelm*>sine izin vermediğiııi rlp rrilrlirp"ekti. Barış gönüllüleri Yıl 19+32. İnönü 12 yıl aradan sonıa tek rar iktidardadır. Ama bu kez koa lisyon hukümetının başbakanıdır O. ABD bir yıldanberi ilişkili cl dugu üikelerce «kültürünu yaymak'» o ülkede «oğretime yarcümcı olınak?» ve BlLCiI TOPLAMAK i^in bir öryut kunrıa ça iışma>ı içindedir. Barış sunüllüle ri projesi hazırlanır ve gerçtkleş tirıür. İnönü iktidarı ABD ile banş gönüllüleri konusunda 21 ağustos 1962'üe bir ıkih anlaşma iınzaladı. Bu anlaşınaya güre, Tür • ;;J cvk barıs gımüllüleıi nin zorunlu iht ıvaçlarmı Türkiye karşılayacak ve bunlara dıar dan gönderilecek hsr tü:lü eîya ve malliır veryi ve 'umrük.en muaf tutulacak:ı. Türkiye'ye haber topiamak için gelecek Amerikalı gençîere Atatürk'ün sılih arkada şı. dipiomatik ayrıcalıklar tamyoıdu. 19n'J ekimınde hüyiik Küba bu nslım: patlak verir. Dünya bir sa vaşm eşığindedır. Kennedy ve Amca böyle şeylere göz yumamazdı. General Poner Türkıye'ye gelmiş, 1966 yılmda Haydar Tunçkanat tarafından açıklanan CÎA raporunda adı geçen Albay Forter ile birlikte yeni bir ıKeymi.nı 'Anahtar adara» aramaya başlamıştı. 27 29 kasim lS64'te yapılan AP kongresinden iınce Genel Başkan adayı olaıak adı u gune kadar politika sahnesinde pek duyuimamıs olan bir kişi ortaya sürülüyordu. Johnson ile resimleri bastırılıp riaüıtılan ve Türk politika sahnesinde auı fluyulmamışsa (ta. ABD ış çevre lerinin pek yakından tanıdıkları yolunrla propagandalarla Ö ne çıkarılan bu kişi, Morrisor» firmasının eski temsilcisi Süleyman Demirel idi. Politika sahnesine tepeden inen Demirel hemşehrisi Bılgiç'i gen;;l başkanlık yanşında beklenmeyen bir yenılgiye usratarak S52 ye karşı 1972 oyla AP'nin başlr»a geeecekti. tnönü'nün uyanması ve General Poıter'in Türkiye'ye geîmcsini izleyen günlercıe Demlr?l politik hünerini göst?recek, ABD'ne İyiden iyiye ters düşen İnönü Hükümetinı 1965 şubatınfla bütçe?ine çüvenoyu vermeyerek düşürecekti. Dfmırel iktidara henıen geçmeyecek, bir süre rlİ7gin!erini tuttuC'u Ür2İiplü Hükiimetl ile durumu idare ettikten «onrn ]9ii.î ekİTn seçimleriyle Başbakan olac:iı;tır. CIA îşte Demirel bu ortamda, bir yandan AP'ye yakın olan veya AP üyesi bulunan (burası tam açıklık kazanmamıştır) kişiler Tunçkanat'ın açıkladığı raporda ortaya çıktığı gibi CİA ile ışbirliği yapar nö'.ralize edilecek kişilerin adlannı verirken, öte yandan 1989'da ikili anlaşmalan tek metin halinde toplayacaktır. AJT.I yılm 16 şubatmda ise Amerikan emper\al:zmine karşı çıkan gençler. Istanbul sokaklarında polis tarafından dövülmek te, sag çevrelerin parayla tuttuğu adamlar tarafından, nolisin 2özü önünde bıçakianmaktadırlar. 16 şubat 1%9 tarihe Kanlı Pazar olarak geçecektir. Öte yan dan Demirel iktidarı lîH:f» anlaşnıasını Meclis'ten geçirmediği için muhalefetin haklı ve sert eleşiirilerine hede! o'.acaktır. 1967 yı'.ı sonunda ARD'nin adadaki faşist Rum unsurları kışkırtması üzerine çıkan Kıbrıs olaylarına sevirci kalacak. sadece sert demeçlerle yetirıecektir Demirel. Demirel daha iktidar olur olmaz. 19fi5 aral:k ayında ABD'nin Türk topraklarından kalkan ve Karadeniz'e düşen B52 uçakları yüzünden Moskova'dan bir de protesto notası almıştır. Ama beterin de beteri vardır. 12 Mart muhtırasıyla düşen Demirel'in yerine gelen Nihat Erim Hükümetinin projrsnıı d;ş nolitika alanında Dpmîrel Hü 14 ekim seçimi 14 Ekiın seçimlerinde en fazla oyu olarak Parlamentoya gelen Ecevit, hükümetini kurunca, teslimiyetçi politikadan kurtuîma eğilimini hemen belli etti. Ecevit kısa süren iktidarı sırasmda ABD'nin politikasma ik: kez karşı çıktı. Bunlardan birincisi haşhaş ekiminin yasaklanmasıdır. İkinci olay ise CİA ve Atina isbir'iği ile hazırlanan Samson darbenin 20 temmuz çılrartmasıyla suya düsürülmesidir. ABD bu iki davranışı da hoş karsıîamayacaktı tabii. Nitekim. Nixon'ın danışmanlarmdan biri haşhaş ekiminin yasaklanması üzerine. tstanbul'un Aîtıncı Filo farafından bom balanmasını istedi. Bu çılgınlıca varılmadı ama, Ford ynnefinv; 7amanında Kongre Türkiyp've vardımı kesti. Cizli tutanak Oysa Amerikan Temsilciler Meclisi Tahsisat Alt Komisyonunun açskladı°ı bir gizli tutanakıa belirtiidığine göre, ABD Jüpiter füzelerinin yerleştiıilmesi için Türk Hükümetinin yaptı£i masrallara ek olarak 117.2 mi.yon do lar harcamış ve sUtem kurulduk tan çok kısa bir süre sonra kaldırılnusiır. lPlio'ün îuinıncia Kılırı>'ta Rum fiişit uıfsurliınn Tüıkleıe kaışı tinciirme ve cinuyet kaı;ıpanyB.ı yeniden buşlayacak, AHD Ankara'dan çok. AtinH'dan yana ç;K3cak:ıv. Bu olay, Türk kamuoyunda Türk Amerikan ittliHkının ül kemiz r, ç'Varları açısmdan ne Kaymaklı kadayıf B'mdan sonraki olaylar, her ikisi de hazirandaki seçimlere çıkan iki yolda gelişebilir ancak. Ya DP'deki kopmalar sonucu ceDhecilerin Demirel başkanlı»mdaki hükümeti götüriir Türkive'yi «oçimp ki kaymaklı ekmek kadayıfıdır bu. Ya da Demirel'in Başbakan olabilpceği ortam gerçekleşmez, o zaman yine DP aleyhine lşleyerek bir CHPAP yakınlaşmasıyla seçim sisfeminde gerekli röh'isler yapıldıktan sonra secimp gidilir... 150 güne ulaşan bunahmm snnunu erken secim Kanlı pazar Demirel iktidarı. ABD'ye karşı daha bağımsız bır politika gü dülmesıni istevenlerle amansız bir mücadeleye girişecek, bunun için gerçekteri çaroıtmaktan bıle kaçınm&yacaktır. AP lideri Amerikan üs'eri konusundaki görüş
Subscribe Login
Home Subscription Packages Publications Help Contact Türkçe
x
Find from the following publications
Select all
|
Clear all
Find articles published in the following date range
Find articles containing words via the following methods
and and
and and
Clear