Catalog

CUMül'RIYET 5 Arsl k 1975 UEKG ABDÜLCâNBAZ VATAN DEDÎLER Taüp APAYDIN 3 ÇTK*\ BÖLÜMLERÎN ÖZETİ: Tacım koyu çetfsınden arta kalan bes atlı, gecenın karanlıgında sessizce yol alıyorlardı En ond* Molla Mahmut vardı Oburterı arkadan onu koguşturuyorlardı Molla Mahmut donup geriye bakınca, evada kuçuk bır kasaba gıbı gorunen Yunan karargahının ıjıklarını gordu Dijlenni ııkıp sovdu Içınden. ıDurzuler 1 Gellp oturdular toprağımıza. Yerımııden yurdumuzdan eltıler bızi Emme dur hele, duuu .. Geldığınız gibı gideceksıniz Daha biz olmedık.» Arkadaşlan sessızc« gehyorlardı peşinden. Hacelı, Kâıım, Çopur Hamdı, Aşır... A*ır'ın ah koturumdu, en arkada a kalmıstı. içlerinde lıkıntı vardı, evlerını yurtlannı bırakttlar dıye uzuluyorlardı lm$ yokus gıdiyorlardı Molla Mahmut'a durmaları içın »eslendıler Kabul etmedı Sık sık gundoğu tarafına bskıyo'du Kurtulmuflardı, dujman de/rıye cıkasa bıle buralara g«lemezdi artık. Gerıy« baktı Arkadaslan gehyordu. Aşır en gerıde, telas ıç ıdeydı. Atını zorla dort nala kaldırdı Çopur Hamdı ye yetısebıldı «Yavu bıraz yavaf gidin arkıdeş» dedı. Hamdı cevap vermedi. Kus glbıydl. 4ÖZLÛKUİ 5AMİ VAKtf DuNOÜ , ÇA0UUUK1.... tiIf^pALAMAPAM, YAVAS VA '».M ZATHM KA?JPAYKEN KAW,ıLAMAfr| NE ZAMAN UNUT" gu MîLLETE.İ3u IfALKA, YAPAKMPK Zuü. f£PA £İ)iY0rlMl ttÖHH W,A J ^ fuK,,, Cto\\L 'l ÂLİYEi OiMANİVf Y/ KAHvf KÖ İPAPE ffMEK ÎSTÎVO^.% UZAKfAN î Makedonva 1900 3. Hikâye KURT KANI Aradan lkı üç hafta daba eeçınce neredevse bütün Makedonjada Sadettm ın adı tanı>an tanımayan herkesın dılındeydı Fabasmın olumu, nışancılıgı Zolevı nasıl \urduğu ustune doğru janlış bır suru şey anlatıhyordu Malınka Dağındakı kayalıklarda, magaralarda, Rudnık, Nosel Üstro\a golleri Kıyısındakı sdzlıklarda saklandıgı Pote«krf Koyunde her evın yatagı olouju soylemyordu Her geçen gun jenı eklerle genışleyen bu soylentılere gore go^sunde ıkı sıra çapraz fışeklıkler, omuzunda Alman fılmtası, belm de çıite tabanca ıle dolaşıvordu, tek oasına bolgedeki butun BulKar komıtacılarına meydan okujurdu Sadettmln gelecefı bu sovlentılerle bellı olmustu artık Zo leye duşman olan Turklerle Rum lar kahraman sajayorlardı onu Korumaya hazırdılar Bulgar komıtacılarına karşı kovacak sllahşorler gereklıydi onlara badettin tam aradıklan adamdı. O da bundan boyle Zolenın düşmanlarını kendıne dost seçmek durumundaydı PotesKaya üç dort saat uzak koylerden, Zolenın, obur Bulgar komıtacılarının yakınlannı oldürdüğtl, evlerını yaktığı koylüler, hedıyelerle gormeye gelıyorlar, acılannı anlatıyorlardı ona öçlerınin alınmasını Istıyorlardı Kuzu. kaz. bnklava gıbı, aldıgı hedlyeler arasmda. ılk yıl bır mavzerle bın parabellum öburu bro\%nıng otomatık ıkı tabanca da vardı Bu ısteklere uyarak, kasabadan kasaba>a gıden pazarcı Turk koyljlenne koruyuculuk ettiğı, Bulgar komıtecılerım yollannı tutup pusuya duşurdügü ıçın, sık sık yem olaylara karışıyordu adı. Kanun dışı yaçadığı ılk yü sonunda. Sadettm Kaptan olarak, Makedonya'nın en namlı komıtacılan arasında korkuyle anıhyordu. Yazan: Necati CUMALI Sadettin Zole'nin düşmarfarını dost seçmek durumundaydı Koylerden Zole'nin öbür Bulgar komıtacılarînin yatcınlarını oldurdüğü, evJerını =ır blrrten sondj Bır daha scsınl çiKiamadı. Suçluluk su doldu ıçıııe <Demek bım ar benımle konuşmı> acakcdı Demek çok kızıyorlar Ya'ılarından aynlmam ıyı olKotj e'rım Duşjnemedım Ne bılejım bojle olacağını? kajg'sna duştus Molla Matnıt o'.masavdı ıçlenne Dile dı bunlar ocnı Imkanı jok Molla Manııt başka Gozunü ı ben oııun Yaşça bızden kuçak emme hepırrLızden aıcılh. ışm dogrusunu bılır Bana o da kızdı bılıjorum G«ne da ıçıni'e alın, sızınle geîejım devmce pekı dedı Kın tutIyı vureklı Ondan îııç avrılmamak vardi. hatta «ttık ışte. tur baskınır.a gıtmeytverdık Çok kotu oidu Ibrahım Bey p acaba'' O vok ıçlennde Ağa takımı değıl rai, ış *ora :a kajbohnerdı Hepsının anasını eşsek kovalasın tş geızım gıbı'erın omuzuna vıkılır Pekı emme bız nereve gıuz boyle' Hıç durtnayacak mıjız'' Bır konuşsak da ogk"» run ışımaga başlamıstı îlerıler genler gorunür olmuştu. ancta u trpe'er agaçhktı Boş tarlalar \ardı Tarlaların oria tek tuk neşe'.er, ardıçlar kapkara gorunuyordu ol dar bır vadıye gırdı Molla Mahmut atını yavaslattı. en gelen bır taıcım sesler duymustu, neydı bu? Arkadaşlabekıedı Elı tabancasındavdı Eşkıya olabılırdı. \tları şojle çekn Burada bekleyın nıp dtın dızgınını Hacelı ye uzattı Ağaçların arasmdan ek pısarak ılerledı Bacaklan u\usmuştu, zor yuruyordu. ı ıleıde jır su>j adam. çoluc çocuk, yukJü kaftnılar, «şekGıttihJerı vone dogru gıdıyoılardı «Hımm, dedı, goçuyorrehl'ke defıl» 'ola mro gslın ışaretı yaptı. 5;raz sonra >an!arından geçt.ler Yaşh adamlar, genç kar, kagpıların ustunde pısıp oturmuş çocuslar, korkayla ,orla.aı. Korkmayın dedı Mahmut. Bu de sızın gıbi gıdıyoruz. lar ola Sagol jeğen AUah yardımcımz olsun B J ılerde su ^ r mı, bılıyor musunuz 7 Var Tepemn aıbmde ç>oan pınarı var Dfih deyın az ı \k sdıiallı bır ıhtıjar değneğıni uzatarak yolu gösterdi ıan okuzlenn çekt^gı «agnılar ağır gıdı>ordu Atlara topak ıp \anıarınaan geçtıler Eskı pussu gıyıtler ıçınde, bır derı bamıi' Kalmış msanlar, yamalı çu.allar, agzı kınk sepetkajrugu su ağı dJ?mjş eşe<ıer bır voksulluk ker\am idier «Hey AUah sen yardım et bu mıllete, dedı Mahmut Içıne ı bıi" unıutsnzlus dolau Ooz.eu bizhjordu. \oiuıı «diisiDdakj çeşmeje geldıler. Şurada D'iaz dınlenelım armdeş, oldük . Uıur dınıeneiım lerıliieNi atlattiK nasıl olsa, buraan sonrası kolay. Kım bılır orası dfh^ beılı degıl Su ı*,tüer eüer.nı juzıeruıı jıkddüar. Ofı, çuk jpukur bujurıu nen oır Rivna oturau Keni'ılerı sızlıjordu hep«ie : e üakj ae. Kona^acak hal.eıı M ktu ^ P auşunuyor.arda. Dur Hamcu Sıgara yâkt,. üırtustu yatıp goge bakmaga başlaYıldızlar kavoolrr şıu bouk bır a' dın.ıstı gokjuzu Sabah ınlıgı ır.saıu tıtretıyordu Bıraz sonra karsı \amaçlar(?a kekhkler otmeye başladı rrdı gozleunı \jawp oaîiı sananda aumanı luıen bır keklık ar'mâsı duşuriau Yanınsa je*ıl sogan, k;rmızı domates zı suUndı «Hee dedı k*>ndı Kenaıre Unut bunları gajn radı Memlesetm oer ^ev ı.ı Yonana bıraktiK gıöıyoru? KeK lerını de onlar yı^ecek • Bır jerlerı derın derm sızladı Onuıa dok'inujoıda bu o'.ai'ar E.ı ba^ı çoluk çocugy. her seyı akmış ksçıyorlardı Ilerae ne o'acagı aa be L degıldı Tek'ar "cekler mı^ yo'csa hıç mı donmesecesler, bılmıyordu. Bır •=ıuk ıçınde dujujordj kendını Yanının ustune donıro sordu Hı Mamıt kardaş, tesrar donerek mı\ız, ne dersın? Mtdımut uzamış sakallanyle gnldu DöneceSız d»rsek dorerız Hepsı ıl^ılencu K.ımı>=ı doârulup ottırdu Eır ıyi söı ışıtmek, " ıstıyorlardı Mahmut bunu anladı (DEVAMI \AR) yaktığı koylüler hedıyeierle görmeye geiiyorlar, acılarmı anlatıyorlardi, alınmasını istiyorlardı Biıi w ı , Sbflrü carsp renci Uri velense vardı.. velenselerln ıltinda Slüler yatıyordn.. Sıradın bir admı Gerçekte lse herkes kadar cesur, ya da herkes kadar korkak sıradan bır adamdı. Bırbırlne eklenen olaylarla artan kuşkular ıçınde yaşıyordu Kuşkulannm etkısı daha da gozu pek küıyoryordu onu. Başkalanna olan gücunu yıtırdıkçe acımasız oluyor, acımasız oldufu olçüde yeni kuşkulara kapılıyord'j. Bütun komıtacılar gıbi sakal bırakmıştı. Cok kıllı bır yapısı vardı. îyıce sık, koyu sıyah sakallan çok geçmeden goğsünü sardı. Gür kaşları. gur bıyıkları ıle karışınca Urkutücü gdninuşlü bır adam oldu ButUn çarpışmalardan ya talihl yardımcı olduğu ıçın, ya da tarn bır yabanü hay\an ıçgudusu ile tehlıkelerın kokusunu daha uzaklardan sezd.ğı ıçın yara bıle almadan kurtuljyordu Eşsız nışancılığınm da payı vardı elbet bunda. Ama da\ram$larıru hatırladıkça kurt kanı dolaşıjor sanılırdı damarlar'nda tlını tabancalarından bırıne attı rrı. kan kokrsu alıyorda sankı Gozlennın pırıltısı artıjor, se« koku alma duyuları keskinleşıjor, yırtıcı bır kurt oluvordu bır anda Yaklaşan tehhkelere gore şeytanca planlar hazırl'vordu her seferınde. Yırmı otuz sılahîı komıtecıye karşı tek başına çarpışması ıçın bır agna, bır dama, ya da kayalıklar ardına sıgınması yeterdı. Mavzerlerınden bırını damın pen cerelerınden bırıne yerleştmyor, sonra karşı pencereye, va da avlu du^an gerisme geçıp, kendısını mavzerın namlusu gorünen pencere arkasında sanıp da yaklaşanlara ateş açıyordu Bazen de kalpağmı ucu gonlnecek gıbı bır taşm arkasma gızlıyor, karşısuıdakıler kalpağma ateş ederlerien, kendısı başka bır koşede sıper alıyordu Attığı her el Ilk yıl sonunda Sadettin, komiteciler arasında korkuyla anılıyordu çarpıştıklarından blrini yers scrmesı ıçın yeterdı. Boylelıkle Balgar komıtecılerının kendısinı el« gcçırmek içın ıkı yilda Poteskaya yaptıklan üç Daskını tek başma bozguna uğrattı. Komiteciler her seferınde ıki üç olü bır o kadar da yaralı verdıler. ölülerinı atlarmın eğerlerıne bağlayarak gen çekıldıler. Poteska dort yuz hanelık büjucek bır koydu Bır koşesınde toplanan jırmı hane kadar Rumun dışmda gerı kalan halkı Turk'tu Koyde karakol yoktu. Candarmaja ışı duşenleıın £kşı su >a da barıgol karakollanna haber %ermesı gereVırdı Kovıın gu\enlığı ıle ılgılı uç bekçınin uçu de PotesKalıvdı ünlar da butün Poteskalılar gıbı Sadettını eie vermemek, korumakla gorevU sayıyorlardı kendılenrı. Kanun kaçaklarmın ardına duş muş asken bırlıklerın koye gehşlennı vaktınde duyijnıvorlardı Sadettıne. O da saklanacagı jsrı rahatça seçıjor, gozden kajboluyordu Bunun dı?ında kov halkından bırı gıbı yaşıvordu çcklukla Yme a\a g:dı>or ara da tarla işlennde evınde katldı gı ^akır Ağanın karafc»ır.e yardım Dılc ettıgı olvyorau •dım kadar ıçerlerde küçük bır açıklıkta devınlp duran bır kalabalık gordü. Göremedıgı bır seyın çevresınde çember olup kümelenmişlerdi. Gıyınışlenne bakılırsa musiumandılar. Bıraz daha yaklaşınca gördügü adamları tanımaya başladı. Hepsı Poteskalıydılar Koytın kır bekçilerı, fınncısı, nalbanO telâşlı telaşlı dolanıyorlardı çemberın içınde. Merakla yaklaştı Geldığını goren kalabalık ona vol açtı Yanlan çemberın ortasında, yerde, ınsan govdesmın bıçımıni almış kabarıklıka, bın sarı oburu sarap rengı ıkı velense vardı. Kalabalığın toBlanmas'nın npıi^ nını anladı. Fırıncı, velenselenn altında yatan, oldurulen Poteskalılann adını soyledı. Zaten o soy.emess dc olulerın başında duran yakmlarını gorunce kım Recep adında ikı yoksul oduncujduİ3r. Komşu otunırlar bırl.kte oduna gıderlerdı her zaman Bekır ın yaşlı babası Receb ın ıse ıki erkek kardeşı olulerının başındaydı. Çemberın ortasında ılerledı ölenlerin yakınlarına başsağlıgı diledı. Velenselenn once bınnı sonra obürünü uçlarır.dan hafıfçe kaldırdı, baktı. Gordügu onu bıle ürpertecek kadar urkutucuydu Olulerın başları govdelennden ayrıydı Jkısının de kolları arkalarında baglıydı Oduna gıttıklen baltalanyle bovnnlanndan kesılerek olaurulmuslerdı. Baltelan kan içındeydi. Çok konuşan bır adam değıldi Bır süre sessızcs düsuntlp yanını yoresını araştırdı. BakısIan, az ötede kalabahgın gerısınde odun jruklü eşeklerını buldu olenlerın. Blrer çalı kökune baglanmıştı hayvanlar Başları öne eğık kala kalmışlardı Sankı tek tanığı olduklan bu korkunç cinayetın dehşetl tçındevdıler rıalâ Dılsizliklerinin acısını çekiyorlardı. Olulerın yakımnda bir karaağacın kökü kanlar içındeydi An laşılan. kollan baglı ağacın toprak Ustünde kalan kütüğüne >atırarak baltayla kesmıslerdı olülenn baslannı. sürdü. ölülerin yattıklan açıkIıktan, çok degil, yüz adun kadar Uerde odun kestiklen ven buldu. Odunlarını yüklemis vola çıkmışlardı Açıklıgın vakı nında at nalı Izlen kansıvordu lzlerine. Atlılar onlan çevirmiş lerdl orada üç atlı olmalıvdılar. öldürdükleıi açıklıga kadar blrlıkte geliyordu Izlen Sonra açık lıkta btrbtıinl ezen, birbırıne karışan ızler... Küçük bır boiusma geçmıs olmalıydı aralannda. Sonra da kolaylıkla anlasılscaöı gıbi, oduncuların kollanmn bağ lanmalan. baslan kütügun bstü ne vatınlarak mezbahada kovun kesıllr pbı boyunlanmn vurulması. Daha sonra çızme ızleri a' nalı ızlerine donüşüvor. avrılnordu açıkhktan Bıraz sürünce at nalı izleri Sorovıçe (Ekşisu) dogru uzaklaşıyordu Kuskusu kalmamısO. Katıller Sorovıçlıydi îld saat uzaktakt Paylara hat»rın gitmesı. Savcı ıle Candarma komutanın gelıp blulerı gormesı sabafıı Duldu Yakınlan o gece ormanda atesler vakarak ölulcrlnı beklsdiler Ertesı sabah savcı Ue tcomutan vanlarmda doktorla erkenden geldıler. Ölılleri eördüler Ama kımse onlann açacagi sorusturmadan sonuç beklemivordu. ölülenn Kbmme tznı çıktıktan sonra soruîturma tle tleılenmedıler. ÖSIeden sonra Poteskada kfm varsa Recep ıle Bekir'ın cenazesıne katıldı ölıiler köy mezarlığında topratra venldi. Sorori^'e doğru Takmmdakılcre, alacagı karşılığı bıle bıle oUyı gören olup olmadıgını sordu. Elbette ki yoktu. Receb'ın san tüylıl köpegı. kan ıçınde kcne gelmışti bır saat kadar once. Olenler oduna gıderken knnefcı h»n vanlam^ alırlardı. Kopek saldırıya karşı once sahıplermı korumak ıstemış olmalıydı Bır.oalta aa una sallamış olacakıar kı yandan vanın Receple Bekır'ın basırm gelenlen çabuk anlamıştı kbyluler. Baltalannı tufeklerini kapıp koşmuşlardı ormana Sadettm, bıraz açıunalarını Utedi olulen kuşatanlann. Kan lekelerınden, ayak ızlennden boguşmanın nasıl geçtığiru anlamaja çalıştı. Oduncuların a>ak ızlen ıle eşeklennin kopegın ayak lzlerine, at nalı ızleri ile çızme ızlen kanşıyordu. Izleri Yola O gıin perşemoe iöi Sadettm Kaptan, Beıîir'in oabasma tınncıya terdıgı sonı tutmak ıçn. çok degıl üç gün bekledı Pazar sabahı çıtt sıra fışeklıklennı kuşandı Alman filıntasını çapraz omuzuna seçırdı Otomotik tabancalannı kuşagı arasında. önun de, «agına soluna babaüan Kalma Bulgar nagantını gerıde sagına verleştırdı \v torbasına ayrıca ıkı deste dınamıt lokumu kovdu Pulgar komıtacılarının Poteskaya son saldınsında, bırucısını vurdtıgu dom bır kısrak, sılâh sesleri arasında fccyün sokaklan arasında orava buray» stıhrken blr avluva dalmış, eeri çekılen komltacıların ardından ona kalmıstı Kısragına bındı Sorovıçe dogru voln çıktı. Bırıkma enların yınmı Sorovıç vonüne baktı kaldı bır «ure. Kesin karannı verınce hafıfçe başını sallayarak «Sorovıçlıler'» dıye mınldandı. Bekir'ın vaslı babası: Allahlanndan bulsunlar! 1 Benden bet«r acı görstınler dıye ılendi. Fınncı hmçla söylendi: Bırakma bunu onlann y«n» na Sadettin Kaptan! Sadettm elini Bekirin yas) babasınm omuzuna kovdu Önce benden bulacaklar.. Fınncıya dondü Bırakmayacagim.. Iki yokJul oduncu 1909 güzünde bır K<am Ustlı avdan donuyorda. Ekşısu ormanmdan geçıyordu yolu. Po teska şoyle boyle yar.m saat uzaktaydı daha. Yakınlarda sesler duydu Seslerden yana yoiunu değışürdi. Yoldan üç yua : SOROVIÇ'TE DiŞi BOND 7 (4AVOJSINIZ PEOCESOB 6UAtC( ŞA. V SEKIIN ,.. . it' H&.IS/IEM GELMEKllZ BU CO0OT CUST'J&U iK UAlDE. »tueTULDU ŞlMDt >V