Catalog

CUMHURİYET 27 Temmuz 1973 Dünyada Bugün Dış haberl|| Dış basından Şah: "Askerî bakımdan güçlenmeye devam edeceğiz,, WASHİNGTON Amerika'ya resmî bir ziyarette bulunmakta olan îran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi, Çarşamba günü Blairhouse'da düzenlediği basm toplantısında, İran'ın askerî bakımdan güçlenmeye devam edeceğini ve silâhlı kuvvetlerini takvıye için para akıtmaktan kaçınmayacağını söylemiştir. Şah, İran'ın, halen geliştirilme safhasmda bulunan «F14» avcı bombardıman uçağı ile yakından iıgilendiğini söylemıştır. Bu uçağın tanesı 20 milyon dolardır. İran Şahı, Başkan Nixon ile ele aldıklan bütün konularda tam bir anlaşmaya vardıklannı belirttikten sonra, ıkj ülkenin de aynı ortak ıdealleri paylaştıklarını söylemiştir. Şah, İran ın Amerika'dan «F4» Phantom jet uçaklanna ilâve olarak «F14» ve daha sonra «F15» tipi uçaklar satm almayı düşündüğünü, kendileri için paranm bir mesele olmadıgını, sadece «kalite üzerinde durduklarinı» anlatmıştır. Gazetecılerin sorularmı rahat bir şekılde cevapiandıran İran Şahı. üîkesımn bu kadar çok sılâhı ne yapacağı sorulduğu vakit, kaçamak bir ifade ile bilgi vermeKten kaçınmış, ancak aynı tıp bir sorunun niçin Almanya, Fransa, İngiltere veya İtalya hakkında ortaya atılmadığını öğrenmek istemiştir. îran Şahı gene de, İran'a «dost olmayan bir ülkenin» hızla sılâhlanmakta ol duğunu ve şu anda, İran'dan daha çok sayıda uçağa sahip bulunduğunu belirtmiştir. Bu ülkenin adını belirtmeyen Şah, Irak'ı kastedip kastedmediğini soran bir gazeteciye «olabılir» şeklmde bir cevap vermiştir. Şah, diğer konular üzerindeki görüşlerini şöyle izah etmiştir: İran, Pakistan'a, bir saldınya uğradığı takdirde yardım edecektir. Ancak, İran, Pakistan ile Hındistan'm arasını bulabilmek için elinden gelen çabayı sarfetmektedir. (a a) Türk Bulgar ilişkileri ve bildiri esml ziyaretler eonunda yayımlanan resmî bildirilere bakarsanız, herşeyin rengi gülpembedir. îlişkilere, dostluk hâkimdir. Uluslararası hukukun temel ilkeleri. iki taraf için de gözönünde tutulması gerekli en önemli noktalardır. Dışişleri Bakanı Sayın Haluk Bayülkenin 1621 Temmuz t a rihleri arasındaki Bulgaristan gezisi sonunda yayımlanan bildiri de, böyle bir görüntüyü yan sıtıyor. Karşıhklı dostluk, anlayış ve saygının ifadesi olan say.sız cümle var bu ortak bildirde. Hatta iş bu kadarla da kalırııyor. Dostluk, kurumsal hale getirilmek isteruliyor. İki ülke bakanlan her yıl periyodik ve yuksek düzeyde toplantılar yapumasını kararlaştırmışlar. Her alanda. çeşitll Türk ve Bulgar yetkilileri düz«nli olarak karşı karşıya gelecekler. Insan neredeyse, «Türk Bul par Dostluk Sekreteryası» adı ile devamlı çalışacak bir kurumun oluşturulacağı kanısına kapılıyor. Ama acaba, TürkBulgar ilisküeri bu kadar gölgesiz ve berrak bir düzeyde mi gelişiyor? Meselâ, Bayülken ve Bulgar rneslekdaşı Mladenov'un görüs rreleri sonunda yayımlanan ortal: bildiride, çöyle bir bölüm var: «... Türkiye ve Bulgaristan, göç konusundaki 1968 tarihli anlaşmanın uygulanmasınm tatminkâr olduğunu müşahade etmişlerdir...» Halbuki, 1968 tarihli «Bölunmüş ailelerüı birleştirilmesine iliskin göç anlaşması»nın uygulatıması, bildiride belirtilenin ak sine, pek çok aksaklıklarla yürümektedir. Bu anlaşma uyarmca, Türkıye'ye göç edebilecek kimseler şöyle sıralanıyor: • Kan koca, ana baba, büyükanne . büyükbaba ve bunlann ana ve babaıarı. • çocuklar ve torunlar, bunların eş ve çocuklan. • Anlaşma tarihıne kadar evli olmayan kız ve erkek kardeşler ile ölü kız ve erkek kardeşleıin bekâr reşit ve reşit olmayan çocuklan. 22 Mart 1968 anlaşmasına göre. göç için başvurma süresi 1 F.kim 197U'de dondurulmuştur. Bu tarihe kadar göç için 54 bin kişi başvurmuş ve 1972 sonuna kadar da 34 bin göçmen Türkiye ye gelmiştir. Ancak, Ankara'ya gelen haberlere göre, isimleri listede bu lunmasma ve durumlan anlaşma şartlanna uymasma rağrnen, Bulgar makamlan bazı kimselere göç pasaportu vermekten kaçınmaktadır. Meselâ, • Bazı yüksek tahsilîiler, • Yakınları Türkiye'ye iltica cdenler, • Pomaklar ve yakın akrabalan • Yakınları 1950'den önce Gümülcine'ye iltica, daha sonra da oradan Türkiye'ye göç edenler.... Türk Bulgar göç anlaşmasınvn uygulanrnasında çıkan bu aksak Fırat barajı ile Suriye'nin elektrik üretimi iki katına çıkacak • Ortadoğu'nun ikinci en büyük barajının yapımı planda öngörülen tarihte bitti çevresindeki topraklar gerçi tarıma elverişlidir. Ama teknolojik yetersizliklerden ötürü şimdiye değin bu topraklardan gereği kadar yararlanamamıştı. Oysa yeni barajın açılması ile bu topraklar en modern sulama olanaklanna sahip olacak, elektrik üretimi bölgedeki köylerin kalkınmasını ve yeni fabrikaların açılmasını sağlayacaktır. Kuzeydoğu Suriye'nin tanm ve endüstri potansiyelini yükseltme fikri Dünya Bankası dahil olmak üzere birçok uluslararası kurum tarafmdan nazara alınmıştı. Fakat Dünya Bankası yapılacak yatınmın Suriye ekonomisi için çok büyük olduğuna karar vermiş, ve daha küçük projelere öncelik verilmesini istemişti. man petrol şirketinin Suriye Hükümeti tarafından millileştirilmesi üzerine iki devlet arasmda diplomatik ilişkiler kesilmiş ve baraj yapımı çalışmalan durmuştu. Bundan sonra Rus'lar yardım teklif etmişler ve inşaat 1969 da başlamıştır. 300 milyon dolara (4 milyar, 200 milyon TL.) mal olan barajın yapımı planda ön görülen zamanda bitmiştir. Barajın tnşasında 1000 Sovyet mühendisi çalışmıştır. Suriye'nin baraj aracı ile kullanacağı su miktarı konusu ise halen Irak ve Türkiye Hükümetleri yapılan diplomatik görüşmelerde tartışılmaktadır. (DIŞ HABERLER SERVtSt) ALEPPO (Suriye) Suriye*de geçen hafta Fırat nehri üzerinde Ortadoğu'nun Aswan barajından sonra en büyük ikinci barajı açümıştır. Tabka barajı adını taşıyan 8 Km. lik bu barajın yapımı Sovyet ekonomik yardımı ile gerçekle?tirilmiştir. Barajın hidro€lektrik merkezi 800 bin kilovat elektrik üretim kapasitesine sahiptir. Barajın açılması ile, Suriye'nin elektrik üretimi gelecek yıl iki kat artacaktır. Barajın gerisindeki su rezervuannda toplanan su ile gelecek 20 yıl içinde 1 milyon hektardan fazla çorak toprağın sulanması mümkün olacaktır. Fırat nehri İran pazarı ran Şahı Rıza Pehlevi'nin bu hafta Washington'a yaptığı siyaret iki ülke arasındaki yakınlaşmanın yeni bir işaretidir. Bu yakınlaşmanın Amerika'ya birçok faydalar sağladığı inkâr edüemez. Ama Washington, Tahran'a fazla yakınlaşmanın ortaya çıkarabiîpceü tshlikeleri de çözden kaçırmamalıdır. Beyaz Saray için İran. Nijton doktrininin ideal bir ömegidir: Hayati öneme sahip stratejik bir bölgede gerek kendl çıkarlarını, gerekse Am»rikan çıkarlarını savunma veteneğine sahip küçiik ve istikrarlı bir ülke. Üstelik îran, Amerikan sanayii için cazip bir pazardır da. İ R Yıllık gelirleri 3 milyar dolan C45 milyar TL.) aşan bu zensrin oetrol ülkeM Amerika'dan aldığı bu modern silâhlann parasını hemen ödeyebilecek eüctedir. tran'a vapılan silâh satışı hem Amerikan ndeme dengesi açıgınm azalmasına vardım bakımından çok kârlı olmakta. hem de Amerikan silâh sanayiinde işsizliğin doğmasını engellemektedir. Ayrıca dünyanın en büytik dördüncü petrol üreten ülkesi olan îran ile dostluğun devamı Washington için »°n derece önemlidir. Arap ülkeleri Birleşik Amerika'va eönderdikleri p e t rolü kesme tehdidini cerçekleştirmeye kalkıştıklar. takdirde Washington bu oetrolii (Jost tran'dan sağlavabilir. Enerii sıkıntısı sorununun dünya basınında büviik ver kaTjladı&ı e<in0rr'i7de zengin bir petrol ülkesi ile taırulacak dostluk, kuşkusuz gayet önemlidir. 500 bin köylü Suriye yetkilileri, Fırat dolaylarındaki topraklara, hayvancıhkla geçtnen ve göçebe bir hayat yaşayan 500 bin köylüyü yerleştirmeyi tasarlamaktadırlar. Fırat üzerinde baraj yapımı ve 300 milyon dolar 1963 devriminde Baas Partisinin sol kanadmm iktidara gelmesinden sonra ise Fırat baraiı projesi ön plana alınmıştır. Önce bir Batı Alman şirketi barajı yapmakla görevlendirilmiştir. Fakat 1965 yılında bir Batı Al Tehlike Şah'ın uygııladıSi reHm ne olursa olüun tran'da büvOV degişiklikler yaptığı inkâr edilemez. tîlke 10 yıl tçinde feodal düzenden çıkmıs. ileriye dogru önemli ekonomik atılımlar vapmıştır. Günümüzün tran'ı artık sadece petrol gelirlerine dayanan bir ülke degildir. Fakat Şah'ın Basra Körfezini korıtTOl etme ve Hint Okyanu^una açılma emellerinin tehlikeli bir nitelife bürünmeye başladığmı da hiç bir zaman eözden kaçırmamak gerekir. îran Şahınm bu emellerini gerçekleştirmek İçin tıütçesinin büyük bir kismını silâhlanma programma ayırması. Olkede ekonomik eelisimi vavaşlatabilir.Bu oluşum ise tstikrarsızlık ve kansıklığa yol acabilir. Avnca îran'ın hızlı silâhlanması komşulannı kuşkulandınp, bclgede gerginliğin artmasına sebep olabilir. Ve nihayet Amerikan süâhlan İle btrlikte tran'a akan Amerika'lı uzman ve teknisyenler iki ülke arasında gereğinder faala bir yakınlasmaya yol acabilir. Böyle bir oluşum da, Washington'un. ister istemez. Şahın iç ve dış çatışmalanna sürüklenmesi, bu kavgalara kanşması sonucunu doğurabilir. Şahın Amerika'dan almak istediği modem silâhlann listesini sürekli kabarttığı çu sıralarda İran ile yakın ilişki gerçl Amerika'ya çıkar sağlayabilir. Ama bu Uişkinin kapsadığı tehlike ve riskleri de hiç bir zaman unutmamak gerekir. V/atergate bandları konusu Yargıtay'ın kararma kaldı WASHINGTON Senato Soruşturma Komisyonu ile Özel Savcı Archibald Cox'un istediği Watergate skandalıyle ilgili belgeleri, üç ihtara rağmen vermeyeceğini bildiren Başkan Nixon dün bu konuda Yargıtay'ın vereceği nihal karara uyacağını bildirmiştir. Başkanın direnmesi üzerine, Senato Watergate Sorusturma | Komisyonu, gönderilen celbe rağmen Niıon'm komisyona soruşturmada yararlanılacak bantları ve belgeleri vermeyi reddet; mesi üzerine oybirliğiyle Yargıtay'a gitme kararı almıştır. Bundan sonra Beyaz Saray'dan Nbıon'ın mahkeme kararına uya cağına dair açıklama yapılmıştır. fından açıklanan Connaly, 10 Ma yısta Watergate olayınm en hareketli zamanında Beyaz Saray'da damşmanlık yapmayı kabul etmişti. Başkan Nixon bu arada, Federa! Sorusturma Bürosuna (FBP vekâleten başkanlık eden William Ruckelshaus'u, Ada let Bakanı Yardımcılığına atamiştır. Grivasçılarla Kıbrıs Polisi çatıştı: 2 yaralı var LEFKOŞE Grivas'uı kanun dışı EOKA örgütünün üyeleri ile Rum polisi arasında, önceki gün Limasol bölgesindeki Bareklisya İstifa etti köyü yakınmda kaydedilen silâhEski Hazine Bakanı John Con h çatışmada Grivas taraftarlannnaly, Başkan Nbcon'ın danış dan iki kişinin yaralandığı, üç kimanlığı görevinden istüa etmiş şinin ise tutuklandığı açıklanmıştir. îstifası bizzat Başkan tara1 tır The New York Times Marilyn hâlâ unutulmadı Bundan 10 yıl kadar önce çok sayıda uyku hapı alarak hayatına son veren «Sarışın Bonba» Manlyn Monroe, ünlü yazar Norman Mailer'in ypni kitab'nın konusu olarak yeniden^ dünyanın ilgisini üzerine çektı. Resimoe Mt>iler, büyük yankılar uyandıracak olan kitabının basınaa gazetecilere demeç veriyor. Moskova, AET ile Comecon arasında ilişki istiyor MOSKOVA Lüksetnburg Dışişleri Bakanı Gaston Thorn önceki gece düzenlediği basm toplantısında, Sovyet yöneticilerinin, Ortakpazar ile, Ortakpazarın komünist bloktakl benzeri oîan Comecon arasında ilişki kurulması isteğinde olduklarını açıklamıştır. Bilindiği gibi komünist ülkeler Ortakpazar'ı tanımamakta natta bu örgüte karşı düşmanca bir tutum almaktaydılar. Thorn, 1 Sovyet Basbakaru Aleksi Kosigin ve Dışişler Bakanı Andrei Gromiko'nun A v rupa Ortakpazarı'nı artık bir gerçek olarak kabul ettiklerirü belirtmiştir. Geçen ay Prag'da yapılan Comecon zırve toplantısında Yugoslavya ve Arnavutluk dışındaki bütün üyeler örgüt Genel Sekreteri Nikolai Fedayev'ten Ortakpazar ile Comecon arasında ilişki kiırulması için çaba harcamasuu istemişlerdi. (a.f.p.) Kuyular Kuyular vardır Anadolu'da. Dibi derin, suyu serin kuyular. Bilinir kıymetleri. En kurak aylarda bile kurumazlar. Vefalıdırlar. Bir de petrol kuyulan vardır. Bugün, günde 40.000 varil Onlar da su kuyulan gibi ham petrol (tüm yerli üretirain kadir kıymet bilene dostturlar. yarısmdan çoğu) yalnızca Erişti mi bir matkabm ucu. Shell tarafından bir damara, saçarlar çıkanlıyor sinelerindeki kara altını bu kuyulardan. dostlarına. Mehmet BARLAS (Devamı 7. Sayfada) VEFAT Feyziye Mektepleri Vakfmdan Vaklımı? bağışçılarmdan ve Işık Lisesi eski menrurlanndan emekli veznedar, BEDİA ATLI'yı kaybetmiş bulunuyoruz. Okul camiası ve Vakıf mensuplanna bassağhğı dileriz. Cenaze, 27.7.1973 günU öğle namazını müteakıp reşvik)ye Camiinden kaldınlarak Zincirlikuyu'ya defnediıecektır. Sovyetler; Mars'a ikinci bir uzay aracı gönderdi MOSKOVA Tass Ajansı, Sovyetler Birliği'nin Mars gezegenine dört gün içinde ikinci kez pilotsuz bir uzay aracı gönderdiğini açıklamıştır. Mars5, önceki gün yer çevresinde yörunged'e bulunan bir uydudan TSÎ 23.15te dış uzaya gönderilmiştir. Mar55 de, Cumartesi günü atılan Mars4 gibi, Mars gezegeni ile bu gezegenin bulundufu bölpe hakkında bilgi toplayacaktır. j Aracın yolculuğu altı ay süre; cektir. (a.a) süreki yatnn Shell FEYZİYE MEKTEPLERİ VAKFI YÖNETİxM KURULU NOT: çelenk göndernıek isteyenler, Feyzıya Vakfına bagışta buiunabilirler. MeKtepleri Çiçek Reklâm: 1127 5987 Skylab 2 astronotlarının hazırlık çalışmalan bitti CAPE KENNEDT (Florida) «Skylab2» astronotlarının hazırlık çalışmalan önceki gün sona ermiştir. En uzun insanlı uzay uçuşunu gerçekleştirecek olan Alan Bean, Dr. Owen Garirott ve Jack Lo usma çeşitli manevralar, özellik' le uzay istasyonu ile kenetlenme manevTalan üzerinde çalışmışlardır. VEFAT Merhum Hasan ve merhume Emine Atlıoğulları'nın ö zı, emekli Süvari Alb. Kenan Atlı'nın ablası, emekli Fizik Öğretmenı Müçteba öktem'in baldızı, Dr. Muzaüet Öfctemin, Mukaddes Gürcan'ın ve Baykal Gülel'irj tdyzelerı, Kaya Atlı ve Oya Askinoba'nm ablaları Işık Lisesi emekli veznedarı, BEDİA ATLI vefat etmlştir. Cenazesi, 27.7.1973 Cuma günü öğle namazını müteakip Teşvikiye Camiinden k&ldmlarak Zincirlikuyu Asri Mezarlığına defnedılecektir. Viyana'da 180 kilo esrar ile 700 bin liralık kaçak döviz ele geçirildi VtYANA Viyana'da Iranhlara ait iki arabada Avusturya polisi önceki gün Graz'oTa, 180 kilo esrar ile 700.000 Türk Lirası değerinde döviz ele geçirmiştir. Yakalanan Muhamme<i Hadi Yusuf ve Hüseyin Ali adlı Iranlılar, arabalarında esrar olduğunu bümediklerini ileri sürmüşlerdir. IŞIK LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ NOT: Çelenk göndermek isteyenler Feyziye Vakfına bağışta buiunabilirler. Mektepleri Shell, 1967 yılından itibaren Türkiye 'deki kuyularmdan ihtiyacından fazla petrol üretmeye başlamış, o tarihten hiri bir iaml.i iumı petrol ithai etmemijiir. CMaaajans. Çiçek RekJâm: Ii28 5988