Catalog

Cumhuriyet BASIN AHLÂK IASASİNA UYMAYI TAAHHÜT EDER. • • • Sahibl: Cumhuriyet Matbaacılık v« GazetecUik T.A.Ş. adına ..„.„. NAZlME NABİ Sorumlu Tazı İtferi Müdüru: OKTAT KÜRTBÖKB Basan ve Yayan: CÜMHURÎTET MATBAAdLIK ve GAZETECİLİK T.A.Ş. Cafialoğlu Halkevi Slt. No: 39U BÜROLAR? 'AÎTKARA1 AtlflMc BüWHT YeSöTApfT Yenıserur l^el: 120920 129344 ABONE ve ÎLÂN lAyü* S Aybk 6 Ayhk 12 Aylık İZMİR, Ballt Zlya Buhrarı Ifo. 89, GÜNEY. İLLERt Kuruköprü M Xel: 4550 3934 k 2W0 . «70» Ne. 40 ADAHA r«rı td f Bfi »0 90 180 360 om 52J0 157 J0 315 630 Bashk (Maktu) 2. ve T nci sayf» (Santiml) S OncO «ayfa (Sactiml) 4. S. 6 ncı sayfa ıSanUml) Nlgan. Nikâh. Evlenme, Dojhrm Ölüm. Mevlld. Teşekkib (S Sm.) Ölüm, Mevlld, Tejekkvr 23 (S Sm.) «50 Urm 80 » as • » » • » 79 100 100 150 SAYIS1 100 KURUŞ Bu köşeden Bügünkü, görüşmeler ve Süleymân Demîrel4 (Baştarafı 1. şahifede) 1 Y^rgı erkinin bağımsız mahkemele'r tarafından to minatlı hâkimlerce yeriue ge tiriîeceği yolundaki iemel ükeleri de kaldırmak gereklidir. , ' . 2 Bu da yetmefc. Montesqieu tarafıhdan konulmuş, Anayasa'mn kabul eylediği «kuvvetler aynlığı» ilkesinrten vazgeçip, yargı fonksiyonunun icra ve idare içinde de görüleceğini söylemek gerek lidir. 3 Bu da yetmez. Bir kısım klşilerin bağnnsız mah kemeler, teminath hâkimler önünde muhakeme edilmeleri lüzumu olmadığını, bunlann Anayasa'nın 12 nci maddesindeld esitlik ilkesinden Istisna edilebüeeeklerini de maddeye yazmak gereküdir. 4 Bu da yetme». Ha!k oyuna sunuıup kabul edilmi? 1961 Anayasasının tüm temel Ukelerini değiştirmek, daha doğrusu yeni bir Anayasa yapmak gereklidir. 5 Bu da yetmez. îmza keyduğumuz Birleşmis Milletler Anayasasına, Insan Raklan ve Avrupa Birliği söz leşmelerine, Cenevre anlasmalanna tamamen aykın T» ltibar kıncı bir duruma duşmeyl kabul etmek gereklidir.» Böyle diyor Askerl Yargıtay Başkanı... Blzlm hukuk devlettae hassas Parti Başkanından ise ses yok. «Şu değişiklik teklîflerini bir kere daha gözden geçireyim» kıpırdanması ytık... Aksine... Başka yönde kıpırdanma da değilhızlı bir hareket var. «Aman kimse fazla üzerine gitmeden, takımıml toplayıp şu teklifleri kabul etüreyün» hareketl var... . Anayasa değişikliği tekliflerinin birinci görüşülmesin«de Meclis'te bulunmayan AP'If 13 milletvekilinin ceza . tehdidi altına alınıp, bu de* ğişikliklere oy vermeye zorlanmalan, Aydırf Yalçm'ın «tedbirli lhraç» cezasına çarptmhp, ötekilere" gözdağ* verilmek istenmesi nedendir? . Ve kim, Demlrel'den ve Demirelci APTilerden daha fazla çaba sarfetmektedtr bu Anayasa tekliflerinin virgülüne kadar yasalaşması için. Askerî Yargı tay Başkanının.'yani Ttirk Ordusunun en yüksek adli görevindeki Tümgeneralin «olmaz» dediği Anayasa teküflerinin.. Buişte bir hesap yok mu? «Yedi ay sonraki seçimle tlçüncu Başbakanlıgımı ilân ederken, beni başlangıçtan beri rahatsız eden. Anayasal ve kanunsal engellerden, bu arada hâkirn teminatından, mahkeme bağunsızlığından rie kadar kurtulur, yürütme orgamnı ne kadar yetkiyle donatırsam, o*' kadar rahat edetim. Karşıms çıkan herkesi^cdevlet düşmanı» diye damgalama olanağını bularak huzur içinde icrayı hükümet • ederim..» besabı?. Bu hesabın var olup olmadiğı, bugUnkü görüşmeler sonunda anlaşılacaktır. Demirel'in «Hukuk Devleti> anlayiijı hukukçulann an ladığı gibi midir? Yoksa Demirel'in kafasında hukuk devleti.'AP'nin Atasağun'unu, Avfcı'sını, ya da falancasnu CumbıTrbaşkanı yapabilme marifetinden ml iba fettir? Bugün, bunu, hâlâ göremeyenlerimiz, bir kere daha ganae olanağını bulacaklardır. ( (Baştarafı L Sayfada) karar almıştır. Ama kırtasiyecilik bu kararın uygulanmasını engelle miştir. Kurulan kooperatiflerden Avrupa Konseyi Danışma Mec " &dece birinin 70 üyesi bulunmalisi Çalışma Grubu Başkanı Oli sı, kooperatif yöneticilerinin ise yasalarm boşluğundan yararlanver Reverdin dün grubun iki maları işin bugüne dek uzamasına üyesiyle şehrımize gelmiş ve yol açmıştır. İşgali yapan konut «Türkiye'ye soruşturma yapmakooperatifleri yöneticileri ile diya gelmedik» demiştir. Reverğer kişiler alanlann yülardır zildin gezinin, başta Dışişleri Baliyeyerinde olduklarını öne sürkanı olmak üzere parlamentermüşlerdir. lerle ilişkilerin gelişmesi için görüşmelerde bulunmak amacrnı ' taşıdığını bildirmiş, Ankara'dan sonra öteki Uye üike başkentlerinde de bu yolda görüşmeler (Baştarafı ı. Sayfada) yapüacağını belirtmiştir. kete geçtiklerini gazetelerden öğ Reverdin, Türkiye'nin durumu rendim. Henüz resmi bir yazı 'nun Konsey tarafından öteki ülalmadım. Anayasa oylamasına, keler gibi izlendiğine işarqt edehastalığım dolayısıyle gelemirek «Konsey çalışmalannda bazı yecegimi, grup sekreterliğüıe kay sosyalist üyeler, Türkiye'deki ba dettirmiş oldugum halde, yönesm sorunlarma değinip, bazı gaticilerin bunu dahi bir bahane zetecilerin hâlâ tutuklu olduklaolarak kullanmak istedikierini rım belirttiler. Bu durum, elbette . bizim tasvip edecegimiz bir • seziyorum. durum değildirt demiş, TUrkiyePartiden uzaklaştınlmam fçln, deki sıkıyönetimin iki ayda bir AP yöneticilerinin gerekçe olauzatıldığnu belirleyerek, ancak rak ileri sürdükleri, «tevali eden seçim haberlerinin ken<1ilerine tutum ve davranışlarımm» ne ulasmasıyle bu idareden vazgeçiolduğunu kamuoyu pek yakınleceği kanaatine vardıklaruu söy dan bilmektedir. Partinin meşJemiştir. ru organlannda, Meclis Grubunda, Ortak Grupta, Genel İdare Kurulunda, Temsilcüer MecliSenatör Bayhari'ın sinde, Büyük Kongrede ve nihdyet Parlamentonun Genel Kuru dokunulmazlığı lu ve Komisyonlarında, parti tüzük ve programı içinde kalkaldırıldı maya özellikle itina göstererek yapağım fikrî mücadele, eleştiANKARA, (Cumhnriyet Bürosu) ri ve uyanlar bugün belgeleriyle MHP Niğde Senatörü Kudret ortadadır. Türkiyeyi 27 Mayıs ve Bay+ıan'm yasama dokunulmaz12 Mart'a getiren nedenlerin ba, lığı dün kaldınlmıştır. şında, parti içi murakabenin etSenatonun dünkü oturumunda, kistz kalması ve bu yüzden djs Anayasa ve Adalet Komisyonurnüdahalelere maruz kalışımız nun, Senatör Bayhan'm dokunulönemli rol oynamıştır. Bu sebep maılığınm kaldınlmasına ilişkin le parti içi demokrasinin zederajıoru okunmuştur. Komisyonun lenmemesi, rejimin kaderiyle sıoybirliği ile hazırladığı raporda, kı sıkıya bağlıdır Reverdin Bayülken'le görüsecek Ege'de 1500 dekar Devlete ait 100 milyon TL yakın değerde bir alanı işgal eden, durum mahkemeye intikal ettiği için aynı alanın sadece bir bölümüne 7500 lira değer koyan bir konut koope ratifin ortakları arasmda Orman Genel Müdürlüğünde görevli kisi lerin de bulunduğu saptanmıstır. Bu arada banka müdürleri, genel müdürler, yüksek dereceli memurlann bulunduğu bildirilmektedir. Hukuk danışmaları mahke melerin uzun sürmesinin böyle bir işgal durumu yarattığını bildirir ken görüşlerini özetle şöyle sırala maktadırlar: «Orman yalran ya da kaçak odun kesen bir köylü ağır cezalara çarptırılmaktadır. Ortada bir işgal olayı vardır. Bu durum özellikle kıyı şeritinde ya da verimli alanlarda olmaktadır. Bugün degil 1500 dekar orman alanı 45 bin dekarm üzerinde alan işgal edilmiştir. Narenciye gelişmektedir Ege'de. Çok iyi kazanç getirmektedir. Bir bakıyorsunuz 300400 dekarîık orman sınınna giren alan narenciye bahçesi olmuş, arkasmdan birkaç tanıkla mahkemeye başvurup yıllardır zilliyeti altında bulunduğunu iddia ediyor. Böylec*> mahkeme vülarca sürüyor. Karar çıktığında zaten istediği kazancı elde ettiğinden umursamıyor bile. Şimdi sayın Orman Bakanı orman alanına giren baz1 yerlerin smır dışına çıkanlacağıru büdiriyor. Altın kum olan güzelim sahillerimizin pek çoğu işgal edihniştir. Eğer bu alanlar orman sının dışına çıkanlırsa bizim tüm çabalanmıı boşuna gidecektir.» Ortaklar kimler Fransa «Ermeni anıtıyy olayını yatıştırmaya çalışıyor PARtS Fransız hükümeti Marsilyadaki Eımeni anıtının açılışı sırasmda ortaya çıkan «Diplomatik olay»l, yatıştırmaya çalışırken. Fransız kamuovt da olayı ancak dün öğrenmiş Ur. «Le Monae» ve «Fıgaro» eazetelen, olay ve geıişnıelerden sö» ettikleri gibi, «Fraace tnter» radyosu da büJteranae ou aabe re ver vermişttr. Fransız Dışişleri Bakantigının bir sözcüsü, dün sabah TürR gazetecilerine yaptığı Dir açıklamada şu 3 noktayı belirtmıştir1 Anıt, kilisen'.n özel avlusu içinde bulunmaktadır. 2 GençUk ve Spor Bakanı Comitl Ue Marsilya Belediye Başkanı Deferre'nin törende ha zır bulunmalan ise, Fransız hü kümetinin dost bir Ulke ile olan ilgilerini bağlıyamaz. MarsUya" da çok popüler olan bu iki şah sivet, birblrine karşı siyasal gruplara mensup olup, Ermeni asıllı Fransız vatandaşlan tara fından yapılan bir çağnyı kabui etmişlerdir. Comiti, törene hükümet üyesi olarak gitmemiştir. Kaldı ki, törende hiçbir resmi şahsiyet bulunmamıstır. 3 Pransız hükümeti, kendlsl nl Türkiye Cumhuriyeti Ue bir leştiren eskl dostluk baglannı korumak arzusundadır.» Sözcü aynca, Fransanın Ankaradakl büyükelçisinin bu olay la ilgili olarak Paris'e çağnlma sının bahis konusu olmadıgını keslnlikle eklemiştir. Devalüasyon (Baştarafı X. sayfada) Daha şımdıden, Japonya'nın en büyük ıhracat firmalan, d:ş tıcaret hamlelerinde nispi bir gerilemeden söz etmektedırler Japonya'nın en büyük otomobil imalâtçısı olan «Toyoto Motor Co». devalüasyondan sonra Japon ıhracat mallarının Amerikan pazarlannda daha yüksek fiyat üzerınden satılacağını belirterek: «Amerika'dakı satışlarımızda •'«2U ile 30 arasinda bir düşüs beklivoruz» demistir. flydm Yalçın Devalüasyon, Almanya'yı Japonya'yı etkilediğ) ölçüde etkiİemiyecektir. Alman hükümeti, mark'ın değerini vükseltmesi ve ya dalgalanmaya bıtakması içia yapılan bütün baskılara ınatçı [ bir şekilde karşı koyarak son uluslararası para ouhranmdan galip çıkanların safındb yer almıştır. Ancak Alman sanayıinm. dolar devaiüasyonunaan zararıı çıkmadığmı söylemek de gerçei! len inkâr etmek olacttktır Abnanya'nın dıs obzarlardaKi en büyük «dövu «az&iKhncı» sanayil olan otomooil sanayiı Amerika'dakJ rekabet şan^ından şimdi endişe tle söz etmektedir Gerçekten, Alman otomobi! thracatmın « 38'i Amerika'ya yöA nelmektedir Başka bir galip: Almanya ca merkezleri doıaşarak Japon, ltalyan, Fransız, Alman ve tngilız liderlerini bir devalüasvı>nun zarureti üzerinde ikna etmeye muvaffak olan Volcker, şu güa için Amerika'da, Henry Kissinger'in yerini alarak günün adamı haline gelmişör. Amerika Hazine Bakanuğının baş danısmanı olan ve devalüasyonun baş miman Kabuı edilen Volcker, geçen çarşamba gUnünden bu yana 31.000 mılden fazla yol alarak bir başkentten ötekine uçmuştur. Salı günü Was bington'a dönen Volcker, «Bugün (Salı) Çarşamba olmalı ve ben de herhalde Washington'dayım» derken gunünü ve dür.yasını sasirdıgını belirtmiş \e bu sözleri için hiç de mübalâğa et> mediğıni bildirmiştir. Son para (Baştarafı 1. Sayfada) Altın fiyatı rekor seviyede Tehdit ediyorlar Aynı bölgede ağaçlandırma yapan bazı orman mühendislerl ise İşgal konusunu ortaya çıkardıklan İçin görevlerinden almıp başka yerlere verilmekte, ya da pasif görevlerde çahştınlmaktadır. Hatta baa, bazı kisiler ellerinde tapulan bulunmadığı halde, villi tipi konutlann lnsaat lannı sürdürmektedirler. Bu arada siyasal baskı yapma olanaklanm ellerinde tuttuklan bildirilmektedir. Bu arada İsviçre, îsviçre frangının dalgalanmasına karar ver miş ve parasmm dolara karşı yeni paritesini tesbit işlemini ertelemiştir. Buna rağmen Isviçre bankalarında dolar, 3.35 ile 3.36 îsviçre frangı arasmda işlem görmüşriir Eski kur bir dolar karşılığı 3.84 franktı. Brezilya da, 20. asırda ilk kez, ABD'de günün adamı parası krezeıro'nun değerini doHenry Kıssinger Başkan lara oranla yüzde 3 revalüe etKixon için ulusal guvenlik kor.ulannda ne kadar önemh &ı mistir. Öte yandan Londra.da altının danışroansa Paul Volcker de bir ons'u 71.25 dolara çıkmış, iktisadl ve mali Komılarda Başkan için o kadar önemli bir da yani geçen Ağustostaki rekor fiyatmdan 1 ve önceki günkU finışmandır. Amerika'nın dolan devalüe et yatmdan 2,75 dolar fazla olmuş meye karar vermesınden önce \ tur. Bu hızh yükselis tamamen büyük bir gizlilis ıcınde başlı i beklenmedik bir şey olmuştur. Bayhan'm «Çok ağır ve örseleyici ve Türk kamuo>lunu yakından ilgilendiren bir iddia ile suçlandırıldığı» belirtilerek, yasama dokunulmazlığının kald'ırılması öne rilmiştir. Senato, Bayhan'm dosyasını gçrüşmesiz kabul ederken, aralarında Türkl? Genel Sekrete ri Halil Tunç'un da bulunduğu 8 senatöre ait dosyanm, Komisyon karanna uyarak devre sonuna bı«mı kararlaştarmi}tır. ALTAN ÖYMEN Darphane yangını soruşturması sürüyör Darphane'deki yangınla ilgili olarak dün soruîturmayı yürüten Savcı Yardımcısı Hasan Basri Akgiray, görgü tanıklan ve Darp hane ilgililerinin ifadelerinl almaya devam etmistir. Akgiray, «Her türlü ihtimaJI dik kate almaktayız. Kurulacak bir bilirkişi heyeti, olay yerinde incelerae yapacaktır» deıniştir. Bu arada, yangmın bir sabotaj sonucu çıkarüabileceği konusu üzerinde de durulduğu belirtilmiştir. îlgiUler, polis .ve itfaiye tarafından muhaf^za alünda tutulan binada en çok zarar gören bölümün kâğıt deposu olduğunu söylemişlerdir. (Baştarafı t. sahifrde) Hava kapaü Başkentte, gel de sevinme, kapalı demek karanlık demektir biras da, kapalı ve) karanlık lse ya kar, ya da yagmurun muştulayıcısıdır. Bu nedenle demokrasinin degil ama, havaıun kapalılığının bu yurda yaran olacağı görOlüyor... Mamafih bundan da korkmalı... Susuzluktan kınlan millet öylestne yağmur duaa etti kl, maftjgtiiah bu dualar cenabı hak taraiından toptan kabul eylendiğinde sanırım Nuh hazretlerinin gemisi bile yüser gibime gellr Cenabı hak bLüeri fazla acık ve fazla kapalı havalardan korusun... Zaten oJdum olası ertasuu bu lamamiîizdır. Diyelim ki, koca Mustafa Kemal AtatUrk'ten sonra îsmet Paşa dede Cumhurbaşkanı ol' du. Millet alışmış bir Ata"yı sev meye, geleni zorla sevdiremezsin ki, onda gördukJeri güzellikleri tnönü'de bulamadı çogu kişi.. Ardından, muhalefet yülarmda milletin içinde bagdaş kuran bir «Cello Dayı» yanl bay Bayar, bu sefer Çankaya Köşküne bağdaş kurdu, kaldırabilene aşkolsun derken, 27 Mayısta n tarlhindekl'27 Mayıs'ta, zorla kaldırdılar. Hem öyle bir kalktı kl kuyuya düştü, tsmet Paşa on yılda zor çıkardı kuyudan. Bu ara bir baba Gürsel çıktı Çankaya'ya.. Millette bir sevinç. Parklar, açık hava, açık tartı?ma yeşiniklerl haline dönüştü.. Bir baba adamdı rahmetli Gürsel.. Hatırlanm bir yakuııına telefon etmiş, •Evlâdun ne yemek yaptın?» diye sormuş, cLâhana doiması» cevabım alınca, «Haydi geliyorum» demiş ve gelmişti de, kapı komşu Cemal bey gibi.. GönlU gani ve yüce idi, ömrü vefa etmedi, ettinnediler. Sayın Sunay'ı da pek görmedik halkla haşır neşir. Onu da bırak madılar şu politikacılar, halkın arasına girmeye fırsat buldurmadılar, vıdı vıdılanyle.. Derken sayın Sunay'ın da görev süresi bitü bitecek. Başkent Natlari ve dıstan., Yeter gayri, kim olacak Devletimin Başkanı? îçerde ve dışarda, bu koca onurlu devletin, günden güne yitirilen onurunu da kurtaracak devlet babası kim olacak? Serin adaylarmızı, millet iş olup bitmeden görüşünü açıklasın, o zat da öyle çıksın Çankaya'ya... Başım gözüm üstüne iyi ise.., Ama koca Devlet Öaşkanlığını boylesine çıkmazlara sokup, paearlık, bir hınç, bir kin pazarlığma dönüştürmeye kimsenin hakkı olmamak gerekir. Allah askına, aranızda tarih okuyan yok mu? Devletin başım belâlara sokan, devlet, millet yöneticileriaden tarih nasü bahseder bir okuyanınız yok mu? Ulusa saygm olmayan, tarihten elbette korkmaz, o da başka... Bütün samimiyetimle, daima belirttiğim gibi, programı kalemimden çıkmış bir partinin, ne tüzüğüyle, ne de fikriyabyle en ufak bir ihtilâfrm vardır. Eğer olsaydı, bana yabancı hale gelen 1>ir siyasl heyet İçinde, kendl isteğimle zaten bulunmazdrm. Benim ithilâfım, halk deyimindeki gibi, clmanla değü, fakat lmamladır» parti progratnının temel yapısına ters düşen uygulayıcılar ve yorumlayıcılarla ihtilâftayım. Bunu bu vesüe ile bir kere daha açıklamayı zarurî görüyorum.» Bayülken, Meclis'te dün bilgi verdi ANKARA (Cnmhnriyet BBrora) Dışişleri Bakanı Haluk Bayülken dün Millet Meclisinde gündem dışı bir konuşma yaparak, Fransa'nın MarsUya şehrinde, üzerinde Türkleri rencide edici sözler bulunan bir Ermeni anıtının açümasıyle ilgili bilgi verraiş ve «Paris Büyükelçimiz Ha I san Işık, istişare maksadıyle ve { hassasiyetimizi göstermek için Ankara'ya gehniştir. Burada lüzumlu olduğu kadar kalacaktır. Temennimiz her alanda yakın işbirliği İçinde bulunduğumuz Fransa Hükümetinin geleneksel Türk Fransız tfostluğuna gölge düşürecek bu gibi hareketlere meydan vermemesidir. Bunu beklemek hakkımızdır» demiftir. Bayülken, Marsilya'daki anıtın açılmasından önce Pariı BUyükelçisi Hasan Işık'ın Fransız yetkilileriyle, Dışişleri Genel Sekreteri ve kendlsinin de Fran sa'nm Ankara Büyükelçisiyle görüşmeler yaparak, konu üzerindeki hassasiyetimizin bildiril i cHğini ve durumun protesto edil diğini, buna rağmen anıtın bir hükümet üyesinin de katılmasıy le açıldığını bildirmiştir. Bakan, olayda Fransa'da yapılacak genel seçimlerin rol oynadığını da sözlerine eklemiştir. RADYO İSTANBUL 05.55 06.00 07.00 07X5 07 30 07.40 07.45 08.00 Doların değeri (Baştarafı 1. nvfada) fanjij'fU de bu işraflarm doğurduğu talepleri karfilanruı» ajKİne d «Ekonomimizi yaşatan tüks tim bolluğudur. diyorlardl «israf bolluğu», diyemiyorlardı da onun için bu deyimi kullanıyorlardı. Ama yavaş yavaş geçici bollukların iyimserliğinin yerini ekonoml kurallarının zorlamaları aldı. Ve Amerikan ekonomisine ilk kez 1957 duraklaması ile göl ge düştü. «Recession» denilen durgunluğu siyasal nedenlere vcrenler oldu. «Geçicidir» denildi, parasal iyileştirme eareleri arandı. Bulundu da... Ama 1962'de dolann, bu haşmetli imparatorun tahtına yönelecek bir sarsmtıyı getirecek kadar Amerikan ekonomisi bunalıma düştü. Amerika'mn Batılı mürtefiklerl araya girip dolan kurtardılar. Araya Vietnam savaşmın şid detlenmesi prince ekonomi biraz daha ferahladı. 1967'de bir bunalım daha geldi. Bu kez de özellikle Bab Almanya yardımiyle Darasal bunalım atlatıldı. Nihayet komsu ve dost yardımiyle atlatılamıyacak son bunalım geldi, çattı. 1972'de yüzde 8.57 oranmda şimdi de •/• 10 oranmda düşen dolar aynı zamanda kırallık tahtını bir daha dönmemek üzere bırakmaktadır. «Şimdi ne olacak?» sorusuna iki sürel) kısa ve uzun siire olmak üzere cevap verebiüriz Kisa sürede, devalüasyonu oürün ülkeler kabul etmislerdir Yam dolarla birlikte paralannı düşurmemişlerdir Oysa dolann devalüasyonu sadece mark ve yen karşısında değişinılen kanunî esitliğe koy mak üzere yapılmıştır. Yani dolar Fransız franpına, sterline, peçetaya bu erada Türk parasına göre deger kaybına ugradığından devalüe edilmiştır. Başka deyimle örneğin franka göre değişim değeri düşmediği halde kanuni değerini düsünnenin frank böl gesine olan ihracatı arttıracağı buna karsıhk Fransız frangı bölgesinden dolar böl gesine olan ihracatı zoriaştıracağı muhakkaktır. üzun sürede olacaklar ise daha çok Amerikan ekonomisiyle ilgili dir Bütün sorun Amerikan ekonomisinin asıl üretici kesimlerinin (yani Tarım, Endüstri, înşaat) biitün ekonomi içindeki yerini büyütraesine ve hizmet kesimini küçültmesine bağlıdır. Reklsmlar, askeri giderler, banka faizleri ve diğer aracı ve tüketici kesimler Amerikan ekonoroisi içindeki yerini sürdürürse ve hele şimdiki eğilimler içinde arttınrsa dolarda kurtuluş umudu zayiftır. EJkonomilerdeki yaoısal kusurlan para operasyonlan ile va da mali sihirbazlıklarla kanatma dönemi çok perilerde kalmıştaı. Para değeri, ekonominin sınav notudur. Dersleri öğrenemiyen nasıl bu notunu riiizeif°™?zse geçmışten ders alamivan ekonomiler de para r'vrerlerinı ayakta tutamazlar (Bastamn 1. Sayfada) Sızan haberlere göre, partiler Cumhurbaskanlıgı adayı ve seçim i üzerinde ince hesaplar yap makta cçözümlenmesi istenen» ve «gereken» bazı konulan buna bağlayarak kendi yönlerinden, Cumhurbaşkanı seçimini «bir pazarlık ve anlaşma konusu» olarak görmektedirler. Bu konuda bütün dikkatler, Parlamentoda en çok sendalyeye sahip Adalet Partisi üzerinde toplanmaktadır. AP lse daha önceleri çeşitli şekilde ortaya attıklan «Parlamento içhıden ve Asayasanın gösterdiği istikamet te. bir seçim isteğini muhafaza etmekte ancak «değişik nedenlerle» konuyu çok gizli. dikkatli bir şekilde ve geniş bir açıdan ele abnaktadırlar. Cumhurbaskanlıgı için genellikle ilk aday olarak, Geneltaırmay Başkanı Faruk Gürler'in ismi yaygın bir şekilde geçmekte, ancak bunun «kesin bir karar şekline bürünmediği» de ardından eklenmektedir. Siyasî çevreler, Gürler'in Cumhurbaskanlıgı için aday gösterilmesiyle bazı sorunla rın çözümlenemiyeceğini, buna bağlı olarak halli gereken baska sorunlarm da olduğunu, bütün bunların bir «kül olarak» ele alın ması ve sonuçlandırüması gerek tiğini de etraflı bir şekilde orta ya koymaktadırlar. Bütün bu i?ler «ilgililer»ce ve «kendi ycnlerince» halledihne yo lunda olduğundan «gizlilik içinde» cereyan etmektedir. Tabiî üye îsmet tnönü. Millet Meclisi Baş kanı Avcı, Cumhuriyet Senatosu Başkanı Anburun'un da isimleri üzerinde «çeşitli çevrelerce» durulduğu, ancak çeşitli nedenlerle bu isimlerin şanslannın az olduğu öne sürülmekte bu arada AP* nin «dışardan bir adayı olduğu» da iddia edümektedir. AP çevre leri ise, «bizim görüşümüz bellidir, Parlamento içinden» demek tedirler. Partiler oe.ıo Dolaşan isimler (Ba?tanfı I. uyfada) kara CHP milletvekiir Sinasi Özdecoglu'nun bir teklifl Uzerine 151. maddeye bir. fıkra eklenerek, milletvekinerine kimlik cüzdanı ve rozetle birlikte birer «hamayil» verilmesi de kabul edilraiştir. özdenoğlu*nun ifadesine göre. hamayil, ipekten, kırnuzı beyaz renkli enii bir şerit olarak milletvekilleri tarafmdan sol otnuzdan belin sağ tarafına kadar uzanan bir şekilde takılacak, frak veya smokin altına, gömlek üstüne kusanılacaktır. Milletvekilleri thamayillerinijv nlkâh, düğün ve balo gibi törenlerle resmi törenlerde kuşanacaklardır. Hilletvekilleri Törevearkadaşlan (BasUralı l. Sayfada) Savcının isteği uzerine duruçmada, aramalara ve yapılan' yayınlara rağmen doruşmaya gelmeyen sanıklardan Rukiye Du!ger, Ihsan Cerelan ve Tayfur De mir haklarında tutuklama kararı alınmış ve haklarındaki dayanın aynlmasına karar verilmiştir. Daha sonra mahkemenin, Yar gıtaym bozma karanna uyulacağını bildirmesinden sonra söz alan sanık avukatlanndan NebH Varuy, Demir Özlü ve Muşir Kaya Canpolat, ölüm cezasının Anayasa'ya âykırı olduğunu il«ri sürmüşlerdir. Mahkeme, sanık avukatlannın buna ait gerekçelerini mahkemeye vermeleri ve diğer hususların tespiti için duruşmayı 3 Mart'a ertelemiştir. Sunay, Işık'tan bilgi aldı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Paris BUyükelçimiz Hasan Işık, dün saat 18.00'de Cumhurbaşkanı Sunay tarafından kabul edilmiştir. Işık, bu görüşme nrasında Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a Ermeniler tarafından Marsilya'da bir Ermeni Kilisesine dikilen Türk aleyhtan anıt konusunda açıklamalarda bulunmuş ve Fransa Hükümeti nezdinde yaptığı teşebbUsleri ızah etmistir. 06.30 09.00 09.15 0930 09.45 10.00 10.05 1025 10.40 11.40 12.00 12.05 12.10 1230 12.45 13.00 13.15 14.00 14.15 14.30 14.45 15.00 15.05 15.20 15.45 16.00 16.30 17.00 17.05 17.50 Açılış ve program Haberler Köye haberler Sabah raüziği Haberler Günün programlan M. Akkuştan turküler Çevremizde bugün ÜnlU yorumculardao Solo şarkılar Dört ses ve dört saz Hayatın İçinden Halil melodiler E. Bingöl'den şarkılar Haberler Arkası yann G. Kasacı'dan şarkılar Okul radyosu Turküler geçidi Haberler Reklâmlar Şarkılar Hafif müzü Turküler Haberler Saz eserlerl Y. Ozel'den şarkılar 19.00 19.30 1955 20.00 20.15 2030 20.45 21.00 21.15 21.45 22.00 22.45 23.00 23.30 24.00 00.55 01.00 Haberler Yurttan sesler Bir varrruş R. Ritten şarkılar 1923ten 1973'e sanat B. Ayseli'den türktUer Barok muzik Haberler Basınla buhışalun Hafif muzü Reklâmlar Haberler Caz dünyasmdan Solo şarkılar Gece ve müzlk Haberler Program ve kapaıu? ÎSTANBULtL 1655 17.00 17.05 17.30 18.00 18.15 1830 19.00 19.30 20.15 21.00 21.30 22.00 22.10 23 00 2330 24.00 00.55 01.00 Açılıs v» program Haberler Diskoteğimizdea KUçük konser Hafif müzik Yabancı dil dersl Hafif baö müziği Dunden bugünden Akşflm konseri P. Akel Orkestrası B. Akartürkten türküler F. Ege Orkestrası Haberler S. Oygun'dan türküler Ülkelerden muzik H. Kara'dan şarkılar R. Oda Orkestrası Türk halk müziği Haberler Karma faslı Reklâmlar Şan sololan Gitarist B. Powell Haberler Türk yonunculan D. Garcia ve Sus Carlos Barok müzik Gece için müzlk Haberler Program ve kapanı» V 19.a 19.00 19.01 19.06 19.08 19.35 Açdış ve Program Haberler RekJimlar Fransızca Dil Dersl Çocuklann Televizyontı «Pilli Bebek» 6 • 11 yaş çocuğunun problemlerinin çözümü «TRT ile Mılli Eğitim Bakanlığı'nın birlikte hazırladıkl a n eğitim programlan» Türk sanat müziği Solist: Mustafa Seyrsn 19.54 Geçiş üstünlüğü MUlet Meclisi lçtüzügüne Istanbul milletvekili Kâzım özek° nin bir önergesi Uzerine konan başka bir hükümle de mllletvekillerine trafik üstünlüğü tanınması kabul edilmiştır. önerge üzerinde yapılan konuşmaJardan anlaşıldıgına göre, milletvekillerinin özel otomobilleri veya içinde buhmduklan taşıtlar Istanbul araba vapurlarmda ve bazı sıkışık durumlarda geçiş üstünlüğü alacaklardır. (THA) Reklâmlar Haberler Hava duruma Sirk Dünyası «FUmin adı: Rosetta» 20.59 Reklâmlar 21.45 Reklâmlar 21.57 Devlet Gfizel Sanatlar Akademisi Tanıücı Bir Filim 22.19 Müzik Dünyas. 2235 Haberler 22.45 Program ve Kapanı», 20.25 2030 20.55 21.05 Lira da (Baştarah L Sayfada) ;• '•:.: Eleştiriler Bakanlaf Kurülunun karan, bazı iktisatçılar tarafından eleştirilmiştir. Bu arada, büyük fiyat artışları sonucu umulan yararı getirmeyen 1970 devalüasyonundan sonra sanayicilerin yeni bir devalüasyon istedikleri beürtUmiş, ancak fiyat istikrarı kurulamazken yeni bir devalüasyon anlanuna gelen BakanJar Kurulu ka,rannın pahalılığı kamçılayacağı öne sürülmüştür. Maliye Bakanı Ziya Müezzinoflu, sorumuz uzerine, bu görüşleri de cevaplamış, fiyat artışları yüzünden ekonominin rekabet gücü kalmadığını, dolar devalüasyonu nun bu gücü yeniden kazanmamiza yardım edehileceğini, ancak bu nun için Turk lirasının dolar karşısındaki paritesinin aynen korunması gerektiğini, aksi takdirde rekabet güçsüzİüğünün devam edeceğini söylemiştir. , Ekonominin güçlenmesi için ihracatm artmasından başka çare olmadığmı belirien Müezzinoğlu. ihracatm \ergi iadesi gibi tedbirlerle teşvikirie çalışıldığmı, ancak bünun Hazineye yük olduğunu, nitekim bu 'yükün 1972 yıhnda 770 milyon liraya ulaştığmı hatırlatmıştır. Bakan Müezzinoğlu, ihracattaki vergl iadesi oranlarmıfl yeniden gözden geçirileceğini de bu arada açıklanuştır. Melen hükümeti Öte yandan Başkent siyasal ve Parlamento çe\Telerinde öne «ürüldüğüne göre, Cumhurbaşkanı seçiminden sonra Melen Hüküme tinin görevden ayrümasma muhakkak nazanyle bakılmaktadır. Yeıii Cumhurbaşkamnm bir jest olarak «görevlerinin sona erdiği ni» teklif etmemesi halinde bu ^ işlemin Parlamento tarafmdan ye rine getirileceği de saklanmamak tadır. AP ve CHP ileri gelenleri, seçimlere «Melen Hüküınetiyle gitmemek» kararlarını açıkça be j lirtmektedirler. Bir AP yetkiUsi «Bizim gördüğümüz ve hissettiğimiz kadanyle Parlamentonun coğunluğu. seçimlere Melen Hükümeüyle gitmek istememektedir. Eğer bazı formalite işlerden sonra Melen bunu sağlamazsa büyük bir ihtimal Parlamento bunu yerine getirecektir.» THY ana bakım tesislerinin temeli atıldı THY'nın ana bakım tesislerinin temeli dün Istanbui'da duzenlenen bir törenle atılmıztır. Temel atma törenlne Ulaştırma Bakanı Müsfeşan Ekrem Ceyhun, THY Genel Müdürii j Remzi Yelman ve kalabalık bir \ davetli topluluğu katılmıştır. Kaba inşaatı 1974 yılı sonund'a tamamlanacak olan uçak bakım tesislerinin temel atma töreninde bir konuşma yapan Remzi Yelman özetle sunlan söylemiştir: «Modernleşen uçak filomuza gerekli bakım hizmetlerinin gü nün icaplarına uygun modern bakım tesislerininde yapılması zaruridir. Bu tesislerin gerçekleşmesi için uzun zamandan beri yapılan çalışmalar olumlu bir ; sonuca vararak uçak bakım ana tesislerinin inşasına karar verilmiştir. Hangar, atölyeler, yer teçhizat atölyesi, motor test binası, malzSme depolan, ısıtma merkezine ilâveten eğitim ve sağ lık merkezlerinden müteşekkil bu tesislerin temelini atıyoruz. 372 bin 800 metrekarelik bir sahada inşa edilecek bakım tesisleri toplam 139 milyon Iiraya çıkacaktır..» • • • • • • • • » • • • • » »» •»» • • • • • • • • • •• • • • ••»• »»• • • | İSTANBUL PORSELEN SANAYİI \ A. §. İDARE MECLİSİNDEN Aşağıda yazılı gündemi görüsmek üzere, ortaKlar Âdl G«nel Kurülunun 23 Mart 1973 Cuma günü saat 11.0U de Istanbul'oa Sirkeci Yenipostahane karşısı Kredi Hanı Kat: 8 de toplantıya çağınlmasına İdare Meclisince karar veriünls olduğunu, Anasözlesmenin hükümierine göre bu toplannya bütün or. taklar.mızın kaülabileceklertni ve kendilerini oa^kas: ile temsil ettırmek istedikleri takdirde verecekleri bir retM mnktubunu doldurmalan gerektiğini, ortakların hisse seneüerinl veya bunlann mahfuz tutulduklan bankanın Umühaherini tevdi ile girimlik kâğıdı almalan lâzım geldiğîni. bu çağınnın ortaklara dPlterimızdeki kayıth adreslerine aynca taahhütltl melttupla bildirUeceğini, bilânço ve kâr ve zarar hesata Üe tdaıe Mecüs'ı ve Denetçiler raporlannın toplanrıdan 15 gün evveı Sirkeci'de Yenipostahane karşısmdaki Kredi Hantnda Tssflye Haliiıae Türkiye Kredı Bankası îdare Meclisi toplantı salonunda tetkiklerine hazır bulundurulacağını ve bir sene içinde de bunlardan birer suret alabileceklerini TO vukanda mezkuı yetM mektubu örneklerini aym mahalden temin edebileceklerini ilân ederiz. G 0 N D E M : 1 1972 yıh faaUyet ve hesaplan hakkmda tdare MeclisJ ve DeDetçiler raporlannın okunması ve kabuiü. 2 Sirketin 31.12.1972 tarün iUbariyle vülık bilâoçosu kâı ve zarar hesabının tetkik re Kabuiü, tdare Meclisi Uyelerinin ve Denetçilerin Ibra edilmelerl 3 Anasözlesmenin 5 n n d maddesı gereğmoe. 1U72 yıh Kânnın bölünmesi ve dagıtılması hususlarının kararlaştınıması 4 Ajıasözleşmenin 2frtıci maddesi uyarınca tdare Meclisi Uyeleri için seçim yapılması 5 Anasözlesmenin 32'nci maddesine göre Denetçil«aı lcttı • » • çitu yapılması 6 Anasözleşmenin 29*uncu maddesine göre tdare Meciısl 0vejerine ve 36*ncı maddesine eöre Denetçüere verilecek ödenek nev'i ve miktannın tesbiti. 1 Ti'rk Ticaret Kanununun 334 ve 335*inci ve Anasözlesmenin 27/c maddelerine göre tdare Meclisi Uyelerine ticaret ve şirket konusuna giren işlert yapabilmeleri için ızin verilmesi. 8 OrtaKlanrı dilekleri. Yenisi seçilecek, Hoş, sen, ben, o, biz siz, onlar, seçemeyeceğiz, benitn, senin, onun, bizim, sizin, onların seçtiği vekillerimis seçecek... Ama bana yedi yıl, evet tam yedi yıl Pavlet Baskanlığı, halk deyimiyle «Babalık» yapacak bu muhterem zat kim olacak, nasıl adam, neye yatkm, gerçekten baba mı, yoksa eli sopalı aksinin birisi mi, bilene, bulana askolsun... Tüm partiler şimdi Başkentte Cumburbaşkanlığı seçimini kişisel, partisel açmazlan, hınçlan, kinleri, çıkarlan için bir «Pazarlık metaı» haline dönüştürmüş durumdalar... Demokrasi açıklık rejimiymiş... Bir parlamenterimizin bir vesileyle Meclıs kürsüsiinden sarffettiği gibi, ^Cart.. Cart... Cart...» açıklık rejimiymiş, Vay Cart...ı açıklık bu ise, kapalüığı nasıl olur kimbilir? Korkmamak da gerekir, bundan biraa daha beter olur ö kadar... Ellen gelen de düğün dernek... Ama ey politikacılar, yeter bu pazarlık içten Anayasa (Baştarafı 1. sayfada) cağı gibi, Anayasa değişikliklerinin ilk oylamasmda Devlet Guvenlik Mahkemelerinin kurul masına olanak veren madde ile bu mahkemeierin kurulmasından sonraki Sıkıyönetim kaiksa bile Sıkıyönetim Mahkernelerinin ellerindeki davalar sonuçlanıncaya kadar göreve devam etmelerini sağlayan geçici madde yeterli oyu seğlayamamıştır. Anayasa Komisyonunda CHP' 11 üyelerin önerileri tartışmalara yol açmış. önerge üzerindeki oylamada, dörde karşı dört oy sağ lanmışsa da başkamn da aleyhte oy kullanması sonucu önerge reddedilmiştir. Anayasa Komisvorm bu sabah yeniden toplanacakur. Güçbirliği MGP, CP ve CHP'den ayrılan bazı parlamenterlerin arasmda uzun süredir devam eden güçbirliği ve birleşme çalışmalan yeni bir döneme girmiş, CPIiler Dr. Kemal Satır'a tara yetki vermişlerdir. Bunlann birleşmesinin kesinleştiği ancak, «Hazine yardımmı aldjktan sonra» resmen ilân edileceği de Parlamentoda iddia edilen konular arasmdadır. Bilindiğı gibi siyasl partilere Hazine yardımı bir Anayasa değişikliği olarak şu anda Parlamentoda normal seyrtni takip etmektedir. Gerçekleşmesi halinde MGP ve CP de Hazıneden nisselerini alacak, iki ayrı mali güçle bu birleşme ger çekleşecektir. I' fBaştarafı SPOR Eavfasındal ' Bugün ârttfc bırakmıştır büyük şampiyonaian C'arke «Artık hiç koşmayacak mısın?» diyen bir gazeteciye «Hayır» oemiş ve şöyle devam etmistir, «Olanak buldukça varısacagım g?nç!erle. Halta sonlan örneğin. Onlara uyarüarda bulur.scağ;m. Kısa bir süre sonra beni geçecekler elbet. Ama önemi yck b'jnun. MutUHuk veren şey zafer kazanmas degil. eüçlu ojmaktıı; Koşabildiğim sürece ihtiyarhğa yenilmıyecegımi biliyorum.» ' . TAKVİM 15 Şubat Muharrem 11 Rumî 1388 Şi'nnt 2 Hicrî 1393 Güneş 6.54 1.12 öğle 12.28 6.46 tkindi 15.22 9.4C . Akşam 17.43 12.00 Yatsı 19.14 1.32 tmsak 5.17 11.36 ALTIN Cumhuriyet Beşat Hamit Aztz Napojyon 24 ayar 226. 42525fl.220 205 33. 228430255. 225 210 3310 . • ' ' YARIN: AI O'erter •••••••••••••••••••••••»•••»•••»»•»•••O»»»» 7W) 977