Catalog

TÜRKÇE EDEBİYAT DERSLERİNE YARDIMCI KİTAPLAR • TÜRKÇE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ, 5 L. • TÜRKÇE DEYİMLER VB KAYNAKLAR1, S L. • ATASÖZLERt SÖZLÜĞÜ, 1,5 L. • KOMFOZtSTON KJLAVtJZC, S L. • TA2ARLAR KILAVUZU, I L. • NOKTALAMA YI ÎMLİ SÖZLÜĞÜ, • L. • EN GÜZEL B İ K i n U t B , I L> ( < W S«T*ettin) • SKÇMB ROMANLAE « rmaai U L. Hür rtjmrri. PJC 1221 Irtanbul Cumhuriyet 7852 50: yı!; sayı: 17662 umhuriY Kurncusn: YUNUS NADt Telgraf •• mektup adregi Cumhuriyet Istanbul Post» Kutunıt Istsnbul No: 246 Ttlllonllt: 22 42 90 22 42 98 22 42 97 22 42 98 22 43 99 3 Ekim Çarşamba 1973 Büyük Yazarlar <60 yazar) . Büyük Adamlar (23U ünlü fcısı) »t. Mlmaroğiu: Musiki Taritaı O. Hançerlloğhj: Düşünce rarihi . Walker: Fizvoloji Açısından Cinsiyet M. Duverger: Politikaya Giri» Hançerlioglu: Ör.jrnr1üfc Dnsfineesi B. Ruuell: Neden Hristiysn Adler: Güç Çocnjnn Efcitimi Ceyhun Atuf Kansu: Atatürkçfl Olmsk S. Çlller: Atatürk Için Diyorlar U L. Flscher: Mahatma Gandhi Bertrand Russel: Evlilik ve AtalSk Ber kitap 18 Ur». Vsrbk layınevi Ct.**!o*l« Iokn<ra. 40 Iıtanbnl (tlaneilifc 4020) 7R4° FAYDALl KİTAPLAR Sayıştay m yürüttüğü soruşturma sonunda bir kısım tazminatm geri almacağı bıldiriliyor ESKİ S1K1YÖNETİM KOMUTANI EMEKLİORGENERAL FAİK TÜRÜN TAZMİNAT ÖDEMELERİNDEN DOĞACAK SORUMLULUĞU KABUL ETMEYECEĞİNİ İLGİLİLERE BİLDİRMÎŞ USULSÜZLÜK KONUSUNDAKİ SORUŞTURMAYI YÜRÜTEN GÖREVLİLERİN TEHDİT EDİLDİKLERİ VE BU YOLDA RAPOR VERMEMELERİNİN İSTENDİGİ ÖNE SÜRÜLDÜ T Sıkıyönetim tazminatlarında usulsüz ödeme yapılmış Çocuk Olan Insan .agduyunun jerefi düşünc« ' özgürlüğüne »ınır çizile) meyeceğidir. Sapik düşünce, zararlı düsünce gibi deyimleri demokrasi ilkeleri ile hagdastıramayız. Bir düsunce ya doğru. ya da yanüştır. Bu tartısılabilir, tartısılmalıdır. Evet. açıkça herkesin öoünde tartışılmahdır ki gerçek nedir ortaya çıksın. Halkın, balk tarafından, halk için yöneümi diye tanınıladığımız demokrasinin başlıca dayanağı da bu değil midir? Sapıktı, zararlıydı, kökü dışardaydı gibi nedenlerle sağdan soldan sınırlar çizilmeye kalkısıldı mı, ancak güdâmlü bir rejimden söz edilebilir. Bir düşüncenin sapık »e «ararb olduğunu söylemeyi de bir düşünce sayabilirir. Karsı düsünceüe olanlara da sös hakkı tanımak sartiyle. Yoksa devlet rücünü ele geçirmis kimseler ortaya atıltp sapık, zararh olduğu gerekçesiyle bir takun düşünceleri corla Busturma yolunu tutarlam yürürlflkteki yönetim biçimiae demokrasi demek olanağı bulunamaz. Böyle bir ortamda, AP sa. yın Genel Başkanının deyişiyle «hür münakaşa», bizim deyişimizle özçür tarhsma kapılan daraltılmıs, demokratik bafclar giderek yok edilmis olur. Düşünce özgürlüğünün kısıtlandığı ülkelerde devlet gftcünü ele geçirmiş olanlar, hatta dürüst seçimlerle is basın» gelmiş de bulunsalar: « Ne yapalım halk çofmıla£u böyle istiyor, bis ulosal iradeyi temsil ediyoruı» da diyemezler. Zira, şimdiye dek kaç kez yazdık, demokrasi çoğunlağun iradesi sayıldığı ölçüde annlığuı »ö* hakkına »aygı duymayı içerir. Halkın yiiıde doksan dokuzu, hatta ulusun tümü belli bir politikanın temsilcilerine devlet yönetimini emanet edebilir. O politikaya karşı olanlar aztnlığın azınlığı da olsalar onların kendi inançlannı savunmak, sozle ve yazı ile balka anlatmak öxritrlüğünü, demokratik bir yönetim söz konusu ise, kimse ortadan kaldıramaz. Çeyrek yuz yılı aşkm çok partili yaşamımızda bu gerçefii ne yazık ki gelip geçen iktidarlar bir türlii anlayamamışlar, daha dognısu anlatnak istememişler dir. Vatan, miUet, sakarya edehiyatına aanlanlar. «aşırı nçlara karşıyız» slojaııını dillerinden duşürmeyenler iktidarda kalıp tüm ulusun değil, belli bir sını fın çıkarlarını sürdürraek uğnı na, çirkin politikanın her türlü süne baş vurmakta bir sakuıca KÖrmemişlerdir. Öıçürlükleri kı sıtlayan kendileri olduğu haldc Ö7fürlük diye çırpınanları ötpirlüğe düşman ribi cöstermişier hukuk dışı eylem ve saldınlan kendileri kışkırttığı halde, bukuk dcvletine özlem duyanlan eylemci ve saldırgan olarak dam galamaya kalkmışlardır. Bunun son örneğine, işte Ispartada tanık olduk. tlkel bir lihniyetle Ispartalı kimi APIiler tarafından hazırlandığı gözlere hatarcasına ortada sıntan taşla ma olayı da meğer CHPIilerin düzenlediği bi r tertipmi?. Bunu çekinmeden, yüzleri kı zarmadan, gözlerimizin içine baka baka siivliiyorlar. Düşününüz bir tasun CHPHiler sırf AP aley hine propa»anda olsnn diye ceplerini taşla dolduracaklar kalabalıeın ortasında kendi liderlerini taş yağmuruna tntacaklar, o da kan ter içinde, ba$ı gözii yanlmak tehlikesini göz &Iara'.; ortalığı yatıştınna nu marası yapacak! Milleti budala mı sanıyor h adamlar? Hadi daha nnceki t ANKARA Silâhlı Kuvvetler ve güvenlik makamlarında eörevli baa kişilere ödenen «Sıkıyönetim tazminatlarında» önemli usulsüzlükler yapıldığı tesbit edilmiş, olaya Sayıştay elkoymuştur. Usulsüzlükleri Sayıştay'ın bir yetkilisi de doğrulamıs ilgili dairelerin yapacakları çahşma sonunda ödenen tazminatlarrian büyük kısmınin, ödeme yapılan kişilerden geri alınacagmı söylemiştır. Sıkıyönetimin ilân edilmesinden bu yana güvenliğin sağlan Yılmaz GÜMÜŞBAŞ masiyle görevli kişilere tyrıc» bir «tazminat» bdenmesi yolundakı yasanın çıkmasından sonıa yapılan işlemlerı ve ödemelen inceleyen Sayıştay ve Maliye Bakanlığı görevlilen, bu konuda büyük çapta usulsüzlükler saptamışlardır. Yurdun hemen heryerinde. öze'.likle 12 Mart'tarı sonra Sıkıyönetim bölgesi içine giren illerde Rörevlı subay, assubay ve polislerle diğer barı görevlilere vsrilen «Sıkıyönetim tazminatlan»na ılışkin ödemelerde önemli usulsüzlükler görülmüş ve Sayıştay da bunların t)ü>lik bölümüne îtira? etmiştır Daha sonra görevlendıriien Savı$ tav denetçileri, pekçok ılde yi pılan ödemelerın baksız oiduğunu saptamış ve bunların «geriye alınması» yolunda rapor ver mişlerdir. Bunun ü?erine harekete geçen ilgili örgütler. Sayıştay denetçilerınin iddialannı doğrulayan belgeler hazirlamışlar ve baglı bulundukları makamlara vermışlerdır. İzmir Baro Başkanı: "Türk avukatı mahkeme önünde savunma yapamaz oldu.. İZ.MİK. (Cumhuriyet Ege B0rosu) İzmır Barosu BasHanı Iskender Özturanlı Sıkıyönetim MahkerTıelerınce savvmma hakkının İU dakika ile sırurlandi'ilması konusunda gönişlerını acıklayarak, savunma taakkının teme! bir hak, savunma özg'inü*unün kutsal bir özgiirlülc oldugunu söylemiş, •Clkemizde savunms hakkı ve savunma dukunulmazlığı ne yazık ki her geçen eün (Devamı Sa. 7. Su. 7 de) DEMIREL: "12MART MUHTIRASI REJIM BUHRANI YARATTI,, (Cumhuriyet Haber Merkezi) AP Genel Başkam Süleyman Demirel, dün. Düzce. Sakarya ve Koeaelinde yaptığı konusmslarda 12 Mart'ın nedenleri ve bundan sonrak) olaylar üzerinde dururken, 12 Mnrt'ta verllen Muhtıra ile «Hükümet ve parlamentonun mıntie/c »rtılriiğini» söylemiş, «Bu Muhtıra buhranı büvütmüstür ve rejim buhranı haline getirilmıştir» demistir. Demirel konusmasında 12 Mart öncesi olaylar Czerinde dururken 15 • 16 Haziran olaylarını bir «Ihfilâl provası» olarak nitelemis bundan lonraki gplısmeler üzerinde dururkfn, AP tktidan olarak kendilerınin üzerlerme düsen büvük görevlerl yerine eetirdiSini iddia etmistir. 12 Mart Muhtırasına kadar gecen olaylan da Bzetle »nlatan Demirel. Muhtırayla ilKili olarak sunlan sövlemistir: «Bu Muhtıra, buhranı büyütmüîtür ve rejim buhranı haline getlrllmlstir Hükümet Muh tırayı Anavasa ve hukuk devletl tle bajîdasır bulmarfıjınrian istifa etmistir Zlrs hükümet «o kakta meydana gelen anarsik hadiselerin tesvikçisl veya tertipçtsl deeildl M, rouaheze edil sin, aslında parlamento ve hükümet muaheze edilmistir. Sokakta mevdanı eelen hadiseler parlamento ve hükümetin kusuru deSildt. övle üannedilmesi ve o sekilde takdim edilmpsi adeta bu hadiüelere haklılık kazandırmakta Idi. Devlet yine lokağa ts«lim oluvordu.» (Devamı Sa. 7. Sfl. S de) Bir örnek örneğin, LstanbUı sılcıyönetim makamları. kendi böleeıerıne giren il ve ılçelerde sadece 450 kişiye •Stkıyönetim tazminatı» ve rılebileceğinı ılgihlere bildirmesine ragmen. bu rasamı çok aşan kişiye tazminat ödenmiş bu durum. aynı makamların dahı dik(Devamı Ka. 7 Sii. 7 de) İran Şahı ve ailesini kaçırmayı planlayan 12 kişi Seçımkondu ISTANBUL Radyoda ilk seçim konuşmalarım Genel Başkanlar yaptı ANKARA, (Cumhnriyet B S r o n ) Siyasi parti «özcülerinin Türklye radyolarındaki programd» konusmalan dün baslamıstır. Liderin konusmalan özetle ş ö y ledir: yakalandı TAHRAN îran Şahı Pehlevi ve aile fertlerini kaçırmayı ve öldürmeyi amaçlayan bir komplonun ortaya çıkarıldığı açıklanmıştır. 12 kişi olduğu bil dirilen komploculann çogunluğunun gazeteci ve film yapımcıları olduklan, Marksist eğilimli bir örgüte mensup bulundukları ve kitnliği açıklanmayan bir Büyükelçi tarafından desteklendikleri ileri sürülmüştür. Yazan: İHSAN ONUR Fotoğraf: İBRAHİM KÖSEOÛLU H a z i n e y e ait t ü m arsalar p a r s e l l e n m i ş , c S e ç i m k o n d u l a r » ü z e r i n e k u r u l m u ş t u r . Y a p ı l a n 1 5 2 0 y ı k ı l a n i s e 1500'dür. bin, Ecevit Radyo propaganda konuşmalannm ilkini CHP Genei Başk&ıu Bülent Ecevit yapmıştır. Ecevit; cAk günlere» adlı seçim bildırgelerinde ak günlerin nasıl olacağını belirttiğini, radyo konuşmalarında da bunlan açıklayacaklarını söylemiş, özetle şöyle konu?muştur: «Bu düzende, herkes emeğinin hakkını alacaktır. Vurgunla kazanç yollan kapanacağı için, aracıhkla, tafecilikle, istifçilıkle servet yapma olana ğı kalmayacagı için, yatınmlar da. verimler de, üretim de artacağı için, hayat pahalüıgı önlenebilecektir. Insan lnsanı, yabancılar rurdu sömUreroeyecektir bu düzende. Bir avuç insanın maddi hırsına, toplumıın macevt değerleri ve mutlulugu kurban edilemeyecektir. Halk; devlete de, bir avuç rnsan elindeki servete de köle olmayacaktır bu düzende. bervet da devlet de halkın olacaktır. Düsüncesinde ve inancmda öz(Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) Demirele göre bilinmeyen olaylar Ümit GÜRTUNA KOCAELt Ankara'dan sabah erken hareket edildı. Sakarya ve Kocaeli'ne doğru. Demirel'in «Chevrolet»i müthis bir hızla yol alıyor. Arkadakı arabalarm motorlan patlayacak bu ••«mpoda devam etse. Ancak vol üzerinde ilçeler var. ilçelert kısa bir mesafe kala. Demirel'i bekliyekonvoycuklar var. Konvoycuklar birbirine ekleneeklene kilometreleri bulan AP konvoyu meydana gellyor. Ankara'dan Kocaeli'ne kadar dağlara, taşîara «Ecevit... Kara(Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Kaçırma planı Komploculann ortaya çıkanlan planlarına göre, İran Şahı veya Imparatoriçe Ferah Pehlevi, gelecek ayın basında Tahran'da düzenlenecek olan bir Uluslararası Film Festivali suasında kaçırılacaktı. Komplocular tarafından hazırlanan ve fes tivalde derece almasına muhakkak gözü ile bakılan bir filme ödülü Şah tarafından verilirken, komplocular sahneye, fotoğraf ve film makinesi haline getirilmiş otomatik tabanca ve tüfeklerle çıkacaklar Şah ve Ferah Pehlevi'yi kaçırma planlarını son derece cüretkâr bir şekilde herkesin gözü önünde uygulama alanına koyacaklardı. Silâh tehdidi altmda împaratoriçe Ferah Pehlevi ile Veliaht Prensl rehine alacak olan gerillalar, buradan bir otomobille havaalanına gidecekler ve kendilerini yabancı bir ülkeye götürecek bir uçağın sağlanmasını Isteyeceklerdi. Gerillaların, Imparatoriçe ve Veliaht Prense karşılık, Iran'da tutuklu bulunan bazı siyasi tutukluların ser best bırakılmalarını istemeyi planlarfıkları tespit edilmiştir. Seçimden sonra 1520 bin yeeehondu yıklırılacak Eksik gaz tüplerini piyasaya süren iirma için soruşturına açıldı ANKARA, (Cnmhnriyet BürogıO Sınal ve tıbbi gaz üreten bir firmatun piyasaya tüp içindeki gazı eksik olarak sattığı yolundaki haberimiz savcılıkça ihbar olarak kabul edilmiî ve »onışturma açılmıştır. Kendileriyle dün konuştuğumuı yetkililer. haberimizin yayınlanması toerine «resen» harekete geçtiklerini ve gerekli hazırlıkları yaptıklannı «öylemişlerdir. Gazetemlzin dünkü »yısında. Ankara'da, özellikle sanayl çevreleri için gaz üreten bir firmanın tüplere, resmî belgelerde belirtilenden az gaz doldurduğu, müs terilerine ise, faturalarda başka rakam verdigi ve bu rakamlar ü zerinden ücret alarak haksız kazanç sağîsHı& açıklanmıstı. Öldürüleceklerdi îran gizli polisinin açıklamasına göre, komplo ile ilgili olarak (Devamı Sa. 7. Sfl. 3 de) Istanburda açık süt fiyatına litrede 50 kuruş zam yapıldı (Cumhuriyet Haber Merkezi) İzrnir'de Süt Endüstrisi Kuru mu süt fiyatına o'o2O 25 oranında zam yaparken, Istanbul'da açık süt satışı yapanlar, süt fi yatıru litre başuıa 50 kuruş artırmışlardır. Elindeki malayı havada bir kaç kez dolandırdı ve yanındaki hanı rta seslendi: «Bu buim son kozumuz. Bakalım bir daha kaç yıl sonra seçim yapılacak. Biriketleri çabuk çabuk uzat. Dört saattir bir odanın duvarını tamamlayamadık. Bugün içimizl bitirmemiz gerek.» Sonra sigarasmdan derin bir nefes çekti. Biriketleri daha hız lı yerine koyuyordu. Elini görnıek mümkün değildi. Bir yandan da sıvayı tamamlayıp, üzeri ne toprak sürüyordu. Böylece, yapı eskilik kazanıyor ve yıkı'mc gelseler bile, itiraz edilmesi olanaksız hale geliyordu... Onların bu çalışması, bir kaç yüz kişiyi daha harekete getirdi. Onlar da fcirada oturuyorlardı. Bir göz odaya 400 lira ödüyorlar dı. Kazma ve Irüreklere sarıldılar. Böylece Hazineye ait bir kaç yüz dönümlük arazi hemen paylaşıldı. Hudutlar çizildi. Temeller kazıldı. Ilattft bir buldozer bile getirildi. Yollar açıldı. Kamyonlann biri gidip, difert gelmeye başladı. Tuğlalar, biriketler üst üste kondu. Yapıla» meydana çıktı. Çatılar yerlerine kondu ve içine girildi. O anda tüm yorgunluklar geride kalmış tı. Ancak şu anda tek korkulan vardı. Belediyeciler gelirlerse ne diyeceklerdl... Bakan istedi, biz yaptık llk temeli atan buna da çare buldu. Belediyecileri kovahyacak lardı! Gazetelerdeki Imar ve lskân Bakanının konuşmasuu göstereceklerdü... İmar ve tskân Bakanı ne demişti? «Gecekondulan bugunkü dunımtmdan kurtarmak için sahıplerine tapulannı dağıtıp, hattâ yenilerinin yapılması için kre dj açacağız.» Onlar da eecekondulannı yapmışlardı. Şimdi tapulannı al ı mak için uğraşacaklardı. Yıkmak ' isterlerse de oylannı yıkanlara ı vermiyeceklerdü... ' Aralannda bu tartışma geçerken uzaktan bir ieep göründü. îçinde tam on kişi vardı. Bunu ikinci ve üçüncü jeepler izledl.. Her jeepte bir Belediye Zabıta [ (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) PARTİLER RADYODA 19.35 (MHP) Alpaslan TÜRKEŞ 19.50 (DP) Hasan KORKMAZCAN 30.05 (TBP) Haydar ÖZDEMtR 30.20 (OGP) Turhan FEYZİOGLÜ 20.35 (MP) Ibrahim SERÇI 20.50 (AP) Süleyman DEMİREL 21.05 (MSP) Necmettin ERBAKAN 2120 (CHP) Orhan EYÜBOGLO Eyüboalu; «Anarşiden sorumiu AP'dir» dedi. Timisi, Demirel'i pişkinlikle suçladı ANKARA, (Cumhuriyet Btirosn) TBP Genel BaşJcanı Mustaf» Timısi, Amasya ve Merzifon'da yaptığı konuşmalarda AP Genel Başkanı Süleyman Demirel'i pişkinlikle suçlarken, CHP Genel Sekreterl Orhan Eyüboğlu da Demlrel'in Kayseri konuşmasını cevaplamış «Türkiye'do anarçiden şikâyet etmeğe va bunun (Devamı Sa 7. s a . 4 dej Seçim 73 AYKUT SAGANAK Eskişehir TURHAN ILGAZ Çankırı izlenimlerini anlatıyor Bugün 5. Sayfada NADtR NADt (Devamı 8a, 1, Sft. 3 de) Istanbul'da açık süt satışı yapanların süt fiyatına litre başın? 50 kuruş zam yapmaları sonucu litresı 350 kuruştan satılan yer lerde 4 lira, 4 liradan satılan yer lerde ise 4,5 lira olmuştur. Litre başına yapılan zamla ilgili olarak süt dagıtıcılan yaptık'.a ( n açıklamalarda, yem fiyatların l daki artı? yüzünden, süt tiretici lerinin satiş fiyatını yükseltti'Kİe ' rini söylemişlerdir. Bu arada Istanbul'da SUt En • düstrisi Kurumu yetkilileri, bu günlerde şehrimizde süt fiyat lanna zam yapılmasuıın söz *cnBir iddia nusu olmadığını açıklamiî'î>r I Ekim ayı için üreticilerden 2?j J Ots yandan, dün gazetemlze gelen f»brikanın bir yttneticisl.j kuruştan süt aldıklannı belirtbunun, bir rUre önce fabrtkadan I mlslerdir. (DeTamı 8». 1, 8tt. 4 tte) J (Deraım Sa. 7. 84. S de) Fransa'daki kaçak Türk işoileri normal işçi sayılacak ANKARA Fransa Hüküftırti ülkesinde kaçak olarak çalışmakta olan Türk işçilerini affetmis ve kendilerir.e normal iîçi statüsünden yararlanabilmeleıi için 31 Ekim tarihin» kadar resmî makamlara müracaat etmelerini blldirmiştir. 1972 verilerine göre Fransa'dı normal vollarrtan çahsmaya fiden 30 bin Türk Uçlsl bulunm&ktadır. ( t a)