Catalog

SAIFA DÖRT: ıCUMHURİYET ünyanın sayılı çeh relerinden biri o' lan ÇuEnLai ile konuşurken: Bizim en büyük problemimiz niifus meselesi, demişti. Bütün uğraşmalara rağmen niifus artış süratini durduramıyoruz. Ne tedaviler para ediyor, ne haplar... Mesele her şeyden evvel bir kültür ve anlayış meselesi, bir seviye meselesi... Bu artışı durduramazsak, ilerleme ve kalkınma yolunda birçok engel leri kolay kolay bertaraf edemeyiz! Bugiinkiî dünya ortomında D En önemli sorun: Çin, kendi üygarlığında yaratıcı olmuş, ancak keşiflerinden daitna başkaları yararlanmıştır. Meselâ barut kendi bunu fişeğe icadıdır. Ama Avrupalı Çinliyi öldürmüştür. Yazan: Citıad BABAH Nüfus patlaması n geçmesı pek mümkün degildır. sürerek Aslına bakacak olursak büyuk Çın* toprakları tanma pek elve nşli değıldır. Evvelâ bu arazi çoğunlukla dağlıktır. Arazının *** üçte ıkısı bın metrenın üstündedır. Lklıme gelınce, guneyde rutubetli tropıkal hava egemenken, kuzeyde, kuru ve şıddetlı soğuklar vardır. Kuzeydekı ovalar, hem kuraklıktan, hem de büyuk soğuklar yuzünden alüvıon top Mao Tse • Tung bir sohbet sırasında.. ÇALINAN TAÇ COUU S<t TÜT VES4LMA/M UZ4ö4 CâiTTVfi? ^ OlAMA A/f4tOiP ^îj=. P H 41 m 1 1 1 % fjRV ıı ,15™ ı 1961 de aynı kötü hava şanlar: tekerrür etti. Şöylece Çın tarihı ne bir göz atacak olursanız, koy rağı oldugu halde verimli olamalü ayaklanması ile, doğal ugur maktadırlar. Bu sebepten dolayı suzluklar arasında bıiyük bır ı Şensı ve Şansı tepelerınln Lös Uşki görürsünüz! Büyük kurak denılen bir nevi münbıt milli lıklara veya binlerce insanı be topraklan, güney ükraynamn Bu durum karsısında Çın de raber sürukleyen su taşkuüıkla Çernoz'un denılen siyah top vamlı surette artan nüfusunu nna Çinli öylesine alışmış idi kı raklanndan fazla verimli olma beslemek ıçin, istıhsalini süratle Çin'in tanm tanhıni yazaı çogaltmak, bir başka ıfade ile raaktadır. Gerçı güneydekı ovaChesneaux, Çin karakterinin fa hektar başına verimi artırmak lar ve Delta'lardaki iklım, tanm taiıst oluşunu, işin bu başedıl zorunluğundadır. Evet, verimi ıçın çok daha verımlıdir. Ama, artırmak zorunluğundadır ama, mez, hakkından gelinmez aksibu sefer de nehir yataklanrun, bu sefer de karşısına doğanın lığine ve sertliğine bağlamakta terbıye görmemıs olması, mıfus elvenşli olmayan şartlan çık dır. Amerika'da Mississipı nehn voğunluğunun çok büyük oluşu, makta ve bu gelişmeye kolay kove onun kollanmn da bir zaman lay imkân vermemektedir. Mese • sular ve nehırler sisteminın ınlar asi olduklan düşünülürse lâ Pekin havalısıne düşen yağmuzıbat altma alınmamış bulunmarun üçte ıkisi Temmuz ve Ağus Çm'deki San nehrin, Yan Tse sı yuzünden bu sefer de ürünletos aylanna rastlar. Aksi gıbi, Kiang'ın Huang Ho ve Houai'nin ri, su taşıtlan ve erozıon alıp kısa fasılalarla zararlı aksihkler terbiye edilmesi mümkundur. Pagotürmektedir. de bırbirini kovalar. Meselâ 1963 kat.. Zavallı Çin içtn bilinmez Ağustosunda butıin mevsimde ya Çın 1964 de bir buçuk milyar bır problem olmayan bu zor damuluk arazi ekerdi. On beş mu ğacak yağmur kadar yagmur, Pekın'i âdeta on gün içinde bog vayı kökunden halletmek de e bir hektar ettığıne gdre, ekilen kononuk güçsüzlük yuzünden bir muştu. 1954 ve 1956 yıllanndakl arazının mıktarı batüının dıli ile felâketler de unutulmadı. Ürunturlü mümkiın olmamaktadır. 103 milyon hektardı.. Hükümet, ler penşan oldu. o devrın yaşlıla ekilen arazi genışliğini artınnak San nehrin Wei nehn ile bır n bu uğursuzluğa benzeyen bir ıçın çok çaba sarfetmektedir. Falestıgi yerde nüfus o kadar yoğun bale uzun yıllar var ki hiç rastgel kat bu çaba ne olursa olsun, bu olmuştu ki, yakacak ıhtıyacı ile medik, dedikleri halde 1959 ve mıktann 160 • 170 milyon hekta ısmmak ihtiyacını temin ıçın bütün ormanlar kullanıldı. So nuç: erozion başladı. Su taşkm lan, insanlan kütle halınde o • lume gotürdü. Erozion, taşkm, ekip, biçene açlık demekH.Yahut Yazor» ve ç/ien: AYHAN 8A$OĞlİf aynı tarlada çeşıtli ziraat yapamamak değildi. Çın. daha hristıvanUktan, yani bundan ikı bin yıl evvel böyle bir bela ile karşüaşmıştı... Avrupada topra • ğın verimini artırmak ıçin bılım sel çareler aranılıp bulunurken, Çin'de insan gubresıne, tezeğe, muhtaç oluyorlardı. Orman yoktu, ulaştırma imkânlan yoktu. Bunun karşısında Çınlı evınin odasmı ısıtmağa. tenceresini kaynatmağa mecburdu. Insan sırtmda yüzlerce kılometre uzaktan kömür getirmeğe başladı lar, insan gübresiyle tezeğı de, topraga veremedikleri zaman çok oldu. Moğolıstan'dan gelip de Pekın'ı yalayıp geçen toz dumanının sebebi, Mogolistan'da ve Moğolıstan ile Pekin arasında ormanlann yok edilmiş olmasıdır. Ekonomik güçsüzlük tkın'deki bujük stadlardan birindeki gosterilerden önce askeri bir birlik «Mao'nun öğretiierini» koro halinde okurken.. muyor, nüfusunun fazlalığı yüzunden servet ve sermaye bınkımıne gidemjyordu.. Bu büyük felâkete bır de toprak sahıplerı • mn zulmunu, tabıatın azızlıklerını, mandarenlerm ve hanedanm nufuz suıistımali yolıyle zengınleşmelerinı, memurların ruşvet tığı şeyin yeruıe hiçbir şey fcoalmalannı ilâve edecek olursanız yannyordu. Çın'ın sosyolojik dramını sezersınız. Çın, kâğıdı keşfedıp gazeY AR IN: te çıkaramadığı gıbı, yer yer ayaklanmalara başvuruyor, bazen ÇİN'DE TOPRAK hanedanı yıkıyor (Mıng hanedaREFOrMU nı gıbı) uzak eyaletlerde valılerın hakkından gelıyor. Fakat, yık Yazan: 126 FAİK BAYSAL Sosyolojik dram ChuEnLai, nufusun artışından şikâyet ederken, şuphesız yukanda anlattıklanmızı duşünü yordu. Çünku, hâlâ bugun Çın; erorıonu önleyecek tedbırlen alamadı. Etkisi uzun zamanlardan sonra görulecek olan bu cins olumlu yatınmlara bütçede tahsisat ayırmak mümkun olmadı ğından ve esasen artan nufusun bogazını gunu gunüne doyurmak raecburiyetı Ue karşı karşıya kaldıklanndan, kelleşmış arazıyı ormanlaştırmaktan evvel, gayretlerinı, su taşkınlannı önlemek amacı ile nenırleri ıslâh ve sulama meselelerine harcamağa basladıJar. Karınları acıktığı halde hiçbirinin canı bir şej \emek istemijordu. Ajişa'nın ortaja çıkardığı tepsi ekmeğijle mis gıbi ekşimiğe tstemi' den başkası elini bile surmedi. Üzuntü denen insanlığın baş belâsı şey en korkunç düşman bilinen açlıktan bile daha güçlüydü. Açlığın oldüremediği bir insanın üzüntu kısa sürede hakkından gelit^riyordtı. Aralarınia mutlu Rörünen tek bir insan vardı. o da Peder Yuvan'dı. Ima buna gerçek bir mutlaluk da denemezdi. Içinder. durnıadan dua ediyordu. Belki de bu mutluluk gibi gorünen şey aslında o duaların >üzüne vuran varı olmuş kızılcık pembesiydi. Zaman zaman herkese ayrı avrı bakıyor. bu bakışlar baktığı insanı bir avuç kor gibi ısıtıjordu Gittikçe göğsünde taşıdığı, işkenceye uğramış insanların savunucasu Isa'ya benzivordu. Hattâ bir yanıyla şimdi ondan bile daha üstün görünüyordu. tnsanlık sevgisi uğruna kansını, çocuklarını ve cemaatini bir vana bırakarak kendi kanı ve dininden olmayan altı insanı kornyucu kanatlan altma almıştı. Bu volda ölebileceğini bir kere bile olsun düşünmemişti. ölse belki daha i\i bile olacaktı. Çünkü ölümün böylesi mutluluklann en büyüğüvdü, Ama günümüzde felâketlerin karşısında valnız kendini knrtarmava bakan raakine doğmltusundaki insanoğln bunun ne demeye geldiğini anlıyamazdı. Papaz Yuvan gerçBkte rahip kılığına girmiş, geleceğin mutlu dünyasını daha şimdiden kendi içinde knrmuş bir insandı. Yirminci yüzyılda tsa nlmak kolay, fakat bir Peder Yuvan olmak çüçtü. DİŞİ BOND "•CKJMEK STEDt'M TİFFANY JONES GARTH Siz de bir sey yemedinız papaz efendi. Bizim yüzfimüzden aç kaldınıı. Biraz börek versem ıster misiniz? O kadar çüzel olmus ki! Meselâ artan nuîusu doyurPeder Yuvan bu tekliften çok memnun kalmak ıiıuyacıyladır ki Çın Seddi mıstı. Yüzünde içinin bütün sıcaklığını dısarı ile Mavı Nehir arasındakı aravuran bir gülümseme belirdi. zıyı işletmek içın hemen ha Çok teşekkur ederün Madam Selmanovıç. rekete geçtüer. Fakat Çın, öy Gerçekten bngün hiç acıkmadım. Sizi selâmet le bir bzellık arzedıyor kı, ne. yoluna çıkarmadan agzıma bir sey koymamayaparsanız yapuuz!. Yapügınız ya kendi kendime s ö ı verdim. ış, hıçbir şekılde artan nüfusa Sağ kalırsam bn vaptıgınız ivili|i herkc. yetışemıyor.. Meselâ San Nehnn Korkmayın Madam Selmanoviç. Tann Isse anlatacağım papaz efendi. Bu en acı günütaşkınlıkiannı zaptetmek içın Çın temezse hiç bir şey olmaz İnsan ne kadar güçlü müzde bizleri valnız bırakmadıfınız için size olursa olsun onun izni olmadan hiç bir sey vaImparatorlan nehrin kıyılanna ne diyecetimi bilemiyorum. pamaz. Tannnın da sizleri sevdiğine eminim Çünseddeler yaptırmışlardı. Fakat Ben hiçbir sey vapmadım Madam S e l . kü sizler onun istediği srfbi iyi insanlarsınız bu nehrin hâlâ bugün bır buçuk mano\ic. Sizin aranızda bulunmanın verditi Bu sırada arabaeı dizginleri saga çekti. araba milyar ton bereketlı mılı denıze mutlulufu hen hiçbir seye değisemem. Bu çakıi taşlarıvla örtülü bir kırlıkta uçarcasına gitgotürüp dökmesme mânı olamamntlulnğu benden esireernedigi için Tann'ya meve basladı. Bir vüz merre kadar Eİttlkten sondılar. Bir başka kötülük de sükürler olsun. ra onlerine bir tepe çıktı. Sol taraf kapalı, sağ taşu: Bu mil, dipten nehnn yatstetni'nin vanı basında otnran Elmasa birraf da korkunç bir uçurumdu Birden iiç el atej tağuu dolduruyor, ve suların den atıldı. edildi. araba bir süre sallandı sonra lekerlekler cataşmasma yol açıyor. Bu su Bütün dünyadaki papazlar sizin gibi kıl taşlannın üstünde yeniden dönmeye basladı. retle kıyılardaki seddeler de bır iyi mi papaz efendi? Ateş siddetlenmiş, tente delik deşik olmuştu. Şevışe yaramaz hale geliyordu Bu Peder Yuvan kendi kendine güldü. vala Ana başta olmak üzere herke* vüzü koyun ^rimlı mıli tekrar topraga ve Bütün dünyadaki hocalar nasıl iyi de yere yatmıs. korkudan heosinin de dili tutulmuşrerek tarımı zenguıleştinnek Çınfilse papazlann çok büyük bir çogunluğu da tu Yalnız Peder Yuvan dimdikti Hiç durmadan de mümkün olmuyor. Çin iyi insanlar defildir kızım. Efer iyi olsalardı kendi kendine dua ediyor ve korsunlara aldırmıtuhaf bir memlekettir. Kendi uy sizler bugün her sevinizi arkada bırakarak vordu. Yüzönde korktuğunu görteren en küçük bif garlıgında yaratıcı olmuş, fakat bnradan kaçmamıs olnrdnnnz. Dünyavı bövle şev yoktu Tepeden aşağı doğru bir takım adam' varatıcıüktan daima başkalan hoca ve papazlardan knrtarmak gerekir ama lar inmeye haşlamıştı. Nerir büvük bir resaret gös. ıstıfade etmiştir örneğin, ük bo çok l o r bir is. Gerçekte ben de ivi degi. tererek arabaya vanm bir dalre cizdirdi uçunıdefa kâğıdı imal eden Çin'dir, famun alt kenanna doğru dizginleri koyverdl Falim. tyi olmava, insanlara vararlı olmaya çalıkat bir saniye kadar sonra dizrinler etinden kurkat matbaa ve gazete batııun sıyonım. Bövle demekle beni ntandınvorsutaldu. sonra mermilerini en sona saklayan ve dannz. malı olmuşturJ'usulayı keşfeden ha veni ateş etmeye bajlamış olan nöbetçilerin Herkes birbirine bakıp sustn, araya eskiÇinll olduğu halde, Amerika'yı kendisini tutmalanna vaklt kalmadan asağı yusinden daha hüvük bir sessizlik çöktü. Tekerkeşfeden Avrupahdır. Barut, variandı. leklerden biri bir çnkura eirip çıkmıs gibi Çin'in icadıdır, fakat o baruru, araba birdpn «arsıldı. sonra sol yana devrileEn önden kosan çetniğin atöğı trnrşun tam imparator saraylanndaki baycekrais gibi oldu. alnının orta yerine saplanmış, hemen ölmüş, ramlarda, donanma şenliklenn Sevvala \na sapsarıvdı. vüzü gözü kan içinde kalmıstı Yolculardan hiç de kullanmış, Avrupalı onu fıse Bu dag basında baskına uğrarsak hepiHmsenin Nezirin öldüğünden haberi bile ohna»e sürerek Çinliyi öldürmüştür. mizı keserler papaz efendi. mıştı. Araba şimdi başıboş gıdivordu Nihayet Charlemagne zamanmda Çin uyPeder Yuvan gözierini tsvana kaldırdı. ateş etmekten vazçecen nohetçilerden hirt dizgitısarlığı. Avrupa uvçarhğından üs Tanrı bnna izin vermez. ÇünUü onnn leri eline aldı îörtnal giden hayvanlan güçlükninmüs, fakat nüfusun çokluğu, buradaki kullarından hiç biri kimseye bir köle tepenin altma doçru sürdü Nereve gitseler ınun her yetiştirdigini istihlSk tülük yapmadı. kurtulmaları imkânsızdı ÇünM bilmeden çetnîk etmege mecbur ediyor, bu sebepSevvala Ana'nın eözleri vaslı vaslıydı. yuvasının tam içine düşmüşlerdt Bütün tepe ve 'en Çin, hiçbir yatınmda bulun Yapmadık va papaz efendi. Hiç kimseçevresi Mihailoviç'in baydutlan tarafmdan sım,•••»•«••«•••••••••••«»•••»•••••••*«•* ve bir kötülük vapmadık. tstesek te yapamasıkı sanlmıştı Bn 5lüm vanşmdan feurtulshayız. Kötülük vapabilsevdik bugün bu durnma mek için tek bir ümitleri vardı. o da geldiklerl d9smezdik. voldan hemen geri dönmektl Ama bunun Için Peder Yuvan kendisine bakan o bir çift de artık çok geç kalmıslardı E1H tnetre kadar vaslı gözden kurtnlmak istivormns gibi basını soldaki çalılığm arkasmdan bir makinelinin nanıbaska tarafa cevirdi. lusu vavaş vavaş kendilerine doğru kalktı. sonra \YLA ve SADt BULBİT Buna hlç üzülmevin kızım. Bütün üll«uzun cizgi seklir.de bir ateş havayı valamava baslerde kötülüjün kıral oldujn bir dönemde valadL Arabacının arkasından atlann ikisi de arks ASIM'ın sıyonız. tviiiğin sürgun havatı daha henüz arkava vere düştü Soldakinin karm sagdakinin ODğumunda sambnl ve yakın sona ermedi. Ama onnn kötülügün caldıŞı tahde göğsü paramnarçj olmuştu Atla düsfr dü? ' ileı gosteren sayın doktor tına otnrtaca$ımiz triin art'k uzak degiV Dünmez araba devrilir pibi oldu. fakat vanından geçvamızı insanlann erfrek sahibi Tann ivilik mekte olduklan bir kayalıga dayanarak askıda FERRÜH ADALI'ya vönetmeve basladığı ?an su akan g5z yasları. kaldı. tçerdekiierin toparlsnımlanna vakit kalnın hepsi duracak. ma^an tente aralandı. gnzlerinin İçine kadar kıl | teşekkür ederler. Sevvala Ana okuynn fifiedl. bürürnös bir kafa uzandı. îri dişleri pınl pınl Cumhuriyet 1S13 Inşaallah papaz efendi. îngaaUah bu dedik parhyordu. leriniıin hepsi olcr b i gün. ^ (Arkan vari Araba birden hızlanmış, sekiz tckerlek birden gorunmez şekilde donmeye başlamıştı. Nereden atıldığı bclli olmavan bir kursun tenteyı ıki yanmdan delip geçti. Herkes şaşırmıs, birbirine sarılmıştı. Kotüluk Tanrısı tahtmdan olmamak ıçın Drina'nm sol ucundan sinsice yeni bir saldırıya daha geçmişti. Araba her an dagılaeakmıs gibi gıdivordu Yol altlanndan kırmuı bir şerit gibi akıp Ridbor. çığhk ve ağlaşmalar birbirini kovalryordu. Peder Yuvan tenteyi hafifçe kaldırıp dışan baktu Sağ tarattakî eahhklarm arkasmda bir takım kımıldayan golgelcr vardı. Arkası çıplak bir tepeydi. Daha da soğumuş olan güneş oraya doğru gittlkça daha büyük bir hızla kayıyordu. Sevvala Ana titrijordu. Nezir'e ne olduğunn sordu, fakat bu sorusuna hiç bir cevap alamadı. Gurulruden hiç bir şey duymamış olan arabacı, durmadan atlarmı kamçılıjordu. tki nobetçi namlularıyla cevreji tanyorlardı Durum tehlikeliydi. sinısivah bir kız saçı gibi dalgalanan ve çok gerilerde kalan toprak daha doymamıştı. Yüzbinlerce insanı yuttuğu halde daha başkalarun anyordu. Sonra onları bize arpa, yulaf, mısır, buğday olarak yine geri verecekti. Toprak kendlnden olanlan, kendisinden koparılmış olanlan biı kera daha almak istiyordu. Toprağın hakkı vardı. insan topraktan varatUmıştı. Yaşasa da yaşamasa da >ine topraktı Onun için araba kaçıyor. o da var gucüyle kovalıyordu. Drina'nm biraz ötesinde Turk . Divisia. Biko ve Partizanlar Mihailoviç'in adamlanyla dövüşüyorda. Silâh sesleri uzaktan uzağa duyulmaya başlamıştı Orada gökyüzünün bir yanı kan rengindevdi. Sanki gökyüzünün geniş bir çizgisi. ölen binlerce insanın kanıyla boyanmış gibiydi. Atlar bembeyaz bir kopük içinde kalmıstı. Arabacının kamçısı böğurlerinde, pınl pınl parlayan kalçalannda durmadan şaklıyordu. Daha hızlı. daha hızlı koşmalan gerekti. Çünkü toprak da hızını arttnmışru Onlara yetişmek İçin canını dişine takmış rüzgâr gibi sağdan soldan geliyordıı. Sevvala Ana avuçlannı açmış dua ediyordu: Tannm. sea bizi kurtar Çoluk çocuğumuza acı bari. Peder Yuvan dusmemek için arabanm ip halkasına rurunmuştu. TEŞEKKÜR