Catalog

SATFA DÖRTı •• 27 Mart 1978 K da gereklldir. Paris'ln Unra bulvar kahveleri, Londn'mn çay Mdonlan vardır ve dttnyanın bütün önemli merkezlerind» bu tUr 5'erîer »üratle çogalmaktadır. ö r neğm bir Atma'da bulvar kahveleri, hergıdışinuzde bıraa daha artmaJrta, bu Bnemli turistik kentl, özellikle yaz aylannda doldnran her ülkeden gebne turıst kalabalıjınır., günüa her saatinde vızır vızır kaynaştığı, görUlmerois canlüıkts birer toplumsal yaşantı merkezı haline gelmektedirler. Ya Istanbul'da? Istanbul yıllar yılı, gerek toplum sal yaşamuıın en yoğun merkezlerinden, gerekse tmrihî / turistik anıtlarmm civanndâ bu tur yerlerin yoklujunu duymuştur. Vıllar yılı, randevular, sinema kapılarında, karikatürlere kotru olan ünlü Taksim saatimn aîtında veya ttrtık birer ikişer tarihe kansan muhallebicüerde verilmiş, sehrl gezen turistler ise, örnefin saatler boyu Topkapı Sarayının güzelliklerini gw dikten sonra oturacak bir yer, içecek veya yiyecek blr sey bulamamanm sıkıntısım çekmıslerdır. îhtiyaçlar, neden sonra da o!sa, glrislmleri getirmlş, Topkapının çok rafbet gbren lokantası açılmıs, Sultanahmet semti buradakı kendine özgü nhippl turizmi»nin toplantı merkezlerine kavuçrauştur, otellvle, lokantasıyla, kahvesiyle.. Ama Istanbul, bu gibi yerlerden halâ önemli ölçüde yoksundur. örneğın, Beledıye yıllar once Taksim'deki dükkânları yaptınp kiraya vereceği zaman, bunlann kentin bu önetnli sosyal ve turistik merkezınde, ana bu)van üzerinde, büyük ihtı\aç duyulan bulvar kahveleri oiarak işletileceğı düşüncesine kapümı; ve sevınmiştık. Ama Beledlye, blr turistik kentin Belediyesl olduğunu yine unuttu, bu dükkânlann bırkaçınm bu tür bir kullanılışa tahsıs edilmeM ıçin ne bır Uşv;k, ne de bir telkınde bulundu. Kaçmîan bu fırsat, yülar sonra, bu dükkânlardan birisimn tstanbuFu geceleri de yaşayan; canh, ışıklı bir kent haline getirmeUyiz. tYMIETLERfffî yapan, Boğsz gezisın» çıkan, Kapahçtfft ahyfeı 'slni de tamaralayan tartstin «rtık îrtr tek arzusc Kalnn$tır: lstanbaftın geea haystrm görmek.. «îstanîrulun geea hayatr», elbette K her tip turist Için başka anlam taşır. Sırkeci'nln ucuz otelîne veya b:r hostele sığınmış hippi dellkanlı fçin, bu, çesitli Ulkelcrden bir araya gelmis bir kafadarlar grubuyla geçirilecck bir geoadir: Gcnçlığia tüketan topluntundan yaiınmaian, ezell t»tırarnlzlifi, y«ni telseO teoriler soz konuau edilir bır otel odasın<J» T«V» bir Suttanahmet kahvestod», Buda Teya Maharanl'nin gDrtteleri taröşüır; bira* da «dalga» tedarik edüebilmis«e ( (bır taıım hippi, îstarbula, bunun çok kotar oidugu b«yali v e yanılgısı içmde geUri «Âlenvl mâna»nın dertnliklerİD* iylce dalnnr!. Afn«v çofunîtıfcls, kcn raılveFotoğraflar: ATİLLA DORSAY Son bir arzu kalmıştır: Göbek dansı görmek.. dlnl bilen her turistin geca serüveni, bir tek yerden geçer îstanbulda: Bir ÜnlÜ lokaldır bu, Hilton yakınlannâa... Yaz geceleri, b u lokaün önü ve içi, görulecok bir manzara arzeder: Turistler özellikle gemilerden dımnelerle gelen otobüslerinden iner, lokalin yazm hepsi birden ç 3 salonundao blrine yerlestinlırler. «Yerlegmek» »ozcUğü biraz iyimserlik »ayılabuir, tam anlamıyla bır «baiık istiiı» dır bu asluıda; çoğu zaman koyun sürUsU gJbı üstürte itilir zavallılaj'.. Ve Uç »yn salonda, aynı program, bazı gecelerde 67 kez tekrarlamr. Her turist, bir kez olsun mutlaka buradan geçer.. Muşkülpeseet olanlar, bu yeri cbir turiat tuzagı», kalabalıgı i*e bir cskandal» oiarak nıtelerler. O denli zor olmayanlar ise, her seye rag men ünlü birkaç dansözümüzden göbek dansı, bır • ıki toiklor ekibi gbrmüs olmaktan memnun oiarak »ynlırlar. tzleninüer, birçok yerde oldugu glbl, burada da Olkeye Röre degiçir: Korkunç bir tberftberlik duygusum» sahip olan Almanlann şikayet ettığl görülmemiştlr. Amerikalı, eger Amerikada bol bol mevcut olan «;ark dansozlerisni evvelden sejTetmiş âegılse memnundur. Fransız genellikle olduğu gibi, cturist İÇİD» olan bu gosteriye de dudak kıvırır. Dığer mılletlerin tepkUen, klâslarına ?öre degi?ir.. Ingilızlenn ise ne düîUndugünU anlamak kabil olmaz, dra (kibarlüüarından olacak) »öylemezler.. Z Ifte Istanbul'urf gece hayatindan tipik bir sahne: Ünlfi blr draşoz, bte turiırtl gece kulubunde »ahneye çıkarmıs. göbck dansının ineeliUertnl ofretijor; B B lahııe, turisUerin, değismezlikle en çok hoslarma gıden bir gosteridir. bır özel girişim sonucu bir Avrupaî bulvar kahvesi haline'getinlmeaıyle kumen telâfi edıldi. Ve söz konusu kabve, kısın tstanbullular, jazın İse özellikle tunstler tarafmdan tıklım tık Um doldunılmak suretiyie, ne büvük bir thtiyaca kamlık verdıgini gbsterdı. Ama Beledıye, bır kez daha, turistik İstanbul' un bır sorununun çözüralenmesınde onculuk etme fırsatım kaçırmış oldu Halbuki, tekrar edelim, turizm bir bütündür ve bir tarihl eserl onasmak kadar, tursitin, kentin toplumsal yasamına kolaylıkla katılabüeceğı, or nefin bulvar kahvesi türund» yerler açmak veya açümasına şu veya bu biçunde önayak olmak da, turistik anlayışa gora ihmal edılmemesi gereken bir hizmettir. • AYDINLIĞA MÜHTAÇ ŞEHİR... ^** îjte Istanbul'an llginç gorttntfilerindeıı birl: H « yerl oldufn gibl, tarihl eferleria, eamflerla de etrafmı tarmtş olan l?portacılar... ÇALINAN TAÇ Yazon ve çızcn: ATHAN |8TANBÜLTJN gece hayatı, Ituris; için aslında doyurocu "detildır. öncthkle tstanbulu geceleri pınl pınl aydınlatılını? b;/ «hayal şehır» haline getırrnenın çarelerıııi arastınnak gerekir. Topkapı Sara>ınuı ve Taksım Anıtının ardınlatılması ılı bu I? olmaz. Şehrtn diğer önemli amtlannın da düzenll olaralc aydınlahlması ve bunlarm en önetnl! birkaçında, Avnıpanm tarihî başkentlerinde yıllardır ya pılmakta olan «Son et tomiere • Ses ve ışık» düzenlemelerlne artık başlanması gereklldfr. Bu ko nuda ayrıca bir kez daha Beledîyeyi suçlamak ve ıştklı reklâmlann çoğalmasmda destekleylci bir usul benimsenmetniş olmasmı tanamak, kaçınılmaz o> lacaktır... V A R I N: İŞPORTACI BOLLUĞÜ YAĞMUR».. INCEDEM" 19 • FOLKLOR KURÜMTJ Yoıon. Afsar •Denesen?» ••II •• •• Timuçin DlSt BOND K/İZ DB. C0U.(M3> TİFFANY JONES UNTN dışında, basta Istanbul, btitun önemli turistlk merkezlerimizde, e{er turistm uzun zaman kalarak yurdumuza mürakün oldugAı kadar çok yarar sağlamasını istiyorsak, turıatin geceleri de ilgisini çekecek bırtakım taaliyetler, programlar, ejlenceler yaratm&k, duzenlernek zorundavız. Istanbui'da hemen bütün yabanct gruplarm bır tek lokale tıkılmaya ftdeta *ıehküm olduklannı **le*lj4ilt. Halbuki ,i#ı tek KfflSltt TSu l ş vürürnez. * u :si çok daha genlş çapta ele almak ve organize etmek gerekmektedir. «Ses ve ısılu düzenleırteleri, Ayasofya ve Sultanahmet Camlinden ba?lanarak, lstanbulun bütün önemli anıtlan ve gıdere'î tunstık merkezlerjmizdekl Efes harabeleri, Goreme peri bacalan, Antalya civanndâki antik kentler gibi yerlerde de peyderpey gerçekleştirilmelidir. Bunun yanında. geleneksel ve çağdaş sanatımızı, (olklorumuzu, tipik özellikler ta?ıyan temaşalanmızı özellikle turistik mevsim boyunca, llgi çekld program lar haline getırerek sunmaüyu!. Yazın, ba»ta tstanbul, bütün turistik merkezlerimiz, folklor ?enliklerl ve yanşmalan, konserler, temsillerle canlı bir sanat yaşamına sahne olmahdır. Çeşitli yaa festlvalleri düzenlenmelidir birçok yerde. Tazın çogunlukla boj duran Açıkhava Tiyatrosu, Rumelihisan. Aya trinl gibi tarih! dekorlu yerlerde, başta zengin folklor gösterllerimiz olmak üzere, tarihl Türk raüziği, çagdaş Türk müzigi, Karagöz. Ortaoyunu gibi tarihl gösteri sanatlanmız, çağda? tiyatromuz gibi dallarda zengin, canlı, renkll geceler yapılmalıdır. Açıkhavada bir zamaniar yapılan Anadolu folklor yançmalanrun, Rumellhlsarında evvelki yıla kadar yapılan Türk Folklor Kurumu gösterile rinin görmüş oldukları rağbet. bu türden gbsterilerin yararmı göstermiştir. Ne yazık k] örne gin Avrupa'da blrçok kereler basan kazanmı? olan Türk Folklor Kurumunun genç ve başanlı eklplerl, bu konuda hlçblr destek ve yardım görmemi;, buna rajmen gösterilerini, con yıllarda, Çagaloglunda merkezleri olan medresenin avlusunda, yu ayları boyunca düzenli blçlmde surdurmuslerdir.. Ne var ki, bu gösteriler, alabileceği seyird sayisı sınırlı küçük bir yerde vapıldıklanndan birkaç acentenir> devamlı gelen gmplanna özgu kalmif, gerçek anlamda tu rlzmin hlzmetine girememiftir. Bu başanlı gösterilerin, önümüz deki yıllarda yeniden Rumellhisan veya Açıkhava Tlyatro«u Kibi genlş seyird topluluklannı alabilen yerlere nakledilmesi, bu konuda atılacak Uk adım olabllecektir. B Blr tfirlfi anlayamadıfmı romancılığın. Sonra, sonra dört avlı blr gece. Senin bana en biıyuk armaganın. Aramızdaki büyuk engel: kocam. Bunu gene de dö;ıinme. Bir akşam, sokaklan kanslayacagiz. Sokaklarda ortak degilız. Anadolu kaıabalannda böyle sokaklar var mıydı? Vatsa da, yoksa da sokaklarda ortak degiliz. 4raa bn salapurya caddede ortafız. Şehir >a?Iı bir tlmsah. Buralat bildlk yerler. Bn caddeler. Fakülte yıllartnın yan aflıkU gecen yalnızlığı. Sen de ortaksın bu yalnulığa. Bu yahıralıyı. lklde bir yok etmeye kalktığımız bu >alnızlığı scnle bitireceğh. Ellcrin ellerime kenetieneeek, ayaklann ayaklanma dfğecck. Ikincl Dünya Sarajradan kalma ayaklansı. Uza>acak«ece,*lmdıdm bfliy*T"m, masal gibi. Bclki de canını sıkacajhm. Ke aptal bir kadın, dlyeceksin. tkinci Dünya Savaşından kalma. Bilgiç bir kadın da değu, jalnızca can sıkıcı. Cigara içnteyl de bllmlyoı. Gerçekten öyle, pan<alon glyen, kart horoz gibi öten çafdas çok bilmiş jehirli aydm kadmlardan olmadığim icin.. B«n »açmalıyorum. İ şüdüm belki de. Belki de ;açmalamıyornm. Ama oyle guzel bir gece ki, ay bile aranmı>or. Bclki de bu gece ay cıkrtıaraalı. Zifirl katanlık olmalı. Daha da anlamlı olur »ana tokulusum.» •Kedea o? Yazmalı mıyım?» Bir teyler öğreniyorsnn. BUgin! blr İse yarat barL» •Anlıyonım demek lsiediğinL Ama, söyledim, özel bir vetenek ister. Gülünç olraanın anlamı yok» •Herbhinin «zel bir yeteneği ml var?. •Üstelik. scnln kadar bilgileri de •Onlar kcndini gülünç edlyor, ben de ml edeylm?» «Örneğin, şu roman konnsunda ne kadar tydınlattın bcni.» «Sen beni sizi» karacahillere bakarak dejerlcndirmc. ne olursun. Üeride belki yazanm, ijiraden gelir. Şimdi oğrenmeye çalışıjorum. Ne kadal bo$ gefmijiz fakülteden. Bitirseydik? Anıah sen de. Anlayacağın, yeniden oğreniyorum. Felscfe, edebiyat, «iyascU. Önüroe geleni, elime dii;enl okumuyorum, secerek okuyorum. Kuzum, sen ne istiyonon benden, yazar olmann mı? Olmayacajrırn Ifte. Kendini bilmeU insan. Okumak, bir şeyler öğrenmek benim için, yaşamaktır. Yani, ya$amak bir şe>ler oğrenmekten başka birşey degil benim için. DostoyeTski'nin dediği gibi, yasaraalı, nasıl olnrsa olsun yaşamalı, ama yasamalı. Ben d« böyle yaşıyorum. Belki bundan sonra daha başka riirlii de yaşayacağun. Diyclim, seni severek.» •Ute meyvalar, çiçekler, yapraklar ve dallar. tste yalnız sizin için çarpan yüregim. Böyle der Verlaine. Onun dediği gibi.. •Evet, belki de onun dediği gibU «Neden belki de?. •Düzenlmi dağıtmadan. Çajdas bir aiırbajlılık lcinde. Klmseye, sana da yfik yfiklemeden» «Anlamadım pek?» •Aniadım beltt de. Ama, tkide bb ntaklasnu eiilünlndesin.» «t'zakla«ma defll bn. Yalınlasma. «Bir çeslt hesaplılık oluyor tntknda bu^ «Kotü denejler gefirdim, belki onan etkisldlr* «Naıü feyler?» xrv •E\in ne kadar guzel. Böyleflne düıenll. böyleıtne canayakın bir evim olsaydı!» «Sahiden beiendln mi? Kınk dört sandalye, yokınl bir maıa, aydın olduğumuzu gösierecek kilim parçaları bile jok. Blr bu salapurya aralık, bir tnutfak, bir de >atak odası. Gcç uatlere kadar burada kalıyorum dlye buraya öncelik tanıdım, kalanı Umtakır. Yok cantnt, yakınmanuı anlamı yok. Bn kadarı yetiyor bana. Çalıımak ve yatmak için.. •Ne çalıııyorsun?» •Roman jazmıyorum. Kltap oknyonun. Franstzcam iyidir.» •Yazı yazmıyor murun?» •Hiç düsünmedlm. özel bir reteaek lftar. Ak> hmdan geçoiedifine göre..^ • (Arfcaa t w | Zamane Çocuğu Yazan: BİLL NAUOHJON zalarcTan lçerlye glrmege hâlâ çekinlrim. Diyeceğlm kılık kıyaMalcolm gfizlerinl »çmıstı. fet bakımından kimseden geri Gene ağlamak nlyetlnde oldugu kalır yanım yoktur. Hatti herketten iyl giyiniıim Ama g e . belllydi. •Malcolm» dedlm, «Malcolm..» ne de çekinirim İste.. Mamafih içeriye glrdlglra z a . Bugün gibi akhmdadtr: Şöyle bir bakıs baktı bana. Bir an man baktım, pek de öyle lüks ne yapacajını kestlremedi. Der blr hali yoktu magazanın Sırf blr ken mıniclk, iğri bügrü bir g ü . oyuncaklan seyre gelen lücük gibl bir sey verdi. Sonra sürü veletler etrafta kaynasıp gene gozlerini kapadı ve uyu duruyorlardı. Her neyse, Malcolm aklımdan yakaldı. Ona iste o an kanım kayna çıkmıyordu. Ne tuhaf oluyor «u çocuk kısmı küçükken. Adamsja baıladı galiba... mm aklma tatalıp kalıyoT Böy 7 lece girdlm mağazaya ve ayı > O Cumartesi labahı gldip bebek satan tezgahtak) kadının Malcolm'a harika bir ayt be kar$ınna çıktım. bek almııtım. Batı YakannHer çesit ayı bebek var öuradaki vltrinlerln blrlnde g3züAma me ilismliti de flyatma bak da. Her boy, her flyat. mıstım. Yedl Gide dlyordu. «Ne ben 111e de onu tstlyorum Sais ulan» dlye düşünmüstüm ken. dece lçi kauçuk sünıçerden tuydl kendlme «Sunun şursıı ayı leri de naylon kürkten olduğu bebek lstet Yedl Gide olurmu?» İçin değil. Bebeği vapan tsçinln Demek Utediğim bu ktdar pa kadındır her halde ell rast rayı blr arada görmeyen nlce gltmis olacak kl bu ayıenk, tealleler var! Zamane zenginlert sadüfen gayet güzel ve kusur de, eocuklan İçin amma para suz olmus. Çogu zaman otomoharcıyorlar hat Ama tize cu biller da bSyledlr ya. tkl arka kacfannı tSyliyeyim v\\t Çok das aynı verden. aynı paraya zaman kendl vlcdanlanna 6de aynı model Iki araba alırsınız Birisl dvBn gibidlr tıkır tikır dlklerl blr çe$lt tus payıdir bu para. Çocuklannı İhmal etmele. lîler. Hiç aksamaz öbürUnün rine, onlann terblyealyle filin se bası dertten kurtulmaz. fazia mejgul olmamalanna kar. Blr ayı bebek lçin yedl tane sitık. demek iatiyorum. Glne saymak gülünç blr sey, blliyonım. Ocu« blr vere (tidlp de Her neyıe bakıp geçmlstim avı bebeje Sonra geri d8n bunun binde blr fiyatıns buna düm. tçer) glreyim de blr ya benzrr bir aey bulabiltrsln Ama ne o'.ıa aynı sev degll iste kından bakavım, dedtm. Nedendlr bllmem. Batı Ya mesele bunda. Bu ytlzden blz kasindaM bu eey.> löks mags de soktuk eHm!zl eeblmlze çı Çeviren: NİHAL YEĞİNOBAU kardık cUzdanı ve cayır cayır saydık papelleri! Dlyeceglm, bundao birkaç ay Once blri çıJap da bana blr yedi glne tayıp bir çocuga ayı bebek alacagımı söylese, ağzımı açar. gfizOmU yumardım halbukt Her neyse, tezg&htar kadın ayı bebegi gUzelce tardı, paket yapb Ben de paketl koltuğumus altın» sıkıstınp çıktım ve oyuncagı ço cuğun birkaç halta sonrakl yas günU için bir kenara koydum. Ertesl sabab Battersea Parka çıkardtm onu. Berümle gezmeye gitmek dediro ml ucuyor bu çocuk. Hiç yalanım vok Anasmı almadık yanımıza. tkltniz basbasa çıktık Parkta herkesin giJzü Malcolm'un üzerlndeydl zira öteld çocuklardan hemen ayırt ediliyordu Biliyorum, bütün babalar ken &\ çocuklannı müstesna gCrUrler. Ama aradaki tark su kl, Malcolm gerçekteo müstesna bir çocuk Bir kere kivır kıvır saçlan var tpek gibi panl panl; insanın ellerinİD arasından kaçıyor. Oyle yumusak Demek tstedigim, İnsan çocuk saçı ok»amadıkça «yumusak» sözünun anlamını Sğrenmls sayılamaz. Çocuk teni de böyle! Blzlm fıi> ça gibl suratımız kuştüvUnün vamnda ne kalıyorsa, kus tüyle:1 de çocuk tenlnln yanında Oyle kalır Sahl söylüyorum, lpekle sımpara arasındakl fark. (Arkasi tar) zı • YAŞAYAN BİR KENT. AZIN tüm renkliliğl. canlıbğ] içinde son derece yasayan Wr kent olan tstanbul, geceleri iyl ısıklandmlmamıs, ıssi2, Urküntü veren bir koca ?ehir olur çıkar turtst ıçln.. tstanbulun kalbi, yazlan ba$ks yerlerde atar: Karsıyakada. Bagdat Caddesinde, Adalarda. Moda'da vs... Ama turlstl, Kündüzlerl hayran hayran eezdiji tarihl tstanbul ytnmadastndan ayırarak buralara götUrmek mümktln olmaz.. Onun ictn. tstanbuiun gee» yasamuun «zellikîe vat aylan boyunca turistl cekeeek me« gul edecek bicimde renklendlrlimesl pereftine l»»ret ettik Bunun ıçin cejitli sosval faâlıyetm yarasıra, tstanbul *un çeşit» koçelerlnde AvruD8 esprisinde oturma, dinlenme yerleri açılma GARTH Y