Catalog

CUMHURÎYET 30 Aralık 1972 îzmir'in içinde SAMİM KOCAGÖZ'ÜN ROMANI 146 YOzbası, bana pek bakmıyor, elindekl dosyadan, arasıra Binbaşıya bllgl veriyordu alçak sesle. Yargıç Binba^ı, bir an şöyle bir yüzUme baktı; tok bir sesle sordu: «Askerliğini yaptın her halde?» «Evet.» «Er olarak mı?» «Hayır, yedek subay olarak.» Binbajı, Çavusa döndü: «Gerekeni sor da yazmaya basla.» Ylne önündeki dosyaya e p d i gözlüğünü göıtine koyup. Çavuş, alçak sesle, adımı, soyadıım, ana baba sdımı, doğum yerimi, işiml, sorup sorup makineyle yazdı. Baktım, Binbası çok yorgun pörünüyordu. DökülmUs tar saçlan. ısığın altında parüdıyor, sol elinin parmaklariyle durup dunıp saçlannı kanştınyordu okurken. B i r s ü ' re sonra okumasım bittrdl; yamndaki Yüzbaşı'ya şöyle bir döndü: «Buraya dek, tamam; sorusturmayı istediğlm gibi yiirütmüşsün. Şimdi kaldığımız yerden devam edelim...» Zile basarken Çavuşa sordu: «Yazdın mı gereken soruları?» ' • «Yazdım komutanım.» • Arkamda kapı açıldı; döndüm baktım.. tçe» rlye bir adamı soktulsr. Gözlerim kann*landı, ; kulaklarım uğuldamaya başladı. Adam, ellerinl kavuşturup önünde, kspının arkasında durdu. Sorgu Yargıcı Komutan, «Bak bakalım, bu adamı tanıyacak mısın?» Sipsivri ka/ası, birbirine yakın gözleriyle, bu adamı nasıl tarumazdım? «Tanıdım Binbaşım.» dedîm, «bu adam Sulht'dir. Benhn çaiıştığım çjrkette çalışırdı. . Sonra, ölü Rasim Beyin açılan dükkanınd.a kâtibi ve vekili oldu.» Komutan ylne zlle bastı; gelip Sulhi'yi alıp götürdüler. Komutan sordu: «Ayrıntılara girişmeyelim. Konuyu biliyorsun. Dükkânm açıhşı için Koryürek »ilesiyle ölü Rasim'in arasjnda sen gidip gelip Istanbul'a, gereken işlemlerl yaptırmışsm. Ifadelerde, bu isi Koryürek ailesinin kimsesiz olarak aldığı, büyüttüğü, sonTa da evlentfirdlği Zehra HaHi'mın, daha doğrusu nişanlın Giilseren'in hatın için yaptığın yazılıyor. Bu dükkanın açıhşı nedenlni hlç arastırdm mı?» «Sevaptır, lylliktir dediler efendim.» «Işlemleri sana kim emlr verip yaptırdı?» «Amcaları Hidayet Bey. Eltme brrtakım zarfların içinde kâğıtlar verdl: bunlari irnzalat dedi. Bir yol da Noteri Heybeliada'ys, Basim Beyin yattığı hastaneye de götürmek zorunda kaldıra.» «Evrakı imzalatırken, hlç okümadın mı?» «Pek dikkatli okumadım ama noftnal foruıaliteler, vekâletlerdi.» . . . «Bu evrakm dılzenlenmesi tarihi'ni hatırlıyor musun?» , ' • «Tam hatirlayamıyabagım; ıma 1959 yıhnın Aralık ayının son günleri,' ya da 1960 yıh ' nın Ocak ayının ilk günleri olabilir. Zateh doğrusunu söylemek isterim: Yanımda nişanlım Gülseren vardı. O da kendisiyle bir ÎSABETLİ BİR KARAR, YlMNIZA HUZUR. likte büyüyen ablagın» bir yardım etmekten son derece »evinçli, heyecanlıydı. Evrakm tarihlerine hakmak aklıma gelmtdi.» ... • Sana ne? • «Istanbul'da bu 1; için hangi tarihte bu' '••*• Ben Merkez Kumandanılundun?» yım. «1959 yılınln son ayında.» Ne lstlyorsan, buraya gel «Evrakı da o zaman imzalattın»» .. söyle!.. Dedim, telefonn kmpa«Evet efendim.» . .• '" • dım.. Şu halde vermeyeUm miî Binbaşının gergin yüzü yumuşar gibl ol TabU: Kendislnl dev aynumda gHdu. Bir süre yorgun gözlerini btna dikti: rup, kişiHginde birçok şeyler Pettlâl... «îki yıl önce neredeydin?» tevehhUm eden bu adam a r s o n «1956 yılıpın ortasından, 1958 yılının he* BİR KADIN r« pür hiddet geldi: fnfn hemen sonnna dek, askerlik görevlmi ya Siz verilen emre itaat etme pıyordiım.» . : . •' miçsini*, Jnzibat eri görevini • ." Fsşa ; tartrçmayı çok sinirli «Nerede yaptın askerülipi?» , . / japmış, btı sefer de nelfri döv.bitirdl. Ben de Pasaaın çevre«önce Ankara'da Yedek Şubay Okulu,nmüşsünüz.. ., • .stne birikmis yiyldlere milletin daydım. Sohra TokaVa âtandım.» . Siz ne sıfaün emir veNyor' parfesıiu verdlraedim. Verdir«Peki hüviyet cüzdanın yanıhda mı?» sunuz. subaylann naiıl giyijecem.edim ania^ bu güruh beıji yeElimi ceketimin cejpjne attım. Seylndim; glni gösteren bir dahiliye/ nlre vurmak Ve görevden uzaklaşcüzdatı yanımdaydı. Günlerdir zaten .mlkehijzamnamesi: vardlr,* siz 'bunun * tırmSk için herseyi göze aldılemi için yanıma aldfğın} cüzdan, cebjmde kal'• haricinde emir verebilir misiniz?' •lar. ' ' \ •' \. ' "• . • mı$tı. Yerimden kalkıp Knba^ı'y» .verdim' ^ JJen Merkez, KumandanıBîr «abttj odamda otururfteri ' yıro; aUznrh gördügtinn her .emri . ^da Yüzbaşıya urattı; •' '.4 ." ]».. :' «Oku, yaıdır Yedek Şubaya giri?» İarihi; kapıdaki'jıeler: • „' ' * verebilirim. ' • • ni; sonra da.terbisini,»1* '. , • Sizi^bir tadın istiyor. Be»(tele/onu açtım. sfentrala; ' • Kapıda her tarafi çarşaf biYüzbaşı, askerlik jşleminln bukınduğu Ordu. Kurmay. Baskanını verçhnitode smviyah bir örtüyle »ayfayı açtı: Baştan s'ona.giriş/terhis tarfhiemeslrU •söyledim. Bâsri'nin salnu örtUlmü^* yâlmayaS bfr kadın riyle blrlikte askerlik lşjemirei okuyup,' çavuduyuıica Urken Neyzat. sa yatdırdı. Biraz faşkın şaşkın iki yakama gördünv Yanmda gene yalınayaJt * . Konusahm. Kurmay Başkabakmaya başlamışım; Yüzbaşı; okuyup yaziiıTB perişan 41ti çoculç vardı. Ço»ru. ne yapacafcsırf? Dedi. rırken Eülümsüyordu. Ne ilgist yardı .benlsfı • cuklar baştan ayağa çıbaniçtoBen hiç aldırmadım. • askerliğimin bu işle? Binbaşidâ yorgun'ha.. deydiler., '"'•'.'' Basri beye: ' ' . * . '• line karşın bir cantânm» j^ördüm; iogruVdu: kadıri: Eferidim bugün başımdan «Şu dosyayı görüyor musun?»' diyei mabir. olây ' geçti. MerJcez KumanBfen MUlMnn (Tegmen> »anın üstündeki çok kahn.' pok'bjiyük blr dosdam yanımdadır. bu adama kaHikmet beyin aflesiyim. tşte be yayi gösterd}; «bu dosyada, ölü' Rasim'in iki nim işte çocuklanmm vaziyeti.. yıldır kestiği, bir d e iki yıldlr * ölü Rasim'e Aç veperişanız. başkalarımn kestiği. tam on d&rt milyop Hr» Alaydaki jandanna Tegmenl tutannda faturalann Ikinci kopyeleri var. BiHikmet gözüınüıı önüne geldi. rinciler, alıcı, vericilerde ialmış eibeite. AlıAilesinin perişan durumu içicılan bulmanın olaneğı yok. VericL satıcı fir? n*t titretti. Cephede çadınn. önUmaların, ithalâtçıların da hiç blr ticaret odape yaydığlmra •battaniyeye uzan sında kayıtlan ybk... Sorup bu tşi' öğrenmek PSİÖVA J 9 ' C , ) j» ' nuç, yıldızlıçöl geeelerlnln bHİçin Rasim denen kişl d'e mezarda! Sep. d«. mez tükenmez saatlerinde Sikiki yıl önce askennîssin...»..'• mEtin arflattıgı h?yat hjkiyeslBpsya İcra Komitesi top«Çok kansık bir iş Komntânım, hiçbjr şey ni hatiTİadım. .' ., : '.'"" , • lantısınm açılışında, Moloanlayamadım. Bntin^ bu t«Je nasıl l)ir ilglm tof mühim bir nutuk söyiemış Buyrun, diyerek kidınla ço olabilir?» ' ' "" • ' ,• . Ve demistir ki: . cukten b'ahçedÂi 'çadınn içjn' «Olduğu »öyleniypr.. bakalım...» diye, Bin*ı Biz dairrid tunumî «ulb,un dençadıra ahp^ odama feldim. başı, lstemeye istemeyeJ gülümsedi. Anladım perçinlenmesi ^ daVası içüı müOrdu Levazım' Reisine ' sunu ki, benim suçsuz oldugum kanısma varmıştı. •cadele ettik. Silâhlan B«rakma Hele askerliğimin, {zmir, tstanbul'dan uzakta Konferansmda bütün memleket . «UıÛu'Kumandamnın emf oluşu, o tarihlertJe şirkette memur bulunma* ' lere mütecavize karşı bir anlaşyışım; Hidayet Beyı tanırnavışım, beni az çok ri: Hamili kâfıt. mülâztm ma aktı teklifinde bulunduk. temize çıkanyor gjbiydi. Neki beni..suçlayan Hikmet efendinin ailesine ve Bilindiği gibi bu teklif Kbnfebirisi, bana pislik atmak. isteyen birisi vardı çocuklanna. ordn .anıbarınrans tarafından tehir edildi.' ortada. Bu da Hidayet BeyeferMidçn baskası dan parası mukablrinfle miUFakaV bu erteleme keyfiyeti bi; plamazdı. Birdenbire, öfkeyle, «öyle sanıyo•. ' k: İBTI kafi «riyecek. evlertnde zint, rnüteçavizin tâVifine dair rum ki komutanlm,» dedim, «bu Işte zavaltl . • )«kacak.' ve yiyecek verileolan bir rfıukavelenameyi Lejıisölü Rasim Beyip de günâhına giriyorlar!» Bintarı, Pinlandiye, Estonya, Litvan• cektir. Verifen şeyierin fatubaşı, kızmış görünrfü : . ya, Letonya, Çekoslovakja, Tür• . rası. yaTerlipe' göntlerilip a'fcîye,, tran, Afganistan ile im(Arkaaı var) dınlacaktır. Her av kendilerine bir aylık iase için erzak , ",' ^ ,#erilecek ve bedeli yaverlik^ • • ten almacaktır.» Bu kâğıtla birlikte hanıma on . altın lira (yani yetmiş beş kâğıt • Hra) ve«iim, sonucu bana bildirmesini söyledim. Bir hafta • şonra hanım ve çocuklar temiz kıyafetle gelip bana teşekkür ettiler. Bir süre sor.ra Hikmet'ten çok acıklı bir teşekkürt name aldım. Daha sonra da Hikmet'i Musul Jandarma. Alayma ailesijün yanma getirttim. ••• .Pekâl», sen d*'pİI.:" "> •'.' Benim aldığun kadar cephe da ealısan bütün ajkadaşlanmıEin da ihtiyaa vardır. MUsaade edenenlz Kolorduya soralım, klmin lhtlyacı varsa bir cetvel yapalfm, •• lubaylara böylece » dağıtahm. Klimlzdekl para buna y«t*r ml? Yetmediğl halde, Ordumın ban subaylanna böylece para verdiğinlz duyuldugu mnan. «tzin için de derler? Siz Ordu Kumandanısınız, he~ «ubaya eşit davranmanu gerekmez mi? Yüzbaşı Selâhattin'ın Romanıj Derleyen : Ilhan SELÇUK Sırtını Halil Paşa'ya dayadığını zannederek ortahğı haraca kesen ve çevresindekllere kan kusturan Merkez Kumandanı, Selâhattinln duruma elkoymasıyle en kestirme yoldan hizaya geliyor. nun ve nlzamlan lstedigi gibl çignemek hakkını verdlniı ml? Basrt: . Bunu Paşa'ya söyleyin. Merkes Kumandanına söyleyiniz', amiri Basri beydir, benlmle münaiebeti yoktur. Bu i?i Basri tanztm etsin. Ben tekrar telefonda Basri'yl buldum. Kumandarun emrinl söyledim. Kurmay Bafkanı: Aferln Selahattin komitacı hergelelerle iyi mücadele ediyor sun. Bu hiç beklemedigi durumdan saşkına donen • Yüzbaşı Nev«at'a: • . Bir daha Kumandanm evine Selmeyin, dedim. Burası îttihat ve Terakki Merkezl değildlr. Burası Altıncı Ordu Kumandanının karargfthıdır. Merkez Kumandanı basmı Snü ne efip girti. ve o gönden sonra kuzu gibi Oldu. Bir gün de Menzil Baştabibi ve vanımızdald bir konakta kurulan hastanenin başında bulunan Yüzbaşı Abdülkadir (1) bana geldi: Selahattin bey, hastanenin ilâç ve süt için güîıde en az on kilo şekere ihtiyacı var. Ama bana ayda beş kilo seker veriyorlar. Bir çok hasta zabit ve askeri kurtaramıyonız sekersi* likten kayıplar verlyoruz. Dr. AbdUlkadir bunu söylediğl saman bizim evin aylık seker sarfiyatı dört vüz kiloyu buluyordu. Telefonu açrp Levazun Reisine söyledim: Şekerimiz az.. dedl. Şekeriniz azsa Halil Pasanrı evine ayda dört yüz kilo çekeri nasıl veriyorsunuz? Levazım Reisi: O hepimizin hayatıdır, o yaşarsa biz yaşanz, bunun tçin herşeyimiz onundur. ^AŞANIN EMRİ ' "TBİefbnu Paşft'ya açtım. Ev içinde Pasa ile benim •aramda • telefon vardl. Kumandan: Ne yar? •( . ' Ben' olayı.anlattım: • '. • Paşam, tau durum yalnız be nim başımdan geçmiyor, ordıınun her subayı harsket ve tecavüz görüyor. Merke Kumandanınız şansırnzın rnuhalızı ve sizin yakın adamınız olmak sı fatıyla kendini kanunun ve rtitbelerin üstünde görtiyor. Merkez Kumandanı yanundadır, ne emredersuüz? ÖNCE MÎLLET Subayın askerin hayatı pahasına Paşasına hoş görünmek isteyen Levazım Reisine: Millet yaşarsa ordu yasar, Ordu yaşarsa kumandan yaşar. Paşaya karşı gSstcrdiğiniz bu cömertliği hastaiara karşı gösterseydiniz, millet sizi daha ş> refli ve namuslu tanırdı. Telefonu kapadım, Abdülkadir boynuma sarıldı: Hay Allah senden raa olDerhal bir kâgıt aldım. Olayj Haül Paşa'ya özetleyip emlrltv rini rica ettlm. Paşa benim.yaz dığım kâgıdın altına: «Yalnız çocuklaruı sütüne v« günde beş kahvenin içilmesim kâfi çekeri alalırn Ust taraf hastaneye verilsin. bundan son r evde çay içilmesin, tatlı ya pılmasın..» Diye yazmıs. (1) Sonradan Istanbul'da İç Ha talıklan Uzmanı Prof. Alba Abdülkadir. 4 0 Yıl önce Cumhüriyet zalamardıza mâni olamazdı. Sovyet Rusta bütün memleketlerle sulh yolunda işbirligi siyasetini izlemiştir. Bu sivasetin parlak ömeği Türkıye il» olan münasebetlerimizde görülen inkişaftır. Türkiye Cumhuriyeti 30.12.1933 sun! M "1&ÖÜİIHİ.' S Ö t f t t E SÖVYET RUSIY3T nın onuncu yıldönümünde Voroşilofun baskanlıgındâfci heyeta karşı Türkiye tarafından gösterilen UstÜn bir kabul Türk • Rus münasebetlerinın sağlamlıgnu, siyasî mana ve ehemmivetini de göstermektedir. • LONDRA'DÂN bildirildiğine göre Newel adında bir • pıofesör mShim bir keşifte bulunmuştur. Bu, canlı mikropları gökyüzünden telsiz dalgalan ile düşman üzerine atılmasını sağlayacak bir buluştur. Uzak mesafelerde bulunan bir adama istedîgl hastalığın mikrobunu aşılayabihnektedir. llgililer bunun müthiş bir harp silâhı olacağı fikrindedirler. YARIN : ÇÖKÜNTÜYÜ ÖNLEMEK $ART Dİ$İ BONÛ > . İSTANBUL / ATAKÖYDE 11 AR&.RTMAN DAfRESIve y ':••. . . ÖLAYLAR ioe29mart1973çekiiişincie , 1 f B * 25000İ" hT»Q Î3 . 10000.. 1 1 1 <X . 5000. 100 150 . 2500.. 23S . 1000.. 2335 • 200.avncabankamıztahviliolarak 5 . IOOOOO.. | Adet1 SSoo" ^ «oooo:""? '. 200000.".! . 300000... . 500000... . 375000.. . 239000.. • 467000... . sooooo... ye ri tnÇEKflİSİN son para yatırma tarihı 301219^ TURKİYE EMLAK KREDİ BANKASI • & * ' ' • • Harp içinde bunun gibi nice acıklı olaylar siirüp gidiyordu. Bir sabafı Musul'a çıkmıştım. Çizmelerimde manmuz elimde kırbaç vardı. ama göğsümde kor don'yoktu. Yolda giderken bir inzibat eri yanıma geldi: Subaylann kırbaç tasımasırı Merkez Kumandanı yasaklamıştı. Siz bu . yaşağa nymuyorsunuz, buyrtn MerKez Kumandaniığına gideçeğiz. TİFFANY JONES |7 72NPIM HC DÜÇÜf^VIE y , ^ TAM VEBİNE DUÇ II M'ŞTİV BUMÜ • tİEOUALDE ) / T O t PPED BU PİÜÇ NE OBOfNfZ, ME DEMEC' Neferin subaya bu küstahça ..•..'•:. . (Basın: 25362/9857) hitabı ve Merkez Kumandanının yetkisi dışmda bu gibi işlere kanşması beni çileden çıkardı. Merkez Kumandanı tttihatçı ve Halil Paşanın adamı olarak tarunmış Yüzbaşı Nevzattı. Aylıklarlm kestiğim komitacıfann' takımından ve herkesin korktu ğu bir tipti. Sana bu emri kim verdi? ^Diye sordum inzibata.. Merkez Kumandanı!.. Ö harife söyle, haddini biltlkokul şahasına satılmitls iiiere' îl Daimi Encümerünin 21.9.1SJ72 tarih ve 3429/2960 sayılı kasta. '•• .,•'. ,.. Nefer: ,'. J # •/ • ". • ; •;• rarlarryle istimlâkınöe kamuyarari görülfjn Fatih. Bdlrnekapi Kasım GOnani mahallest yörük • Sizi MerkeJe hadar götürsokagında Kâin 297 pafta, 184i aça. 23 parsel sayılı 3444 m2. sanalı gayrimenkule 8830 S Kanumek mecburiyetindeyim, siz nun bazı maddelerinî değiştiren 122 • S. Kanunun 10. maddesi uyannca irundmuş ^lymet takdir gelmezseniz ben sizi göturürüm, komisyonunca; '*•',* • .' , •.> ' . Tam çarşıron ortasınd&ydık. • Ben bu küstahı ayağımın altıtVbUkJ na'aldım, eşek sudan gelinceye Pafta Ada Parsel Mesahan tbn) Takdir olanan bedel kadar dövdüm. ve dedim ki: 3444 m2. Bostan 297 1842 23 ' 1/4 hlssesi Ali Adnan Uzun Git. Merkez Kumandanına 1.424.775.00 TL. . . 3 / 4 » > ... Mlyase Usun söyle, ben Ordu'Yaveriylm, ; . .» itıymet takdir olunroustur. Eve g * \>^P^oDA5WA»QA.Çaç İSTANBUL VALİLIĞINDEN İŞTİMLÂK İ L Â N I > " !şbu geyrimenkui Uzerindo nak iddia edenler tarafından 6830 sayıh kanunun 14. maddesi uyannca kanunl müddetl içerisinde itlraı edilmediği ve tapuda rızaen tert& yapılmadıjı takdirds ylne aynı kanunun bazı maddoıerlnı degiştiren 122. S. Kanunun 17 maddesi gereğince takdir edilen bedelin namiarına milll blT bankaya blokesm) mHteakip teseil Işi için idare tarafından mahkemeye müracaat olunacağı iuraslar Vçin vaki hılsumetin ise lstenbul ÎU özel tdaresine tevcö eailm«s! serektiği, ftdresi bulunamıjranlac için, noter tebligaü yerine de kEim olmak Uzere Uftnen tebliğ olunor. .,v.*•.•'* j'.•\ . ' \7 \ •'• >• ^ ••."/•"•:'.' •= • ' , .'.HİDDETLE ' ' • ' • • ; •• • * / • . . Az s o n r a ' t e l e f o n çaldı. Açtım. • ••. ...' ." • ' •'•".• * * * * . * • * • > * (Basın: 25368/9361) Merkez Kumandanı. • Nevzat •oruyordu: . . •' • Blr inzibat neferl" dövmü> sünüz, ddğru mu? Evet: Niçinî DEMIZALTl ONLuKl OLMALI.BEI DEZiTUYOBUM &.%££,