Catalog

Cumhuriyet BASÎN AHLÂK ÎASASINA UYMAYI TAAHHÜT EDER. Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. adına NAZİME NADİ Sorumlu Yazı Işleri Müdürü: OKTAY KURTBÖKE Basan ve Yayan: CUMHURtYET MATBAACILIK ve GAZETECÎLİK T.A.Ş. Cağaloğlu Halkevi Sk. No: BÜROLAR: ANKATtAî Atatürk Bulvarı Yener Apt Yenisehir Tel: 120920 129544 1 3 6 12 ABONE ve tLÂN Ayhk Ayhk Ayhk Ayhk l'urt tci Vurt Dışı AdJ Posta 22.50 43. 67.50 135. 135. ?70 270 540. ÎZMİR, Fevzipaşa Bulvarı Afşaroglu îshanı Tel: 31230 24709 GÜNEY İLLERÎ. Kuruköprü 34 »okak No. 40 ADANA Tel: 4530 3934 Bashk (Maktu) 350 Lira 2. ve 7 nci sayfa (Santiml) 80 3 üncü sayfa (Santimi) 85 4. 5. 6 ncı sayfa (Santimi> 75 Nlşan. Nikâh, Bvlenme Dogum 100 Ölüm. MevHt. Tesekkür (5 Sm.) 100 Ölüm. Mevlit. Tesekkür 23 üncü (5 Sm.) 150 SAYIS1 75 KURÜŞ Hemur nlacakları için (Baştarafı 1. Sayfada) değişik bir nitelik taŞımaktadır. Aynca, Türk tarihinin akışı içinde, 1973 yılının belirgin bir başka özelliği de, yurdumuzda Cumhunyet yönetiminin kurulu şunun 50 nci yılına rasUamış olmasıdır. Böylece, 1973 yıîı ekonomik ve mali sorunlarımız açısmdan önemli bir dönüm yılı olduğu kadar ulusumuzu geçmige bağlayan yarım yüzyıhn da Konuncu halkasım m&ydana getir mektedir. Bu nedenle. 1973 yüı, bir yandan geçmiş 50 yıhn her turlu loplum kunulan açısmchın bir muhaBebesİnİn yâpiklıgı dönem, öte yandan da geleep*e doğru açılan yeni atıMmlar çağınm bir başlangıo yıh olmafctadevalüasyonun önemli bir yer tut makta devam ettigi açıktır. Sağlam kaynaklara dayandınlmamış bulunan ve son birkaç yıldan beri büyüyerek gelişen bütçe açıkl a n n m da bu durumun oluşmasında etkisi önemlidir. Uygulamakta olduğumuz 1972 yılı bütçe si daha başlangıçta 8 milyarlık bir açık taşımaktadır. Bu açıklar kuşkusuz para arzmı yükselten ve fiyatlan etkileyen başlıca nedenler olarak kabul edilmelidır, likle ilgili olarak Meclislere sunulmuş bulunan kanun tasanlarmın 1973 yıh içinde sağlayacağı 750.000.000 lira ek gelif de bütçe gelirleri arasmda yer almaktadır. Bu değişikliklerin gerçekleşmesi hemen aynı yıl içinde sonuç verecek değildir. Zaman içinde ve artarak devam edecek tir.» Vergiler . Sorular Cevaplar Bakan, 1973 bütçesinde memurların birikmiş alacakları için ne kadar ödenek konulduğuna ilişkin bir soruyu şöyle cevaplandırmıştır: •Bütçeye, bunun için 1 milyar liralık bir ödenek konulmuştur. Bildiğiniz gibi 9 ayhk birikmiş farklar 5 milyarı aşmıştır. Bunları bu yılki bütçeden karşılamak imkânsızdır, Bütçenin takatı yoktur. Aneak daha önee de söyledipim gibi. devlet bu borcu kabul eimektedir. Bunun samimiyeti ola rak bu yılki bütçeye 1 milyar lîralık ödenek konmuş bulunuyor, \n. tibaklarla rlgiîi çaîışmalar devam etmektedir. Bunun ne yük getirece gi henüz kesinleşmemiştir. Bu rakam ortaya çıktığı zaman bütçeye konulşn ödpnek yenidçn gözden ge çirîlebilir. Önemîi olan bu yılkî bütçeye bellî bir ödenek konarak, bu sorunun çözümlenmesi icin harekete geçilmi? olmasıdır. Birikmis alacaklarm bir kısmı her halukârda bu yıl verüecekth\> Müezzinoğlu «1973 yıh bütçesine genel secimler için ödenek kon muş mudur?» sorusuna «Evet. Se çimler için Adalet Bakanhğı bütçesine 100 milyon liralık ödenek konmuştur» karşıhğını vermiştir. Bakan, keridisinin yeni vergi getirilmeyeceği şeklindeki sözlerinin hatırlatılarak «Gelir Vergisi Kanun Tasarısmda, mükellef lerin ödedikleri vergi oranlan üzerindte mi durulmuştur, yoksa bugüne kadar vergilendirilemeyBn konular mı ele tir?» şekiinde kendisine yöneltiJeri bır soruyu şöyle cevaplandırmıştır: «Tasan ü?erindeki çahşmalar devam etmektedir. Çahşmalar sırasında her iki konu üzerinde de durulmaktadır.» Bakan bir soru üzerine, dış borçların ana para ve faizleleriyle birlikte 2 milyar 221 milyon dolar olduğunu, üçüncü beş yılhk kalkmma döneminin sonunda normal kredilerin dışında dış borç kalmayacağım, bu yıl iç ve dış borç olmak üzere toplam 4,5 milyar Türk Lirası ödeneceğini söylemiştir. Müezzinoğlu, .bütçe hesaplanırken kaynaklardan gelecek muhtemel gelirlerin hesaplanmasmdaki «sıhhatlilik» ile ilgili bir soruya verdiği cevapta, Ekim 1972 tarihine kadar toplanan varidata geçen yıla oranla yüzde 26,7 nisbetinde bir artış olmasına rağmen bütçenin hesaplanması sımsında bunun vüzde 1 8 olarak gösterilerek daha gerçek çı bir tutum içine ginldigini beIirtmi5tir. Bakan yabancı sermaye ile ilgili soruları cevaplandırırken, yatınma dönük yabancı sermayenin teşvik edileceğini, kısa süre için Türkiye'ye gelen yabancı sermayeyi kontrol etmenin müm kün olmadığını, bu arada yabancı sermaye için faizlerin yeniden düzenlendiğini, 6 aya kadar Türkiye'de kalan sermayeye yüz de 3, altı aydan bir yıla kadar kalamna yüzde 5 faiz verileceğini, daha uzun süre Türkiye'de kalacak olan yatırımlara yönelik sermayeye ödenecek faizin Merkez Bankası ile Maliye Bakanhğı tarafından duruma göre saptanacağını söylemiştir. Bakan özel yatınmlan desteklerken «selektif» faiz sisteminin uygulanması üzerinde durulduğunu' sözlerine ekîemiştir. Bakan, bu arada memurların harcırahlarınm da değiştirildiğini, alt kademedekj memurların harcırahlarının yüzde yüz zamla 15 liradan 30 liraya çıkartıldığım, en vüksek devlet memurunun aldığı 94 liralık harcırahın da 110 liraya yükseldiğinj ifade etmiştir. Bunun yanıntfa dış etkenlerin dg iç fiyat yükselmelerinde önem li rolü bulunmaktödır. Devalüasyon doiayısiyle ithal malları fiyatlarmm büyük ölçüdeki artışm dan başka. dış ekonomilcrdeki Bu bdkımdan yeni Butçcmn fîyat artışîarı da ithalât yoluyîe bnyutlarini V8 özelliîfîerinî ortaya kf>ymadan önce onu olustu fiyatlan etkiîenneye baişİBmiştır. ran ?köftömik V malî koşullâf Ayrıta Türkiye'de uygulâftan ve C la yürüriüktcki Bütçenin uygll diğer ülke kuruluılarmm, dovize lama durumunu ena hatlanyle çevrilebilir hesaplardan yararîsnma jstpklerjni harekçtç geçirmişaçiklamskU yprar vardır. tir kî bu durum da psra arzmı art Türk ekonomisi "tıricı bir faktör olarak, enflasyonist baskjyı etkilemektedir. Türk ekonomisi«tn genel götünüşü: Dünva ekonomîsinin Kısaca açıklanan ekonomik den değişik gelişmelere sahne oldu geyi bozucu nitelikteki bu etgu 1972 yılmda, Türk ekonomi kçnlçri gidercrck fiyat artışlarım Findp d*e dikkate değçr degişme durdurmak vç ekonomjyj bellî bir îstikrar düzej'ine ulaştırmak için ler ölmuştur. her şeyden önce fiyatlardakî arGerçekten 1972 yılmm llk 8 gerekiyordu. aylık döneminde başlıca sanayi .tif hızını kesmek Bu amaçla 1972 yılı içinde bazı liîkelerinde ekonomik faaliyetlerde giderek hızlanan bir ean tedbirler düşünülmüş ve hükülanma eğilimi ver almaya baş raçt kararlan halinde uygulâmalamış ve bu ülkelcrin toplam ya konulmuştur. Bunların başıntalcbinde dnemli artıslar görül da bütçe eari harcamaîarmm kontrol altma aluıması gelmekte müstür. îktısadî îsbirliği VP Kal dir. Böylece 1972 bütçesinin baş kınma Tpskîlâtınca yapilmiş O lan tahminlpre göre dünya eko langıçtaki açığı önemli sayılabile cek ölçüde azaltıîmıştır, yatırım nnmifiinde büyük âğirllk taşivan harcamaîarmm bu kararm dışmHdı £eçen teşkilât üyesi sanavi da tutuldufunu belirtmek yerinülkelerînin gayrisafî millî hsM de olur. Bunun yanında fiyat arlalannda önemli gelişmeler bektişlarını frenlemek için parasal lenmektedir. Aynı durum dün İedbirlere de başvurulmuş, banka ya ticaretind'e de Röylenmekteların Merkez Bankasında bloke dir. Bu olumlu gelişmeler ya çdîlen mevduat karşılıklarmm nmda pnflasyoni'ît baskıdaki ar oranı °/B 2Q'den ° o 25'e çıkarılmış/ tıiı ria burada beiirtmek yerîn tır. rip nlur, Iktisadî Kalkmma TesBu tedbir de 1965 yıhndan be+ kilâtı üyesi üikelerde bu baskl ri ilk defa uygulanmıştır. Aynı Tiedeniyİe fiyatlârda cörülen ar amaçla hükümet ilk bakışta antışm bu yıl içinde »/o6,5'u bula tipatik gönılen başka tedbirler de cagı tahmin edilmektedîr. De ölmaktan çekinnıemiştir. KamuovaiYi eden srtış eğilimi 1973 yı yunda tartıçması devam eden deslının enflasvonla mücadelç yılı tekleme fiyatlan konuBunda hüolarak ele alınmasını gprektir kümetin îsrarlı tutumunun başlımî^tir. Arnaç birlikte ahnacak ca nedenlerinden b'tri budur. Toptpffbfrlprle bu ortalamâ oraRI Iu sözleşmeler konusundakî hü%5'e îndirmpktpdir. kümet tutumu da aynı tedbirler Türk ekonomisine felince, ge çerçevesi içinde yer almakta oçen yılın ikinci yansmdan itiba lup, güdülen amaç. genel talebi ren özellikle belirlenen olumlu kontrol altma almak suretîyle egeligme bu vıl içinde de devam konominîn tümünü fiyatlann aretmîştir. Elde mevcııt bilgiler, tan baskısınm olumsuz ctkilerin1972 prn^rammda örtguriilen kal den korumaktır. Bu tedbîrlerle kınma hizmm perçekleşecegini enflasyonist baskınm durduruldu pftstermektedir. Temmuz ayında ğu henüz ileri sürülemezse de yacılan tahminlere eöre, gayri fiyat yükselmelerinm baskı alspfi müll basüada sabit fiyatlar. tma aiındığı ve hizmm kesildiği la °n7,3, carı fiyatlarlâ "/ol7,8 Orft söylenebilir. Simdi bunun dah» rıında bir artma olaeagı hesanlan îleriye götürülmesi ve Riderek bir mıştir. Yıl Osonuna kadar, büyü istikrar ortamma dönüştürulmeme hızının 'o7,5 %8 dolaylanna si gerekmektedir. Yeni yıî bütçesi çikacagı tahmin edilmektedir. de bu bakımdan ayn bir önem ka Tarımda üretimin geçcn yıl se zanmaktadır. viyesînde kalmasma karşıhk sa» Harcamalar nayideki üret.im artıçımn %lrt'tı sşacağı tahmin edilmektedir. Dış 1973 yjh Bütçesinin hazirlan. ticaretimiz programı aşan bir masında gözetilen ilkeler ve yugelisme içindedir. karıda açıklanan nedenlerle, e1972 vıH başmda, ithalât ihkonomimiz bugün bulunduğu racat, ekunominin yatmm, ham noktarfa, bir yandan kalkınmamadde VP, tüketim malı ihtiyaosmı Plan çerçevesinde sürdürlan pözönünde tutularak 1.300 mpk, öte yandan da fiyatlardaki milvon dolarlık bir ithalât prog artış eğiliminin olumsuz etkisirHmlanmış, daha sonra bu progni gideı'mek ihtivacı karşısındarama artan nzel sektöf yatirım dır. Bu itibarla 1973 yılı prograihtiyaclan için döviz imkânlsnmı ve Bütçesi hazırlanırken tenm müsait olması da gözönünde mel bir ilke olarak saptanan ebulundurularak 150 miJvon dokonomik büyüme olanakları islarlık bir kota daha eklenmisti. tikrar bozucu faktörleri gideriEkim ayt sonu itibariyle 1.241 ci tedbirlerle de tamamlanmış. milyon dolar olarak gerçekleştir. Böylece ekonomik büyüme miş bulunan îthalutm program ve istikrar tedbirlerinin bağdaşseviyesine ulaşaeağı anlaşılmaktırılmalannı saglayıcı bir ortam tadır. yaratılacak, Istikrar içinde kalİhracat ise, bu yıl rekor sevikmma ilkesi gelistirilecektir. yeye varan bir gelişme gösterAslında gelişme halind'eki ülkemektedir. Ekim ayı sonu itibalerde enflasvonist baskılar dairıyle 610 milyon dolara ulaşan ma etkili olmaktadır. önemli ihracatımıs, geçen yılın aynı döolan bu baskılann şiddetini a?alnemine göre n/o56.8 gibi yüksek tıcı, istikran sağlayıeı çabalann bır oranda artmıştır. Bu gelişim da arahksız sürdürülmesidir. sonucu ihracatın yıl sonunda 630 1S73 yıhnda istikrar tedbfrlemîivon dolar olun proerram herinin basında harcama politikadefini aşacağı ve 840 milyon lan yer alaraktır. Kamu sektödolar nlarak RçrçekleşeceŞi sanıl' rünün yatırtm ve carî harcamanıaktadır. Ihracattaki yüksek artış ve ,cölan bu nedenle programda önrünmeysn kalemler içinde en bügörülen hareama hedefini aşrrnyük paya sahip işçi döviz gelir. yacak tarzd'a düzenlenmlstîr. lerinin Ekim ayı sonunda 475 61.967 milyon Iira olarak tesbjt milyon dolar olan yıllık program edilen konsolide bütce harcamahedefini aşarak filO milyon dolalart 1972 yılı Bütçesine kivasla fi ra ulaşmış bulunması nedeniyîe, ,nl0.72 oranında artış göstermek 242 milyon dolar olarak prosrtedîr. Toplam harcama tavanı ramlanan ve Ekim ayı sonunda içinde yatırım harcamalarına, 2.9 milyon dolar olan carî işlemcarî harramalar içinde de geli.şler açığmın yıl sonunda progmeye dönük harcamalara önceramın çok altmda kalacağı anlalik tanınmjştır. Bir yıl öneekine şılmaktadır. göre carî harcamalarda art»$ oöte yandan yılın ilk yarışında, ram %8.26. yatınm harcamalaözellikle kamu sektnrü yatınm nnda ise 0n27 97'dir. Genel VP larmda Körülen p;eeikmed$n sonkatma bütçclerden yapılacak ra toplam sabit sermaye yatınm yatırımlann toplamı 12.100 mülannın yıl sonunda. 42 milyar lıyon liradır. Ayrıca savunma Ut IRVI aşacağı tahmin edilmektedir. ileili reor^anizpsyon ve moderSabit fiyafîarla, bir yıl öncesine nİ7:asyon yatınm ve gidfrleri oranîa % Ift dnlayinda bir artışa icin 2.189 milyon lira öctenek veeş değer olan bu yatmmlarin 21 rilmiştir. milyarhk kj$mının özel sektörce gerçekleştirilmesi beklenmekteFinansman dir. Kalkınmamızı planda öngörüBu olumlu £elişmelerin yanmlen biçimde ve Türkiye'nin koda artan genel talpbin baskısıyşullanna uygun bir istikrar orle fiyatlardakj yükseliş eğilimi tamı içinde gerçekleştirmek açıdevam etmistir. Bu konu halen smdan kamu sektörünün tüm ekonomimizin karşı karşıya bufinansmanmın sağlam kaynaklar lundu&u en önemli sorundur dedan karşılanmasina ol&n ihtiyaç nilebüir açıktır. 1970 yılmda yapılan deva lüasyondan sonra tekrar ortaya Enflasyonist baskı çıkan ve etkisini sürdüren enf1971 yılmda, toptan eşya tiyat lasyonist baskı bu ihtiyacın öları °'o 23 oranında yükselmiştir. nemini her zamandan çok artBu durum perakende fiyatlan da tırmıştır denilebilir Bu bakımetkılemış, görünüş hayat pahâJldan yeni bütçe hazırlanırken lığı şekiinde ortaya çıkmıştır. harcamalann kontrol altmda tu 1972 yılı Ekim ayında 204.5 tulması yamnda, bunlann enlasyonist baskıya yol açmayaolan toptan eşya fiyatlan genel cak kaynaklardan finanse edilendeksi, 1971 yılı sonuna göre mesi ilke olarak kabul edilmıs% 10.6 oranında artış göstermek tir. Bu ilke 1973 yıh bütçesinin tedir, Aynı dönem içinde geçinme denk bir bütçe olarak hazırlan endeksleri Ankara ilinde % 9 7 masında ifadesini bulmaktadır. ve Istanbul ilinde % 10 oranin56.721 milyon lira olarak tahrrnn da artmıştır. Aynı şekılde 11 Ue edilen gene) bütçe ve 1.245 milgöre düzenlpnen tüketici genel von lira olarak hesaplanan katendeksinde de, yukarda belirti ma bütçe geîirleri, vergi gelirlen dönem içinde °/o 10.6 oranmlerj ve vergi dışı normal gelirdn artış olmu^tur lerden olusmaktadır Bütçede Buiîün karşılaşılan enflasyonist öngörülen istikraz yetkisı 4 miibaskınm çeşitli nedenleri snpta var liradır. Yürürlükteki vergi nabılir. Bu oluşumda başta, 1970 kanunlannda yapılacak değişikyılmda uygulanan yüksek oranlı Dış etkenler Vergi reform çalışmaları: Bu rriünasebetle hükümet programm da yer alan ve kalkmma planı ile 1973 programmda da öngörülen vergi reformu konusuna da burada kısaca değinmekte yarar vâYdır. Bılındığı gıbi bu konuda kabul edilfin tömel ilke, vergı sıS teminin rerimlıliğinin ve etkenlığinin arttırılmasj ve bu suretle kalkmma planının finansman ihtiyaemm tam olarak karsılanmasîdır Mahye. Bakanlığınca bu alanda '"•'•'"tülmekte olan çahşmalar şöylece özetlenebilir. 1 Vergi kanunlannda yapılacak değişiklikîer: Vergi kanunlanmn ııygulanmasında çeşitli boşluklar tesbit edilmiştir, Bu bosluklann doldurulması, vergi uygulamalannda otokontrolün gerçekleçtirilmesi ve vergi verimliliginin arttırıltnası önemîi amaçlar olarak belirmektedır. Gelir Vergisi ile Kurumlar Vergisi Kanunlan değişiklik tasarıları sözü edilen amaçlan gerçekleştirmek için hazırlanmıştır, . îşletme Vergisi alanmda da bazı değişîklikler öngörülmektedir. Bu vergi, başlangıçta az sayıda mal ve hizmeti karşılayacak tarzda hazırlanmıştır. Halen Büyük MHIet Meclisi gündeminde bulunan Finansman Kanunu degişiklik tasarısı ile Îşletme Vergisi mal v© hizmet kapsamı yönünden, daha vaygın bir hale getirilmekte ve vergt oranı genel likle %5 olarak saptanmaktadır. Böylece îşletme Vergisinin nisbet yönünden ılımlı bir satış vergisi biçiminl alması taaarlanmak tadır. tşletmc Vergisine tabî mal ve hizmet kapsammın genişletilmesi bu vergi hasılâtının artışını sağlayacağı gibi Gelir ve Kurumlar Vergilerinin )controlünü de kol ayl f) ^tırncaktır. 2 Vergi alamndaki diğer bir önemli çahşma da Katma Değer Vergisi Kanun Tasarısı üzerinde olusmaktadır. Çagdaş harcama vergilerinin en olgun tipini meydana getlren bu verginîn kanunlaşarak yürürlüğe konulrnasi vergiciliğimiz yönünden pek çok olumlu sonuçlar getireeek nîteliktedir. îlkin bu verginin büyük hacimli gelir sağlayaca^ını belirtnnek yerinde olur. 3 Vergi Usul Kanununda yapılacak değişiklikler: Halen uygulanmakta olan Vergi Usul Kanunu 1950 yılı başında yüriir lüğe girmiş bulunmaktadır. Bu kanunla o tarihteki kosullara göre düzenlenmiş bulunan belge Kİstemi günümüzün ihtiyaçlannı karşılayamaz bir hale gelmistir. Bu yüzden gelir vergisi kap sarama giren bazı gelir unsurlarının vergl dışı kalabildigi, bir kısım mükelleflerin vergi ödememe yollarını bulabildikleri görülmektedir. 4 Vergi idaresi ve vergi denetiminin etkenligini arttırma çalışmaları: Vergi îdaresirin, yürürlüktekl vergi kanunlarım uygulayarak mevcut verai potansîyelini değerlendirmede çeşitli nedenlerle yetersiz kaldiftı görülmektedir. Bu yetersizliği eidermek için Türk vergi idaresini, cağdas kamu vönetimi ilkelerine uygun biçimcfe yeni baştan düzenlemek zorunlu olmuştur. Bu konudaki kanun tasansı Büyük Millet Meclisi gündeminde bulunmaktadır. öte yandan vergi yönetiminin büyük ölçüde versri denetimiyJe birlikte yürütüldüğü bilinmektedir. Vergi denetiminin daha etkili bir şekilde yürütülmesini sağlamak İçin tedbirler alınmıştır. Son iki yılda Gelirler Genel Müdürlüğü bünyesindeki kontrol teş kilâtma 500 denetim elemanı katılmış bulunmaktadır. Bu elemanlann sayılari daha da arttmlacaktır. Aynca vergi denetiminin nîtelik bakımından da geHştirilmesi üzerinde çahşmakta ve Gelir ve Kurumlar vergilerini de etkileyecek biçimde uyf^ulanan îşletme Vergisi kontrölleri arttmlmaktadır. Bunun yanında toplu vergi incelemelerî de arttmlmıştır. Böylece ekonomi lçindeki mal ve hizmet akımmı İlk üreticiden son tüketiciye kadar izlemek ve her safhada vergi dışı j kalmayı engellemek bütün bir ! denetim sistemi olarak gellşti j rilmektedir. ı 5. Vergi uyuşmazhğı ve vergi j yargısı ile ilgili çahşmalar: Yüriir , lükteki Vergi Usul Kanununun vergi anlaşmazlıklan ve vergi yargısı ile ilgili hükümleri hızlı ve âdil bir yargı sisteminin uygulanmasına imkân vermemektedir. îdare ile mükellefler arasındaki vergi anlaşmazhklan uzun bir zaman sürüncemede kalmakta, bu durum mükelleflerin haklı şikâyetlerine ve hazinenin vergi kayıplanna yol açmaktadır 6 Vergilerle ilgili diğer konular:". Vergi kanunlarında yapılacak ' değişikliklerle otokontrol sistemini gtîreekleştirmek suretiyle vergi kayıplarını önlemege çalışırken, özel sektör îşletmelerinin muhasebe ve vergi işleriyle ugraşan meslek sahiplerinin belli bir düzen ve meslek disiplini içine ahnmaları gerekli görülmektedir. Serbest muhasebecilik ve vergi uzmanhğının şimdiye kadar bir meslek olarak organize edilmemesi mükellef için olduğu kadar, tdare için de olumsuz etkiler yapmıştır> Bu ned"enlerle daha önce hazırlanmış olan yeminli hesap uzmanları kanun tasarısı tekrar ele ahnacaktır. Bu konuda son olarak şunu eklemek gerekir ki, vergi sistemimizde yapılacak değişikliklerle, onun daha verimli ve etkin hale getirilmesi sistemi aynı zamanda sosyal adalet ilkelerine daha uygun bir hüviyet verilme si olanağını sağlayacaktır. Fransıs uzmana göre Türkiye^ Avrupa'nın kendini uzakta sayan yakın bir akrabası îktisadî Kalkınma Vakfmın davetlisi olarak bir süredir Istanbul'da bulunan Pransanin MldiPyrenöes bölgesi Sanayj ve ricaret Odası Başkanı M. Henri > Sarramon ö'nceki akşam Istanbul Ticaret Odasında düzenlenen oir konferansta Ortak Pazar topluluğunun olumlu gelişme içmde oldugunu öne sürmüştür. Bu arada dünya dış ticareti son üç yılda üç misli gelişirken AET'nin dış ticaret haeminin ay nı süre içinde 4 misli genişlediğini kaydeden konuşmacı «Topluluğun üyesi 9'a çıktığmda gîicü iki kat artacaktır, ancak bu arada Türkiyenin ithalâtı ihracatından daha hızlı gelişebilir ve ticaret açığı doğabilir. Bu nedenle Türk hükümeti ortaklık otoriteîeriyle üişkilerini sıklaştırmah ve her türlü problemini açıkça ortaya döküp tedbirler istemelidir» demiştir. Sarramon sözlerine devamla Türkiyenin Avrupa ailesinin bir ferdi olduğunu söylemiş «Ancak yine de aramızda sık görünmeyen bir akrabasınız» demiştir. Toprak ve Tarım (Baştarafı 1. Sayfada) (Baştarafı 1. Sayfada) mıyor». «Parlamentoda çoğunluk sağlanamıyor» dedik mı bizlere yakıştırdığınız en insafh cevap «bunlar parlamento düşmanı» oluyordu. Yanınızda reformlardan söz edilemiyordu. Bunlar hep «solcu yutturmacısı» idi dilinizde. Siyaset kesiminde toprak reformu için neler söylenmedi, yeraltı servetlerimizin Türkiye'nin çıkarları yönünde degerlendirilmesini savunanlara neler reva görülmedi? Sonuçta ne oldu? Hiç. Her bir dakikası dertli Türkiye için altın değerinde olan 20 aylık zaman hovardaca israf edildi. tüketildi gitti Olan oldu. Şımdi bir Cfentilmen anlaşması da var. Geçen zamanı Türkiye'nin kayıpları hanesine yazmaya hazırız. Yeter ki siz, gelecek için ümitler veren bir noktada, altma imza koyduğunuz ve «reformları vapacağız» taahhüdünü kapsayan centilmenliğe sadık kahn. yal adalet ilkesiyle ilgili o'arak bunun, onergenin gerekçesinde bclirtildiği gibi, bir sosvalist devlet düzenine gidilmesine asla yol açmavacağını, bütün ileri ülkeler gibi Türkiye'de de bir süreden beri sosya] adalet deyiminin bol bol ve rahatlıkla kullanıldığını söylemiştir Öztrak, Karagözoğlu'nun önergesine cevap verirken, «Kurumsal kelimesi kullanıidığı takdirde, 1 cok ileri eidilmiş ohır RımM daki kolhozlar ve İsrail'deki kibutzlan mı düşünüyor^unuz? Biz, bunların kurulmasından va na de§iliz. Bu keiime maddeve eklendiği takdirde, kanunun bünvesi mülkivptin kaldırılması na kariar gider » Bakanm açıklamssmdan sonra AP'li Savcı, önerstesini geri almış, Karagözoğîu'nun öneraesi ise, reddedilmiştir. Daha sonra, tasarınm «tanım» başlıklı madmesi, CHP'Iiîerin 5 oyuna karsılık, AP'lilerin 7 oyuyla aynen kabul edilmistir, BAŞKENT NOTLARI (Baştaraîı 1. Sayfada) Buyumn bakaüm... Pastırma fiyatlan, sucuk fiyatlan yükReiiyor diye yazar mı basm?.. Pa?tırmacı, sucukçu da bundan güç alır, fiyat etiketini değiştiriverir... Bir çift ayakkabı ikiyüz elli iira, bu ne biçim iştir, diye yazar mı ba^ın?.. Ayakkabıcı, bir yîrmiî kâğıt daha ekleyıverir ayi.i.kabı fiyatına... Geçen yıl bir pazar filesi şu kadar liraya doiuyordu, şimdi bu paraya filenin yarısını bile doirfuramıyor vatandaş, diye yayım yapar mı basın?.. O paraya karsihk fileyj cebinizden çıkarmaya bile gerek kalmaz, beiki iki salatahk alıp, öyle dönersıniz evinize... Sayın Bakanımızm mantığm dan yola çıktık mı, söylenecek bir şey kalmıyor .. Basmın sorumiuluğunu sırtlanıp, kendine çeki düzen vermesini istemekten başka... öyle ya, düşünün bır, Sa yin Talu'nun mantığından yola çıkıldıkta, basının Türkiye'nin başına ne çoraplar örebileceğıni.. Kazara, Türkiye'de amonyak üretiminin yetersizliğıni ya zacak oîsa gazeteler, bu haber, cumumî helâ» ların değnekçiieri için ziyaretçilerden topladıkları ücretlerı arttırmada paha biçilmez bir fırsat olacaktır... Bu durum elbette, bu ihtiyaç alanmda büyük zorluklar yaratacaktır.. Hadİ bizim vatandaşlar nevse ama. yaz aylarında ülkemize gelen turistler, bu doğal ihtiyacın yüksek ücretle giderilmesinden sıkılacaklardır.. Eh, turist bu, sırtında yumurta küfesi yok ya, zorlukla karşılaştığı ülkeye gelmeyiverir.. Gelroeyince ne olur?.. Ülkenin turizmden beklediği büvük gelir, önemli ölçüde yitirilir.. Bu da dış ödemeler dengesinin daha çok bozulmasına yolaçar ki, bunun sonu, ekonominin dar boğazının iyice sıkılmasirfır... 2. maddede değişiklikîer Komisyon. 2. maddeyi de ba'M değişikliklerle kabul etmiştir. Bu maddenin görüşülmesi sırasında bir önprgesi kabul ediîmeyen CHP'li Mebmet Seydibevoğlu, Komisyon Başkanı Tekinel'e, «Kas, gözle işaret edilirse, oimaz bu işler> diyerek. toplantıyj terketmiştir. 2. maddeyle ilgili 12 deŞi'iklik önergesini avrı ayrı görüşen komisyon. maddenin (C) fıkrasında kooperatifler ktırulmasmı kısıtlayıcı olarak nitelenen bir ibare ile (F) fıkrasında aile işletmeleri kurulmasmı öngören hükmü. çıkarmıştır. AP Grubu (Baştarafı l. Sayfada) Meclis Takvimi AP Ortak Grubunda, CHP den istifa eden Ali Sakir Ağanoğlu ile Hüseyin Çınar'ın AP'ye geçiş nedenlerini açıklamalarından sonra bir sunuş konuşması yapan Grup Başkanvekili Ali Naili Erdem. Meclis Takvimi hak kmda bilgi vererek, şöyle demiş tir: «Malumunuz olduğu üzere, fevkalâde bir ortamın ıçindeyiz: Parlamento üzennde çeşitli spekülasyonlar yapılmaktadır. Bir an önce bu yolu kapayarak, tıYurt dışından gelmekte olan kanıklığı açmamız gerekir.» «Avrupa Ekspresi»ndcn Florya Daha sonra Grup üyeleri söz Yeşillçöy Hrasmda atılan beş ba alarak Takvim üzerındeki erörüşvulun içinde bomba bulunabilelerini açıklami!,lardır. Bu sırada ceği kanısı, yöreyi telâşa dü söz alan AP Genel Baskanı Süşürnıüş, bu yüzden bavullar, u leyman Demirel, «Meclislerimizun süre açılamamıştır. zin Mart 1973'e kadar önemli konul an müzakere edip karara Olay yerine gönderilen uzman bağlaması hususunda ginşılen lar ve polis tarafından açılan ba^ayretlerin başarıya ulaşması vullardan; kadm sütyenleri, traş mutîaka sağlanacaktır» demiştır. makinaları, çok sayıda cakmak ve televizyon kuvVetlendiricisi Demirel, «îçtüzük, Anayasa ve çıkmıştır. Bunların, bir kaçakçı reform kanunlarını içine alan tarafından, yakalanacağını anla prögramın gerçekleşmesini biryınca, ya da bir arkadaşına atıl likte, dikkat ve alakayla izleyedığı sanılmaktadır. Soruşturma, ceklerini»; önemli bir tedbir olasürdürülmektedir. rak nitelediği «Meclis îçtüzüğü» nüri gerçek bir reform niteliğinde olduğunu beh'rterek, «Devlet çarkınm daha iyi işlemesine kat kıda buhmacak olan bu çalışmalardan doîayı hizmeti geçenlere tesekkür ediyorum> demiş, koüsma£uCı şoyle tamamlamıştır: «Rejimin temel v e kilit müesse sesi, cumhuriyetin hayat kaynaÎZMÎT Kocaeli'nin Gebze bölgesindeki Pirhaş Fabrikası, ğı bulunan hür ve seçilmiş parlaişveren tarafıhdan «geçici» kay mentonun itibarını daimî olarak dıyle lrtıpatılmıştır. I yüksek tutmak için önemli bir Fabrikada, ifti ayrı sendikaya J çareye baş vurulmuştur. Zaman>üye olarak çahşan 400 işçid"en \ la ortaya çıkabilecek ihtiyaçlar gözönüne ahnarak, Meclislerin Kauçuk Iş Sendikasına bağh işçilerin grev yapması üzerine, kendi kendini idaresinde «müessiriyet» sağlama çabalarındaki işverenin fabrikayı .bir süre tadevamhlık devlet çarkınm daha s til ettiği bildirilmiştir. ,, iyi işlemesine geniş çapta yardımcı olacaktır.» BİR TRİKOTAJ * Avrupa Ekspresinden atılan beş '• bavuldnn kaçak e.sya cıktı Boğulan 8 kişinin (Baştarafı 1. Savfada) marasmda iki kızm oturdupunu ve tekne sulara gömülürken, genç kızlann korkııdan birbirlerine sa nldıklarını» söylemiştir. "PfMAŞ,, geçici olarak. . ATELYESİ YANDI Cağaloğlu Mengene sokağında dün çıkan yangında, bir trikotaj atelyesi yanmıştır. Olay ^ırasmda yöredeki bazı i'şyerleri boşaltılmıştır. Yangının, elektrik kontağından çıktığı sanılmaktadır. CHP'de CEMALTOPUZLU CADDESİ AÇ1LDI Kadıköy Cemaltopuzlu caddesi, dün törenle açılmıştır. Törende konuşan Belediye Baş kanı Atabey, 1250 metre uzunluğundaki yola, yanlarıyle birlikte 2,5 milyon lira harcandığını söy lemiştir. Fecîr (Baştarafı 1. Sayfada) Dünkü duruşmada esas hakkındaki mütalâasını okuyan askerî savcı yüzbaşı Baki Tuğ; sanığın, Sıkıyönetimden «sıkıcıyönetim» diye bahsetmesinin, bu rejim yerici anlamda kullamlmamış olduğunu belirtmiş, «Üç anarşistin idamı sırasında da öğrencilere verilen ev ödevinin ahlâk felsefesi yönünden «idam cezalannın insan tabiatına uygun olup olmadığı» konusunu kapsadığının soruşturma sırasın da öğrenildiğinden, sanığın beraatini talep etferiz» demiştir. Daha sonra mahkcme, beraat i kararı vermiştir. (a a) k DTCF MGP İL YÖNETİM KURULUNDA GÖREV BÖLÜMÜ YAPILDI MGP Istanbul Jl Yönetim Kurulunun yaptığı görev bölümü so nunda başkanhğına, Prof. Fethi Çelikbaş getirilmiştir. Av. Lütfü Onur ile Sendikacı Rüştü Güneri, ikinci başkanhklara, Nuri Kars da saymanhğa seçilmiştir. CHP Parti Meclisi Grup Yönetim Kurulu dün Parlamento Takvimini görüşmüş ve Meclis içtüzüğü değişikliklerinin Anayasa değişikliklerinden sonra görüşülmesi görüşünde olduklarını açıklamıştır. Grup Sözcüsü Şinasi Çolakoğlu, toplantıdan sonra şunları söylemiştir; «Grubumuz, yasaJarın zamanında ve reform niteliğine bağlı kahnarak hızla çıkmasmdan yanadır. Ancak, çok önemli Anayasa değişiklikleri bahıs ko nusudur Partilerarası Komısyonda yapılan görüşmelerdekı son eğilim nedeniyîe, CHP Grubu olarak Millet Meclisi içtüzük görüşmelerinin Anayasa değişiklikleri gorüşüldükten sonra ele alınması görüşündeyiz.» B. Almanya (Baştarafı 1. Sayfada) ha fazla yatırım yapmak istediklerini, Türkiye'nin de yabancı yatırım için daha uygun kosullara girdiğind'en Alman firmala rına Türkiyo'de yatırım' yapm«larını tçlkin edeceklerini söylemiştir. Heyet Başkanı. çeşitli sorular üzerine; Türkiye'ye 1958'den beri 2 milyar 428 milyon mark yar dım yapıltfığını, 1972 yılı için verilen kredinin yüzde 2 faizli olup, 10 yıh ödemesiz 30 yıllık vade sonunda ödeneceğini, A!man Hükümetinin Türkiye'ye jrüzde 2 faizle kredi verebilmek için Alman bankalarından yüzde 7 veya 8 faizle para topladığını, Türkiye'deki Alman sermayesi yatınmının 120 jnilyon mark olduğunu, bunu çok düşük bir rakam olarak kabul ettiklerini söylemiştir. Elson, aynca; meslektaşlarıyle yaptıklan görüsmed"e, yabancı sermayeye çıkarılan engelleryi, genellikle idarenin alt kademelerinde çahşan memurlardan geldiğini öğrendiklerini de sözlerine ekîemiştir. BASMACI, TİCARET BORSASI BAŞKANI.. Istanbul Ticaret Borsası Yönetım Kurulu da dün toplanmış, başkanlığa Nejat Basmacı, başkan vekilliğine de Yakup Özdilek'i getirmıstır. Bozdağ Istanbul Sıkıyönetim Komutan lığı A^kerî Savcıhğınca hakkmda ! gıyabî tevkif müzekkeresi bulu ! nan Pecir Bozdağ (Varda), polis tarafından Üsküdar'daki evinde yakalanmıştır. Bozdağ'ın eşi ise, daha önce tutuklanarak cezaevine konulmuş bulunmaktaydı. yakalandı GELİK ZIRHLJ (Baştarafı 1. Sayfada) mesi uyuşmazhğı ele alınmıştır. Demirsoy ve Tunç, Başbakan Me len'den konuyla ılgilenmesini istemişlerdir. Melen, konuya eğileceğini bildirmiştir. Görüşmeden sonra Demirsoy gazetecilerin sorularını cevaplan dırarak, özetle şunları söylemiştir: «Sıkıyönetimden, işçi grevleri yüzünden, özellikle Ankara'da, sıkıntı duymuyoruz. Bununla be raber, bütün Sıkıyönetim komulanlıklarından grev yasağmın kalkmasını istedik. İzmir, teklifi mizi kabul etmiştir. Hayat pahahlığına ve fiyat artışlanna işçi sözleşmelerinin sebep olduğu yolundaki iddia, yeni değildir; 19. Asırdan beri ileri sürülür, devam eder gelir. Bunlar, reddedilmeye mahkum iddialardır.> Demirsoy ALTIN SERI îlâncıhk: 9876/8645 ı Bu tek örneği alabüdiğine çoKurtulanlar galtabilirsiniz.. Türk basını. vaDün yapılan soruşturma ve tandaslanmızın, özellikle ticaalman ifadelere göre, deni? kaza ıetle ugraşan vatandaşlarımızın duygu^al tnbiatlarını gözönün sından kurtulnn yolcular şunlar dir. Adem Debiz, Özer Korkmaz de tutmakla yükümlüdür.. Onlar, Oktay Özensel. Nurl Albaylann hassas tabiatlarinl sansasrak. Hikmet An. Erdoğan Günyonel yayımlarla gıdıklamanm tepe ve Mustafa Çetinkaya. âlemi var mı?.. Türk basmı, pahahlığın vatan daşların imanını gevrettiğini yazacak yerde. sayın Ticaret Bakanının yürek ferahlatıcı demeç (Baştarafı 3. Sayfada) ve açıklamalarına yer vermelikoşan sporculanmız ise amatördir... Hem, fiyatlann alabildiğine yükseldiğini nereden çıkartı dü... yor bu basın kuzum?... Tüketim Baktık Diriı'nın düşüncelerini maddeleri üzcrindeki etiketlere tahmin yolu ile kestiremiyeceğiz. mi inanacağız, sayın Bakanımızın tlgili haberi okumak zorunda sözlerine mi?. Elbette sayın Ba j kaldık. kanımızm sözlerine inanacağiz. Ne diyor sayın Bakanımız?.. 1971 ' Didi, bu «tarihî kararını» şöyle yılımn on ayhk dönemi içinde. i anlatıyordu: c... Türkiye'de futbol hamuru toptan eşya fiyatlarındakî artış yüzde 17,8 iken, bu yıhn on ay j var. Ben muvaffak olacagıma Türk futboluna hk döneminde, yüzde 10's dü"? i inanıyorum... müş... Ankara geçinme endek ! hizmetim antrenör olarak bittiksi, geçen yılın on ayhk dönemin ten sonra, bir futbol okulu açade yüzde 21,6 lık bir fiyat yükse cağim. Orada. ders verecpeim lisi gösterirken, bu vılın on ayhk küçücük Türk futbolcularını iledöneminde bu rakam vüzde 9.7'ye ride bir yıldız vapmak için vadihmüs. tstanbul'da ise. geçinme nmı yogumu ortaya koyacaendeksi eecen yılın on ayında gım...» yüzde 22,3 fivat artışın» belgeler Anlaşılan, Didi, Türkiye'd'eki ken, geçtiğimiz on ay içinde bu futbol hamurunu yuğurmak için artışın yüzde 10'a indiğini müideliyor... Demek kî. sayın Talu' burada kalmak istiyordu. Bakmıştı Türkiye'de herkes bir nun dediei cibi «Bu seneki artıs konuyu ağzına sakız etmiş çiglar çok düşük seviyede«dir... Ortahğı velveleye vermenin, ülke niyor, «Ben de hamur yuğuraçıkarlarıyle baâdaşan bir yanmı yım» demişti. gören beri gelsin.. Evet. hiç kuş Profesyonel futboldan daha kusuz. basın kendine gelmeli. ti uygun bir alan da açıkçası vokcaret erbabınin. nsikoloiisini dür tu ülkemizde Didi'nin pek eüzel tüklemekten belirlediği gibi «Dünvada Türkiye'deki kadar sıcakkanlı insanlar Sonra. basm resmî kişilerin, vok» tu. resmî demeclerini de büyük bir Her millî maçtan önce, ilgililesorumsnzlukla yanhs vansıtmakrin «Yeneceğİ7» sözleri ile heyetadır.. ÖrneSin. sayın Başbakanımız, bu yakmlarda gazetecilerle canlanıp, yenilgicîen sonra millî konuşurken fivatların daha da ar lig karşılaşmalarında geçmisi utaoağını söyledî. Bunu vazmak nutan sıcakkanlı insanlar .. Sonçok yanhştır... Gerçi Başbakan ra yine bir millî maçtaki yenilböyle hir açıklama vaomıştır. ama çf ve yine içe dönüş. sayın Melen'in sövlemek istediai Did! yuguracak, hamur da se başkadır.. Ne söylemek istediŞi kil bulacaktı. VP 403 savıh Kani. Efazetecilerin savm Ticaret Ba nuna göre. bu islemin bes vıl gekanınn sormalan eerekmez miy cikmemesi için, Bakanlar Kurudi?... tşte Meclis kürsüsünden sa hınun Didi h^kkında vatandaşhk yın Talu, Başbakanın eerçek a kararı alması eerekivordu. macıni açıkhvor: Efendim. Türki Hepimizi en hassas noktamızvemizde, fivat artıslarınm psikoloiik özplliğînin vanı sıra bir de dan vakalavan ve vıllardır vamevsîmlik özelligî varmıs.. Eylül hancıların Türkive hakkındaki ayından başlavarak vükseürmis tüm övcülerini göigede bırakan f'vaflar.. Simdi hangi avdayır? bu mutlu olaya içten seviniyoKasim'dayız daha... Önümüzdeki ruz. iki üç ay. bu mevsimlik artışın Didi'nin tutumunu ögrenen maksimum noktasmı belirlempk Türkiye dışındaki Türkler de te.. Bu gerceği bilen herkos. Bas bundan ders alıp. geri dönmeye bakanın, «Fiyatlar daha da arta baslayacaklardır artık ülkeleri cak» dprkon. önümüzdeki iki üc ne. Amerika'daki Türk doktorla ayhk dönemin norma] art»slarını rı, Almanva'dakl kalifiye işçile kasdeftisinî çıkartır. Ülkenin rimiz, ustalarımız, Avustralva'y Basbakanının aŞzından çıkan bir kadar ekmek bulmak için gider sözü, gerçek «maksadıns» oturt vatandaşlarımız... madan. o maksadı «aşan» bir biOnlar da geri gelecek, kend çimde kamuoyuna duyurmanın alanlarındakj hamurlan yuğura ne anlamı vardır yani... caklarrfır Ve bu tempo i!e Türk Görüyorsunuz ya bu işler ço ye bir pastacı dükkânına dönc cuk oyunca&ı değil... Basm artık ' cek, belki de «Elinin hamuru il< bu tür hafifliklerden vazgeçmeli. [ erkek işine karışma» sözü artıl yetkili kisilerimizin ağırbashlık | ortadan kalkacaktır. ları ile orantılı bir çahşma tempo | Mehmet BARLAS su içine girmelidir.... Dünyada Bugün TEMİZLİK KAMPANYASIN1N ÖDÜLLERİ DAĞITILDI Mevsim süresince, otomobille seyahat etmekte olan turistlerin bütün ihtiyaçlarını gördükleri yerlerden biri olan benzin istasyonlannın temiz tutulması için Shell Şirketı tarafından açılmış olan yarışma sonuçlanarak ödüller dağıtılmıştır. îstasyonların temiz tutulması için girışilen kampanyaya cfört ay süre ile devam edilmiş ve bir hanım müfettiş tarafından devamlı olarak kontrol ve puanlama yapılmıştır. Trakya, Marmara. Ege ve Akdeniz sahillerini kapsayan kampanya sonunda Burhaniye, Güzelyah, Altınoluk, Çırpıcı ve Malkara istasyonlan işleticileri Lâmi Sandıkçıoğlu, Ahmet Damcı, Ahmet özçakır, Rakıp Orhon, Vasıf Erk ödül almaya hak kazanmışlardır. İSTANBUL SÜT VE MAMÜLLERİ SANAYİİ MÜESSESESİ MÜDÜRLÜĞÜNDEN Sayın Istanbul Halkına Önemli Duyuru Mamullerimizin 1.121972 tarihinden itibaren satış fiyatlan aşağıda belirtilen şekilde değiştırilmiştir. Mamulün cinsi Birimi Birim satış fiyatı Pastörize süt 1/4 Lt. 100 kuruş Pastörize süt 1/2 Lt. 200 » Pastörize yoğurt 1/4 Kgr. 150 » Pastörize voğurt 1/2 Kgr. 275 » Pastörize ayran 1/4 Lt. 1ü » ' 0 . . Pastörize tereyağ 1/8 Kgr. 450 » Pastörize tereyağ 1/4 Kgr. 850 > Pastörize sadeyağ 1 Kgr. 4000 » (Basın: 24957) ~ 8631