Catalog

SAYFA tKİ :CTJMHTJRİYET 6 \isan 1971 etrl hnkümetin ele alması gereken sorunların başında «Türk ekonomisinin dnrnmanun düzeltilmesi» çibi ana davanın yer alacatı «nphesiıdir. Hükdmeti en çok oyalayaeak ve çozümlenmesi en güç olacak dava yine bn alaeaktır. Başbakan, Başbakan Tardımeılarından birini ekonomik isleri yü. rütmeye memur etmek ve ekonomik karar. larda etkili olacak Bakanlıklara lanınmıs nzmanlan çetirmekle «tkonuya» ne kadar önem verditini jöstermistir. Ekonomik isleri bilgi ısıfında vöriitebilmrıi icin hfikümetin, Deviet Plânlama Teskilâtını en kısa bir zamanda ıslah ederek ivi isler hir hale jretirmesi larttır. Zira Plânlama Teskilâtı ekonominin jridisi. dnrnmn hakkın. da en sıhhatli bil«iye sahip bulunması cereken bir teskilât olduŞn eibi. eenel iktisat politikasınm vapımı ve ynrütülmesinde en büvök vardım sa£lavabilecek teşkilâttır. Fakat bn lesirli bir hiçimde förevini yapamamıştır. Y DPT'nin ISLAHI Prof. Dr. Ahmet KILIÇBAY bir Sdevdir. Asıl ıslahat tedbiri, Dairelerin grörevlerini tâyin etmek ve dört dairenin en uygnn bir işbirlijfi icinde çalışmasını M|Iama yolunda alınmalıdır. Aynca, Plânlama Teskilâtı bir bütiin olarak simdive kadar yükümlü olmadıgı bazı görevleri üzerine alma. lıdır. Bn hususlan nra lle ve ayn ayn incelemekte fayda yardır. 0 tktisadî Plânlama Daireıi Utatistik biltf toplamak ve diğer deviet daireleri tarafın. dan alınan ekonomik kararları takip etmek jrüçlü£ünfi çekmektedir. Yine bn Daire. önemli milli ekonomik sornnlardan nzak kalmıs para poiitikası He, bilhassa aon yıllarda mali tedbirler üzerinde söz sövleme imkânından mahrnm bnlnnmnstnr. Bn Dairenin ıslahı icin Devlrt t<:tatistik Enstitüsü ilr daha vakın ishirlifi düzeninln eetirilmesi, Ptanlamadan teçmevip difeer deviet dairelerinde alınan kararlann mnntazaman Planlamava bildiril. me zorunlu£nnun konması, planda yer tntmayan ekonomik olavlann dikkatle izlenme. si eereklidir. Bn Daire Törk plan modelinin celistirilmesi irin Plânlama Dairesinin dısındaki nzmaniardan favdalanmak örere bilimsel bir nitelik tasıvan Türk plan modeli calısmalarına derhal baMamalıdir. tktisad! Plânlama Dairesi eeomi<î vıllarda Türkive'nin ekonomik aktüalitesini izleyememis. Dıs Ticaret, Ortak Pazar. Devaliiasvon. Verti ve Para politikaları bahislerinde fikirsiz ve tesirsiı kalmıstır. tkti<sadl Plânlama Dairesinin. iktisadf I'tisare hizmetini verine eetirebilmek flzere ekonomik aktiialitrvi takip edip bnnları devıımlı olarak deSerlendirecek ve fikir vererek bir yan örfüte derhal sahip olman şarttır. 0 Sosyal Plânlama Daire^i'nin tktisadf Plânlama Dairesi ile daha yakın bir işbirliği yapması ve Iki Daire «rasında çıkacak bilim*el. idarî ve tercih çatışmalarının daba yük. •ek bir knrnlda tartısilarak karara vanlman gereklidir. 0 Koordinanvon Dairesine, bncilne kadnr Kereken önem verilmemig ve bn Daire rok hüviik hizmetler (örebileeek bilimsel ve idari (üce sahip olamanmtır. Koordinasyon DaireMnin ödevlerinden biri, kamn otoriteleri tarafmdan alınan bütiin kararlann koordine edilmesi ve abenklrstirilmesi olmahdır. (Daire bn kadar şümullü bir ödevle hiç bir ı s . man yfiknmlU olmamıştır). Kamu sektörönde alınan ekonomik kararlann birbiriyle ve ekonomik hedeflerle çelişme*i ve çatısması yüzünden, nğranılan kayıplar çok büyüktür. Koordinasyon Dairesi deviet daireleri ile diİer kamn ajanlarının kararlannı ahenklesti. recek ve onlara an» ekonomik hedefleri çöstereeek bir biçimde yeniden teşkilâtlandınlmalıdır. Koordinasyon Dairesinin ikinci Sdevl kamn sektörünü ilcilendiren plan kararlarının nvjjnlanmasını bir «zaman iliskisi» tablosn icinde sisteme baÇIamak, sonuçları ve aksamaları, edinilen biljri ile merkeze iletmek olmalıdjr. Koordinasyon Dairesinin bn Sdevi tam olarak yerine getirebilmesi için sadece kendi bünyesi icinde ıslah edilmesi yeterli de^ildir. Bnnun yanında genet idare mekanizmasının bir «ekonomi idaresi snnrlnlniu» içindc yeniden düzenlenmesi ve rasyonalize edilmesi şarttır. ordinssyon Daireleri ve etkill ekonomik tedbirler alan bütiin kamn otoriteleri ile çok yakın isbirlifi düzeni içine girmesi gerekir. Is. birli^i düzeninin sadece idare edenlerin bi. linçliligine ve isteğine bağlı olması yetmec. Sistemin, örfütön. sornmlnlntnn ve yetkilerin böyle bir model icinde kalıplanması jerekir. Tesvik ve t'yjrnlama Dairesi ıslah edildifl takdirde senel iktisat politikasının ana modelinin harırlanması için fikir çizgileri ve gerekli bilti tntarlı, sistemli ve bilimsel olarak hazırlanmıs olacaktır. Deve mi, kuş mu? 12 Mart'ta, Türk Silâhlı Knvvetleri adına. CnmhurbMkanına, Cnmhnrivet Senatosn Baskanlığına ve Millet Meelisi Baskanlıçına nltimatom niteliginde bir mnhtıra verildi. Bn Mnhtıra'da : « Parlamento ve Hükümet. Türkiye Cumhurıyeti'nin gelecejinı agır bir tehlike içire düşürmüştür..» deniyordn. Bn dnrnmda ne yapılırdı? Hükümetin derhal istifa etmest, ve yerine «kuvvetli ve inand;ncı bir hükümet» kurnlarak Anayasa'nm önsördüfü reformların vapılması ve inkılâp kanunlannın nveulanması gerekiyor J dn. Bn yapılmazsa «Türk Silâhlı Kuvvetlerı iriareyı doğrnrfan S doğruva üzerine almaya kararh. vdı Silâhlı Kuvvetler adına | Mnhtıranın altını imza edenler de Genel Kurmav Baskanı Tat Ş maç. Kara Knvvetleri Knmandanı Farnk Gürler. Deniz Kuv • vetleri Knmandanı Celâl Eviceoelu. Hava Knvvetleri Knmanda. nı Mnhsin Batnr'du. Tnrkiye Cnmhnrbaskanı bn mnhtıravı alınca ne yaptı? Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kannnn Madde 3S divordn ki: «Sılâhh Kuvvetlerin vazifesi, Türk vurdunu ve Ansyasa ile tâvin edilmiş olan Türkiye Cumhuriyetini korumak ve kollamaktır.» Tnrk Ce7a Kannnu ise söyle yazıyordn: { cMadde 147 Türkive Cumhuriveti lcra Vekillert Hpvetinı { cebren iskat veya vazife görmekten cebren menedenlerle bun J lan tesvik evlevenlerc ıdam cezası hükmolunur.» i Ortada iki yol vardı : * Ta Demireİ hnknmeti. TSrkive Cumhuriyetinin telecefini afır bir tehlike içine düsürmüstü; kumandanlar haklıydı. Ya da ortada bövle bir sev yoktn, ve kumandanlara idam cezası lâvıktı. Cumbnrbaskanı Snrjay, İS Mart Salı günü Tnrk milletine Tnrkiye Radvolarmda sn mesajı yavınladı : c Silâhlı Kuvvetlerimiz, Anava^a gereklerinin ve 211 »ayılı tç Hizmet Kanununun kendilerine tevcih ettiği görevleri bu defa da Atatürk devrimlerine baglılıSm tam suuru ve yetki sınırlan icinde verine getirmis buluruvor.» Bn mesaj yayınlandıiı zaman Snlevman Demirel istifa elmi« bnlnnnvordn. Çünkö Sülevman Demirel'in de Snünde iki vol vardı: Ya cercekten suclnvdn. Muhtıra'va bovnn e|ip çekilmesi gerekivordn; ya da knmandanlar Türk Ceza Kanununa töre «ne islemislerdi. ve sncun cezalandınlması terekirdi. Sülevman Demirel. «Türkive Cumhuriyetinin geieregını ag'tehlike içire düsürmüs olduSunıı» kabnl ederek çekilmevi veî bnldn. Avnı hiçimde Senato ve Merlis Baskanlıkları da knmandanlar mnhtırasındaki dnrnmn kahnl etmis idiler. Bövlece. Cnmhnrbaskanı. Senato Baskanı. Meclis Baskanı. Başbakan. Mnhtıra'nın mantıjı doirnltnsnnda hareket birütine vardılar. Cnmhnrbaskanmdan haslıvarak hiç kimse lî Mart Mnhtırasına karsı çıkmadı. Ne Bassaveılık. ne savcılık. ne de bir baska resmı makam Devletin bfitün «leili kademeleri. Sülevman Demirel hükümetinin Türkiye Cnmhnrivetinin eelecejinl aiır bir tehlikeve düsiirdujtn konnsnnda müttefik törnnüvorlardı. Sülevman Demirelin dnrnmn i«e tiderek tnhaflasıvordn. Bir Başbakan. eter «rcek bir hnkümet haskanıvsa. Bakan. lar Kurnln Baskanı olmanın ciddivet ve soromn içindevse. ve kendisine Türk C.eza Kannnn 147'nci maddesine avkırı bir mnh. tıra teblii edilivorsa: Ben çekilmem. Cumhnrivetin kannnlan vürürlüktedir ınçlnlar snçlannın eezasını çekmelidirler dive diretir. Bövle davranamıyan bir kisinin artık insan arasına çıkmaya hakkı yoktur. Ne vazık ki. kokosmus politika bataklıgımızda Demirel hâlâ konnsabilivor. memleketin rirdifi veni volda. vetıi tnzakların ntratejisini düzenlivor. 12 Mart hareketine karsı açtıgı müeadeleyi A.P. Grnbnnda ilân ediyor: « Arkadaşlar. bu bu mücadelevl nasıl vaparagız? Bu mıicadelede biz topun tüfegin karsi'ina top tüfek çıkaracak değılız. Bu mücadele kuvveti kudreti. kudretlinin elinden alıp mıllete maletme mücadelesidir Bu mücadeleyi biz basaracağız Allah vardımeı olursa basaracagız.» tste «Türkiye Cumhuriyetini aSır tehlikeye» dösördflgflna. Basbakanhk makamından sapkasını alıp «ıvısmakla ikrar eden Morriıoncn Sülevman bey, mücadele bayrajhm böyle açmakta. dır. Bfr filkede. ya ynriJrlnkteki kannnlar gecerlidir, ya da dev. rim kannnlan... Ama ikisi birbirine kanştınlırsa iş çorba olnr. n Mayıs'ta biyle olmadı mı? Sonuc Y~)evlet Plânlama TeskiUtı, bilri topla. •'mak, islemek. istisarî hizmette bnlnn. mak, planlann hazırlanmasında yardıraeı »1mak ve iktisat politikasının ana hatlannı çitmek icin gerekli bilgiyi vernıek hnsnsnnda hükümetlere yardımcı olacak tek örgfittnr. Bn örçüt. iyl çalısır bir biçimde ıslah edildi. £i takdirde ekonomik sornnların istatistik ve ekonomik bilrjlerin ısı(ında ele alınmaıı ve en isabetli kararlann verilmesl mSmkön ela. bilir. Plânlama Teskilâtt bn öde^i yerine ge. tirememektedir. Bnnnn iki sebebi vardır : Birincisi, Teskilâtm basındakilerin ekonomi, ekonomi politikaıı ve plânlama bilrilerinden mahrnm olmaları; tkincisi ise. Teskilâtm gö. revlerinin ve çalısma sisteminin iyi tâvin edi. lememesidir. Deviet Plânlama Teskilâtı ekonomi polltikasını ve planın vapımı icin gerekli istatis. tik bilfileri toplavıp inieyen, ekenomik ka. rarlan takip edip tidisi dikkatle izleven ve her an ekonominin yerini tâvin edebilen bir cüre sahip olmak nzere mlah edilmeli. gere. kirse yeniden Srçütlenmelidir. Bn Teskilât kamn ekonomik karar ve faaliyetlerini koordine etmek ve yeni kararlara temel teşkil etmek, dOzeltmeler yapmak âzere alınan so. nuçlan izlemek. toplamak. islemek ödevi ile de yfikümlenmeli ve bn konnda tereken yet. kilerle teçhiz edilmelidir. eviet Plânlama Teskilâtı iktisadi olay. lar hakkında fikir ve görn* sahibi ol. mak, karar otoritelerini vaktinde uyannak îörevini yerine getirecek yönde ıslah edilme. lidir. Teskilât, karma ekonomi düzeninin ba. sarılt olarak tsletilebilmesi için alınmasi %t. reken ekonomi politikası tedbirlerinin cins. lerini ve dozlarını bilimsel olarak tâyin ede. cek bir vönde efli«tirilmelidir. Plânlama Teskilâtı ekonomik konularda en genis. en ay. rıntılı istisarî hizmette bnlnnaeak bir güce. aahip kılınmalıdır. Plânlama Teskilâtı. kadroları. imkânlan, (tpçmis yatınmlan ile bir devdir. Bn devi kal. kınmamıza hizmet edecek yönde hemen ba. rekete Krçirmek sarttır. \ | S S j • • ISedenler vardır. Rnnlardan baslıcaları, özet olarak sö>lece sıralanahilir: • Plânlama Müstesarlıgı förerl idarf olmaktan 7İvade «teknik ve bilimsel» dir. Sade. re idari vasıflar aranılarak tâyin edilen Müstesarlar. Teskilâtı, bilji toplama, istisarî hiz. mette bnİDiıma ve plan yapma ödevini hakkivle verine çetirecek bir biçimde Srgütleyip yürütememislerdir. 0 Teskilâtm en önemli dairrsi olan îktisadi Plânlama Dairesinin basına uzun yıllardır iktisat ve planlamayi bilen bir kisi tiyin edilmemistir. 0 Plânlama Tejkilâtının d6rt ana dairesi olan: tktisadî Plânlama Dairesi. Sosyal Plan. lama Dairesi. Koordinasyon Dairesi ve Tesvik ve Vvcnlama Dairesi arasında maksada ny. rnn bir U beraberlifi vc ahenk knrnlamamıstır. 0 Dairelerden her birinin ödevlerinin »ının ve taedefleıi tam olarak tâyin edilroemistir. 0 Tflrk Plan Modelinin gelistirilme«i, maksada ovar bir biçimde yenilenmesi hnsnsnnda bilimsel çalısmalar vapılmamıs ve plan. Daire dısındaki ihtisaı bilgisinin ışıjından nzak tntulmustor. Plânlama Teskilâtının Sdevinl yeD nlet eetirememesinin çok savıda sebebl rine Teşvik VP ıiYgulama 0 Tesvik ve l'veulama Dairesi : Ana teskilât kanunnnda ver almavan fakat fiilen Plânlama Teskilâtının bir dairrsi ribi çalısan bn Dairenin tercek ödevinin ne olması jerektifi (terek Plânlama Teskilâtı yöneticileri, rerek bu Daire hasında bnlunanlar tarafından »nlasılaraamıstır. Burünkü hali ile Tesvik ve Uyjrnlama Dairesi özel sektör faaliyetlerini «raseele» tesvik amacına sahip görünen bir dairedir. Bu Daire. Plânlama Teskilâtının he. def ve maksadından en nzak düsmüs. kendini en az tanıtmıs, önemsenmis fakat yerine otnrtnlamamıs bir dairesidir. Tesvik ve l vçnlama Dairesinin. özel »ektörfi plan hedeflerine yöneltecek ekonomik (ve diter) tedbirleri sistemli. tntarlı ve en müessir bir biçimde seçecek ve nygnlayacak bir daire olması gerekirdi. Bn Daire. plan hedeflerini «istemli olarak dikkate alan bir düzen ve mekanizma icinde karar veremediji eibi. tesvik tedbirlerinin nyçnnlnğn ve etkenlijini tâyin husnsnnda bir ilerleme kaydedememistir. Tesvik ve l'yşulama Dairesini planın zomnlulnk alanı dısında kalan faaliyetlerine (özel sektör faaliyetlerini) yön ve. recek ekonomi politikası tedbirlerinin nispet. lerinin. dozlannın tâvin edildiği bir daire ola. rak örgütlemek gerekir. Bu sebeple Tesvik ve UyfUlama Dairesinin lktisadi Plânlama, Ko. D Islahotm yönü mam rerektiti sflphesiıdir. Ancak hn bir ı«lahat tedbiri defil, yerine «jetirilmesi zornnln J^hlivetli re bilçllt F^rnmlu mevkilerinekisileri Teskilâtın %n. tâyinle ise baslan LNDEN emrine giren sanat UNE tsrail hükümetinin dıs ticaret işlerine bakan yüksek dereceH bir memuru bana: «Biz demişti. Zenci Afrikaya emprime tek»til satarız. beyaz pamuklnyu Italyadan alırrz, onun dzerindeki desenleri Fildişi kıyısında Abicanda bir fabrikada basarız, bu çok basit bir istir. ttalyadan aldığımız pamukluyu desenleyip Afrikaria satınca. bundan yüzde onbes kazanınz!.» Peki ttalva neden desenli emprimelerini doğrudan dofruya bu memleketlere İhraç etmiyor? Mallanm iç ve dıs piyasada siirme imkânını buldugu için hSyle nfak islerle meşgul olmuyor, oysa biz desinatörlerimiıi Afrika memleketlerine EÖnderiyoruz, onlar bu memleketlerin jevklerini inceliyorlar. Sonra onların zevkine RÖre modayı biz yaratıyoruz. Bu sebepten dolayı istediğiniz kadar ucnz verin sizin Anadolu çiçeklisini. Afrikada kimse almaz. bir topluluğun, bir ırkın özellikleri, âdetleri, zevkleri bilinmevince o piyasaya Ifirilebilir mi? Gerçekten Fildişt kıyısının merkezi Abican'da blr emprime fahrikasını j*e7erken bu sözlerin ne kadar doğru olduîiınu bir kere daba tesbit ettik. Moda ressamlan kâğıtların üzerlerine eeilmisler o taribte Vkrumah'ın, Sekuturenin resimlerini kumaşların üzerlerine çiziyorlardı. örneğin Havsa ırkından olan evlenmiş kadınlar mor, tenç kızlar canlı renkler giyerlerrniş. Onun için desenleri ona göre vapıvorlarmış.. • • • Bana bütün bunlan sövleten Isık I.isesi Sanat Galerisinde Türk motiflerı ile kuma.ş desenleri yarışması neticelerini göeteren fevkalâde enteresan bir serjnnin açılmış olmasıdır. Millî bir müessesemiz: varatıcı g^lcö teşvik için, Türk motifleri ile çizilen kumaş desenleri yarısmasyaçmış . Size bu sergiyi yaratan ve dokuma sanayiimizin Relecekte yüzünü güldürecek olan bir kaç isim takdim edevim: Kayahan Yılılınm. Mehmet Zaimzade, Remzi tren, Yalçın Atlı {ribi ödiil kazananların yanında kazanamavanların desenlerıni gördüğünüz zaman aradaki farkı anlaraakta zorluk çekersiniz.. Osmanlı motiflerini dile getiren Haluk Soveri cok beğendim. Ülkü (Vzkayanın, Nüket Şportanın, Serpil Saçaklının çizpileri öniinde durdum ve onlan çok sengin bir vitrin seyreder gibi seyrettim. Bu sanatçılanmızın hepei tezvini sanatlar okulundan mı? Akademiden miV roezun bilemeyeceçim, ne var ki, sanatın verimli bir h?.mle ile artık endüstriye yararlı olmağa başladıçını görerek memnun olahilirsiniz!. Seşet Türkmenin. Osman Yazsöııülün alacalı ve dalçalı renkleri, Betül Perakende. Müire Sipka ve Bebmen Purun buluşları bize tekstil ve döşeme kumaş sanayiinin yeni bir aşama esijrinrie oldıığunu çnsterivor. Türkivenin her tarafındaki sanavicilerimizi bu «ergiyi fförmeve davet ederim. Onların bu eserleri görmeleri görevleridir. Fakat bu görev dısında ıteşvik) denilen ilerleme ve yaratma unsurunun nelere kadir olduğunu da sörmek isteyen her vatandaş bu serçivi ziyaret ederek, tsrailin neden süratle kallandıfını bu desenlere bakarak anlamalı ve öğrenmelidir. • • • Törkive yasakiar memlcketidir. çalışma metodlarımızın arasına teşvik etme, heveslendirme usulleri jrirmemiştir. Bu sergi Türkiyede teş\ik mekanizmasının islemeye basladığım jösteren bir belirti olarak da bizi çok se\indirmiştir. Bu eserleri yaratan sanatçılarımızı bağrımıza basarak tebrik etmek isterir Endüstrinin Yazam Ord. Prof. Dr. H. V. VELİOEDEOGLU eçen Cuma piinü akşamı Radyoda Nihat Erim kabinesinin pro^ramını büyük bir umut ve kıvanç duygnlariyle dinledik. Bütiin Atatürkçü ve milliyetçi devrimcilerin de aynı duys^ıları paylaştığrnda hic kıışkıımuz yoktur. AP lilerin alkışlamadığı bu proçram. Atatürk ilkeleri. 27 Mayıs devrimi ve son 20 25 yılda bütün dünya dülerinde yerleşen 1961 Anayasası doğrul le «teknokratlar» bir deyimtusunda, partizanhktan gerçeJüeştırilebılır. Şutarafmdan halde 12 uzak ve bu vatanı vük Mart muhtırasından sonra kuseltme azmivle dolu bir nılan ve programını kamu oj'uprogjam niteliğini ta na sunan kabinenın, Parlamendayah şıyor. Yurtseverlerin toya kurma bır teknokrasi idaresi eğilimınde oldugu, gönlünü rahatlık ve progTamda hemen göze çarpmak huzıır duygnsu ile dol tadır. duruvor. Programda sayılan bütün öte 6 Programda ihlisal teknoloji fözcüklerinln birieşmesinden meydana geldigini tekrarlamıı. tık. Bu. «hallcın. halk için, halk tarafmdan yönetilmesi» demektir. tşte tıpkı bunun gibi, içinde bulunduğumuz yüzyıhn ikind yansında dünya dillerincîe yer alan «teknokrasi» kelimesi de, yine eski Yunancada uzmanlık. beceriklilik, hatta ba. »an anlamlanna gelen «tekni, teknikos» sözcüğü ile, anlamım yukanda yazdıgımız ckratos» sözcüklerinden olu'mus, daha dojrusu oluşturulmus yeni bir kelime olup, «teknokratlar y l . netimi» anlamına gelmektedir. Bu, demokrasi denilen halk ida. relerinde, halkın temsilcileri olaka devletleştirilmesi. tam is lan politikacılann vanınrfa. vilenmiş maden ürünlerinin ya ne halkın çıkan için teknokratbancı ülkelere ihracı yoluna gi> lann yönetime katılmasını ifarilmesi gerçekleştirilecektir. de eder. tşte Nihat Erim Kabi% Bütün bn noktalann »ağla nesinde biz, proBramın tfadesine ve renpine göre. eger y». nabilmesi için, politika etkisinin nılmıvor«sk bu niteli?i cörmek. dısında bir danışma kurulu meydana getirilecek ve iktisadi dev. te ve bundan dolayı kıranç duymaktavız. let teşekkülleri de bu etkiden arır.acaktır. • ••••••!•«•••••• BU HAFTA MÜTLAKA OKUYUNUZ. I ( I ı I 1 ' I I 1 Hükümet Programının Eleştirisi : İDAREİ MASLAHATÇILIKLA REFORM DÂHİ YAPIUMAZ Hükümetin en tutucu bakanını belgeleri ile, tanıtıyoruz. Cumhurıyet 2969 Karayolları I. Bölge Müdürlüğiinden Bildirilmiştir. fi ASustos 1966 tarihınden önce mer'i mevzuata göre ruhsar almıç olup da tesıslennı tam olarak hizmete sokmamış olan ruhsat sahıplen Beledıye sınırlan dışfhdaki Karayolları Genel Mudurluğünee bakılan yollar kenarında olan tesısler için Karavolian 1. Bölse Müdürlugüne. Y.S.E. Müdürlüklerince bakılan yollar ıçm ilgıli Y S E Mudürlüğüne 30'4'1971 tarihine kadar ön ızin almak üzere müracaat edeceklerdir. Bu tarihe kadar ellerındekı ruhsatlan bn ızine çevırmeyen müracaat sahıpierının 1966'dan önce aldıklan ruhsatlan iptâl edılecektir. tlgililerın ruhsatlarını değiştırmek üzere başvurmalan ilan ve rıca olunur. (Basın: 13026/2967) ki konulan belki başka bir yaBütün dilegimiı, programırj zıda ele almak üzere bir yana gerçekleşmesinde kendi pis çı bırakarak, biz bu yazı dizisinde karlannın zedeleneceğinl görenreıormlann iktisadî ve teknolerin bu gerçekleşmeye çelme lojik bolümleri üzennde duratakmak girişimine heveslenmerak bunlar arasmdaki llişkileri mesi ve böylece memleketi yeni ve «teknokrasi» kavramını aybir bâdireye sürüklememesidir. dınlığa çıkarmak istıyoruz. Bu fakir halkjn yoksulluğu ve Programda teknolojik yönde sömiirülmest pabasına kazanılan servetleri, torunun torununa bı önerilen. daha doğrusu gerçekleştirileceği vaadedilen noktaraktna sevdasından vazgeçilmelidir artık. Çünkü bu vatanm e lar şöyle özetlenebilir: senliği, bu halkın mutluluğu, O Ekonomik yapı modernleshepimizln esenligi ve mutluluğu demektir. Malımızdan. mülkümüz tirilecektir. Q tlk alti aylık döoemde, den. hattâ rahatımızdan ve sağhğımızdan fedakârlık pahasına şimdiye kadar yapılmıs olan da olsa, bu prograrnı desteklehazırlıklara dayanılarak, toprak meüyiz. Bir kısım poütikacılar. ve tarım reformlan ferçekleştiReçmiş günahlannın kefaretinl rilecek ve bnnnn icin kadastro ancak böyle Bdeyebilirler. çalışmalarına hız verilerek. kadastrolama işi toprak refonnu Bu yazı dizisinin amacı, hüile koordine edilecektir. kürnet programım ayrıntılariyle O Teknolojik araştırmalara ele alıp, incelemek değildir. Bihız verilecek ve teknik öğretim zim üzerlnde dunnak istediğigeliştirilecektir. miz nokta programda vaadedilen reformlardan bazısının gerçekO Verimlilik ilkesine dayanan leştirilmesl için gerekli olan po hızh sanayileşmeye gidilecek, litik ve teknoloiik noktalardır. yurdun gelişmeye mnhtaç bölçeTEKNOKRASt ÎDARESt lerinde sanayi tesisleri kurulaNibat Erim kabineslne Parlacak ve harb ganayii desteklenip mento dışmdan 14 üye alınmışgeliştirilecektir. tır. Bu nedenle gazetelerde bu O Üstün teknoloji isteyen sakabine için «teknisyenler hükünavi ihracata dönük olursa, anrneti», «mütehassıslar kabinesı» cak o 7aman bu alanda özel yagibi deyimler kullarulmıstır. Başbancı sermaye desteklenecektir. bakanm kendlsi de, programını O Enerji sorunn yeni bir düParlamentoda okurken: «Bir rezene bağlaaacak, bu konuda uform hükümeti olarak kamu ozun vadeli plân bazırlanarak öz yu karşısına çıkiyoruz» demiştir. kaynaklarımızın deviet elinde olReıormlar, hele programda sıraasi, madenlerimîzin yabancı etralanan İktisadi ve sınal reformkisinden kurtanlmasi. Boraks lar ancak ileri bir teknoloji ve gibi stratejik madenlerin mutbu alanlarda mUtehassıs kişiler Teknokralik a Kavram yenidir P NIMBÜS rogramda bu yaa dizisiyle İlgıli olarak yukanda ö?etlediğimiz noktalann en önemlisi. «politika etkisi dısında kalacak bir danısma kurulunun meydana cetirilmesi ve Urtisadî deviet teşekküllerinin politikadan annması» dır. Hiç yanügıya düşmeden blr noktayı bütün kamu oyu karşısında ileri sürmek istenz a. Türkiye gibi az gelişmiş olan blr ülkede. eski Anayasamızdaö «devletçllitaı İlkesine rağmen, yukanda sayılan konuların şimdiye kadar gerçekleştinlememlş olmasınm baş nedenl, bunlann ehline, erbabına. yanl teknokratlann yetenekli ellerine bırakılmayıp, politika cıların çıkar hesaplanna göre düzenlenmiş olmasıclır. Bu, C.H. P. devrinde de, D.P. döneminde de, son A.P yönetiminde de hep böyle olmuş ve böyle sürüp gitmiştir; bu hayatl alanlann üzerine çıkarcı takımımn üşüşmesi bir türlü önlenememiştir. Eğer eskl düzen sürüp gitseydi ve tarafsız bir hükümet kurulmasaydı, bunun önlenmesine hiç bir zaman olanak bulunmıyacaktı. Şu halde Nihat Erim kabinesinin ve onu destekliyenlerin en çok dikkat etmesl gereken nokta, şimdi pusuya yatmış olan çıkarcı gruplann hiç akla gelmedik çesitli yollardan bu iyl niyetli reformcu gidışe çelme takmalanna meydan bırakmamaktır. Bu fırsat, Atatürkçü doğrultudakl son fırsat görünümündedir. Eğer bu da kaçmlırsa 17 Mart 1971 tarihli Cumhuriyet'te yazmış olduğumuz sonuçlann doğması ve bu vatanın karanlıga ve felftkete süniklenmeal mukadderdlr. Programın, yukanda (7) numara altında gösterdiğimiz «iktisat ve lanayi reformlan alanın4a bir yüksek danışma kurulu meydana getirileceği> husu sundaki maddesi, teknokratik nycnlamadan başka bir fey de. Jlldir. Evvelce bir yazımızda «demokrasi» kelimeslnln. •htlk» anlanun» gelen esM Yunanct • demos» sözcügü ile egemenhk, otorita aolamına gelen «kratoo eknokrasinin dayandığı «teknoloji» kavramı. özellikle 19. yiizyıl basından beri endüstride ve iktisatta yerlesmiş ve hakında vüzlerce kitap va7ilmıs bir kavram olrtuîu hal. de «teknokrasi» kavramı, yukanda belırtildiji gibi. henüz çok venidir. özeliikle sosvalist dev. letlerde «DİInlı ekonomi» ye ge. çilmesinden sonra, Batı bilim dünyasında üzerinde durulma5a başlanmıstır. Daha önce iktisat ve hukuk, lugat ve ansiklopedilerinde ver almadıSı gibi. eonel an=iVloDedİ1er(ie rtahi hu terime raslanmanıalrtadır (1). Gerçegi söylemek gerekirse. sosyali't toplumlar mü?tesna olmak iizere, bu kavram henüz. anlam bakımınefan da oturmamıstır Asagıdakl notta adı vazılan Elstertn Büyük tktisat Ansiklopedisinde teknokra«i kavramras yer verihneme«i. 1933'lerde bu kavramın Batı Avruoasında henüz nolitıksria. iktisat ve hukuk bilimlerinde bilınmedl^ininin açık kanıtıdır Yine notta gösterilen Alman kiicük Brockhaus ansiklopedisinin ikinci dldinde teknokrasi «övle tanımlanmıstır: «Amerika'da gelistirilmis bir teori olnp, plânlı ekonomi açısından, servet Sretimi ve insanlann e«et». üii için teknigin Sn piânda fa. alivete katılmasını öneörmekte. dir». Beckmanns Neues We!t î,eTİkon'dakl tanim ise sSylefiir «Amerika'da çelisen ve firetime ve örünlerin paylasımına makinamn ve teknisyenlerin Bn plSnda katılraasını An. «ören liberal iktisat teorisidir.» Bu tanım az çok doğru, fakat çelismelidir. Teknokrasi blr liberal iktisat teorisi dejil. ol«s olsa «RüdümlO İVtisat teoriti» olabflir H o da degildir. Tek. nokrasl, iktisat Te politika lle iİETİli bir bilim olarak gelimektedir. En yenl »nsiklopedllerden biri olan îsvlçre Ansiklopedislnde (s. 322) bu kavram fSyle tanım. lanmıstır: «Çafdas kfiltfir 8rcfltlenmesinde. deviet ve kfiltnr TSnetiminde teknijin ve tekrtfiyenlerin ver alraamnı 8n«Rr*n bir dflnva ıtönlsfidflr.» «Larousse du XX e Siecl»» in 8. cildinde teknokrasi, » o kık T Ö LÜ M Semahat Anh'nın kıymetli eşi, eski Duyunu Umumiye Müdürlerinden merhum HajTİ Anh ve merhume Hayriye Anh'nm oğullan, merhum Cevdet Anlı, Fıtnat Anlı ve İsmet Erpi'nin kardeşleri, Fuat Erpi'nm kayınbıraderi, Feyyaz ve Yılmaz Erpfnin dayılar... merhum Tevfik Temel ile Mediha Temerin damatlan, Melâhat Arolat, Şadan ve Leman Temel'in agabeyleri; İzzet Arolat'ın bacanağı BtYÜKELÇİ Hikmet Hayri ANLI RUHI SU Tel: 37 43 66 A %.•+.*.+*• *.«».«k •».».•«».' Accra'da (Ghanaı gorevi başında vefat etmiştir. Yurda getirilen nâaşı 7 Nisan 1971 Çarşamba gü nü öğle namazından sonra, Şişli Camiinden alnarak Zincirlikuyu'da toprağa venlecektir Ajanstür: 1734 25 Bu Akşam D UK 1 O K ;Tarık Z. KIRBAKAN j Dert, Saç ve Zührevi Hasta' Uklan Mütehassısı istiklâJ r Cad Parmakkapı No: «6 \ TEL: 44 IU 73 ve Sürpnzier gecesı KAFKAS KLÜP'te { tlâncılık 2982 2892 «a olarak «Teknisyenlerin e|;e. menliği» olarak tanımlanmıstır (S. 617). Kavram çok yeni olduğu İçin, tanımlar arasmdaki bu çeh?me ye saşmamak gerekir. Lozan Üniversıtesı Sna^et Bıllmı Profesörü Jean Meynand bile teknokrasi üzerine vazdıjı lcıtabın kapagma «Efsane mi, trr. çek mi?» sorusunu eklemistir (1) Mewlı BOyük Oünya Ansiklopedilerinin en önemlilerinden bır> olan 21 ciltlık Merers Groneı Kon venatlonı Lerikoa'in 20. vüzyıl bajUnndı d<M)9'da) Umamlanan e biti«ında: Relmnth Lehmann'ın îaîO'd» basılan «Juristiıches Kon • v m s t t o n s Lexikon< adlı hukuk luUattnd». hatti «Piccard • Thlin • Stoiner'in 19S0 de v« Alfred Wirlı«r» 1n 1951'd« çıtamif olan *R»chtswörterbuch» ve «Handvör^ terbuch der Tranjosisch'n Recht*»prache» adlı huJcuk •ozJuiderinde; Ludw]g Elster baskanlığında senı; Dır bilim kunılunca vsvınlanmıs o lan. 1933 larıhll 3 cıithk ve 3200 savfallk avrıntılı Wdrterhuch del Volkswirt«rhaft adlı Bııvuk t^tısai Ansiklopedısinde leknokrasi terımine rastlanmamaktatîır Buna kar • ;ıhk Laroume dn XXe Siecle adlı Fransı? Ansiklocedısının 1948 vt Schweizet Lextkon adlı vedı ciltlıi tsvıçre AnsıkloDedisının 1948 basımında.Der Kleine Brockhına adlı küçıik Alman Arsiklopedisınln 195( ve Beckmann» Neuw« Well Lejrlkon »dlı trilçük Alman Antiklop*dısinin 1956 bssımında teknokrari terimi ver almıj bulunmaktadır. <2* Je»n Meynand. «La Technnocratie» fMvthe ou Realite> fPariı 19641 T ARIN: Teknokrasi ve iktisat bilimi