Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAHİFE ÎKİ 26 Şubat 1970 CUMHÜRÎTET T firklye'de üniverslteler konnsunda HgUU lerde ve halkoyunda mevcut olan memnuniyetsizlik zamao zaman su veya bu nedenle ön plina çıkar: Orta Doğu Teknik Üniversitesindeki son lartıjmalar aktüel nedeni meydaaa getirmektedir. Meselenin «Mütevelli heyetlerinin Tiirk üniversiteleri için uygun olmayan ve ümversite bağımsızlığı ile bağdasamayan karullar olduğu» sonacuna bağjandığı görülmektedir (1). Orta Doğu Teknik Üniversitesindeki mütevelli sisteminin ortadan kalkraasını isteyenlerin ilerl sürdükleri baska bir neden de Tiirk üniversiteleriniıı organizasyon, kunıluş kannnlan vb. yönünden çok çeşitli özelliklere sahip balunnularmııı bir esltstılBt olduğu iddiandır. Müfevelli Heyetleri ve Üniversite Bağımsıziığı Dr. Selçuk EREZ nin çoğunda öğretimin batı üniveniteleriniıı seviyesinin çok altında bulundnğunu ifada etmekJe haksızlık yapmıs olmayu.» 14). ıUardır süregelen bu yetersizliğin en belli başlı nedeni • bir kaçı dıçında . ünlveraftelerimiz öğrethn iiyelerinin görevlerml göriip görmedlklerini etken bir tarzda denetleyecek mercilere sabip olmamamızdır. Bn gerceğl Yaşar Karayalçın şu sekflde açıklamaktadtr: «t'nlversite. öğretmenl hem idarecl, hem icraci hem de murakabeci durumdadır... Bu gunkü şekliyle üniversitelerin idare ve murakabe mekanizması bir faraziyeye dayanmaktadır: Sadece akademik görevlerini ve sorumlulnklarını düşünen ve onun icaplanndan haska bir mülâhaza bahis konusn olmaksızın davranan bir akademik insan tlpinln var olduğuna inanılrr... Bu ise gereeklere uymayan bir faraziyedir Üniversite öğretmenlerinin de diğer insanlar fibi kişisel çıkarlan, hisleri vardır. kompleksleri bulunabilir» (S). 115 tayılı kanunla dekan ve rektörlere verilen fenij yetkiler kendi seçmeni olan di|er öğretfan üyelerine karşı knllanılamamaktadır. Aynea, üniversite çalışraalanm verimlilik ve flctisadllik acısmdan da denetleyebilecek etken bir «rgan bulunmadığmdaa bugünkü »istem para, maizeme ve emek hrafma da yol açmatrtadır. (6). Çok önemli olan bn konunnn gereğmee tartısılmasınm doğru yolun seçilebilmesine yarduncı oiacaği kanuıadayu. Türkiyedeki ünlversiteler konusunda girişilmis olan tartısma ve çalışmalann çoğunda. ana problemlerin teşhisme yeltenmek yerine gereksiz aynntılar» saplanıldığı goze çarpmaktadır. Y Esas mesele nedir? üksek öfrenlm kurnmlarunızm ana sorunlan su sekilde özetlenebilir kanısındayız: • Bu kurusılann yetiştirdikleri elemanlar mesleki bilgi bakımmdan yetenizdirler. (Tabil kl istisnalan Tardır bu kaldenin). • Bu kurumlann yetiştlrdiklerl oğrendlerin sadece yetenekleri değil sayılan ve subelerdekl dağılıslan da Türkiyenin ihtiyaçlanoa göre ayarlanmamaktadır. Türk üniversitelerinin bugün ileri ülke iiniversitelerinden daha az verimli olmadıgı iddialan dahi ileri sürülmüstür (2). Ancak bonun böyle olmadığmı belgelemek pek kolay olmaktadır 1943 te İstanbul Üniversitesinin açıItşmda Bektör Dr. Tevfik Sağlam soyle dlyordn: «Memleket... blzden yeter sayıda ve daima yüksek nitelikte biigin ve meslek adamı utiyor Üniversitemiz ise yurdun bu isteğini karsılayacak dununda değildlr.. Ord. Prof. Phlllpp Schwartz 1852 de üniversitelerimiz konusunda bir rapor hazırlıyor ve sunlan da beUrtanek lonuılultığunu da hlssediyordn: «Meveut thtiyaç derec«lerl İle ilmi arastırma ve yetlstirme arasindaki kifayeUizllk ve ahenksizlik devam ederse yakın veya uaak bir ramanda iç tesebbüslerle beraber binbir türlii muvazene bozuklukları bekleyebillriz 13). İste ünlversltelerimiz konusunda yapılmıs olan bir araştırma dah* ve iste varüaa tonaç: «Türk üniversiteleri bu nedenle bize uymaıl itirazı çıkıyor ortaya. Bizdeki mütevelli heyetleri, para verdikleri için değil, ünlversiteler Türk halkının verdiği verfilerle knnılnp işletildiği için ve bu paranın karjılığınm tatmin edici bir şekilde alınıp almmadığınm, malzeme, emek ve para israfının yapılıp yaptlmadığının da bilinmesi gerektlü içfaı göreviendlrilmelidir. Orta Dogu Teknik ÜnivenitMİnde olduğu gibi hükümetçe tayin edilmi» mütevelli heyetleri maksada uygnn degildir (Tı. Zira iktidann siyasal etkisi altmda kalabilirler. Heyetin muhtelif knralu«Iarca (diğer üniversiteler, sanayi, ticaret odalan, baro vb. kuromlar) bellrli sürelerle seçilmis temsilcilerden kunılmasl uygun olur. Türk halkınm ber kurumu olduğv gibi ünivercitelerl de denetlemesini bilimsel bağımsızlıkla karıştırmaraaiıyız. Bu denetim başk» »ey. siyasî iktidarlann çıkarlan yönünden müdahale etmeleri ba$ka seydir. Üniversiteleri Türk halki adına etken bir »ekilde denetleyecek bir organa olan Ihtiyact kabul ettigimiz zaman da bu ihtiyacı karsılayacak bir kurulun kurulmau fikrini batı veya Amerikan kopyicılıgı diye reddetmek, batı kopyacısı olmamak için haıtalanıldıfmda penisilin kullanılmamasını öİntlenek kadar mantı|a uygon düsmektedir. trtcdigraiiz caman, bütttn yöksek »rrettaı knrumlanna bu amaca hangi asulle ulayırakUnm dlkt« etmek yerine, onlann bn amaca ulastırabüecek değisik idare Urzlarını ve asulleri bu ara mütevelli heyetlyle yönetimi de denemelerini olurolu karsılayabiliriz. Bu defisik nygulamalar sonucu bulunabileeek olan daha verimli formüller diğer yüksek öğretim ku nımlanmız için ömek olabileceklerdir. Bn eesitlllikren ürkmek. bunu esitsizlik savnuk yerine meseleye bu açıdan bakmak daha doğru olur kanısındayiz. Liselerimizde aktif metod. yabancı dille öğretim vb. gibi deneylere giri?ip çeşttli metodlan denerken aynı çeşMlUIği üniversite organizasyonunda aiçin yadırgayaltnı? Ünivenite kanunlanaın üniform olmasmm sakıncalan bundan ibaret değildir Bir bölge için lşleyeD bir kannn madded, dlğerl için tııtucu olabilir. Meselâ. ögretmene ihtlyacın çok olduğu bir bölgede mevcut kanuna göre muayyen kırtasi etapian geçmij veya mnayyen bir seviyeye olasmis iDoçent vb. obaaı) öğretici bulraak xor ohnaktadır. Ordunun ideoiojisi Tflrk Ordnsn Ataturkçüdflr. Bu cümlenin temel u l a m ı sudnr : Tflrk Silahlı Kurvetlerı günlük politikanın dısındadir, ama Kemallst ideolojinin içlndedir. 12 Temmnz 1.947 anfssmasıvia bn ilke temelinden jaralantnıstır. Amerika ile Tfirkiye arasında imzalansn bu ikili anlasma.T» göre, Türkive. verilen silâhlan ancak VYashinfton'on izni.vle knllanabilecektir. Ve bn kadarla da kalraıvacakttr. S'üncü maddeye göre : «Törkiye HükOmeti, bu yardımın amacı. kaynağı. mahıyetı. çenişliği, mikfan ve ilerlevi^i hakkında Türkiye'd'e tam ve d«vamlı yavın yapacaktır » Demek M Türkiye, vabaneı Mr devletle imzaladıgı ikili anlasrnanın Ideolojik sartlanmasını devlet olarak kabul ediyor Amerikan vardımımn amacı. mahiveti, kaynatı, ilerleyisinr deggfn bötün fikirlrr VTashington tarafından düzenlenlr. Amerikan cıkarlanna röre düzenlenen bir yabancı propaeandavı. Türk Ordusu dahil. bütün toplum kesimlerinde devlet propacandası olarak henimsemisiz. Bövlece devletimizin baltmsızlık ilkesine. ve milletimizin milll bilincine en büyuk darbevl vuraoak bir hükmün altına imzayı basmısıı. Hiç kuskusnz Amerika Birlesik Devletlerin! bu olayda son m l u tutamayız. Amerikan devlet adamlan kendi eıkarlanm düsünecek ve bn çıkarlar» eöre bir prnpaçandavı Tfirkiye'vf kabat ettirraek İçin çalısacaklardır. E | e r blzim devtet adamlarımız pereken nyanıklıgı (röstermemişleTse snç yabancılarda defil biıdedir. Sonuç ne olmnstnr? Sonuç acıklıdır. Amerikan askeri vardımımn fterçek deterı konusunda her türlS vavın vasaklanmıstır. Ro vardımın teknik acıdan veterli olup olmadıtı. hanei «ilâhlann verildiği. Turd millf savnnmasıvla çelisip ce1i°mrdi£i sorunlan tartısıl»mamı«: buna karsılık vofnn bir siva«i proparanda uniformalı ve &niformasız kesimlerde bevinleri vıkamava vSnelmistir. 1964 Kıb n s buhranına dek karanlık sürmüs gelmistir. Kemalist ırleolojiye taban tabana zıt uvduluk ideoiojisi Amerlkan oımanlan tarafından ordnmnza asılanmak istenmigtir. Kemalizmin millî bagimsızlık ilkesini «yabancı bır kutnancfanın emri altmdaki ortak askeri savunma» Hkesinde eritmek tçin yabancıların ve isbirlikçilerinin yıHardan bcrl yapmadıklan kalmamtstır. vardığımız ver bir açurnmnn kenandır. tsrallin yıllık savunma giderleri 12 milyar Türk lirasını bulmaktadır. E^e'de knvvet dençesi »iiftb gflcfl bakımından aleyhimize dönüsmüstür. Türkiye'nin savnnma bfltçesl tsrail'in flcte blrine vakındır. 1970'te millî savnnmava aynlan 4 milyar 750 bin liranın 4 milyar 591 milvon llrası câri barcamalara gitmektedir. Ordnerlert vapımı, kıslalarm tamirt, ylyeeek. leecek ftbl masraflarla eriyip riden milyarlann vanısır», venl silâhlara. yeni yatınmlara kapalıdır savunma bütçesl Ordunnn sil&h bakımından politikası Amerika'ya rflmden baflıdır : 1 Kaynak tektir. 2 Verilen tilâhlar şsrthdır, kullanılması lzne bağhdır. 3 Verilen silâhlarla birlikte yabancı kaynağın ideolojik eğitiml ihraç edilmektedir. 4 Yabancı ldeoloji ithalinl 1947 anlasmatıyla devlet politikası ve taahhüdü haline getirmis durumdayız. Şlmdl denebilir ki : Amerika silâhlan bele bir versln, Mı onlan istedlğrmlı ySnde knllanıru, kimsenin görünün yaşına bakmayız. Bu kumazlık kâğıt üstünde kalmaya mahkumdur. Eloğlo «ilâhlan, nçakları, gemlleri verirken en lüzumln ikmâl işlerinı kendi kontrelünde tutmaktadır. Amerika'nm işine gelmediği taman nçaklar bavalanamivacak, gemiler ise yaramıyacaktır Bir telsiz parcasının eksiklifi, lisiik yedeklerinin noksanı, elektronik bir ftletin boıuklnfu, bizl çok kısa vâdede kaynağa m»b tac bırakmaktadır. 1947'den bn yan», İkili anlasmanın 3*flnefl maddesiyte sartlandınlmı* Türk toplumonun mflli savnnmada en büyük caafı S'inei bir noktada özetlenebilir : 5 Çeyrek yüzyıldan beri 1947 anlaşmasının 3'üncü maddeti gereğince tek düsman kavramı kafalara yerlestirilmistir. Ve tek düsman fistüne ssrtlsndınlmıs kafalar, 1964 Kıbrts bnhranıyla büyük bir bnnalıma düsmüslerdlr. Kemalist ideolojiden ozaklasmanm eezasıdır bu... Milli bağımsıılık ilkesi, Atatürkçülüğün temel ilkesidir. Yabancı bir devlete nrtını dayamak diye bir zül yoktnr Kemalinnde... Tekrar edlyornz : Türk Ordusn günlük politikanın dısında, Kemaliımin Içindedir. Bn ilkeye Oun«ledecek her törlü aolasma. mttli kurtnlo« aBTSfiyla knroinrBf serefli drvletimizl temerİFrirrdeti n r u t Sonuç H alen üniversitelerimizin gorevlerini yetişen eleroanlann kallteleri v« yurt Oıtiyaçlannı karsılamak acısmdan gerefince göriip görmediklerini denetleyebilecek etken kurullara sahip değiliz. Siyasa) iktidarla Uifkisi olraayan mütevelli hevetleri bn etkHI denetleme görevini arerceklestirebllirier. Ban ünlversitelerimude değisik tipte knruluılar olması dofru yolun bulunmasinı sailayabllecek tecrflbelerl kaıandıracağrndan bu farklılıgı esrtshlik haksızlık olarak nitelemenıek «erekrr. Akşin, Sina: Mütevelli heyetleri ve dîerk üniversite. Cumhuriyet 11 Şubat 1*W (Tı Aksia. Sinat tbid. (3) Schwarte, Philipp: 1952 yılında telerimiz konusunda verilmüj rapor. 1( yıl once ve bugün. Cumhuriyet. 9 Atustot 1968. <4) Weiker. W.F: Academic FYeedom and Problems of Hıgher Education in Turkey. Middle East Journal. 16: 279 «19621. (5) Karayalçın, Y.: Meseleler ve Görü»l«r. s. 89 Ajans Türk Matbaası. Ankara '19*51. (61) îbid. (7) Erez, Selçuk: Türkiye'de Yüksek ÖJretim Meselesi. Belgeierle Türk Tarihi DergUi. 25: 53 (1989). a) Özerkliğe darbe mi? Farklı üniversiteler bulunmasın mı? M ütevelli heyetleri = baö kopyaeilifi + özerkliğe darbe midlr? Denetbni yapanla denetlenenin aynı olmaması gerektiğine göre. denetimln da gerekll olduğuna göre klrn yapsın bu i}l? Aynı m ile karşıla$ıldığuıda batl cevap olarak «Mütevelli heyetlerini» bulmuf. «A.BX>. nde para yardnnlannda bnlundnklan için denetlcrler; O RGANİZASYONU FARKLI ttNİVERStTELER BULCNMASIN MI? Sık sık ünlvenitelerimizin organizasyon, kunıluş kanunlan vb. bakmıından çesitli olduklanna i«aret edibnekte ve ögretim üyeleri açısından bir etitnzlice yol açıldığından da fikâyet edibnekm dikte etmek yerine, onlann bu amaca ula«tiyaçlanna uygun sayıda ve kaliteii eleman yetiftirmelerini en Snemll mesele budur UNDEN UNE Mendakka Dukka B Almaays UUstırm» Bakanı Leber'tn bir sözu mesnur oimaga bmslsdj Diyor U : «Aslında Bakan denilen yaratık, fcendlsine hiç hftber verilmeden derhal kapı dısarı edilebUecek teminatsız bir memurdur.» Bu münasebetle Pierre Gazotte'nn d» bir sörünü hatır ladık: «Kendısine karsı ihtilAl vmpılan ıhtllftlcl kadar hiç klmse Devrimde şaşkınlık göstermez'..» Demirel, teminatsız bir memnrdu ama. thbarsız gitmedi, seker hMtasımn çesitli, Uihi, fizyolojik ihtarlanna kulak asmaması fibi. üniversite olaylan karsısmdaki kayıtsıziıgı, Kayseri, Konya olaylan zamanındald likayıt tutumu, partinin lçinden gelen sarsıntılara Snem vermemeai ile teminatsu bir mctnnnm Dıbarta gidls yolu ile yuvarlandı. Bitce Gaxotte"un sSzfl daha minâlıdır. Demirel, parti baskanlığına geldiği zaman, aynen böyle bir bütçe oylamasiyle tnönü'yii d*virmiçti. O ısmanın Basbaksnı. «Madem kl yandan bir fazla 07 âlamadım. bütçe demek benlm polltikam; fcraatırmn tümtl demektir, onun için istifa ediyorum1» dedi ve makamım, memleketi bunrana tnrüklemeden baskalsnna devrettiO gün tnönüVö deviren politikacı simdi Pierre Gaıotte'un dedifi (ibi, büyük bir ciddlyetle kendl bışına gelene bakmaktadır. HalbukJ, ovunun halk dilinde bir ismi vanhr, Mendakka dukka. * * * Bundan sonra ne olacalc? diye merak etmeyin, dingil kınldı, bu iş artık tamir edilemez. A.P^ milletin verdiği oylara rağmen kötürüm bir parti oldu. Teni seçimlere gidilecek olsa, Demirel, kendi etrafındaki 216 kişiyi de muhafaza edrmiyecektir. Çünkü aslında Demirel 41lerin ihanetine uğramıs değildir. Tüm A P , bn tutumu De ona ümit bafiayan »eçmenlere, onlann ümitli duygulanna ihanet etmis olmaktadır. Bugün bütün problem A.P."nin iktidardan dttştflkten sonra siyaset arenamınn ne manzara BÖstereceğidir. 1969 seçimlerinde C.H.P., ReTektiği kadar. ümit ettiği gibi milletveldli ile parlâmentoda temsil edilebilseydi. belki A P.'nin dışında bir koallsyon düsünülebilirdi. Bu mümkün olmayacağına, AJ». ile CHJ'.'nin koallsyon rapmaları da mümkün olmadığına göre ZİRA B ü TECRÜBEYİ ZAMANINCA AJ»., İPLÂS ETTİRMEK IÇtN HER ŞEYt YAPMIŞTI olsa olsa AJVnin azınlık hükumeti olarak isbaşına felmesi ve Cumhuriyet Halk Partisi taratmdan yeşil oyla destekienmesi ihtimali kalır. AP.'nin böyle çürük bir temel üzerisde iktidar kurmak isteyeceğini düşünmek A.P. idarecilerinin akıliarından şüphe etmek olur. Devlet Başkam, partiler dışı, Takat partileTe uygun gvlebUecek bir hükumetin kurulmasına çalışabilir, bu ihtimalin başan sansı, kurulacak hükumetin bünyesine bağlı kalacaktır. Fakat her şeye rağmen, bn yollar bizi çıkmaza sürüklerse o zaman çaresiz seçbne gidilecek ve AP ile CHP, tekrar karsüaşacaktır. ütçenin reddi flze* rine çekilen Hükumet yerine yenisinin kurulması hazırlıklan devam ededursun, Maliye Bakanlığı, Devlet çarkının dunnaması, âmme hizmetlerinin aksamaması için, bir geçici bütçe hanrhyarak B.M.M. ne sunmak üzeredir. Sistemler GEÇİCİ BÜTÇE Ü YAZANV Teşekkiir Çok sevgüi oğlumuz Can tkiz'i muvalfakiyetli bir ameliyat neticesi ölümun eşifinden bizlere bağıslayan Etfal Hastahanesi Hariciye Servisi Şefi büyük insan sayın. HAZIM BUMİN'e ameliyatında ve bakımında emegi geçen Op, Dr. Nurettin Apaydın, Op. Dr. Nuri Göze, Op. Dr. Sait Öner, Op. Dr. Rasim Toron, Op. Dr. Cahit Bergil, Op. Dr. Melih Noyan Has. Baş Hekimi Op. Dr. Medih Egemen, Has. Baş Hekim Muavini Dr. Hicri Altıner, As. Dr. Kaya Kınoflu, As. Dr. Nurettin Ak Işık, As. Dr. Mustafa Yunt, As. Dr. Kirkor Yanik, As. Dr. Tansu Ertekin. As. Dr. Annan Çakıroglu, baş hemşıre Vecüıi Üçok, servis hemşiresi Sevim Koca, Saadet Bursalı, Pansumancı Hamit ile bütün hastahane mensuplarına teşekkürü borç büiriz. FERHAN re ŞÜKRÜ YOLAL tKİZ Cumhuriyet 1811 ütçenin tssdijd husuşunda ', kabulohınan sUlemler» g5 . r aiyledh M. geçid Vütçeden kare memleketleri iki gruçınüması tavsiye olunur. ba ayırmak mümkündür. Bizim de dahil bulunduğumu» ve çoğunlugun uyguladığı birinci «isteme nazaran, bütçenin Parlâmerltoca tasdiki i»lemi malt eçici bütçeden doğabilecek yıla girmeden evvel tamamlanbu v» benzeri mahzurlar, mak gerekir. Bu memleketlerd» bu bütçenin nev*ine göre de genel olarak bütçeler yülık oladeğisik ehemmiyet ve siddet arrak hazırlanır, onanır ve yeni zeder. mal! yıl basında vürürlüje giGeçici bütçe usullerinden birer. Diğer bir deyiîle, bu ülkerine g5re, sona eren mall yıl büt lerde, geçici bütçeye, ancak bütçesinin bir veya birkaç ay daha çe müzakerelerlnin uzaması vey» uzatılması kabul edilir. Bu ubütçenin reddedilmesi gibi xazstmaya memleketine göre, ya ruret hallerinde başvurulur. parlâmento tarafından veya hütngiltere v« Belçika gibi nakümetçe karar verilir. dir ülkelerde ise bütçenin ParDiğer bir geçici bütçe usulünlâmentoca müzakeresi ile tasde, Meclise sunulan yeni bütçe diki, yeni mall yıla girildikten projesfflin geçici bir süre için uysonra taraamlanır. Bu memleket gulanmasına izin verilir. Bu kaler sUresi bitmis olan esfct bütçe rarın da Meclis veya hükümet tayerine yenisi onanarak yürüılüğe rafından alınması sıklan vardır. girinceye kadar, her yıl «alelheBu sistemde, ekseriya, yeni prosap tahsisat kanunu» adı altında jenin on ikide biri kadar ödenek bir nevi geçici bf'tçe ile idare everılmesine yani aylık geçici büt derler. Sözü edilen memleketçe uygulanmasına gidilir. ler, yeni mall yıla «alelhesap Üçiincü usulde, htlkümete aleltahsisat kanunu» ile ginneği dehesap tahsisat veya geçici sarvamlı usul edindikleri için, bütfiyat yetkisi verilir. Bu tip geçenin tasdikini geciktirmekten za çici bütçenin de belli bir rakamla rar görmemekte, hatta bu sayede sınırlanan veya açık bono şeklin yeni bütçenin tahminlerinde dade olanı vardır. Yine memleketiha fazla isabete ulaşmak gibi ne gore değişmek üzere bu ödefaydalar sağlamaktadırlar. nekler de ya Parlâmento taraBuna mukabil. bütçenin mall fından verilir veya doğrudan hüyıla girmeden evvel tasdik olunkümet kararnamesi ile alınabilir. ması usulünü kabul ederek uyHangi sekli uygulanırsa uygugulayan memleketlerde, müzalansın. geçid bütçenin önemli bir kerelerin uzaması veya bütçenin fonksiyonu da. vergilerin ve direddi gibi olaganüstü sebeplerle, ğer kamu gelirlerinin tahsiline alelacele geçici bütçeye bağvurumezuniyet vermesidir. Zira, bülunca bundan çok önemli mahtün kamu gelirleri, özel kanunzurlar dogar. lanna ilâveten, ancak bütçe ile her yıl yeniden verilecek müsaadeye dayamlarak tahsil olunabilir. pçici bütçede. fenellîkle 5denekler toptan verildiği için bölüm itibariyle tasdik prensibi bozulur ve parlâmentonun kontrolu zayıflar. B Şekilleri Prof. Bedî N. FBYZIOGLU 1961 Anayasası, prensip itibariyle, bütçenin tandiklnin mall yıl basından önce yapılmasını ve büt. çelerin yıllık olmasını kabul etmistir. 94 üncü maddenin 6. fıkrs5i bütçenin, Millet Meclisinde görüsülerek malî yılbafuıa kadar karara bağlanmannı âmir bulunmaktadır. Bu itibarla, gdniçmelenn uzatılması suretiyle, yani hükumetin sunduğu bütçe tasansı hakkrnda bir karar almadan «geçici bütçe» yoluna gidilmesd caiz değildir. Şu kadar ki, Millet Meclisince alınan karar, bütçe tasarısının reddi seklinde belirdiği takdirde devleti bütçesiz bırakmamak için «geçici bütçe» usulüne basvurulmasi, yine tek çare olarak kalmaktadır. edecektir. Şu halde, evvelâ Rarma Bütçe Komisyonuna, oradan Cumhuriyet Senatosuna ve tekrar Karma Komisyona sevkedileeektir. Millet Meclismin tasdikin* sunulacak aon metin, bu defa, geçici bütçe tasaruından ibaret bulunacağına göre, Millet MeclUİ de bu metnl «maii yılbaıına kadar» tasdik etmek suretiyle, Anayasamn 94. maddesine uymus ve Devleti bUtçesls bırakmamıs olacaktır. !•••*•••• • • • • • • • • • • » ••»•»••»•»»»••»••••• • • • • » • » » • • S ATEŞ HKStü BARBtSSE Çtvrnn: Suat DERVIÇ rRANSATJA 230.000 DÜNYADA 36 MtLYON bMilıp n t n , GONCOURT edebiyat ödülunü kazanan; emperyalist savasların dehsetini bu tün çıpl&klıgıyla ortaya koyan ünlü ROMAN çıktı. Ofset baskı S Hrr O Ö.VCÜ KİTABEVİ: Babıall Cad. No. S Cataloiiu tstanbal İZMtB DATİÇ, tSTANBUL KARATEKÎN Reklimcılık 5231825 G Sonıç aliye Bakanlığınca hazırlandığı ve üç aylık olduğu bildirilen geçici bütçe tasarısı. tasdik edilebilmek için, normal bütçe prosedüninü takip M eçici bütçeye basvurulmakla Anayasanın 128 ıncı maddesinln ihlal edilmemis olması için de, yeni hükumetin hazarbyacağı yeni bütçe tasansratn yine «yıllık olarak» hazırlanması ve geçid bütçedeki ödeneklerin yıllık bütçe kanunu Ue kabul olunaeak ödeneklerden mansup edilmesi gerekecektir. Zira, Anayasanın 126 mcı maddesinde «Dev letm~... hareamalan, yıllık bütçelerle yapılır. denmektedir. S ON Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir ve HldrogTafl Dairesi BaskanlıgiBdaD Blldirumistlr. DENtZCtLERE VE HAVACTLARA 13 SAYHJ BtLDtRİ 3 ııS 6 Mart 1970 tarihlerinde 0900 İle 17.001 saatien ara»nda aşagıdald noktalann birleştiği sahalar lçinde seyretme. demirleme, avlanma ve bu sahalann 2000 metreye kadar olan yüksekliklerl can ve mal emniyeti bakımından tehlÜteUdir EQB DENlZt ÇANAKKALE BOÖAZI GtRlŞİ E «4 <n 45 S A R A L A R I Kuzev, Boylamı 4850 Mehnıetçüt Euzey, Boylamı Kuıey. Boylamı Kuzev, Boylamı OKUL ANSlKLOPEDlSl TEŞEKKİİR Çok sevgili aile büjüğümüz 1. Kore Türk Silâhlı Kuvvetleri K İstanbul eski milletvekih, emekli Tümgeneral Ilâncüık: 6768/1811 ULKU Mahzırları 6 Vaktinde tasdik Geçici bütçe son demde kabul olunduğundan, yeni malî yılda öngörülen plân ve program uygulamalarmm gerektiği isler ya gecikir veya o yıl için tamamen kalır. Geçici bütçe, hesaplarda kansık lık doğunır; ödenekler yerlerine vaktinde ulaştırılamaz! memur, ücretli maaslan ve diSer zanıri ve acele giderler vaktinde ödenememek ihtimali ile karsılasır. Bu v« benzeri «ebepler dolayı umhuriyetten beri, yurdumuzda, bütçeler çoğu zaman vaktinde tasdik olunmuştur. Sadece 1340. 1341. 1931. 1932, 1949 ve 1965 yülarmda bütçe vaktinde onanamamış ve geçici bütçelere gidilmek zorunluluğu hası! olmustur. 1924 Anayasasının yürürlükte bulunduğu yıllarda, bütçenin mali yıla girilmeden tasdiki daha ziyade Meclis Başkanlığınca alınan tedbirler ve verdirilen «görüş melerin yeterliği» önergeleri ile sağlanmakta idi. C BtRtNCt SAHA: E 44 SAHAS1: 1 nci nokta : Enleml 40 derece 02 dakilca 26 derece 11 dakika Doğu. E feneri. 2 nci nokta : Enleml 40 derece 02 daMka 26 derece 01 dafcika Doğu. I ncu nokta : Enleml 40 derece 08 dakika 28 derece 01 dakika Doğu 4 ncü nokta : Enleml 40 derece 08 daldka 28 derece 13 dakika Doğu. TAHSİN YAZICI nın vefatı dolayısiyle acımızj paylaşan Cumnurbaşlsanı mıza. Devlet ve Hukumet büyuklerıne. askeri erfeâna, silâh arkadaşlarına, Parlâmento arkadaşlarına. Kore Cumhurıyeti Dışişlerı. Mülî Savunma Bakanlan, D. Elçisi ve elçilik mensuplanna. Ankara Valısine. Amerikan Yardım Kurulu Başk ve mensuplanna. Ankara Nümune Hastahanesi Baştabip ve personeline, deröekler ve teşekküUere. akraba ve dostlanmıza sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. YAZICI AtLESl *'•"••••••••••••*•••»•••••••>••••••••••••••• NİMBÜS tKİNCi SAHA: E 49 SAHASI: 1 nei nokta : Enleml 40 derece 00 daldka Kuzey Boylsmı 28 derece 12 dakika Doğu, E. 4848 Kumkale feneri. Z Dd nokta : Enleml 40 derece, 00 daüka Kuzey. Boylamı 26 derece 01 dakika Doğu. 5 ncfi nokta : Enlemı 39 derece 67 dakika Kuzey, Boyiaan 26 derece 01 dakika Doğu4 nefl nokta : Enleml 39 derece 57 daklka Kusey. Boylamı 26 derece 10 dakika Doğu DENİZCİLERE VE HAVACILARA ÖNEMUE DUYURULOK. (Basın: 11320/1810) Heriş Reklftm: 815/1827) TRANSİSTOR PİLLERİ