Catalog

SAYFA ÎKİ: =ı 20 Kasım 1970 •••••••*••'> entimlrin, kolera öyküsü bitmeden tlfo salguıtna sahne olması, yadırganacak bir dunım olmasa gerek. Çiinkü varolan hijiyenik kosullar içinde her zaman, her tnrden salgımn ortaya cıkması beklenebilir. Koleranın panik yaratıs sebeplerini ise; ülkemlze özgü blr hastalık olmayışmda, 1912'ddd salgında fazla veflyat verişinde ve tedavi edid özel bir Uâcınm bulunmayışmda aramak gerekir. K Basmın ve radyonun uyancı yardımlarını ve, özellikle sağlık konusunu önemseyişhd mem nunlukla belirtmeyi bore blliriz. Saflık Bakanmın radyo antenlerinden bir anda uçup giden ve fezada kaybolan «Sa&lık personellnin salgındaki çabası, her türlii övgünün üstündedir» seklindeki alısıtmamıs iltifatlan ise gerçekten duygulandırıcı idi. Çiinkü canUn pahasına yaptıkları uzun tnücadelelerden sonra «Sıtma Belasını» Türklyeden sillp atmayı basaran isimsiz kahramanlar> adına bile, geunls geçmiş hiıkumetlerce, küçücük bir anıtın dikilmemi} olması kadirsinaslığa susamıs beyaı ordunun kiiskün kalbinde unmaz blr yara halinde kanamaya devam etmektedir. Temelde, her yöndcn üvey evlât muamelesine reva görülen sağlık pcrsonelinin şahsında. asd halkın saglıgına kastedildiği bilinse iyi olur. YAŞANMAZ HALE GELEN İSTANBUL Dr. Hayri DAVAS tan bekienen de islerin önemlne göıe sıralanması ve değerlendirilmesi olsa gerek. Buna rağmen istatisrlkler, endüsiri kuruluslanndan en az yarısının hâlâ Istanbulda ve dolaylarmda toplanmaya devam ettiğini göstermektedlr. Buna paralel olarak tâ Istanbula vâki nüfus akı51, artan bir tempo ile süriip gitmektedir. Bu nedenle kentin her yanı da, goc edenlerto yerlestiği gecekondularla dolnp tasmaktadır. Böylece uygarlık açısından elverlsll sayılacak nitelikte şehirlesme ve yerlesmeden yoksnn bir nüfus artışı dikkati çekmektedir. Ne yazık U bu durum da kentin güzelligi kadar sağlık, asayis ve terbiycsini de boznıaktadır. miştir. Fakat büyük kentlere ve özeUlkle İstan» bula akın devam etmektedir. İstatisökiere göre İstanbul gecekondulannda yanm milyonu geçen bir nüfus yaşamakta ve her yıl da 119.000 göemen bunlara eklenmektedir. Böylece her geçen yılda tarımla uğraşanlann sayısi azalmakta ve tüketid haline gelmektedir. Tarih boyunca dillere destan güzel l«tanbulun ise, yaşanılmazlıfın eşiğine gelmi| durumda olduğu farkedlliyor artık. Hattâ uygarlık olcülerine ve şehircilik anlayısına göre yaşonılmazlıfi çolrtan flân ve tescil cdilmiştir bile.. lefcmiyen. siyast »atınmlara sapmayan ve t&viı dağıtraayan blr uygulama aşamasında olduğu dikkati çeker. Bize geltncp. ülkemizin ulusal politikası İçinde köylere öncelik tanunak zorundayız. eğeı nygmrlık dttzerimizi çabuk yükseltmek istiyorsak. Ömeğin köyleri asgari üniteler halinde birleştirip yol, su, elcktrlk, okul, kültür ve sağlık ihtiyaçlarmı gidermek; sanayileşme harekctini kesinlikle Anadoluya kaydırmak; ormancılıfi geliştirmek; radyo ve televizyonu bb eğlence araa olmaktan kurtarıp eğlendirrrken cğiten ve öğreten bir giiç haline getirmek ve özellikle nüfusun "i 70 Ini kapsayan köylüye donük kılmak zorundaytz. Bütün bnnların başarılmasile elde edllecek köy ve köylö kalkınması sayesindedlr ki ancak iröcler ve sagiiğa uvmavan eecekondu yapnnı \e dolavısiyle salgınlnr aîalabilecektir. Bundan sonra da kente istanbul damgasını vurdurtacak göriinüsti verecek piânın uygulamaîina sıra eelecektir. Sonra da nnayl örgütlerlnden annmanna çaba harcanaeaktır. ) Demokrasi ve d harii Sonuc ekhnlere ve safiık penoneiine hakkettik lerinln bir an önce verilmesi en yerinde ve âdil bir kadirsinaslık olacaktır Bu takdir onları şımartmaktan çok, verebileceklerinin en coğunu vermeye itecektir. Aksi halde ülke «ağlığınm jannı cndlse verici bir hal alabilecektir. tstanbula gelince. otıu da blr coplük ve saygiüizlık kenti olmaktan kurtarıp endüstrl örgntlerinden anrmalıyız artık. Cıinkü ruristik olanaklarile sağlıvacagi gellr. sanayi yolu ile vordiğinden çok daha fazla olacaktiT. eğer hiz ona «ercek EÖriinömünü kazandırahilirsek tabiî Bu nedenle Turkiyede kalkınma yolunun lstanbuldan gectiği bilincine bir an önce varmak gerekir. Ancak bu sayededir ki sanayileşmeyi bütün vatan yüzeyine yayma ve ülke olarak kalkmma olanağını kazanmıs olacağız. Salgınlar normal mi? er dönemde muUu yannlardan ve bfiyük refah Türkiyesinden bahsedildigini duymuşuıdur. Hele secimler öncesinde dillerden düsnıeyen başlıca slogan halinl alır. Bu Israrlı iddialar karşısında ulusal ve yabancı sernuyelerin, iç ve dış borçlanmalardan elde edilenlerin nereye harcandığinı raman zaman totanın merak edeceği gelir. Plinsızlığm geçerli oldugu dönemlerio acısmı unutmaya imkân yoktur dlyenlcre hak vermemek elde değil. Ama plânlı kalkınmanm yttrürlukte oldoğu dönemdeyi* artık. Plâncılık H H Göçün nedeni iitün dünyada oldugu gibi Türklyede de büyük merkezlere akışm en büyük nedeni köylerdekl yaşantıdır. Çünkii tarım alanında çaltsan milyonlarca lnsan jeçim zoıluğu icinde, örgütlenmemis dıırumda, sağlık yar. dımlanndan ve sosyal güvenllkten yoksnn bulunmaktadır. Koylerimizin, hattâ kasabalarımızm blrçoğu sanayi, sağlık ve uygarlık örjütlerinin özlemi içindedirler hâlâ. Tarım sanayil blle kurulamamıştır; ormancılık gellstirilerae Neler yapılabilir? olaycn anlasılaeajh üzere dtinyanın dljer buyfik kentleri gibi tstanbulun kurtarılması da ancak köylertn kalkmmasilc mümkiin olacaktır. Bu durumda günün politîk konusu olan köyler ve kentler için yapüacaklaı Ktunujla karsı karsıya kalmış oluyoruz. Büyük merkezlere yönelen ve eesitll sorunlara yol açan bu insan selini dnrdurmak için yeterli ve tutarlı bir tedbir alındığı iddia edilemez. ITygar ülkelerde ise bu işlerin ulusal politika içinde plânlanmg olduğu: ve de hatır go B K • Fotoğrat objektıfivle her seyl tesbit etmek kolay blr şey de5 gildir. Diyelim ki Türkiye'de üniversiteli gençlere ve devrimci isçilere lulüm vapılıyor. Zulüm karanlık odalarda, giıli k3selerde yapıldıçına enre resmini çekmek zordur. Alırsın vatandası slvasi subeve. ceUersin bir hücreye. yakasına yapışıp : Ulan it ! dersin. Surada seni \llah eelse elimden kurtaramaz. Yalnız seni deŞil. coluSunu çocntnnu. kannı kızanını sürüm sürüm siiründürürüm. anladın mı ! Eter karsındaki anlamamıs gibi bakıyors*. Başlarsın. Islak hortumla dövmek. bıvık volmak. sac çekmek eibi ilkellerinden sonra incelmis Iskenceye dotro vnnelirsin. tskence odası lostur. va da avdınlıktır. Ama danva «le llisiîi kpsilmistir. Orava eazeteci eiremez. fotograf ohiektifi hiç eiremez Zaten o sırada Babıâli eazetelfri baska islerle mesrtıldörler Kızıl Cphennem'den kacanlann anılan bas *avf»lan ^fl^ter. Bnndan virmi vıl önce Sibirva'da insanlara vapılan iskeneelpri vavınlar Rabıâli çazetesi Vatandadarımız da hnnları okurlar. Komönizmin mezalimi altında inlpven Rn«tar« acıvarak s Ne vahspt ! dive ttvan ederler. Ama o *ırada Türk eenclerl ve emekcilerine tskenee vapılırormns. insan haklarina teeavflıler ço|alıvormus. Istanbnl VP Ankara eibi merkeılprde mathaslara blrkac vüz metre mesaffde enrizisvon viirBrlüktevmis Babıall bunlarla ilrflenecejinp birtakım valanlara döviı ödevprek tnsanlık ensterisinde bulunnr Birinci Subenin hfırrelprinde ise ne cazetecl vardır. ne fotofrafcı Ama hazan zulüm övlesine vaveınlasır kl, fotoSraf ohjektıTme dp takılmava baslar. Çiinkü karanlık odalardan dısarıva tasmıstır zulüm Adana'da. tstanbul'da. fabrikada. caddede me'rtanda vürfirlüte tirer zulüm . tste Törkive simdi o kesimdedir. Kanh Pazar olavından bir fotoiraf cBrmOstak: Bir mürte cı bir vatandasi bıcaklıvorrtn poli^in nezarpti altında Adana'daki Bossa Fahrikası olavından bİT fotoîraf eörüvoruz: PolUler bir iscinin çevresinde toplanmu. hir zencivi Hnc etmpve vönelmis bevazlar tibi. sopaiar coplar tabancalarla ISP Zulüm ve Iskence fotograf objektifine etrmlrtlr artık Yervüzünde bövle blr ortamda vassvan pek a ı toplnm vardır. Zülüm ve Iskence. fotoSraf ohjektlflne sıSar mı? Sıfcıvor iste Birinci Suhelerin karanlık odalarından cıkıp, ellerini kollarını sallıva sallıva. caddelerde. sokftktarda. fabrikalarda dnlasıyor. Sonra tesadöfen fotoîraf objektifine «irivor. Bir eazetede basılıvor. Ertesi sebah parltmento üvelrri Baskanlık turlannda ikil] veva ranvan ovnarlarken. rülüse • sakalasa gazetelerdp i^kcnce fotojrafiannı sevrpdivorlar. Ve hunun da adı demokrasi tnşanlıtın dıstnda demokrasi olur mu? dediniz m l : karsınızdaki isaret oarma£inı iki dudafı arasına diklemesine daysyıp eözlerini acarak : Sussss. diyor. Niçin? Sonra fasizra gelir. Türkiye, •fasizm gelir» korkusoyla aygnlanan bir faşizmin zulüm ve Iskencesine Itilivor. Demokratik haklan. fasizm »antajı altında savunmaktan cekinen birtakım pısınklann veya bilincli satılmısların varattıgı ortamda. isçilerimizi. «enclerimiii vatandaslanmızi iskencenin pencesine mi teslim edeceSİT? Ya bn Iskenceler. Bfllent Ecevife. Turan Gönes'e. Bestm üstflnel'e. Erdal Inönü'ye, Ekrem Serif Egeli'ye. Abdi Ipekci'vp Sfilevman Drmirel'e ovtrulansa İdi? Blzler tatlı ranlarımızı eiHenliktp »avrp vatandasa ovrula nan iskencpvp eözlerimizi kaparsak, demokrasi nın «d» harfinı aezımıza almak hakkını kavbederiı Çunkü demnkrasi. rt^mok ratik haklardan da önce ınsan h»kl»nın •avnnmakU baslar. Hayır Dünden bugtine.. Fakültede bir arkadasım vardı; kapalı büyümüs, tutncn bir çocnk. Bir gün dera arasında konuştuk. Birkaç kitap verdira kendisine : Istrati'nin «Akdeniı»i, Gorki'nin «Benim Üniversitelerim», Sabahattin Ali'nin «Kuyucaklı Yusuf» vb. Birkaç hafta sonra değisi\erdi o arkadas. Başka kitaplar da oknmnş. Teni dostlar edinmis. O her cuma camiye gidcn, o m ç tatan, dlndar bir aile içinde yetişen .eenç, kıpkızıl kesiliverdi birden. Sokuldu bir derste yanıma. bilmem hangi kahvede bulusup konuşuyorlarmıs, gelmeli imişim. Bir k e ı gittim kahvelerine. Solcu derşiler okuyorlar, tartısıyorlardı. Bütün yaptıkları bnydu. Bir de sosyalist bir parti kurulsun, diyorlardı. Toksul çevrelerden gelmişlerdi, bir değişiklik anyorlardı. Bir heyecan, bir umnt . O çocnk zivan oldu gitti öfrenimi yanda kaldı, gel gec islerde çalıştı, hiçbir sey yapamadı, hiçbir şey olamadı. ötekiler de öyle... Sık sık tutuklandılar, sık sık sorgnlara çekildiler. Mimlendiler, dövüldüler, sövüldüler. Cçbes kitap okuduklan, kahve kBselerinde konnsmalar yaptıkları için .. Kısaeası «hiç» yüzünden gitti yaşamları, ya^amlannın en füzel yıllan, alaşa* bilecekleri mntln sonnçlar... Aziz Nesin'in Türk Dili'ndeki sSzlerinl okuynnca, çeyrek yüzyıl önceki anılar canlandı içimde. 1940 1945, 1948, 1947 yüları... «Yazılanm yüzünden ilk cezalandırılmam (on ay hapis, dört ay sürgün). Amerikan yardımı almamamız İçin yazdigım on altı sayfahk Thfereye gidiyoruz?" adlı Wr lıüçük b r o f ü r y ü zündendir. Sıkıyönetim Askerî Mahkemesinin "Mllli menfaatlere aykırı yayın" diye bent i«fflırt<Hidmrrfr C«za Kanununun 161 inci maddesi, sonradan antidemokratik görülerek toptan kaldınldı. Ama ben, antirferaokratik görülerek toptan kaldınlmış bir kanun maddesini bozmaktan adli slcilimde sabıkalı görünmekteyim.» Şaşıyorsnnnz değü mi gençler? «Kahrolsun Amerika» diye bafırarak eösteri yapmak, sokaklara, duvarlara yazmak kahramanlık olmaktan çıktı simdi ! A m ı nelerden, nerelerden geçerek geldik bugüne... ürültü, uluslararası bir sorun olup önemi daha yeni yenl benimsenmiş ve mücadele yoluna gidilmeğe başlanmıştır. Gürültünün etkileri evlerde olduğu kadar, daireler ve fabrikalarda da kendini hissettirmektedir. Gürültü uyffarlıkta çok şeylerin tanribine sebep olabilir; sağlık ve zihnimize tesir eder, hastalann iyileşme süresini uzatır, öğrenim kudretini azaltır, çalışmamızın kalite ve miktanna önemli şekilde etkide bulunur. G Gurultusuz makinalar HAZIRLAYAN: Vecdi KIZILDEMR lsgal etmektedir. Bu konuda sesten süratli tepkiU uçaklar için tesbit edilmekte olan standardlar, yeni uçaklann eski tiplere oranla y a n mısli daha az gürtıltülu olmalannı sağlıyacaktır. Gürültüye karsı glrişilen bilimsel ve teknolojik savas lfiboratuarlan, sanayi, araştırma dernekleri ve üniversitelere kadar iptikal etmlştir. 355.000 jterUne . » a l olan lâboratuarlar, «BOkleer enerji santrallarındaki Tfi&liyet sırasında çıkan gürültünün etkilerini incelemek Uzere, Southampton Üniversitesinde îaaliyete geçmiştir. Dundee Üniversitesinde bir araştırma ekipl dokuma sanayii yüzünden meydana gelen sagırlık konusunda incelemelerde bulunduğu gibi makinelenn gürültülerinl azaltmak için alınaeak tedbirleri de gözden geçirmcktedir. 27200 kiloya kadar çeklm kudretlne sahip motorlarla tecrübelere girişilmistir. Bu konuda dünyanın en büyük kolaylıklanna sahip bulunan Rolls Royce deneme merkezindeki yankısız oda 30 metrekarelik bir alan kapladıgından pervane ve kompresör gUrültU denemeleri hava şartlannın koydugu tahditler dışrnda jrapüaftîîmdrtedir. icatlar malzemesl, hava glris çıkış b o rulannın dezaynl, vantil&tfir ve pencerelerin, memur ve motorlu araçlann giris kapılannm dezaynı Uzerinde durmaktadır. 6.4 müimetre kalınukta asbes tos arasına konulacak cam elyaf bir tabaka İle yapüacak tnşaat gürültüyü son derece azaltabilmektedlr. GUrültü aynca insan enerjisinl d e tüketlr: Bir büroda gürültU içinde çalışan bir daktilo, enerjisinin yüzde 20 sini gürültü ile mücadele için harcar. Patronu ayni sebepten btürü enerjisinin.sjizde 30 unu harcar ve TEKZİPTİR 17 Evlül 1970 tarihli gazetenizin 2 nci sahifeslndeki Pencere »atununda CtCt DEMOKRAStDEN HtKÂYELER Blr Mektup Başlıklı yazı hilâfı hakikattlr. Olayın ırerçek yönü şudur: Jjlalı«6|lerinin dejerler.dirllmrsi. Işshiik ve Pahalılıjı ^1870 günil mitinK yapmak üzere 22/X'l«70 tarihin r a Karfnakamlıcına Mektup sahibinin dısında eeresi ka dar sahıs müracaat etmelerini möteakip mitlne eünö miHnri vap raaktan vaz gectiklerinî dilekçe ile Kavmakamlıga bildirrtilkcri ancak müracaat eden sahıslardan üçfl tnplantı ve rürüvüşe mü teallik propa?anda maksadivle ad. sovadı ve imzasız bevannamf datıtmalan 171 savtlı kanan 16 ve 21 inci maddelerine avkın e ö rflldüğünden zabna bevannameyi dagıtanlar hakkmda taklba' vaptığı sırada mitine için müracaati olmıvan emir ve Ihtara raS men da^ılmıvan mektup sahibi ve üç arkadası toplantı ve cö«teıi yürüyüsü hürriyeti kannnun 22 nci maddesine aykın harpketten aynca mekttm sahibinin zabıtava hakaretten T.C.R. nanun »fifiT maddesi jfereiHnce, haklarında kamu dâva^ı anlmıs vi> S005 «a fıl' kamma töre vapılan muhakemeleri sırasır.da polisin dışmd? halktan hâdisevi törcn ASirr sahitlerin hfv^nlan karstsınria ITlu kısla Aslive Ceza Hâkimliğincp te\klf fdilmişlprdlr Tevkife vapılan Itlrazda Niede »ğır O z a Vahkemeslnce tu tukluların tahliye talenleri 28 '8/1970 tarihinde reddedilmistir Ranuna uvınm olmıvarak bevanname dajıtan sahıslar Clu kışla Aslîye Ceza Hâkimligince mahkum edilmiş ve mahkumtyei karan kesinleşmistir. Cezaevinde hükümlfl ve tutukluların zivaretçilerle eBrfiştBrül meleri Cezaevi tüzfıfiJ. 1c vönetmeliği ve O ı a Muhakemeleri V suifl Kanuna ?öre vapilır. Tntuklu olan mektup sahibi dfjcr tu tııklular n'bi serbestçe cezarvinin Iteniş avlıısuna çıkmakta. ha valanmakta ve rivaretcilerl ile cöriistfıriilmektedir Me«elâ: lfi'n/1970 (riir.H Mehmet Akar, 17/9/1970 rfnfl saat 9 da Recen Dincer ve Tahsin Göktürk ile mektup sahibı görus türfilmüştur. Basın kanuna göre neşri rica olunur. 18/9/970 EKREM ÖZONAY Ulnkısla C Savcısi 14JU? •••••«••••••••••••••••••••••••••••II '; Bu arasonna manuaa^^mâ W lır.• özellik meydana çıkanlmiîtır! GUrültü arzulanrrayan bir sesAkustik bakımından emici bir tir. Ses işitebılinen bir ihtlzazlevhanın motor giriş borusuna dır. Normal bir kulak saniyede takılması. Yeni motOTİarda tep30 ile 16.000 arası titreşimın meyki sest türbo motor sesinln ardana getirdiği seslerl duyar. Sa kasmdan gelmektedir. Emici lev niyede 30 titreşimden asağısı ha bu yönde büyük rol oynasubsonik ihtizaz olur kl bunlan maktadır. işitmemize imkân yoktur. Ayni Oknyahm Aziz N e s i n i : «Bundan sonra çektiğim on altı ayşekilde 16.000 ihtizazın üzerindeEmici malzeme, bal petegini lık hapis ve on altı ay da gözaltı cezası, yazmadığım bir yazı ki sesler de duyulmaz. Çünkü andıran bir malzeme İle motor> yüzündendir. Bu yazı, Politzer'in "Telsefe Dersleri" adlı kitabıbu sesler de süpersonik nltelik dan uzak tutulan süzgeci andının önsözünün bir bölümüdür. Fransızca olan bu kitap o zaman taşırlar. ran bir maddedir. Bu malzeme hiçbir dile çevrilmemişti. Ben de Fransızca bilmem. Başkasının Aşın bir gürültünün kan ba YANKISIZ ODÂLAR ses dalgalannı cutmaktadır. Bu çevirdiği o yazıyı ben çevirdim diye, beni mahkum ettiler. Araa smcı ve nabız etışı üzerindeki arada en çok azaltma saniyede daha şaşırtıcı olanı, önsözünün bir bölümü yüzünden on altı ay etkisl kudurmuş bir boğa tara1.000 İle 8.000 de\Te arasır.da hapisle cezalandmldıgıra o kitap sonradan Türkiye'de iki a y n ampshire Eyaletinde Pyesfından kovalanan bir insanınkın meydana gelmektedir. Alçak ısı yayınevince iki kez tümüyle yaymlanmış, bu kitaplar için kotock'ta Ulusal Gaz Türbin den farksızdır. 15 dakika süre derecelerinde, emici madde o vuşturma açılma gereği bile duyulmamıştır. Ama ben, bugün tesislen, uçak gürültüsü ile şiddetli gürültüye tâbi tutulan larak hafif plâstikten de faysuçlu görülmeyen o kitabm, hem de baskasmın çevirdiği önsöılgilendığı gibi, üniversıteler ve askerler bir saat müddetle «renk dalanılabilınir fakat yüksek ısı zünün bir bölümü yüzünden, adli sicılde ikind kez sabıkalı sanayide gürültü üe mücadele körü» olmaktadırlar. altında metalik malzeme şarttır. gorünmekteyim.» yolunda yapılan çalışmalann (Emılen gurültü ısıya dönüşür). koordınasyon ve tahsisat ayınTinni yıl önceki «kafa» bueün ne denli gülünç görflnüyorsa, KİRLENMENİN BİR mı ile de ügılenmektedir. Bu tehnt:ünkil «kafa> da çeyrek yüzyıl sonra öylesine gülünç gelecek YERİN ÖNEMİ sis araştırmalarda bulunur. Hao günün insanlanna !.. Bossa Fabrikasında patrondan yans çılen motorlardalu amortisörler, karak işçi döven polislerin çocuklan. sarı sendikacılık oynnuy. KISMI kompresörlerin susUırulması ve la cıkar saçlayanların yakınları. tutarsız iftiralar, curnallar yazugünkü uçaklarda gerekll pervane gibi dönen parçalar ile makta yarar görenlerin torunlan utanç dnyacaklar. A ı i ı Nesin' susturucular tepkili motor yüı baslannda tngililgilenmektedir. Bu arada yankıin bugün suç sayılmayan; hattâ yüreklilik, gerçek bir yazara gürültüsünü azaltabilir. Kom terede «Gürültü ile sız özel odada tepkili motorların vakısan davranışlar diye anılan mahkumiyetlrrinin, sicile gepresör ve türbin gürUltüleri de mücadele ve gürültügürültü oranmı tesblt amacı içen sabıkalannın öyküsünü okuvunca nasıl saşınvorsak. nasıl emici levhalarla azalabilir. Anyü önleme yolunda elde edilen le maketler Uzerinde denemeler gülüvorsak. öyle şasıracaklar, acı acı gülecekler cak uçak Kövdeslnde motorun gelişmeleri gbzönünde bulundurtakılacagı mahal önemlidir MoZaman karsısında yenik düsmemek gerek. Zamaıun öteslne ma gayesi ile resml bir «Oürultor kanat altında olursa ses agermek, çagının dışına atılmamak . Bu arada harcanan harcaAyni derece önemli bir cihaz tü Istişarl Konseyj» kurulmuşşagı dogru vansır. nacak, yıkılan vıkılacak. Erken öten horozlar olmasa gün doğda gurültUnUs etkisinl duyan Utu. Adı geçen Konsey gUrültüyü mazdı ki!.. Dağlarca'nın «efizel zerinde tesbit eden psikoakustik bir fecaat ve çevre örlenme soBir mekanik alanda tatbik eboroz» dedikleri bu bilinçlenlâboratuandır. rununun günden güne büyüyen dilen gürültö azaltma usulleri menin, çercek \nrtseverliğe bir parçası olarai kabul etmekBu araştırmalar gürültü kaybaşka alanlara da tatbik edileUlasmanın öncüleridir. tedir. Bu yönde en başta gelen naklannı tesbit ettıği gibi günilbılir. Makine sesleri, esnek monkaynak traük giirultusüdür. Butünün hangi kısımlanmn nefret türler. emid malzeme ve izole gün araçlarm meydana getirdiği uyandırdığını da tesbit etmekteedilmiş kapaklar kullanmak su Fatih özel İdaresinUdKKIH gürültüyti ölçmek İçin bir standir. reti ile aaaltıhr. dcn alınan 3521519141/967 senesidard mei'cut bulunmakta ve aBu tip çalışmalar teknisyenleYılda 1.200.000 dızel motoru ne aıt makbuz hukumsüzdür. ğır yiık taşıüannın yıllık konrin daha az gürültü meydana gelmal eden îngıltere bu vönden Uabiliye Mütehassın trolu igin ses ölçme gbstergesi Mehmet Canpolat tiren projeler hazarlamalanru rekor kırmaktadır. Yaklasık ol'aksım 6ıra.«elvller Cd. lU/B konma imkânı belirmlştir. sa&lamaktadır. Cumhuriyet 11481 larak 5 İle 20 tngtliz llrası gibi Telefoa: 44 5514 tkinri sırayı uçak eürültüsü Yeni uçuş lısansı alacak uçakcüzi bir masraf Icap ettiren tftlann bu yıl hava alanlan çevdillerle bu motorlann çıkardıgı resinde mevcut gUrültü oranını gürültıl randıman kaytnna se10 desibel oranında indirecek bep olmadan kolaylıkls 10 desiyenil;kleri ihtiva etmeleri gerekbel azalabflmektedir TÜRKıYENİN NERES'NDE OLURSANIZ OLUNUZ mektedir. «fiSSİZ PRES B ugün mevcut demirbanelerin çoğunun tâdil edilmesine tmkfin bulunamamaktadır, ancak genellikle gürülttl oram nisbeten rahatsız etmiyecek yenl demirhaneler inşa etmek roUmkündür. Mesela, Şahmerdandan ziyade preslere yönelen dhazlar vardır. GUrültü vapmalanna rağ men preslerin gUrültüsu Şahmerdanın gürültüsü ile mukayese edilemiyecek kadar azdır. Motorîar ve maktnelertn çtkardığı gürültüler egzos sistemınin randımanlı susturucu ile takviyesl ile azaldıgı gibi dişliler gibi parcalann çok daha etklll bir şekilde yerleçtirümesi de gürültüyü azaltmaktadır Hava ile çahşan beton delme makineleri de amortisörler takilma* sur» U ile pürültüleri azalblabilir. H B TİZ SESLER asılalı olarak meydana gelen îrtirültü. devamlı gürültüden daha can sıkıcı olduğu gibi tiz sesle meydana çıkan gürültü kalm ses gürültüden daha kulak tırmalayıcıdır. Gürültü İle mücadelenln onemi, inşaat sanayilnin muhtelil dallannda ve çogunlugu şehlr ve kasaba proielerinde çahşan 1 400.000 İşçi fcrjllanmakta olması tle kendinl eöstermektedtr. F T E Ş E K K Ü R EMEKLİ ORGENERAl. VE BÜYÜKELÇİ Pek aziz eşim Könjran SENEL İZZET AKSALUR'n ebediyyen kaybedisim sebebıvle yakın ilgilerinı eösteren Sayın Devlet Eiaskanı Cevdet Sunay'a, Sayın tsmet tnönü've. Savın Celâl Bayar'a. Sa> ın Başbakan Sülcvman Uemirere vp Sayın Genel Kormay Baskanı Orgeneral Memduh l'atmaç a ve Knv\et Komntanlarına, basta Dısisleri Bakanı Savın Ibsan Sabri Ça£layangil'e nlmak üzere deterli Büvükelçılerimıze ve pek yakın alâkalannı esireemeyen sayın vabancı devlet temsilcilerine; hocasına vefakâr ilgisini. insanhfını her vesile ile ibzal eden Sayın Orçeneral Zeki llter'e. aevei ve vakınlı&inı izhaT eden Sayın Fahrettin Altav'a. Savın rpmai l u r a l a ve Sayın Cibat Alpan'a; fstanbul'dakı tören münasehetivle Birinci Ordn Komutanı Savın Orıeneral Paik rürün'e ve Sayın Vali Vefa Poyraz'a ve Savın Genelkormav tkincı Baskanı Orgeneral Nihat Tulonay'a. Savın tstanbnl Merke» Komandanı Sahabettin YardımoSlu'na. hastalıfı esnasınd» cihbın bütün imkânlarını kullanan GOIhane Tın Akademist'nln pek dpfierli Profesör ve Doktorlarına. Savın Prnf Zafer Pavknc'a. müdavi tabipleri Sayın Prof. Fethı Tezok ile vüksph fpdakârlık firnrği trösteren Savın Prof. Ercüment Palabıvıkoflu'na eereh nastalıgında ve eerekse urnliinde sahsen zivarett* vev» telefon ve telgrafla her türlü ileilerini esireempven merasime katılmak ve çelenk eöndprmek snretivle vakınlık eB<rtpren Devlet ricaline: movazzaf ve eraekli bütün degfrlt «ilâh nrkadaslan Sayın General ve Snbaylara. büyük acımı vaktnen paylasan j çok vefakâr emsalsiz dost ve akrahalanma: a v n a v n minnet : lerimi nlastırmaya icinde bnlnndnCnm dertn elpmim ImkSn Ş vermediSinden, burada kendilerlnp en kalM tpsekkürlprimi S teyiden a n ederira. MEHVES fCumhunvet • 11504) FOIMO EVİNİZE GELEN ÖGRETMEN I=ONO MEKTUPLA ÖĞRETİM ENSTITÜSÜ BİR BAŞARI İSÇİLERE KURSLARINA KATILIP SlZ DE KENOl KENOlNİZE Fono Kursları ve Plâk lakımlar» hakkında genış bılgı ıcm ücretsiı broşürümuzü if'*«ıniz INGİLİZCEFRANSIZCA ALMANCAMUHASEBE STENO VE DAKTİLO ÖĞRENEBİLİRSİNİZ 6 FONO, İstiklal Cad. 213 Beyoğluİstanbul Reklâmcüık: 2574/11483 az türblnli motorlann gürülttüerine daha ziyade türbin alanlannın kompresörün bulunduğu kısımdaki bıçak ihüzazından ve pervane memesl arkasında tepkili güdüm kanşımından 1leri geldiği bildirilmektedir. Bu husus Rolls Boyce fabrikalannın Derby tesislerinde o derece esasü şekilde etüd edildi kl, RB. 211 gibi yenl motorlar tepkiyi motorlarda gürültü kaynagı olmaktan çıkardL Pervane ve türbin bıçaklannın çıkarmakta oldugü gürültülerin belll basu sorun olduğu anlasılmıs ve SIĞINAK 6 UrültUjrO azaltma tedbirleri maden cevheri kıran, izabe fınnlan lsçilert İçin koruyucu l s elbiselerinin giyllmesi tavsiye edilmekte ve gürültünün önlenemlyecegi yerlerde izabe fınn isçflert »e elektrik santrallannda ses eeçirraez kablnlere ihtiyaç olmaktadır. Şahmerdamn düşmesi gürülttllUdür. Bunu da önlemeye imkfin yoktur. Bu arada Yorkshire'de Sheffield Demirciük Arastınna Dernegl bu vönde arastırmada bulunmakta ve btlhassa taşaat GürültU tle mücadele yolunda bu kadar fazla para harcamak değer mi? Sağlık ve rahatlık mülfihazalan dışmda valnız blr elektronik fabrikasında gürültü durumunun 110 monta] işçisinin 24 saat içinde 60 bata yapmalanna sebep oldu 9u bildlrilmlştir. GürültO azataldığı zaman ise ayni süre içinde yalnız 7 hatâ mevdana Bu arada berkestn yapabilece81 ve ucuza mal olan tedbirler de meveuttur. Cift cam 40 deslbele kadar Btlrülttl azaltacaktır. Damlar duvarlar ve tavanlar 1 zole edilebildigi gibi, gUrültü önlenemiyen hallerde kulak tıkacları kullanılabilir Urültünün azaitılması daha randımanlı, daha mütekamil makinelerin gelişmeslne de vol açabilir. Pakat jrUrültil tayda da sağlıyabillr. Bir torna veya matkap ameliyesinin çok yük sek frekanstaki sesin) alrp bu sesi teypte yavaşlatırsak duyulacak ufak bir çatlak ses, bir hidrolik valf veya başka blr cihazda çatlak olduğunu haber verebllir. G NİMBÜS 1CC BİR ÖLÜM Dul Bayan Arusyak Ayvazoğlu ve eviâtları Kalust ve Mihran sevgili eşi ve babaları Bayram Gazetesi önümüzdeki ŞekeT Bayramının 2 ve 3 Oncii günlerlne rastlayan 2 ve 3 Aralık 1970 günlerinde tstanbul'da gazeteler çıkmayacak, yalnız Gazeteciîer Cemiyetinin «Bayram Gazetesi» yayınlanacaktır. Yurdun her kösesine gönderilecek olan tBayram Gazetesi. bayram günlerinde okuyacağınız ve ilân vereceğiniz tek gazetedir. Bilgi için müracaat: Gazeteciler Cemiyett istanbul Telefon: 22 12 22 22 54 08 Cumhuriyet 11480 ARTIH (APTI) AYVAZOGLU'nun «Al tpek Mağazası sahibi> anî vefatını teessürle akrsba ve dostlara bildiririz. Cenaze merasimi (Yannki) Cumartesi 21 Kasım 1970 saat 13 de Beyoglu Balıkpazar üç Horan Ermenı Kilisesind^ icra kıhnacaktır BECtnYAN Icl: 44 12 29 48 09 9S llâncılık S58/11495