Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SA1TA İKİ rCUMHURfTETs 17 Kasım 197ü fonrası Turklyesinde sun'i bir .jj,, problemi» yaratılmıştır. Bngün içinde bnnaldığımız dnramun kökii oradadır. «Millî Şef» «Aydın din adamı» imâl edilebileceğine inanıyordn. Bnnn devlete yaptırmaya kalkıştı. Böylece, Türk devlet hayatına giren din, «irtica» âleti olmnştur. Şimdi irtica dini emri altına sokmnş bulunnyor. Dine yaranmak sevdasındaki antiIâik gjyasal iktidar dolaylı yoldan, istemeae de, irticaa omuz vermiş olnyor. öyle ki, artık irtica kendini din diye saydırır hale gelnriştlr. trtica, dine sıgınıyor. Dindar{!) görünmek isteyen iktidar da irtica eylemlerini dinsel hareket diye alıvor. Oysa ki, Cumhuriyet hükuractleri «lâiklik» ilkesinin tara olarak sayılıp sayılmadıiını gözetmek için mabetleri kontrol altında tatmak görevindedirler. Mâbrt içine sığınabilen ve gerçek ruhanîlerin itibarını sıfıra düsüren «sızma mürteci» hökfimete de, Cumhuriyete de, uygarlıfa da meydan oknyabiliyor. tmamlar ve vâizler içinde öyleleri türemistir ki yalnız bildiğini degil, kendisine gizliden gelen talimatla ögretileni, emredileni oknr. Lâikliçi saÇlama araçlanndan biri olması millî iradenin gereği nlan Divanet tsleri Ba$kanlıgi. devlet adına din propagandası re din tercihi ile mesgfildür. Organlar varlık nedenlerini teskil eden fonksiyonları verine getireraez haldedir. Bn gidisle bÜ7İilüp hayatiyetlerint kaybetmeleri tnakadd«rdir. TV/J" odern devlette demokrasinin bir yan. * '*• bir de tnra tarafı vardır. Demokraside devlet sivasal yönden «lâik» ekononük vönden de «sosyal» olaeaktır. LSik olmayan devlette demokrasi olamayacagı gibi, sosyal olmayan devlet de demokrasiyl gerçeklestirebilmek güeünde degildir. Düsünfilsün ki, memleketin Basbakanm* «Şeriatçı mısınız, Atatflrkçü müsfinilz?» dive sorn yBneltfliyor. Bnjbakan da memlekette gerfcllik ve irtica voktor. dindar insanlar vardır, demekte. Bir yandan da hürriyetlerin snilstimaJ edildiiHnden «ikâyetçi. Her hürriyeti bir başka voruma batlamamalıyız ve bîImeHyiz ki, irtics bOrrivetl dive bir sey yoktnr. Din ve vicdan bürrivetinin ters yornmnndan anarsi çıkar. Atatürk uyarmıs. Siyasî iktidar güçsuz olnrsa «eski» hortlar, diyor. O halde. din madrab»ztı|i ve seriatçılık fenomenl iyice anlasılmalıdır. Hastalık mikrobunnn relistiîl ortam bilinmeti. hasta* Iıfın hangi bflnvede yerlesme istidadında oldufu saptanmaiı. LÂIKLİK v e UYGULAMA Prof. Dr. Bülent Nuri ESEN Tnsanlıfın o\üncii olan Kızılay'a, ynrt •• göklerinin aziz koruyucolannı yetiştiren Törk Hava Kurnmnna vatandasınuın misıun bakıslı gözierinio içine baka baka zekfit ve fitre rermenin caiz olmadıgını söyleyebilenin Türkiye Cumhuriveti nüfus kütiiklerinde veri olabilir mi? Toplnmnn göt göre vıkılmasına karsı hanei hükumet din özçürlüfünden söz edebüir? Siz hiç kendisine emanet edilen vavrnlan ^fizelim «GOnaydın!» yerine «Essalâmünaleyküm» demete zorlayan. •toritesini bn ujfnrda kötüve knllanan Türk Orta Okul MüdSrü dfisfinebilir misiniz? Tnrkiye'de, Türkiye'mizde antilâik oynnlar dönmektedir. Lâiklik aleyhtarlıgının çudiicülüjiinü yapan bir basın vardır. ŞeriatCinın taktifi batılı düsünenin silâhını elinden almak. dnvrnsal velvele yaratmak. aklı saskınhta ngratmaktır. Aynı takti|i totaliter rejim vöneticilerinde de bnlnrsiınaı. pâyândır (sonsuzdor). Ancak onun tıududu, onu bi pâyân yapan esasın mahfuzıyetı ile (sakh tutulmasiyle) kaim ve mahduttur.» Bn sastnaz kuralı herkesten önce devleti y5netmekle gdrevlendirilenler nvjrulamak zornndadırlar. Sözü edilen esas lâikliktir. ' rasl yapısı vardır ve din adamı diye bir nDif insan yoktnr. "T âik devleti öldürmemek zorandayız. •'Biz dünyayı parçalamak istemiyorn». Kendi serefli yerimizde otnracagımız bir hör ve banş içinde yasavan mutln insanlar dönyasında yaşamak istivorns. Ba emeli gerçekleştirme şöyle dnrsnn, hep Anayasa'dan nzakJasma dahtecili|indeviz. Temel ilkelerden o kadar ayrılmısız ki a rtık is knvvetin knvvetle vumsmasma çelmis. A rtık btr cengel hayatı yaşamaktayıı. Sürer mi sanıyorsnnnı? Bir kere knvvetler birbirleriyle ••• rnsmaya başladı mı en knvvetli olan kazanır. Devlet içinde hanei kvvvetin en güçlü nldnEn malumdnr. Nicln boyte cirkin bir miicadelevi sürdürelim. Atatürk bize SJfretmedi mi ki: Ne sarık. ne de süngü sivasete bnlasmayaeak. «Erkânı Harblve Vekâleti» neden kaîdırıldı? Viçin «Sertye Vekâleti» yok oldu? Tarihten gelme akıleı ve gerçekçi •ebeplerle elbet. Bn sefer. devleti yok edip yerine din devleti eetlrmek istevenler dfmokratik bir Anayasa'mn güvenliii altındaki bnrrivetleri kötüve knllanma hilesine basvnrnvorlar. DSzen mahvolnvor. Siyasl İktidar mesm düzenl komyan»yacak olnrsa baska knruvocn knvvetlerin ortava çıkma«ı mnkidderdir. Siya« havatın kannnn bodnr. Hif hirimizin devlet bavatinı olması («rektİKİnıfen baska biçime «okma vptkijrf nlamaT. Anavaoı ^fl^enlm'Tİ tebdit edrn fiili ve halihazır tehlikeyl behemehal bertaraf etmeliviir. Türkivc'vi ve Ataturk'n anlamava çalısmalıvız. Türkive. vikılan bir kBhn« «i«*»«nin ortadan kalkmıs oldnfunnn kanıtıdır. ÖIii «istemi veniden canlandıramaıoınız. Kıskırtilan kalabalıkiann Ise arznsn bn. Devleti vBnetenler ortalığı bnnlara terk edemezler. Türkive. onn sevenlerin ellerl üstfinde vflkselehilir. Sevmek icin de anlamak gerektir. TırnakTarıni vicdanlara eBmen, manevt sincirlere vnrdntn kBrpe vatandatlanmiTi avnrinrı dizlerine kelencelenmi» olarak «riif üstün eee!» «ınngasıvla nvntan •rfH nfrasıların «onnennn gBremivorsanız Tflrkive'vi anlavamıvanmnnı demektlr. Bir vatanın na«ıl knrtanldıSını. bir toplnman banci tılsimla tnillet olabitdiünl. bir çaSdas nvrariık devietinin ne bicim mucizevle yaratıIdıSına aklınız errmivor<a Atatürk'fl anlayamıyorsnnns demektir. Atatfirk. tarihl devam ettiren adam deiHldir HBr ln«antardan knrnln baihm>nz v» tieri bir sivasf tonlnm varatraa ölküsündfkl adamdır. Bn. venl bir dflsüneedir. Her veni dflaflnre cfbl reçmisttn kopmak zornndn'lır. Rflr tonlnm venl vasama bieimi Mrr. Devrim ve Uiklik ba tstegi karsılayan IM havatl Ibtlyaçtır. { Çağdaş medeniyet. sömürüsüz uygaılık.. Oknl kitapiarından Ssina oldnğnmnz taribt anıtlar vardır : Mısır'daki Ehramlar, Atina'daki Akropol, tran'daki Persepolis, ünlü Çin Seddi Herbiri ayrı ç a | ve ütkelerde tohum vermiş nygarlıklann ürünü olan bir sürü eser veryüzüne serpilmiştir. tnsan olarak bunlann karsısında havranlık dnvarız. Etrfiks çağından kalma bir vazo, Bizans isaretini tasıvan bir madent para, Tunanlılardan bir hevkel. Omanlılardan bir saray: eski çağlann nvgarlıklanndan haber retirlr bizlere . tnsanlıtm ilk caglardan kopnp Ortaçafa varmam. Tenicaft' dan burînlere kadar catısa catısa vasaması. tarihin ibret verici savfalannda vazılıdır. tTvgarhtm paham eoh afcır olmnstnr bnfüne dek. Her nvearh*in temelinde atrr bir «ömüra vatmaktadır. Mısır'daki RhramTar. kölelerl kırbacla cahstıran efendilerin esemrnlifinde vapılmıstır. Atina 8enat<t«unu. «ene kBIeler. efendileri otnrup demokrasinin erdemlerinl konn««nnlar diT» Insa rtmislerdir. FYanva'daki. Inîilterf'deki. Almanva'daki satolar, serflerin alınteri paha<nna diklimh. derebevi «BmBrflsünün düzeninde hpkumet konafı «rihi knllanılmıstır Bnrjnva nvgarlıSının eserlerini pözlerimiz kama^arak «evrederiz. Pari«'in ve Londra'nın konaklan. New York'un rükdeienleri. San Pranclsco'nnn köprüleri etkİlevici ve çarpıeıdır. Gerek kniellk çalhnda o1«iın. trrtk f^odai catda. ve «frekse kanîtalİ7m a<amainnda. vervnTÜ nvrariıkian ben sBmflriive davanarak knmlmn<!İard(r. Opnis in«an kltMerlnln emekİTİnden dofan «»eifırTcr zenrin nnıflmnn ellndr top'anıi» blHkml». ve Wr bffltimü vatinma dîlnü«mfl«tiir. Fffmon «mıflar Tıem kendi *>alklar<nı. h»m de detıİ7»«in mi"»'n'n filkeleri «BmPrmaslerdir. Basta kKlpJik ve «nnra «RTnBrvernikt» «amDİvon nln«1ann uygarlık T3n«mda h''riprilifl karnrfnıalsn Hr raOantı deSlldlr. Ve var H. tarih içre nvearlık «BmBrflve d»van«a da. çafımız nvrarlıti Mr haska düzen flgtflne ynkselmektedir. Nedir bn dflzen? Bn dflzen. eski dnzenlerln Tikınr»a«ından dohn blr v*n1 dB»endlr. Cafda* nv?arTı»ın fel«efe«lnde. «»mBrava reddeden blr lleri »nlavıs temeldir. D»ha haska Wr devMe. çagdas nyf«rlık dedifimiz zaman. anlasılan sey iki keiimedir : nygariık ! tnsanlar eagımızda »amtlHlve day»nmıvan blr toplom yasavmnm dürenine vBnelmislerdir. SBmBrusrız avcarhk mtınin IM mfiideeM. ikl ItıtiUidlr. Bnnlardan Mrt 1917 Sovyet fhtiltlldir kl. tınıfsal nltellfi vardır: ksnitali«t egrmenliHne son verip proletarvanın Iktidannı knrmn<îtnr. Her bir kanitalist ülke, çesitll voüardan bn asamava dotru vönHmekteıiir. Gırraın »v»arlılhna gidisi bızlandıran ikinci ihtilâl. Atatürk thtnSlidir. Bn. millî knrtnius Savası nlteliHnde plnn. mazlnm «lnslann »Bmfirrecilere karsı baskaldırmasında ilk ba««rılı stılıradır. O rtne dek venflme» «anılan Batı empervallzminl venilrlve nrrstmnkla. Gaıl Mnstafa Kemal hareketl. sömürulfl nvrarlıhn vervflrflndeki dflıenine büvük blr darb* vnrmns. voksnl ahiüiar gSznnde bir issret flsegi gibi parlamıstir. Gazf Mostafa Kcmal Atatflrk : Ordular Uk hedefinlz Akdenizdir. deml»M. lSSS'de vertlen bn eım>. T9!rde yeHne cetlrtldl. Ordnlar tlk hedefe nlastılar. empervalizmin askerlerinl denlze dBktfller. Bnndan sonra Basknmandan son hedefl de beHrledl t Son hedefimlz çagdas uygarlık dfltevine yOkselmelrtlr ÇaMas nvgarlık dnzeyt, dnrsn blr hedef degildlr. Durmadan defismekte ve vükselmektedir. Gene AUtÜTk*fln deyisivle uvgarlık 8yle bir atestir M, ona bigâne kalanian vakar Tiirldve cafda* nvnrlıta ncak kalamaı. Her kesimde kalkınmak. n y rarla«mak cornndadır. Ama bn nvgarlıta blr etemen sınıfın Anadoln halkını sSmürmeslvie de nlasamas. Menderes polltikatıvla her mahallede bir mllvoner varatarak nvgarlıga nlasılama«. TO'itive'nin «Bmflreeeti dı* pazarlar? »e sSmflrtelerl de voktnr. flvlevse çatdas nvgarlıS» varmak Içln «sflmürü«üz uyearMr. llkelerini bilim zorn olarak benimsemek gerefi vardır. Ba teregf benhnsemrren milHyetçfler vanaeakTardır Tflrkiyeiıin kalkınmasi tengfn nnıflamı halkımıcı «Bmtlrmesi yolnndan geçebilseydi. blr çeyrek yflzyılda gerçekleslrdt Çagtlas nygarlık düzeyine yBnelmek ieto yanılacak ilk İs dıs »Bmilrflye: re daha sonraU It, lc «Jlmilrnye n n vermektir. AtatHrk*On emrlnl 30 Afnsto» heyecaniyle yerine getlrmek Uteyenlerln Bnfinde baaks blr yol yoktnr. Oyunları fpshis fenomeni eriat sevdalısı nyede ayrıdtr. Şeriatçf ^ n amaeı safdilin sırtından kiipönfl doldnrraaktır. Satılmıs «eriatcı eazeteler hep aynı taktifin âletidir. Uvear toplmnda serefle yüeeltilecek deferdeki dSsünfirün sövledikleri kendi »efil çıkanndan ilerisini töremeyecek kadar k8r bir takım seriatcı kalenılerin mmatnlan iU karnlanır. Bnnlar d&ffineedep korkarlar. Vatan nimetlerinin haInidirier. Bir kinnevi «Ata«rkrü». ya da «ilcrici. dive mclavabflprek (!) kadar alcak. cflee ve cnknrdnrlar. tnan? Szeürlfifiinden favdalanmak isteveni Tanrıva ana dilinde yakansta balnnmaktan vasaklarlar. Bu adamlar kntsal bir dini kendi kesrlerlni doldnrmak simsarlıfına mabkftm etmislerdlr. Klsiyi yasamak zorana soktnklan hayatın içlnde. devleti de maskaraya çevirerek. herğun biraz daba SldBnnektedlrier. Oynncaktırlar, knkladıriar. Taban elden ySnetilirler. Tfirkiye'de Din Devleti knrmaya kalkı$an, bn işi Bzel bir anayasa taslaSi ortava koytnava kadar retiren tesebbfla mensuplan ÜrdOn'de idama rnahkflm »dilmijlerdir. Devlet Haıinesine ^üklenen «tmamHStiıı Mektebl talebesi» Devlet temsileisi Bnflnde «Din Devleti isteriz» diye «mehterll rosteri» yapabilmrktcdir. Ezan vakrlni blrbiri ardma avaz avaz bavkiran hoparlörleri Irak bile yasakladı. Biz ise. ne harta dO?ünflruı, ne bebek, ne yaslı. ne vorcnn ve ne de inıan. s bn kadarla kalmaz. Oynn içinde ovnn vardır. AntiIIIk davranıslarla klrletllen devlette ikinel basamak olarak devrim Tikıcılıjhna jceçilmigtir. Tesil takkeler giydirilmis parmak kadar eocnklar gapka tiyenlere «aldırtılır. Knr'an knrsn talebesine adam dövdiirülüp «apka parçalattınbr. Devlete ait mflessesevl belirten levba arap alfabr«ivlp raıılır. Ve daha neler, neler .. Devleti idare edenlerin tek yapabfldlfi sev «anarsi»nin varlıginı ikrar ve din ve vicdan hfirriveti savunacnlntn vaottklannı tekrardır. Ama, anntmnj görönfirler ki, lâiklik olmazM nflrrivet de olmaz, din^ve vîedan hürriveti de olmaz. Hera de lâiklik AtatBrk'ten 6grendirimte Uiklik olacaktır. Devletin temel ilkesi olıui Uiklik olaeaktır. Atatflrb drrordn ki: «... devletlmizde hürriyet bl Antilâik dolanlar eriat ovunbazlıSı ve din berirganlıfı ki«i<!p eörüten bir maraz degildir. Cemaat hastahgıdır. Ba bakımdan sosyal varlık içinde ortava çıkar, bütün bönyeye sıçrar. Cnmhnriyet Pariâmentosnnda birinln cıkıp evlenmelerin mfiftü tarafından yapılmasını, Millî Devletin en Bnemli gelisme safhasını teşkil etmis olan Ser"iye ve evkâf vekâietinin kaldınlmam kannnnna ragmen «Din îşleri Bakanlıgı» knrnlmasını Istevebileeegini. bir baskagının devletin temt\ dayanagına aykın olarak fiilen rnevcut olan Knr'an knrslanna profesBrlerin de devamını kemali ciddiyetle ilerl sürebilecegini. Anayasa'mn yasakladıjfr siyasi partilerin knrulup da keyflnln Istedigini yapabileceğini aklınız alır mı? Devlet isinin, kamu yarannın gerektirdiçl resml çahgm» saatlerlni dlnsel istertora. «Brei ayarlayaeak kadar gemi azıya almıs davranı*a ne dersiniz Hastayı bayata baflayacak kanı esirffeyen, sa|lı£tn serektirdiği ifcneyi yavrnsnna vaptirmayıp onn ölürae itene in«an diyebilir mlsinit U, mflslfiman diyebile. sinis?. »al, sefil ve geri kalmış Insan toplnlnklarının yürek kanatan nasibidir. Tfirk toplomn öyle olmamalıdır. Türk toplnmnnnn karm babtı gayn miIH ve antilâik dfizenbaslıklann knrbant oluşadnr. Atatürk devrimleri temeline bina olanmns Türkiye'yi yok etnıenin yoln Cnmhuriyet'in «milli» karakterinl tahriptir. Bütün çabalar bu yönde. «Millî»yi eritmek Için serlat uzerinde pey sürülfiyor. Din dive adlandınlan irtica İçine vnvarlanan memleket eocafnna gereekte s&flî çıkarlann oyancajtı yapılmıs nydnrma martavallar ynttnrnlnyor. Bn çeşit sahte bir kategoriye din imiscesine inandınlan kisi «milli» olaru deier saymaktan nzaklagıyor. SözBm ona «dinsel» diye nitelendirilen $ey bStün 6teki degerlert yntan bir ejder olmakta. tşte Atatürk devrlmleTİni yıkma rabasi bn dlnden geHyor. tlericillge karsı açıimı» «cihâdnn bir kısıtn ySneticiieri «din adamları» denflenler arasındadır. Bnnlar ieinde müftü, müezzin. imam. vSi». kayyura. din «KTeticisi ya da Divanet lsleri Baskanlıgı örriitü mensabn olanlar vardır. Büvük «müeadeleMiin yönetildigi ve yürütüldügti merkezler tapınaklardır. Sava* plânlan bnralarda nygulanmava aktanlır. Hedef gençliktir. önemll olan eençlerl bSlmektir. Gençleri benöz akıloı düsünme abskanlıgını kazanmazdan Snee «şartiamak» gereklidir. GŞitim g8rmftf genci nynstnrmalan kaabil degildlr. Ltkin, ikl düsman grnp gençlik yaratmak dâvayı «imdilik halledecektlr. Zaten, fltne adamı kendinden sonrasını dögflnmrz. Gençlerin karsı karsıya getirilfp birbirine girınesl maksada yeter. Böyleee. «Cnmhorlyet» In anl «ahipleri ve güvendiklert ara«ına nifak ktmdagı soknlmnstnr. Bnçün Türkiye'dekl tslfim mSbetlerinin pek cojhlnda dindann vflreginde Tannyı yasatıp yflceltmek ülkfigfl tazelenecek yerde. devletin belli bir dinln tabakkümfl altına soknlmam amacı telkin olannyor. batıl inanıs, dinsel kln, taassnp, H nrâfe. eahalet, körfl kSrfine düşmanlik, yok Sonuc ^T^flrk »niavısinda Uiklile karm olan • * • mürtecidir. Peviete din verme^e kalkısan mflrteridlr. Dini snkaklarda süründüren mfirteeldir. îierici »Tmavan. dalma daba lyiye, daha ırüsele. daha venive vücelemeyen mürtecidir. Siyast İktidar «ahiplenne Bgütlerim: Madem ki, mibette telkin altmda tntnlan insanlannız var. O balde trlkini kaliteler.dirinls. Mabetten Insanlıfı. insan haklannı. tıox;5rüyfl. millî devlpti. devrimleri ve ISİkllH 8»retrnek içln favdalanınız. ÇaSda» nvjarlık defrerlertnl orada »nlattınnız. Mâbrdi, irtleaın sıSinah olmaktan çıkannız. Dlnin sm> rl de bndnr. •TBrklve Cnmbnriyeti» mntlaka fWri )rldecektir. Nehlrler tersine akmaz. Sabahtan bir Bneeki ee'ceye dBnfiiemez. Lâfklik saygi rörmezse Devlet BTÜr. O zaraan. yeniden bir Türk Devleti yaratmak gereldr. Gereklr, ams Atatnrk'fl ara kl bnls«ın!« t Şeriatçıda oynn eok. Lâiklifta kütlelerce nenimsenmemiş oldnjhına, onnn lcin ondan vazreçilmesl ferektl|inl ortaya aUr. Hiç, kfltlenin benimsedigi ve benimsemedlgi devlet temel ilkesi olnr mnî Temel ilkeye sayfi gSstermeyen, devletten degildir. Devletin vatandası olarak yaşayabilmenln sartı. temel İlkeye nymaktadır. Mesele, Tflrkiye devleti nin lâiklik İlkesi olmaksızın mevcnt olamayacajhdır. Çünkü, lâiklik belli bir devlet hayatı biçiminin yasanmasi knralıdır. Din adamı yetistirmek sevdasmdan vas jrçmeli. Bunda l?r^r, imtiyazlı bir sinıf yıt ratır. Dikkat olnnsnn kl, her nerede d"emokrasi yokedilmek ya da knmlman önlenmek isteniyor*A orada bol din adamı yetistirürae•i yolnna gidilir. tslam'm aynı zamanda devletle aym »ev oldngv çagda ilkel bir detnok S ON Anayasa Mahkemesi İs Kannnnnn iptal edin«e, Kannnnn Anayasa yönünden eksiklikleri tamamlansın vey» yeni kannn hazırlansın diye altı aylık bir süre geçti, fakat bnkumet bu aüre içinde 26ların dize getirilmesi. yenl seçim tehdidi. AJ?. Kongresinin mizanseni gibi çok daha baska ve önemii (!) hjlerle meşenl oldnğn için vakit bnlnp bn kannnn Meelise getiremedi. Tabiî bnnnn «onncn olarak is hayatımı» ne yapacağını bilmez hale geldi. Hükumet otobflsü kaçırmış oldn. Şimdi dili bir kans dısarda, altı av süren dalgaeılıiın yaratacağı tepkilerden knrtulmak Için debelenecektir. Tuhaf şey bn hiikumetin kaderi. hep kaçırdıgı otobüslenn »rkasmdan nefes nefese kosmaktan açılmı;. Ihtiyar, zavallı kadınlar olnr, otobusün pesine düşerler. otobösü tam yakalıyaeakları sırada kapılar vüzlerine kapanır. Şoför çapkın ve zalina bîr bakışla kadmın sokak ortasınd» sinirlenip söylendiginl aynasından seyreder. Bizim hülcumet de bn ihtiyar kadına ben«iyor. Komşn evinde çan çan etmekten vaklt bolamayıp. evindekl ası atese zamanmda koyamayıne», ne yspsın? Koca korknsn da var.. Otobüse yetişmek istiyor ama, Bnflne arkasına bakmadıfı için yanlıs bir arabaya atlıyor Te hiç bilmedigi bir istikameti rntnyor. Tani hükfimetin Tergi kannnlannı çıkartıp dünyada erasali çBrülmemis bir saskinlık İçinde çıkarttıgı bn kannnn tatbik edememesi gibi. Bn hükumet Personel Kannnnnn da çıkardı, fakat tatbik edemedi. Bn hükumet, liseden kac genein meznn oiacaginı bildi|i halde altı senedir universite davasına el snremedi. Bn hükumet, soförlerden nlgıtı yiyince, binek vergisini almaktan vazgeçti.. Bi« eminiz ki, demokrasivi eömmeden, «m Seelm Kanmmnn Te vatandası ablâksızlığa götüren, parlâmente mfiessesesinin dibini kazıyan Snseçimi de değistiremiyecek. Evet, bn hükumet, sanki hep olaylann arkasından kotmakla çörevli, başkalan model model neak yaparken bizira elimizdeki jetlerln yedek parçalannı kendimizin vapmamız gerektigl sözü hâlâ havada sallamyor. Elo&la 400 kişilik nçaklarla Atlantiği, SO0 bin tonlnk tankerlerle Ümit Bnrnnnn asarken. bizim Deniz Yollan'mız zarar ediyor. Sayın Basbakanın, kolera karsı«ında sB.vlediğl «ribi «Tskdirl ilâhi !» diyeceksiniz. Gerçekten de bep olavlann arkasından sürüklenen bir hükfimete nail olmak bir ilâhi takdirdir ki, sebebini Allahın bizi gerektiği kadar irsad ile teçhiz etmemis olmasında aramak lâzımdır. Hep beraber vergi kaçakçısına hücnm ederiz. Sonra da sanki verği borçlannı affetme yetkisi varmıs gibi vergi kannnlarını tatbikte Sciz kaldığımız bir hengimede spor knlüplerinin vergl borçlannı sileriz. Tıpkı her flç be» yılda bir g«nel af ilân ederek, eskiyalıgı, cinayetleri. kan dâvalannı tesvik ettigimiz gibi. Evet, tnbaf bir hükumetimiz var.. Bekler bekler, herkes devalüasyon olacaSını dnyar. tedbirlerini alır» O, verdigi karan inkâr eder, sonnnda da bir gün devalflasvona gidince, herkeı=in tedbir almasından bas alamıyarak kendisi bizzat tedbirlerini alamadıŞı için vine dili bir kans dısarda maratonen Mehmet gibi yükselen dolann pesinde kosar Bn sanki hüknmet değil, askrrî kıt'alann arkasından giden saka teskilStıdır. Evvelâ olavlan seyreder, sonra da ne vapayım? dive saskın saskın yüzümüze bakar. Ama, yeni bir seçim olsa, iş kannnlan tptal edilen isçiden, IflShı kesilen soförden ylne de ov alır defcîl nri? Alır. Tüzde yüz alır. Neden? Allahın bikmetl !„ Allahın hikmet! ayın Nadir Nadl iki olayı yanyana koymuş. tşletme vergisinin nasıl uypulanacağı ve süresiz crtelendiği aynı çün duyuruluyor, bir de 1500 delegenin katıldığı siyasal iktidann Kurultayında 1700 oy knllanılnuş. Ve yazar haklı olarak: «Gerçek de mokraside olsa hükumeti istifaya zorlayacak olan bu iki olay bizim eöstermelik demokrasimizde uzerinde durmağa değmez, hem de umuru âdiyeden saydıp peçildi» diye eklivor. S nmınnı ı KİMİ kandıracaklar mıs blr sanstir beyetl Kursagım ı a kıstınverdl umudumuzu. Başka türlüsüntl yapamazdı da. Bu gidiş nere? Çünkü «Memleketin 41! menfaa dünya uluslan lctndekl duatlerine» rarar verici nitelikteyrumumuz? Amerika'nın vedi onlarca. Oysa öyle miydl? değinde bu gidı» nere? Yer Memleket çıfearlanna zarar mı altı, yerüstü doğal kaynaklarıverlyordu? Hayır. Emekçinln çlmız el oğluna peşkeş çekilmiş. leslnl dillendlrlyordu o. GÖster. Bunca haik çocuğunun kanıyla Parlâmenterler, zamh ve pe meye çalısryordu gönniyenlere osulanarak bağımsızhgına ulaşnu. Bir lo)cma ekmeŞtn nasıl ka mış Ulkemizde bu üsler. bu te Sİn olarak aldıklan maaslannın zanıldığıro emeglnden başka blr kaynağı Türk miUetinin saçı sıster ne oluyor? Reliri olmıyan bir Mtlenin yabitmedik öksöz ve vetimlerinin Bütün bunların listüne listlıiic hakkı olduğuna elbette billrler, kedınin pislitıni sakladığı gıbı, çaJnjrun dillydl o. Ama Mr «ana matralr ve alay konusu olsun pisliklerini örtmeye çabalıyormezan» gibi sövgü savuramıyorlar. Kırk yürn başı Rörülebilediye baskanhk «eçimlerinde oydu onlara. Onlan kUçük görmUcek bir flim çeviren yerll sinelannı Meclis dlsında Olan Celâl yordu. MUSTAFA KEMALIn yemacılanmız, sanstir duvarına Bayar'a, yurdumuzdan milyonlanl nesH ellerine tesüra ettigi ögçarpıyor. tmam efendilerin göretmene sövgil yokttı onda bir n kaçıran Ermeni Şelefyan ve rüşüne basvurarak UMUT lübilmem kimlere verenler seç«ANA MEZARI» gibi mıni yasaklıvorlar menlerine hesap vermelidirler. öyle olamazdı da olsaydı yasaklBnmazdı. Benzerlerinin tllSONUÇ tste bSyle adamını lyi tanıyıp retUmesine calıçılırdı. seçemiyen vatandaslann, yannu adamlar neyt, tdmden sakki seçimlerde de aldanmıs olalıyoriar? KimJ kandıracakSONUÇ ca2ına $üphe voktur Dyanık ollar? Kendilerini bile kandımayan vatandaslanmu artık ramadıklan korkulannı gidereâifc blr ülkede Diyanet lsleri cek sandıklan Kürilltülerinden uvanmalıdırlar. bellt. Dalresinin verdiği tetvalarla Yalnız gurası iyl billnmesi e«Bn zlndrler tanlacaktır. Bu ışler yapılmaya baslanmışsa. rektir kl. Türk vatandası §akaTindrleri söküp atmarmı yolunu devrimd düsünüse bukagı vurusayın H. V. Velidedeoglu'nun teya, alaya eelemez Clddiyetten, lup ümmetçiliğe yetld verilmişlevizyonda sansüre ugrayan sözse, söylemek ve söylenmek bovatsnl. mflli v» kutsal vazife lerinde buluyoruz: «DEVRÎMCİ sunadır. Devrlmci dOşflnOs buduyçulannıîan mahrum olanlaLER BtRLESMELlDİR.. kagıyı kınp egemen olmadıkça. ra, zamanı celince dersinl vereaydm zümre alt tabaka Ue araYaşar ATAMAN cektir elbette... sında bulunarj her türlfl azaklıgı yok edip onunla lçM dıslı ftmer TALÇTN olmadıkça boşunaâır tüm ugraEsentepe • tzmir şılar. haktan, bukuktaa söz açılıyor o zsman. HER SALI HÂDtSE OLAN MBIM1 DEVRİMCİLERİN İKTİDAR SORUHLARI ŞEKERBANK'TA DÖNEN DOLAPLAR Cumhuriyet 11377 DEVRİM: Adakale Sok. 28/4 Yeni^ebir ANKARA DEVRİMCİLERİN BEKLEDIKLERÎ ÖNEMLİ BİR İNCELEME: Y Sadece bunlar olsa keşkL üzağa gitmenln ne gereği var. «Dervişler gibi bir sepetln etrafmda duran» senatörlerimize tmrenlp, cuşa gelerek dönmege başlayan, Personel Yasasuun getirdJMerlol peşln almıs mllletvekllleriınlre ne detnellî «Kırk yıl Bnoe Cnmhnriyet» te okuduğumuz sayın Yunus Nadl halk sağlıgı sorununu, erken ölUmlertn çokluğunu dile getiriyor. Bundan kırk yıl sonraki koleraya «Takdir1 İlâhi» dlyen Başbakana ne detneli? Başbaksnma nazire olsun diye Saglık Bakanı: «TUrMye'do mikropsus su yoktur» diyor TB gene de basanlı (I) T t a ü r O T V ı V görevinl stirdürüvor emlrcido Cumhurlyetln 41. yılmda tmam HatiplUer din devleti isüyorlar, Cumhuriyet Meydanmda gösteriler yapıyorlar. Tman olmuyor. Bu gösterlle re tmrmyanlara, Menemen olayla nnda Atatürk tarsfmdan îçislerl Bakamna verflen keste emri duyurmakta bilraem fayda var mıdır: «MenemenJ TDrklye cofrarVasmdan silecefcsin!» nun, lşçl, kSylü ve emekll rnemur v« küçük emafının yasam durumlanndan haberleri olmayan baa parlfimenterlerimiz E.MJVI.'nde devlet v« millet işlerinl sakayla, matrakla geçlştirmeye çalışmaktadırlar. Bu çeşit çalışmalar cidden esef veriddir. «Güleriz aglanacak halimize». TEŞEKKUR Rahatsızlığımın tedavisi icin gerekli ameliyatı büyük bir ihtimam VP başarıyla yaparak beni yeniden sıhhatime kavuşturan de^erli tıp adamı Sayın Prof Dr. SÜLEYMAN DÎRVANA'ya ve amelîyatım sırasında kendisine yardımcı olan Asiatanları Doktor Nihat GÜRKAN'a Doktor Erol TÜRKMEN'e Narkozitör Dr. A2mi KDCOĞLP'na Rahatsızlığırn süresinoe yattı£ım TEŞVİKlYE SAĞLIK EVÎ'nin müşfik müdürü Dr. Osman ÜÇER'e Kliııik doktorlan Dr. Yüksel ZORLUTUNA'ya Dr. Moşe KAZADO'ya Dr. Cenıal TUFA2i'a Baş Hemşire Sevgi EYOL'a ve bütün personele içten teşekkürlerimi sunanm. N. İZİDOR BARUH B I D Yazık olnyor Cumhunyeı ıi?81' Türk miUetine Kasım 1970 günönden berl senatBr ve milletvekilleTİnin boş çalıçroalan millî sorumluluklanyla bağdasmıyor «anınz. Hele baskanhk teçimlerl sırastnda dddiyetten aynlan ban pariftmenterlerin oylsrm liflbaH bir sekilde ktıllanmalan •vıpTann en büyügu degll mldir? Milletinden binbir dalavereyle. aldatmayla topladıgı ktrtsal o y lanm geHşlgflıel ve ISflbaH Wr sekilde bosa harcamakla mffletlne ihanet degil mlSıt Memîeket yoksuHnk, faHrlfk vo yangm gjbi saran hayat pahs lüıjı 11* MTftfan Türk memuru «Umub ve lâik ulkade hoca sansuru orocu bir ugrasnun sommda (terçegin dlll bir yaprt kondu ortaya. Gerçegln dül acırlır. AcıU konusur hep. Gerçeğin dili ve acıü komışan «ümut» tu. Adanada btr senlik düzenlendl. Blrtnci oldu «TJMüT». Hep «nnnıt» gibi umutluydtık ya nnlara dognı. KesTce olmasayd*. Gerçelt ve <5»§er yargılannın ne 4wn°lr olduğunn Mahmnt GÜRBÜZ Mnt Mersin DOKTOB ç • OperatBr öroloe Ooktet D ok t o r Siireyya ATAMAL SmselvUer O • I T A K S1 M T«l t U O 41 Mustafa öıdiler Randevu ahnmssı rlea oh> nur. LsleH Meslhpasa Cad. No. 12 • Tel! 2Ttt40 AKSARAY DahlUye ftlMan yana ögretmene kayıIrjror, raaddî olanaksızhklar e kıvıandınlıyor. Haklı fiğretmen boyicotuna katılanlar» ÖSTetmene hlcblr sey vermeyen sogufe eller cezalar yağdınjor. Onlara kokusnnısluMannı haykı ran tyannın TUrkive'stal kuracak otanı ylglt gençlerlmizl mey danlsrda vuran fcatffler buhmmuyor. tşçiler hak Utedi dlyo lsyancı Bayılıyor. Halk krrrtulus savaçı verJr''3n cepheden kaçıp toprak edinen, daha sonralan fcöy topraklannı bile Rasbeden agâlann topragına gerçek sahîbi köyüiler el koyunca lşgalei sayılıyor. Va«ai«»»ı«n tiızüileıden. HI I VEFAT Tarsuslu merbum Ahmet Beyin ve merhume Fatma Hammın otuDan. Vali Vefa Poyraz'ın enl^tesJ Em. Topçu Albaylanndan Tarık Z. Kırbakan DERÎ SAÇ f« ZÜHKEVİ HartalıMan MBtehaMHB tsUkltl Cad. Parmakkkpı N« «8 TEL! 44 10 » Y Halil özsoy Dahmy« Mfll Tmkalm Sıraschrflar Cd. Telefon: 44BBM KÖTDrcra SENEL DOKTOB vefat etmiştir Merhumun cenazesi 17 Kasım 1970 Sah gunO ögle namazını mutealdp Şişli Camünden kaldınlarak Zindrlikuyn kabrlstanındakl ebedî Istikarargâhına tevdl olunacaktır. Tanrıdan rahmet ve magtıret dflerizAtLESt Cumburiyet 10380