Catalog

CUMARTESİ GEGESİ PAZAR SABAHI ALAN SİLIJTOE Kendisi de işçi olan Al*n SiBfto* güniimüzün sanayie dayanan refah toplumunda bir işçinin nasıl dövüştüğünü, nasıl seviştiğini, nasıl eğlendiğini, sevgilerini, umutlannı, hayal fcınkJıklannı, derin bir gözlem gücü Ile anlatıyor BÜTÜN KİTAPÇILARDA Ağaoflu Yayınevi: Ankara C a i 37/7 (Vilâyet Karşıa) İstanbul umhuriyet 42. yıt soyı 14973 KUKUCUSU YUNUS N&Dİ Telgraf va mektup adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta Kutustı: İstanbul No. 246 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2 3 4 2 9 6 22 42 » 7 22 42 88 22 42 89 TÜ\k '.Türk, Ağzının tâdını bilir! yemekleri ne kadar lczzetli i iirmesi de o kadar hüner isteı MUHİTTİN YEĞENİN LTUBKA ve ALAFRANGA L Cilt: II. Cilt: ^ ÖĞRETİMİ Nefis ciltli 30 lira. A L A F B A N G \ TATLI, PASTA ÖĞRETİMİ ALATURKA.VATLI, KOMPOSTO, REÇELLER, SOĞUK \EMEKER, MEZELER, SALATALAB, SOFRA TANZİMİ ve ADÂBI Cummtesi 9 Nisan 1966 Bir arada, nefis ciltli 35 lira. İNKILÂP va AKA KİTABEVLERİ İzmir'deki Atatürk heykeline balta ile tecavüz edildi 14 GENÇ NEZ ARET ALTINA ALINDI aaanlarımız ötedcnberi tkomünizmi yasaklamıştır. Yurdnmuzd» işçi diktaItörlüğünü kurm»k, j» d» l«çi diktetörlüğü fikrini halk» asılamak amacı uğruna çaba harcayanUr ınç işlemiş olnrlar. Bunlan izlemek. yakalamak ve adalete teslim etmek, işbaçındaki hükumetin görevidir. Bu dnrnm karşısında birtakım gerici derneklerle gaıetelerin komüniım tehlikesini öne siirerek kopardıklan gürültüye ne dersiniz? Komflniun tehlikesi wn zamanlarda pek artmış da A.P. hükumeti bnnu kayıtsıı bakışlarla nıaktan seyre mi dalmıstır? Bu takdirde bücnra ve tenkidlerin daha liyade mnhalefet eephesinden gelmeıi, her şeyden önee de hükumeti nyarma amacını gütmesi gerekirdi. Oysa «komüniım tehlikesi. «loganına yapışarak cezbe halinde oraya bnraya saldıran dernek ve gazetelerin hiçbiri mnhalefete mensnp degildir. Bnnlann çoğn A.P.'nin koruduğu ve desteklediği müesseselerdir. Her fırsatta hükumete alkış tntmsyı, onon »ttıfı ve ataea$i her adıma ayak nydnnnayı bnnlar önceden kabullenmişlerdir. Zaten komüniım konnsunda izledikleri yol da hükumete sıginıp mnhalefete yüklenmek stratejisine dayanmaktadır. Su halde ba ntratejiyi nygnlan u alanına koyan da iktidar hflkumetinin kendisi olmak gerekir. Tâni iktidar demek istiyor ki : « Ey millet görüyorsnn ys, yurdnmuzda komünistler azdı, tehlike gittikçe büyüyor. Tfirürlükteki kanunlarla durnmu kurtarmak imkânsız. Yeni tedbirler mlmak zornndayız !» Besleme dernek ve dergilerle kopanlan gürültü ile de alınacak tedbirlerin antidemokratik karakteri milletten gizlenebileceği umnlmaktadır. Çekinmeden sSyleyelim, uygnlanan stratejinin ana hedefi 27 Mayıs'ın bütün getirdiklerini silip süpürecek bir nitelik göstermektedir. İlkin din sömürücülügü yaparak politikada gücleneceksin, sonra komünizmle savaş parolası altında düşünce özgürlüğünü ortadan kaldıracak, muhalefeti sindireceksin. Seçim Kanunnnu değiştirebilirsen parlâmentoda yeter çoğnnluğn ele geçirebilir, 27 Mayıs Anayasasını da knşa benzetebilirsin. Ondan sonra gel keyfitn gel ! Bizce asıl tehlike, komünizmden ziyade, iktidarın 1961 yılındanberi benimsemiş göründügü ve adım adım nygulamaya çalıstığı bn genel stratejinin arkasındaki zihniyette aranmalıdır. Zira 27 Mayıs'ın getirdiğini yok etmek, çagımız iç ve dış politika kosulları açısından, Türkiyeyi elli yıl geriye, hemen hemen 1919'nn felâketli devrine geri itrr.ek demektir. 1950 ile 1960 arasında boy gösteren ve Atatürk devrimlerini delik desik ederek yurdumuzu nerede ise bir yarı sömürge haline getiren hırçın ve akılsız idareden biz 27 mayıs sabahı kurtuiduğumuz zaman, korkunç bir rüyadan nyanmamn sevinci içinde, o günlerin bir daha geri gelemiyeceğine, gelmesi imkânı bulunmadığına inanıyordnk. Milletçe geri kalmıshgımızın nedenleri üzerinde özgür tartışmalar baslamıştı. Bir zaman tabu olan kavramlar rahatça ele alınıyor, tartışılıyordn. Ne var ki, böyle bir ortamda hükumet edebilmek, her şeyden önce gözle görülür, elle tntulur basanlar sağlamaya ba|h idi. Bütün gücünü din sömürücülüğünden alan, bütün umudunn eski devri înya etmeye bağlayan bir politika ekibi böylesine aydınlık bir ortamda nznn süre tatnnamazdı. Nitekim iktidara gelir gelmez, hattâ iktidara bile gelmeden önce bu ekip, iktidarda tntnnabilmesi için gerekli kosulları hazırlamaga başladi. O, bunlan gerçeklestirmek ngrnna didindikçe memleket işleri yüzüstü kalmakta, memleket işleri sahipsiz kaldıkca oolitika at Gençler Eminönünde polislerle münakaşa ederlerken T.M.T.F. nin gece şehrimizde yaptığı protesto yürüyüşüne polis mâni oldu Kısır Çember ERTUMÖCAL Izmirde Atatürk anıtına yapılan tecavüzü protesto etmek amaciyla TMTF yöneticilerinin dün akşam düzenledikleri yürüyüş sı rasında Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerine aykırı hareket ettikleri gerekçesiyle 14 öğrenci nezaret altına alınmıştır. tZMİR (Özel) ^ umhuriyet Meydanındaki A^ t a t ü r k heykelmı dün sabah balta ile yıkmaya çalışan Ahmet Ali Gezgin adında 55 yaşlarında bir şahıs, kendisını, lınç etmek isteyen halkın elinden zor kurtarmıstır. Cumaovasının Gümüidür köyünden İzmire gelen ve doğruca Cumhuriyet Meydanına gıden Ahmet Ali, önce heykelin kaidesınde ıkı rekât namaz kılmış daha sonra yanında bulunan oğlun dan aldığı balta ıle heykelin ayak kısımlarma vurmaya başlamıştır. Bu esnada, oradakl noktada nöbet tutan bekçı Mehmet Sünbül ve halk, kendisinı aşağı ınmeye dâvet etmiştir önce etrafındakilere «Yaklaşmayın sizi taş yapanm» diyen mütecavız, daha sonra kalabalık tarafından yakalanmış ve gelen polisler tarafından lınç edilmekten güçlük le kurtanlarak Pasaporttaki Beşinci Şubeye getirılmiştir. Aybarfın dokunulfnazlığı kaldırılmak istendı TİP Genel Başkanı, Ceza Kanununun 312. maddesine muhalefetten sanık ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Q aşbakanlığın Millet Meclısı~ ne yazdığı bır tezkere ı!e TtP Genel Başkanı tstanbul Mil letvekılı Mehmet Ali Aybarın dokunulmazlığının kaldırılması istenmiştir. Bu konuda Başbakanlık tezkeresi ile ilişık dosya Millet Mec lisi Adalet ve Anayasa Komisyonuna havale edilmıştır Başbakanlığın tezkeresinde (TİP Radyo Konuşmalan, Ynrd Sornnları ve Çözüm Yoln) baslıgı altında neşredilen kitaba sonradan eklediği dört sayfalık önsöı yazısı ile cemiyetin muhtelif sınıflarım nmnmun emnive ti için tehlikeli ınrette kin ve sdavetc tahrik etmek mretiyle Türk CesB Kannnnnan 812. inei Maddesine mnhaleretten sanık» Aybann dokannlmazlıÇımn kaldınlması istenmektedir. Sabahd kadar nöbet TMTF yoneticileri Taksimdeki Atatürk Anıtının etrafında sabaha kadar nöbet tutmak ve çelenk koymak, üzere karar almış, bunu mensuplanna duyurmuştur. Saat 21 sıralannda Sıte ve diğer yurtlardan çıkan oğrencıler ğruplar halinde Cağaloğluna doğru gelmişler, Vilâyet yolunu tâkıben Sirkeciye inmişlerdir. Burada polis topluluğun dağılmasını, izin alınmadığı için boyle bir yürüyüşün yapılamıyacağını gençlere bildirmiştir. Sayılan 400500 civarmda olan gençler, ellerinde Türk bayraklan, dövizler ve anıta bırakacaklan çelenk olduğu halde Emınönü meydanına gelmişler, fakat Köprünün Eminönü tarafı polis arabaları, cipler ve polisler tarafından tutuldugu için daha ileri geçemamiflerdir. Saat 22.30 sıralannda polisler gençlere dağılmalan için ikazda bulunmuşlar, bu arada bir genç, arkadaşlanna hitaben konuşmuş ve toplu olarak aksime gıdip gitmerae konusunda arkadaşlanmn karar vermesinl istemiştir. Gençler hep bir ağızdan «gidecefiz» deyince topluluk polislerin bulunduğu yere daha yaklaşmış ve barıkattan obur tarafa geçmeğe teşebbüs etmiştir. Polislerin, gençlerin bu hareketine mâni olmaları ve dağıtmaya kalkışmaları üzerine gençler hep bir ağızdan «Atatürk izindeyiz>, «Taksime gideceğiz, çelenk koyacağıza, «Atamızı bekleyeceğiz» diye bağırarak Yeni Caminin kapısının önüne çekilmişlerdir. Polislerle gençlerin karşıhkh itişmeleri sırasında konuşmayı yapan gencin ve bayrak taşıyan bir diğeri ile birlikte iki gencin polislerin arabasına alındığı görülmüştür. Emir aidım I ktısadl Ticari llimler Akademısı öğrencılerınden kalabalık bir grupun oraya doğru yürumekte olduğunun öğrenilmesi üzerine eli baltah tanık, Emniyet Birincı Şubeye nakledilmiştir. Burada verdığı ifadesinde Antaet Ali «Atatfrrfctrtmnımam. Yal nız dü?manı kovduğunu duy* dum. Ama Saidı Nursi'yi iyi tamnm» demış ve şöyle konuşmuştur: «Atatürk, eski barfleri kaldırdı. Halk Peygamberin tzin de değil, Atatfirk'ün izinde yürüyor. Rüyamda Allah'ı gördüm. Heykeli yıkmamı istedi. Gördügüm ys şeytandı, ya melek. Ya nrgan kazandım, ya yorgan. tda ma kadar kanım helâl olsnn, Ben Allahım'dan emir aldım. Emrl yerine getirdim.» " Gideceğlz „«*•'* Taksiındeki Atatürk Anıtına çelenk koynp öniinde mejalelerle nbbet bekleyen gen(ler (Fotoğraf: SELÂHATTÎN GİZ) Dış yordımdaki değişiklik TUrkiyeye MP iki il için etki yapacak itirazda bulundu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Bırleşik Amerikanın dış yardım politikasında değişiklik yaparak bundan böyle özellikle tarım, eğitim ve sağlık alanlarına yardım yapmayı kararlaştırmış olmasının Türk ekonomısinde ve hazırlanmakta olan ıkinci beş yıllık plânda tesirler meydana getıreceği belırtılmektedır. Plânın dış finansman ihtiyacım sağlıyan Konsorsiyum'un en onemli üyesi olan Birleşik Amerikanın dış yardım politikasında yaptıgı değişiklik muhtemelen ha zırlanmakta olan plânda bazı nok talara daha fazla ağırlık verilmesi sonuounu doğuracaktır. AİD dış yardım programlama başkanı Prof. Ranis'in gelişi ve Türkiyede yaptığı temaslar daha çok Ameri kanın dış yardım politikasındaki değişiklikle ügili olmuştur. AP'ye Senato seçimiyle ifgili müracaatlar çoğaldı Cihat Boban öte yandan CHP Mılletvekili Cihat Baban'ın dokunulmazlığımn kaldınlması istenmiştir. Bu konuda Başbakanlığın Meclıs Başkanlığına vazdığı tezkerede, Baban'ın Ulus Ga^etesınde 14 Mart 1966 tarihinde (Bavlar Aklınızı mı Kaçırdımz) Vdzısı ıle hükumetin mânevî şahsıyetıne neşren hakaretten sanık olduğu bildirilmektedir. I ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) I "Oiur mu, böyle oiur mu . , Yeni Carni kapısının merdivenlerine biriken gençler burada «Olur mu böyle olur mn? Kardeş kardeşi vurur mu?» marşını söylemeğe başlamışlardır. Bu arada olay yerine Emniyet Müdürü Haydar Özkın ile. Hazır Kmvet ekipleri gelmiştir. Özkın, gençleri yatıştırıcı bir konuşma yapmış, dağılmalarını istemiş, aralarından seçecekleri üç kişilik bir grupun Taksime çeleng götürebileceklerini söylemiştir. Buna karşılık gençler, arkadaşlarıntn polisler tarafından hırpalandığını, götürüldüğünü, bayraklarmm elinden alınıp yırtüdığını belirtmişlerdir. Bu sırada Öcal Okan adlı ögrenci arkadaşlanna hitaben heyecanlı bir konuşma yapmıştır. Gençler, Emniyet Müdürünün, konuşan arkadaşlarının tutuhnasını emrettiğini göriince, bağırmaga ve polisleri protesto etmeğe başlamışlardır. Bu arada öcal Okan ile birkaç genç dahq polisler tarafından götürülmüştür. M.P. Genel Sekreteri Ismail Hakkı Akdoğan dün parti merkezinde yaptığı basın toplantısında Yüksek Seçıra Kurulunun kısmi Senato seçımlerinde milli bakiye oyların hesaplanması ile ilgili karanna itiraz ettiklerini açıklamıştır. Akdoğan açıklamasında, Yüksek Seçım Kurulunun türlü sebeplerle birer Senato üyeliği boşalan ve (B) grupu dışmda kalan İstanbul ve Maraş illerınde elde edilecek bakiye oyların merkezde toplanarak «milli bakiye oylar meyamnda hesaplanmasının hak ve adalete nygnn olamıyacağını» söylemış ve bu konunun ilk nazarda partılerin lehıne ımiş gibi görünmesine rağmen aleyhinde olduğunu ileri sürmüştür. Akdoğan bu konuda verdigi bir örnekte şunlan söylemistir: « 5 haziran 1966 tarihinde İstanbul'da yapdacak boşalan Cumhuriyet Senatosu üyeliği seçiminde bilfarz Adalet Partisi 300 bin, C. Halk Partisi 300 bin, Millet Partisi 100 bin, T. İşçi Partisi 30 bin, Yeni Türkiye Partisi 25 bin ve Cumhuriyetçi KBylü Mület Partisi 15 bin rey ahnış olsa, Y. Seçirn^ Kurulunun karanna göre Adalet Partisi aldığı 300 bin rey karsıiığında İstanbul'da boşalan bir Senato üyeliğini kazanacak ve milli bakiye hesabma bir tek rey dahi gönderemiyecektir. Diğer partilerin aldıklan reyler ise milli bakiye hesabına dahil edilecek ve aldıklan rey tniktannca istifade edeceklerdir. Meselâ C. Halk Partisinin aldığı 200 bin rey ve Millet Partisinin aldığı 100 bin rey milli bakiye hesabma alacak kaydolunacak ve neticede bu rey ler için C. Halk Partisine asgarî dört senatörlük ve MiDet Partisine asgarî iki senatörlük verilecektir. Gene diğer partiler de reyleri nispetinde istifade edecek lerdir. Şimdi 200 bin rey alan partinin 4 fiyelik, 100 bin rey alan partinin 2 üyelik, hattâ 15 bin rey alan diğer bir partinin bn reyJer sayesinde blr üyelik kazanmasına ragmen 300 bin rey alan bir partinin sadece 1 fiyelik kazanması hak ve adalete nygnn mndnr?» 5 Haziranda yapılacak kısml Senato seçimleri için AP ye müracaat eden aday adaylann sayısı bir hayli çoğalmifhr. Birçok illerde CHP ye henüz müracaat eden olmamıştır. ESKİŞEHİR Merhum Naci To ros'un yerine seçilen Ömer Ucuzal'm 5 haziranda seçilemediği takdirde senatörlüğünün sona ereceğine datr Yüksek Seçim Kurulu nun almıg olduğu karar, ilimizde 5a. 7, Sü, J d« « Yakup Demir meselesi için Moskovodon bilgi istendi Ankara (Cumhnrıyet Bürosu) «Yakup Demir meselesinin aydınlığa kavuşması ıçın, Dı«ışlen Bakanhğı, Moskova Buyuk Elçiliğımıze gerekli talımatı gondererek, olayın cereyan ttt'ğı «23. Komunist Kongresinin» tutanaklannı istemiştir. Bakanhğın bir yetkılısı, «aııcak zabıtların Ankaraya geli=;ınden v« incelenmesınden sonra, bu konuda bir sonuca varmaınn mümkün olacağını» söylemiştir. Oeğ'şen pon*ıko 5 kisilik heyet Saat 23.15 sıralannda Emniyet Müdürü gençlerle yine konuşmuş. dağılmalannı istemiştir. Emniyet Müdürü ile görüşen gençlerden bir grup aralanndan beş kişilik bir temsilci seçerek Taksim Anıtına çelenk götürme imkânını sağlamışlardır. Saat 24 e doğru dafılan gençlerden bir grup Hürriyet Meydanına gelmişler, Üniversite bahçesindekl Atatürk Anıtı önünde saygı dunısunda bulunmuslardır. Arkası Sa. 7, Sü. 8 de Yetkililerin de belirtüği üzere ötedenberi Amerikanın dış yar dım konusunda tercihleri karayoı •ları, barajlar, eğitim gibi alt yapı yatırımlanna yönehniştir. Sanayı tesisleri kurmak şeklinde üst va pı projelerine yardım etmekten Amerika ötedenberi kaçınmış bu lunmaktadır. Ancak Amerikanın dış yardıır. politikasmda yapılan son degişik lik, tanm konusunda olmuştur Şimdiye kadar Amerika tanm tto nusunda dış yardım politikasını kendi elinde brrikmiş tarımsal artık maddelerinl yardım almakta olan az gelişmiş Ulkelere vermek şeklinde düzenlemişti. Şimdi ise AİD Başkanı Beü'in Washington'da açıklandığı üzere Birleşik Amerika, gelişmekte olan ülkelerde tanm üretiminin arttırılmasına çalışacak ve özellikle bu alana yardım yapacaktır. Mr. Ball Amerikanm 1 Temmuz 1966 larihinde başlıyacak ve az gelişmis ülkelero yapacağı 2 milyaı 469 milyon dolarlık dış yardım programı içinde, şimdiye kadar tanma aynlmış tasmın üçte birden fazla arttınlarak 455 milyon dolara çıkanlacagını belirtmistir. Arkası Sa. 7, Sü. 3 de 19 turistik müesseseye Belediye «PJS» dedu Bahanhk «TEMİZv>U Marie Vincent M. VllSCENTtlS TÜRKtYEYE GİRMESİ YASAKLANDl anınmı? Fransız sarkıcısı MARİE VİNCENT'in memleketimize gelmek üzere yaptığı müracaat, İstanbul polisi tarafından reddedilmistir. Uzun süre şehrimizde kalan ve geo; kulüplerinde şantözlük yapan ün« Arkası Sa. 7, Sü. 6 da Cehrunizde yapılan incelemede, r «Turistik belge» adı altında calışan müesseselerin çoğunun, bu vasıflannı kaybettiği anlaşılmışbr. Artan şikâyetleri önlemek amacı ile müdürlerden kurul <Belediye kontrol ekibi» geçen hafta içinde 19 turistik müesseseyi kontrol etmiştir. Kontrolda, 19 müesse senin de, târife dışı ücret aldığı, temizlik korallanna riayet etmeyip pis oldnklan tesbit edilmij, ce za zabtı tutulmustur. Teftiş defterlerinl göstermiyen, zabıtlan imzalamıyan müessese sa hipleri, «Belediyeler turistik mnesseseleri kontrol edemez» karanna dayanarak itirazda bulunmnslardır. İtiraz üzerine Basın Yayın Turizm Bakanhğı uzmanlan, ba müesseselerde incelemede bulanmus, zabıtta gösterilen «suç nnsnt larmı görmedikleri> şeklinde rapor vermijlerdir. İzmirdeki; üzücü olayuı faili elindeki baltasıyla yakalandıktan sonra. Sehrimizdeki gençlik teşekkülleri dün yayınladıkları bildirilerde olayı şiddetle protesto et mişler ve gençliğin sabnnın taşmak üzere olduğunu hatırlatarak gerici çevrelere verüen tavizlerin sona erdiriLmesiai istemişlerdir. 470 sayfalık önergenin okünmasına devam edildi Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Millet Meclisinde dün, M.P nin verdiği 470 sayfalık gensoru öner gesinin okünmasına devam edilmiştir. Bundan önceki oturumlarda önergenin 270 inci sayfasma gelin mişti. Bu sayfadan itibaren dün okunmaya devam edilmiştir. Gensoru önergesi bilindiği gibi, haberleşme hürriyetinin kısıtlanmasiyle ilgili bulunmakta, bu arada, Yassıada Mahkemesi karar lannın tümünü ihtiva etmektedir. Bir ilk okul tahrip edildi DENtZLl Çivril ılçesmin Işıklı bucağında bır İlkokul dün gece üç kişi tarafından tahrip edilmistir. Okula giren Niyazı Iştklı, Mus tafa Çetin ve Şükrü Işıklı adlarındaki üç kişi, dersanelerde bulunan ders araçlannı ve sıralan tahrip etmişler pencerelerini kırmışlardır. T Bir Tehiri icra kararı daha verildi Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Sakaryada toplanan Türkiye Öğretmen Dernekleri Millî Federasyonunun 18. Kurultayında yaptığı bir konuşma sebebiyle Bakanlık •emrine alınan Yönetim Kurulu üyesi Kayseri nköğretim Müfettisi Hidayet Taştekin hakkmdaki karar Danıştayca durdurulnuıştur. Kurultayda yaptıgı konuşma sebebiyle Sakarya Savcılığınca hakkmda takibat yapılmış olan Taştekin için takipsizlik kararı verilmişti. Fakat Bakanhk bu karara rağmen kendisini Bakanhk emrine almıştı. Taş tekin bu karara Danıştav yolu ile itirsz etmi« ve roro'"»nin durdunılmasına dair ka.ar almıştır. Belediyenin uyarması Şikâyetler ve Bakanlık uzmanlarının raporu üzerine, Belediye Başkanlığı Basuı Yayın ve Turizm Bakanhğına bir yazı göndermiştir. Yazıda, Turizm Müessese le rinin murakabesi hakkmdaki tâli matname ile Belediye Zâbıtası tâli matnamesine göre, turistik müesseselerin kontrolünün devam ede ceği belirtilmekte, Bakanlık uzman laruıın Belediyeve yardımcı olmalan Istenmektedlr. ~ Sis vapur seferlerini aksattı îstanbul ve çevresıni sabahın erken saatlerinden itibaren bastîran kesif sis tabakası genelükle Deniz Yolları Şehir Hattı vapur seferlerinde aksamalara sebep olmuştur. NADİR NADİ Aıkası Sa. 7, Sü. 5 de