Catalog

ÎKÎ B CUMHUKİVET Ş 14 Ağustos 1964 mıııııımmıııımııiMiııi! ttitİııııiittiıııııtııtaıuıuıııunrmııımıuımnfiıııııınıınuınıınıııınııiHuııııuıııınııuuıııııuiKpıu Padişahlar ve kullar! Camhariyetın pek zarif Te sevimli uyeterinden EUI ttod nasıl da bir iş sardı başımıza, bakınız : Fatihin kabri »çıimaiı mı, açılmamaü mı? Fatih Sultan Mehmet zehirlenmis mi? Mnmyalanmı*. mı? Bazı tarihi kanıtlar, bilimsel şöpheler yar3t>yorlar. O baide bllim adamları, nzmanlar, mezan açıp incelemeler yapmalıdırlar. Fatib'in zebirlendiği anlaşılırsa, tarihin karanlık bir bölumüne aydınlık serpilecek. Çünkü Fatih, geri çevrelerin tahammül e£emediği kadar ileri düşüncelere sahip bir hükümdardı. Fattbjin Batıya yönelişi, o zamanın yobaz çevrelerinde büyük bir mnhslefetle karşılanmıştı, Eğer bn bilgileri destekliyecek bir tarib gerçeği ışıklanırsa, Türk toplumandaki Batılılaşma Çibalannın geçmişini daha iyi kavrıyacağız. Mesele her şeyden önce bir bilim meselesidir... degil mlf Hayır. Mesele basnumızda derhal bir «din meselesi» biçimlne gokvlmuştur. Bir yandan : Büyük Padişahın mezanna kimse bönnetsizlik cdemo1« diyenler .. Bir yandan : Islâmda mezar açmak »acak Şeriatın gösterdiği durmnlarda caizdir... diyenler. Bu gürültüler arasında çok saygıdeğer dostumuz Elif Naci gözlüklerinin camları arkasında ışıldayan gösleriyle, sanki : hte dostlarım, diyor, 1964 yılında fikir dünyamızın haiini sizlere göstermek için bu teklifi ortaya attım.. Fatih'in mezan açılmalı mı, açılmamalı mı? O bir ayrı feona. letkili bilim kurulları ne derlerse o olur. Ancak bu sorular çevresinde açılan tartışmanın ortaya koyduğn gerçek, daha önemlidir ; Bugün Türkiyede fikir alanını doldaran kalemler datu» da dünya olaylannı Seriatçı kafasiyle mi deferlendiriyorlar? Buna bayır demek zordur. Yazdanlar, çizilenler ortada!.. Şeriata başvuranlar, aynı zamanda halkın duyçulanra istismar etmek istiyorlar. Diyorlar ki: Büyük Türk ve Osmanlı Padişahının mezaruu kimse açamaz; böyle bir saygısızlığa kimse cür'et edemez. Bu sözler hangi ülkede söylenmektedir? Her gün adlî tabbın vatandaş mezarlaruıı açtığı bir ülkede .. Her gün vatandaş ceseV lerinin otopsi masalanna yatınlıp lif lif biçildiği bir ülkede. Bir adi ciıtayetin meydana çıkması için yapılıyor bunlar... Bir tauibf cinayetin meydana çıkması için yapılamaz mı? SuJtan Mehmet müslüman da, şn ber gün mezannı açtağnmg mfislümanlar gâvur mu? Haaa Fatih büyük adam. o padişah, o tarihi bir şahsiyet. Ama ötekiler kim? Hiç Onlar alelâde kişfler, kullar, uşaklar Sultana sultan muamelesi, fcullara sürüngen nmamelesi? Sonra da bu (ruliuk felsefesi boyundurnğundaki kafayla insanlann eşitüği. özgürlüğü ve demokrasi üstüne nutuklar düzeriz. İnsan insan olmakla bir değer kazanır. Eğer mezarlan açmak saygısızlıksa Saltan Mehmetin mezaruu açmak da saygısızlık, Mehmetçik'in mezarıni açmak da . Ama Yirminci Yüzyıl insanı düşunüyor ki gerçek saygısı herşeyden üstündur. Ve gerçeh saygısma duyulan saygı insana duyulan saygıdır. Gerçekleri aydınlatmah için, gerekiyorsa mezar açüır. Bo mezar ister Padişah mezan olsun ister en rütbesizin mezan olsun... Sağlığıada yobaz dü?ünceye karşı çıkmı» büyük Fatlb şfand! dirilse, gene yobaz düşüneeye karşı çıkardı. En basit mesetelere bile kanşan yobaz mantı*ı Türklü^ün baş döçmanıdır. Bunn köV lerivle birlikte devirmeden de «Çağdaş medeniyet düzeyine» erişmek imkânsızdır. İ Ekonomik Konular | Londra Mektubu Hi^unııııiflitmrmımunHrmımıııınıınınııııımfnHuııırııııııtHtfHimııııııııııtıuııııuııımçıiD • ŞehrimizdekJ umSt satıcılannm düzene sottulması için Belediye Ue ^:«çi fınn sahipleri arasında yapı.^örüsmgeler sonunda bir anlâjmaya vanlmıştır. Buna göre bütün simit Kabcılan yeknesak kıyafet taşıyacaklar göğüslerinde ve camekânlarmda satıcısı jolduğu fınn sahibinin adı Ue sicil numarasmı bulunduracaktır. Açtkta simit sabhnası kesinlikle önlenecck, camekânlar sağlam, temiz ve camlan noksansız olacaktır. Bu arada sağlık, muayene cüzdanı bulunmayan veya muayenesini yaptırmamış kişilerin simit satmasma izin verilmeyecektir. Simit satıcılan 18 Ağustos tarihine kadar zabıta rnüdürlüğüne raüraat ederek tescil rauamelesini yaptıracaklar ve yeknesak kıyafetlerıni giymiş olacaklardır. Simitcüer bir örnek elbise giyecekler Türk Halk Oyunlarını Yaşatma ve Yayma tesisi tarafından düzenlenen T. Türk Halk Ojunlan Bayramı, bu yıl da Açık Hava Tiyatrosunda yapılacaktır. 18 Ağustos'ta başhyacafc Bayrama katılacak Türk Folklor ekipleri ile misafir memleketler Folklor ekipleri ogün Taksim Cumhuriyet Arutına törenle çelenk koyacak ve şehirde bir vürüvüş yapacaktır. Türk Halk oyunlan bayramı 18 ağustosta başbyor Belediye Başkanı Haşirn tşcan dün yanında vekilieri olduğu halde şehirde tetkik gezisi yapmıstır. Bu arada Işçan Beşiktaş ilçesini gezmiş, halk dileklerini tesbit etmişlir. tşçan onarunına başlanan Beşiktaş Ortaköy yolunun bir an önce trafiğe açılmasını ügililerden ıstemiştir. Belediye Başkanı burada öncçki gün Topkapıda faaliyete geçen Trakya otobüsleri otogannı gezmiş, burada daha duzenü bir çalışma sısteminin konulmasmı emretmi^tir. Beşiktaş yolunun biran önce açılması için çalışılıyor TEŞEKKÜR Sevglll eşlm, agabeylm, babamız Bursa tpekll fcumaş tüccarlarından M E VL İ T Akşehlr Asllye Ceza HâJctm] bizlerl büyük acüara gomerelc 6.8.1964 tarıhlnde aramızdan aynlması doiayıslyle yapılan cetraze meraslmlnde bulunan, evlmlze kadar gelefek Mzlerı teselIJje^çalif*n. fcajrır «enuyetlerlne teberrudü bulunan. mektup ve telgrafla samlmi alâkalannı eslrgemıyen çoi muhterem yakm dosl. akraba ve arkadaşlanmıza ayrı ayrı teşekküre teessürümüz menl olduğundan sonsuz şükranlanmızm gazetenlz tavassutu lle UetUmeslnl rlca ederlz. AILES1 Cumhurlyet 9393 M EN A HE M DEBENSASON'un NECDET ZENGİNOĞLÜ nun vefatmın senel devrtyesl münasebetlyle 16^ 1964 pazar günü KadLköy Erenköy Bağdat Iklndl namazını mütaakıp, Hafıı lçlndi namazını mütaakıp, Hafız Halll tbreblm Çanakkalell. Hafız Duah*n tsmal) Zengln tarafından Mevlidl Çertf luraat edüeceglnden merhuma tanıjrsa ve sevenlerle dln k&rdeslerlmtztn tesrUlerl rica olunur. IJTT.T. İdaresi bilhassa kıs aylann da cereyan kesilmesini önlemek için yeraltı kablolarmı değiştiımeye devam etmektedir. Bu cümleden olarak Cumartesl günü Mecidiyeköyıi bölgeginde bulunan yeraltı kablosu değiştirilecek ve bu sebeple saat 817 arasında cerevan kesilecektir. İ.E.T.T. İdaresi yeraltı kablolarmı değiştiriyor r^ L J R «JI rvı *^» Sağanak yağış bekleniyor Karadenlz bölge*! ve tskenderan çevresi parçalı çok bulntlu arasıra sağnak yağıslı, öğleden sonra Erzincan, Erzurum, Kars çevreleri parçalı bnlntln mevzii sağnak yağıslı, diğer bölgeier paçalı ve yerj yer az bolotlu geçecek. Hava sıcaklıklan düne nazaran bütün bölgelerde biraz azalacak, rüzgârlar genel olarak kuzey ve batı yönler den haflf. zaman zaman orta kuvvette esecektir. Cumhurlyet 9378 V E F A T T E Ş E K K Ü R BEKİR Kadıoğlu'nun vefatı doiayıslyle yapılan cenaze meraslmlnde bulunan, evlmize gelerefc acımızı paylasan, wlefon telgrai ve meitupla tazlyelerlnl blldlren dost, a&raba ve yakınlarımıza teşekkurlerlmlzln gazetenlz vasıtaslyle blldirllmesınl rlca ederlz. Ailcsl Veslle Oktaykan'ın eşl. Mehmet Yavuz. Tümaz, Nurclhan ve Tezer Oktayican m babası, Mazhar Mete ve Naclye H. kardeşl İSMAİL İHSAN OKTAYKAN 13.8 964 gOnü HaKJcın rahmettne lcavuşmuşmr ve cenazesl 13.8.964 günü Karacaahmettekl atle mezarlıgına tevdl edllmlştlı. Allah rahmet eylesln. AUesl Cumhurlyet 9397 Ağustos c s 14 • 3 Rebiülâhır 6 M <f o İ 3 > I V. J 6 07 13.18 17 09 20 09 21.511 4.10 Cumhurlyet 9390 linıi/i sevenlere i Reklâmcüık: 2872/9384 veya bu nıtelikteki çahıslardan kurulduğu için sermaye sahipliği konusund» hem alâka, hem ihtisas bakımından çok kuvvetlidirler. Çok çeşitli faaliyet sahalanna yayılmıs olan devlet sektöründe yonetim kurulunun rolü ve vazifesı özel sektöre nispetle daha güçtür. Çünkü özel sektöriin ikınci kademedekı »sahıplik» tesisi olan genel kurul, devlet sektörü genel kurulundan çok daha yakın bir alâka ile sermayenın selârnet ve selâbetinı kontrol eYonetim kurulu temsil sure der. Devlet sektörü genel kurulu ise ne kadar hüsnü niyet ve tiyle ve fakat devamlı olarak sahipliği yürütür, genel kurul ise, gayret sahibi olursa olsun seryılhk veya daha sık devrelerde mayenin bilfii! hakikî sahibi olbütün sahipleri faaliyetleri yü madıgı için «sahıplik» alâkası rütmeye ve sermaye üzenndeki çok zayıf kalmaktadır Memlekeilgi ve murakabeyı sağlamaya timızdeki 25 senelik tatbikat bunu açıkça göstermiştir. sevkeder. Ancak şunu belirtmek gerekir ki özel sermaye alanınGenel knrulun bu hususî duruda sermaye üzenndeki sahiplik mundan dolayıdır ki devlet sekalâka ve kuvvetı, tek sermaye törü yonetim kurulu çok daha dardan toplu sermayedarlara nâzik bir vazıfenin yükü altında doğru gıttikçe, zayıflar ve tneseli kalmakta ve sermayenin selâbır anonım şırkettekı sermaye il metle muhafazasında birinci ve gısi ve murakabesı, tek şahsın en önemli derecede organ olkendi sermayesine gösterdiği alâ maktadır. Bu durumdan dolayı ka sıcaklık ve yakınlığında de da gerek teşkıl, gerek çalışma ğıldır ve olamamaktadır. usul ve çartlan çok dikkat ve Toplum, yani devlet sermaye hassasıyetle hazırlanmak. ve bu sınin bilhassa ıktısadi sahada kurula mümkun olduğu kadar sahıplik alâka ve murakabesı ıse chakiki sermaye sahıpliği» niteözel sermayenin şahsî veya şir liğı verilmek gerekmektedır. ket ilgi ve murakabe durumıyle Devlet sektöründe «sahiplik» kıyas kabul etmıyecek derecede müessesesi ikı ayn organla da zayıf ve uzak kalmaktadır U takvıye edilmiştir: En yüksek mumiyetle âmme işlenndekı dev sevk ve idare nezaretçısı olarak let fonlannın murakabesi, • bakanlık», genel kurul namına butçe rejımıen ıçinde, her mem•özel sektörden farklı olarak delekette bir tatbıkat sahası bul vamlı surette ve bütün faaüyet muştur Ancak bu (onlar daha sahalanna samil bir murakabe zıyade «masraf» olarak harcan yapan «yüksek murakabe hedığı için bunlarm murakabesi de yetı» daıma bu yönden ele alınmış ve Bunlardan «bakanlık» her uzun yılların verdiği tecrübeler memlekette sermayenin ıcra yöle muayyen bir kalıba dökülmüş Ekonomik konular 2 tür. nünden en yüksek nezaretçisi Bu kuruluşlann en iyi ve ileri olarak kabul edilmış, fakat özel sekli memleketimizde sabık 3460 sektörde mevcut olmıyan bu nesayılı kanunia meydana getirilen zaretçinin salâhiyet ve mesuliyecihaz olmuştur Kanunun getir tinin kesinlikle tesbiti hemen hediği mevzuat, kurduğu tesisler men mümkün olamamıştır Çünve bunlann bırbırleriyle müna kü yonetim kurulu mânen ve bazı hallerde maddeten mesul sebetlen bır devlet sermayesini duruma düşmekte. bu bakımdan en iyi şekılde murakabe edecek icraatlannda «müstakil» olmalanitelikte idı. Nitekım bir çok memleketler kanunu tercüme et rı, bakanın tesirınden âzâde olHrrnisler ve tatbik sahasına koy malan ~ g'erekmeİrredir^ ^Arıcak muşlardır Ancak bu güzel cihaz feckanın tesir ve mâdahaftleri ve tatbikat ve (iiliyatta ilk bir kaç bu yüzd&n doğan ihtilâf hallerinde umum müdür dahil yösene hariç kanunun ruhundan gittikçe uzaklaşmıs ve neticede netim kuruluna ya vazifeden aynlmak veya kendi nzalan haribu fena tatbikatın kefaretini bizzat kanun ödeyerek ömrünü cinde bazı kararlan kabullenmek düsmektedir Bizdeki tatbitamamlamıştır katta bu durumlara sık sık rastDevlet (onlannın iktisadî sa lanmış ve bır çok kıymetlı icrahadakı faaliyetleri. âmme tşle cılar bu yüzden harcanmıştır rindeki «sarf ve masraf» niteli Yonetim kurulu ile münasebetleğınden daha şümullü. daha çeşit rinde en mühim rolü, bakanın li ve ıstihsal. ımal, satış gıbı her «kemal» derecesi oynamakta ve bır safhası ayrı özellikler ve ın işlerde muvaffakıyet bu «kema!» cehkler gösteren, ıhtisas istiyen derecesinin seviye nispetiyle ölkonular olduğu için sermayenin çülü olarak tahakkuk etmektebütün bu safhalannda selâmeti dır. ni, bu işlerde sahıplik ilgı ve kontrolunu sağlamak bir havli Bu izahlanmızdan sonra yeni güçolmakta ve ozel dikkat ve (440) sayılı kanunun, rolü bu kaihtimam ıstemektedır dar nâzik ve önemli olan yönetim kurulunu gerekli vasıflarda Devlet sermayesinin iktisadî alanda sahıplik alâka ve mura kurmuş mudur? suaünı cevaplakabesi bızde de anonım şırketler mak gerekırse buna kısaca «hade olduğu üzere evvelâ yonetim yır» demek lâzımdır Çünkü: kuruluna. sonra da genel kurula Kanunun (8) inci maddesine verılmıştır. göre yönetım kurulu «teşekkül Gerek özel sektöriin toplu ser bünyesınden üç (meraur) kişi f!e mayesinin. gerek devlet sektö alâkalı bakanlığın ve Maliye Bakanlığının mümessillen ve bazı ründeki toplum sermayesinın «sahiplik» lerinin devamında en hallerde ışçi mümessilinden» kutesırli kademe «yönetım kurulu» rulur Buna göre (5) veya (6) dur Çünkü bu kurul sermavenin üyeden dördü kendilerinin istikbal veya maddi alâkalarına hâsevk ve idaresınde en yakın, en kim bulunan «alâkalı bakanın» devamlı alâkaya sahıptır özel sektörde yönetım kurullan dai nüfuz ve tesiri altmdadır Diğer ma ya bizzat sermaye sahipleri bir deyımle yonetim kurulu kaCUMHURrYETto rerrlkası: 17 Normal olarak her garmayenin en iyi koruyucusu hiç »üphesiz »ermayenin <sshibi» dir. Bu sahip sermayenin çahştığı butün safhalarda yakın ve sıkı surett* ilgi ve mukabesini devam ettirir. Ancak iktisadî münasebetler gelişip faaliyetler çok «ayıda sahibin sermayesine ihtiyaç gösterince sahibin ilgı ve murakabesını devam ettirecek mevzuat ve kuruluşlara gıdılmiştir. Fazla sayıda sahibin sermaye topluluğunun en yaygın şekli anonım şirketlerdir Burada sahibin ilgı ve murakabesi iki kademede tesis olunmuştur: Yönetinj kurulu, ge~ nel kurul. İktisadî Devlet Sektöründe "sahiplik /# müessesesi r Yazan: Trafalgar'da Törkler Yazan: Oktay EKŞİ Doğrusn ya, Londranın tam ortasında, meşhur Trafalgar meydanında bir sesin, alabildifine bafırarak: Dönersek kahneviı miilet yolunda bir azimetten!» dediğini daydnfum zaman, bir kaç saniye duraklamam icap etti: «Ne olnyor, rüya mı görfiyornm? Londrada. bu bizim seçim nutknnun, bu Türkçe mısralannın işi ne?» diye. Meğer buradaki «KıbrısTürk Cemiyeti» yönetidleri, Kıbrısta cereyan eden olaylara, tngiliz halk oyunun bir kere daha dikkatini çekmek istemisler. Bir açıkhava toplantısı düzenlemisler. dövizlerini yazmıslar, bayraklarını almıslar, kadın, çocuk, yaslı demeden Trafalgar meydanına gelmişler. Bn Trafalgar meydanını meşbur eden, pek çok özellikleri vardır. Ortasındaki, ben diyeyim 20, siz deyiniz 30 metre yük gekliğindefci bir sütunnn tâ tepesinde, (1805) Trafalgar deniz savasını Fransız ve tspanyollara karsı kazanan ve savasın kesin sonuonnu çörmeden ölen Nelson'un beykelini görürsünüz. Bn sütunun kaidesinde, ber biri en az dört aslan büyüklüçünde dört aslan. meydanın bir baska yerinde kocaman bir havnz. kenarlannda tahta kanapeler vardir. tnsanların elinden yem yiye yiye. artık iyice arsızlasan, eelen gidenin bovnana, kalafına konan hinlerre eîivrrrin de buranın fizelliklprindendir. Trafalgar meydanının şipşakçıları vardır. Isteyenin «Trafalgar hâtırası» fotojrafını çekerler. Hos binde bir. bizim eski bir tablo müfettisimiz çibi. bir kolnnda eşi hammefendi öteki elinde silindir sapka, sırtında o gün dâvetli olduçn bir toplantı için giyindi$> jaketatay oldngu halde resim çektirenler de bulanabilir. «Rilir» kisilerin sözlerlne bakılırsa. aksam öıerleri Trafalçar'a gelen sokak çapkınları. avlanılmak istiven hizmetçi vj>. yi, barada a(a düsürürlermiş. Sonra. özellikle yılbası akşamlan Londranın en ilgi çeken yeri, Trafalçar IVIeydanı olnr Çünkü o aksam buraya gelen bir genç ki2, yeni ytl bahanesiyle kendisini öpmek istiyen hiç bir erkege «bayır» diyemez. Şn yakarıda savdıfımız özellikleri hemen berkes bilir burada. Meger Trafalt^r'ın blzira bilmediirimis bir özelligi daha yarmı». Bnradaki Kıbnglı Türk ler, Ibtimal meydanın adını oınn y»hnt da çaprsşık balmnslsr, «Güvercinlik» e çevirip, (Sin içlnden çıkıvermisler Nitekim Kıbrısla Hgili mitintin toplantı yeri de. «Trafaltrar Mev danı» ndan çok «Güvercinlik» idi. *** Meydanda bin kişi kadar bir kalabalık var. Ueykelin kaidesine hatipler icin bir mikrnfin yerleştirilmiş. Şimdi bir genç, tngilizce bir nutnk verıyor. «Kıbrıs, nasıl Rnmlann vatanı ise, bizim de vatanımızdır. Orada Rnmlann yasama bakkı oasıl mevcntsa, bizim de mev. ent olmalıdır. Haklanmızı koramak, güvenlik içinde kendi yurdumnzda yasamak için eU bette ve sonnna kadar mflcadele edeceğizs diyor ve dinleyenler tarafından alkışlanıyor. Ralabalıgın elindeki dövizlerde, dikkate değer yazılar var: «Türk gençlifi ve THrk Ordnsu. bizim tek ümidimiz, sirlcrsiniz!» «tnsan baklan nerede?!» «Tâbı olacaği ıdareyi seçme bakkı, Türklerin de hakkıdır!» eibi. tnçiliı polislrri. kendini betenmıslik akan vflrövaslrrıvle, çevrede dolanıp dnrnyorlar, Konosanların söz hakkına, dinli?enlerın. huzar içinde toplantıvı takip rtme hakkıns berhangı bir tecavüı olursa, bertaraf edecrkler Nitehım iri kıyım bir Ingılizi kalahalıtın içınden çıkarıp. Raldırım. lara kadar t;et<rdiler ve «ora» dan nzaklasması» nı tenbib e* dip. bıraktılar. !»imdı bir baska eenç konn> Suyor Bn konogma da rürkco yapılıyor Hos çevrenlzde Tnrh bavraklan eörerrk hemen va. nınızdakl Karı knca'nın vahut ikl arkadasın blrhırleıine Törk çe mmldandıgını duvarak, mikrofon önündpk) rencın rörlc oldujuno btlrreh blr tnplantu da bulnnnrsanız honnsmaların Inçilızce olması insanın tuhafına tıdivof $imdt fttleditimı» blr platı nakikı «fir'sttvlr calmayı brcermis gıbi. konoşmayt rahat dinllvorna. Hatibîn heveranh sStleıi hemen srdından bir baska vnne» ticinln «Kır>rı«'tabı milli mücadele biTim dp mılli rnürartelemırdır Ciprekırüe bn afurrta kanımızı akttmava rıazınz.» diye biten bir andı Hrp bırden tekrarlatmam vent bfr coshunInk vsratıvor Mlttnçe katılan bStfin rflrkler hep blr afızdan üç drr» ffirkre 6c der» tncllt7ce «TAKSİM» diye bafırıvorlar Tflrklrrin elindpki düvızlpr a» rasında dikkate öeipr bır ta» ne daha var «Ineiltere. öç earantör devlptten bin «ıfatn le, borclarını vrrınp f'irmplıdir'» divot Bo *bare. Inr'ltnce va» «ıltnıs Lftkin rrafalrsr mpvdanında «fivlpnpnlprp knlak vrrmpmpfp Ineiliılpr «vlpntnp ali9kın ki nütnn no vırtınmalara aldırtj nlle rtmtrorlar Kpndi vollarında. asafi dofrn gidi. vorlar»» IMIIIIIIIIIIIIİIlllllllllllllll Suat ARAY rarlan • isterse bakanın arzusuna göre istikamet alacaktır Du rumun vahametini • ve hele kemal derecesi kıfayet areetmıyen hallerde bakanın mutlak salâhıyetınin doğuracağı mahzurları daha fazla izaha hacet yoktur Kanunda «yönetım kurulu üyelerinın (yani ıkı bakanlığı temsil edecek üyelenn) genel müdür ve yardımcılarında aranan «iktisadi ve mesleki alanlarda yükgek öğrenım yapmıs olmak ve genel mudürluk ve yardımcılık gorevlerını yerıne getırebılecek ehliyet, bılgı ve tecrübe sahibi olmak» vasıflan şart konrnuştur Halbukı daha ılk yonetim kurullan üyehklenne yapılan atanmalarda bu şartlann tamamen bır tarafa itilerek iktisadî konularla alâkasız kımselerin bu nâzik vazıfelere getirıldıfı gorülmüştür Yıne en yakın sevk ve ıdare ve nezaret organı olan yonetim kuruiunda eksenyetin yani (5) üyeden (3) ünün ıcra mevkıınde olan memurlara verilmesı ve (icra) ile (nezaret ve murakabe) gıbi birbırme zıt ıkı vazıfenin aynı şahıslarda toplanması da kanunun yonetim kuruiunda aranan vasıflan zayıflatan bır durumdur Diğer taraftan umum Müdürlüğün yanı en yüksek ıeracılığın aynı zamanda yonetim kurulu başkanlığı yani en yüksek nezaretçılık ile aynı şahısta toplanması da yöneîıra kurulu nıtelığı aleyhınde bir başka mahzurdur. Boyle bir kuruluşun, 154 sayılı kanundakı «müdürler kurulu» tecrübelennde büyük mabzurlar doğurduğu da nazara alınırsa kanunun yönetım kurulunun teşkili tarzırjda hiç de mu raffakıyetli bir sonuca varamadığı meydana çıkar Hele yukarıda belirttığımız şekıldeki tatbikat da yardım ederse 440 sayılı kanunun âkıbetının 3460 sayılı selefınden daha çabuk tecellı edeceğme hükmedilebilir. Devlet sektöründe «sahiplik» alâka ve murakabesınl genel kurul namına devamlı olarak sağlayan müessese. yani yüksek murakabe heyetının mesaisindekı müessınyet. 1960 tanben genel kurulun bir türlü toplanamamasından dolayı, zayıflamış durumdadır Esasen murakabe heyetı mesaisı en yüksek «sahiplik» organının. yanı genel kurulun alâka derecesınde en müessir şekilde muvaffak olabilmektedir Nitekim 3460 sayılı kanunun ilk tatbik senelerinde bu alâka pek yakm oldujfu içindir kt heyefin mesaisi o devirde en muvaffak seviyesinı bulmus, ancak bu alâka gittikçe zayıfladığı ve hele son dört senede büsbütün ortadan kalktığı için heyet mesaisl gereken şekilde değerlendirilememıştir Hattâ genel kurulun toplanması dolayısıyle hattâ bu yüzdendır ki 1960 tanberi bilânçolar da tasdik edılememiş. icracılann özel sektörde faaliyet yılını tâkip eden üç ay içinde yapılanibralan da yıllardanberi yapılamamıstır. 1964 yılı sonlanna doğru toplanacak genel kurulun tutumu 440 savılı kanunun vukanda belirttığimiz ve olması lâzım gelen» seviyede kurulamıyan «sahiplik» müessesesinin bu yönden de iyi işleyıp işlemiyeceğini gösterecektir. SİTE SİNEMASI I Abone satışına başlanmıstır. II Eski sbone müşterilerimizin yerlerini 23 ağustos pazar akşamına kadar aldırmalannı rica ederiz. tâucılık: 1864/9387 Kızılay Genel Mödörlöğünden Pul bastırılması için bin seki2 yiiz top tutkalb kâğıt palı zarf usulii Ue satın alınacaktır. ka$ Şartnameler Ankarada Kjzıiay Genel Müdürlüğünde, İs • tanbulda Kızılay İstanbul Müdürlüğunden temın edilebila Teklifler en geç 18.8.1964 günü saat 14 e kadaı üene] Müdürlüğe veriimiş olacaktır Cuinhuriyet 9380 BÜYÜK FIRSAT Slrkeclde berkes tarafından tanınmış büjoık blr İş hanının Büyük tılssesl acele ve çok ucuza 6atüıttır. Tel: 22 47 17 Cumhuriyet 9377 BAV OSCAR: Bir an şarkı X:<A: A. i. Cronin Çeriren: . . VaMet Ciltekin I UUU1UUU1UUU 51 52 BtR ACI ŞARKI PROF. NtMBüS'ÜN MACERALARi: ıiıi'll lllllllılı 50 BİR ACI ŞARKJ BtR ACI ŞARKI Babam, kazandığı basarıdan dolayı göklerde açuyordu, pek keyıfliydi. Arkasındaki pelerin ona gıkıntı verıyordu ama, onsuz da olmazdı ki. Bir yandan o, bir yandan da boynna asılı o ajır balık, babamı pek yoruyordn. Onun için, koradan geçen uzun dolambaçlı yoldan gitmekten vazgeçmisti. Bunu anlayınca ben telâşa kapıldım, olmaz falan dedira ama, o bnnları duymamazüktan geldi. « Evin aşağısındaki ana yoldan geçtikten sonra tarialardan kestırmeden crideriz» diyordo. Arkasından gitmekten başka elimden ne gelirdi ki. Solun iki yanındaki çitlere yaklaşıyorduk. « Bngün pazar» diye beni yatıştırraaya çalıstı. «Pazar giinleri öğleden sonra kimsecikler yoktur.» « Ama, bak!» diye, evin üstündeki aslanlı bayrağı gösterdim. «Bayrak çekilmiş. O kadın evde!» « Belki de, öğleden sonra yatmış, şekerleme yapıyordurj» Babam sözünü daha yenî bitirmişti, bir zakknm kümesinin ardından, arkasında inee ipekli bir elbise, kısacık boylu, tıknaz biri çıktı, az kalsın çarpısıyordnk. Uçlan oyalı şemsiyesının gölgesi altında, bem kızmış, hem şaşırmış gibi çözlerinı bize dikmiş, öyle, bakıyordn. Az daha bayılıyordum. O kadındı bu! Kaçmak istedim ama, bacaklarım kımıldamıyordu ki. Babama gelince; boş bulunup göyle bir Irkilmesi, bir an için rengi atması bir yans, gaskınlıgını hiç belli etmiyordu. Şapkasını çt karsrak egildl. « Saygılanmı sananm, hammefendi,» dedl. Biraz durdn, hafifçe öksürdü. Bizi bn korknnç durnmdan sıyınp çıkaracak bir knrtuln» yoln bnlmak için kafasını knrcalıyordu, anlamıştım. «Dmanm ki bnnn topraklannıza sormadsn girmek saymazsınız. Müsaade ederseniz anlatayım...» Kadın, yavvan bir Iskoç ağzıyla: «Müsâde edirim, anlatm» dedi. Sesinden hem pek kızdığı, hem de kuşkulandığı belliydi. «Topraklanmda ne isiniz var?» Babam: «Hayhay, anlataymı» diye, hiç yeri değilken, yüksek sesle bir haykırdu Bir daha öksürdü. Sonra, pelerlnin katlannı bile bozmadan, elini göyle bir sokarak, ceketinin îç cebinden iş kartlanndan birini çıkardı. «Müsâde ederseniz kendiroi tanıtayun, efendim, «diyerek, nezaketle, pek zaril bir hareketle, kartı kadının bumona sokaı gibi ozattı. Kadm bakmadı bile». Babam anlatmaya başladı: «Durum şu: Ortağım, Rotterdamb Bay Hagemann... adını görüyorsunuz kartımda... çiçeklere pek meraklıdır. Felemenkliler, bilirsiniz, hep bahceyle nğrasırlar. Geçen gun, konusurken, sizin • pek ünlü oıkidelerinizi anlattun, kendisini sizinie tanıştırmamı istedi, daha doğmso yalvardı. Önümiizdeki ay VVinton'a gelecek. Siz, lutfedip de...» Babam burada sözünün arkasını getirmeden dardu. Ortaya derln bir sessizlik çöktfi. Lady Balina, bir bana, bir babama bakarkeo, birden gözlerini benim üzerime dikti.Bakı$ıı>dan anladım: Tanımıstı beni Baktı, baktı; sonra, ince bir altın zincirle boynuna asılıolan masalı gözlüğunü bummnnn iizerine takü, karta göz gezdirdi «Hagemann'uı Fetemenfc mayası^ Gözlerini gene bana dlkti. «Nanı azizle yakın abraba oluyorsunuz demek.» Babam, du rumun u knrtarmış bir kimsenin alraktan alan, kendine güvenen tavrıyla: Evet, efendhn> dedi. Orada öyle. rahat hir halle, hattâ pek keyifll keylfli ayakta durnrken, gizliden gizliye. ama hiç durmadan tıptıp damlayan sulann, ayaklan dibinde, birhayli geniş bir göl meydana getirdiğinin farkında değildi. Viireğime iniyordu. Kadın görmüs müydii acaba? Gördüye n'apardı kimbilir! «Demek ortağınız orkidelerle ilgileniyor» dedi. Şöyle bir düşündü. «Ben saaırım ki Felemenkliler lâle yetiştirirler yalnız.» «Lâle yctiştirirler elbette. ban'fendi. Tarlatar dolusu. Ama, orkide de vetistirirler.» Lady Meikle'nin dudaklarından oyle hir gülümse belirir gibi olduğunu görünce umutlandun ama, yanılmısıın. «Gelin öyleyse» dedi. Kesin bir ta\ırla konuçuyordu. «Bütün orkidelerimi gb'stereyun size. Siz de o Felemcnkli ahpabınıza hepsini birer birer anlatırsuıız.» Babam hemen çıktı: «Araa, ban'fendi, ben sizden yalnız ortağım için bir gün almak rstiyordum. Böyle bir pazar günü sizi rabatsu etmek aklımdan bile geçmezdi.» Mübarek günde, efendiciğim. işler daha oğurlu gider. Orkidelerimi görmenizi ben isteyorum. Bakalun ikiniz benim orkideleri görünce ne yapacaksınız, merak ediyoruııı^ Babam ilk defa olarak afallamış eihiydi, ne söjleyeceğini biiemiyordu. Kurtuluj yoktu. tArhasi v»r) Genel Yaym Mütturü NAZİME NADt • Sahibi Cumhuriyet Sayısı 25 Kuruş Tflrklye HarteJ Llra Kr Llra Kr. Yazı Içlerlnl fillen ldare eden Sonımlu MOdür: ECVET GÜRESİN * EROL DALLI * Atatürk Bulvan Yener Ap. YENİŞEHİR Telefon: 12 95 44, 12 09 20 12 09 65, 17 57 35 • AVKARA BCROSÜ; DOGü İLLERt BÜROSU: Gazeternlze gönderilen yazılar koDUİsun, konulmasm lade edllmez. * tlânlardan mesullyet kabul olunraaz. Abone ve llân Içlerl İçin zarfın Cstüne «Abone» veya «tlân Servlst» kaydının konması lâzımdır. Fatlh Paşa UahaLlesi Şeftallgeçlâl Senelik 75.00 150.00 Sokağı No 5 Dlyarbakır Teleion: 1061 6 aylık 40.00 80 00 • 3 aylık 22.00 44.00 GÜNET tLLERl BÜROSU. Küçüksaat Meydanı Edlme Hanı Baean ve Yayan ADANA Telefon: 4550 CUMHURİYET Matbaacılık ve * Gazeteclilk T. A. Ş. Cağaloğlu Bu gazete. BASIN AHLAK YAHalkevl Sokak No 3941 SASINA uymayı taahhüt etrnlçtlr f