Catalog

Narlıda otobüse bir köylü bindi. Köylü kısa boylu, küçücük bir sdamdı. Orta yerde boş bir koltuk vardı, oraya oturdu. Küçücük gözleri dört dönüyordu. Oturur oturmaz, baştan ayağa. bütun yolcuıan süzdü. Sonra vüksek sesle bir ctmerhaba» çekti. Yo'.culardan fcir ikisi, ona mukabele etti. Adamm bir yerinde duramar hali jardı. Otobüs kalkıncıya kadar, yolcularm hemen hepsiyle ahpab oldu. O boyuna söylüyor, biz gülüyor, gülmekten kırılıyorduk. Bana Çiftedut köyünden Köse Halil derler. Bu Çiftedut köyü, nersde? dedik. Yerin üstünde, gökün altında. Oradan geçtık, dedi, bir ikisi.. Köse Halil: Ben de geçtim, mukabelesjıde bulundu. Sen ne iş yaparsın Halil ağa? At alır satanm. Amma son zamanlarda bir iş geldi ki başıma. Sormayın . Düsman başından urak.. Söyle, dedik. Söylemem gülersiniz. Kimse gülmez! Hepiniz söz verin gülmiysceğinize de söyleyim. Söz veriyoruz. Gülersiniz. Gülmeyir. Eyi tutun kendinizi baçhyorum. Hepimiz kulak kesüdik. Bajlıyorum: Bir zaman bekledi. Sonra başladı: Bir aüm vardı sataeaküm, Ahnadılar dorudur diye. Üçliik beslik verdiltr, Abnadım iridir diye. Sade Osmanh altııu verdiler, Almadım sandır diye. Beni tımarhaneye atülar delıdir diye. Gene de almadım. İki üç adam geldi şahidlik etti. Köse Halil Veli oğlu Velidir diye. Ben de minareyi belime soktum borudur 3iye. Gülleleri cebime doldurdum, Darıdır diye. Denizin ortasma bastım kuruaur diye. Toros dağlanna tekme vurdum, Geri dur diye... Gülmeyin be! Söz verdiniz. Ne gülüyorsunuz? Köse Halil yerinde duramıyor. Gayet ciddi. Oturup kalkıyor. Kulaklannı oynaüyor. Kulağmı nasıi oynatıyor? Bu da kendine göre bir hususivet herhalde. Ben, dedi büyük tüccarun. At tüccan. Her şey alır satanm. Gülmiyeceksıniz amma, basımdan bir vaka daha geç.tı .. Bu kötü amma.. Bunu demem. Hem de inanmazsınız. Söz verin inanacağınıza söyleyim. Hep birden: Söz verdık inanacağımıza, dedik. Halil başladı: Ben o zaman genc bir tüccar Sehır { MEMLEKET MESELELERİ | Gülen adam ve ı aglayaıt kadı =haberleri Tediye muvazenesi açığımız Şehir Meclisinin Otobüsle Anadoiu: 7 Yazan: Yaşar Kemal dım 25 yaşlarında vardım. Bir gün arkadaşıarımdan Hacı ağa ile yo'a çıktık. Derken bir acıktık, bir acıktık ki.. Yolda bir kaz almıştık bir köyden.. Pişirelim dedik. Kazı kaldırdık koyduk ocağa. İstanbula indi Hacı ağa Kaz kalktı kaçtı bucaga. Kırk gün oldu kayna deriz kaynamaz. Anadan aldık sacı, Pişirmek için kazı, Kazm gölde kaldı gözü, Kırk gün oldu kayna deriz, taynamaz. Kazm kanadı yapçacık, Eti kemiğinden berkçecik, Ne kazan koydu, ne kepçecik, Kırk gün oldu kayna deriz, itaynamaz. Dokuzumuz çalı çeker, Sekizimiz altın yakar, Kaz kaldırmış başm, bakar, Kırk gün oldu kayna deriz, <aynamaz. Köse Halil sustu. Biraz sonra: Hani ya, gülmiyecektiniz? Söz vermiştiniz. dedi. Bir yolcu: Kazı yedin mi? diye sordu. Köse Halil: Kırk birinci gün pişti. Biz de yedik, doyduk, dedi. Bir köyden geçerken oto'oiis durdu. Yaşlı bir kadınla üç erkek bindi. Kadın boyuna ağhyordu. İncelmiş, kırış kınş yüzü gözyaşından ıpıslaktı. Kadını böyle görür görmez Halilin neşesi birden uçtu. Köşesinde büzüldü kaldı. Kadmı yanındakı adamlar teselli ediyorlardı: Teyze ağlama, senin oğîanı vuxanı hökümet muhakkak asacak. Muhakkak asar. Bütiin otobüs halkı, artık Köse Halili unutmu» kadınla ügileniyordu. Kadının yanındaki yaşlı adam, izahat veriyordu: Bunun oğluyla, vuran Alinin arasmda bir taria davası vardı. Ali bir gece tarladan dönerken, pusuya düşürüp vurdu. Sabahleyin Aliyi asmazlar mı? Hep birden: Asarlar, dedik. Köse Halilin yüzünden şimdi ke der akıyordu. Nerede biraz önceki neşeli, durmadan milleti güldüren Kdse Halil, nerede jimdiki kederii adam! Onu mutlak asmalılar. Hem de asarlar. Tarla için adama kıyılır mı? Dunya malı ıçin adama kıyılır mı? Otobüs halkı ağlıyan kadım, türlü türlü şekilde teseîü ediyordu. Ama her teselilinin başı: Onu mutlaka asarlar, sözüydü Ne söyleseler kadının ağlaması dvrmuyordu. Bir ara başını kaldırdı ve sordu: Onu asarlarsa, benim oğlum geri gelir mi? Hepimiz, bu teselli kabul etmez facia karjısmda dercîliydık. Otobüsümüz, Antebir., kırmızı, çıplaic dağları arasında homurtuyla iierIıyordu. 1951 takvim yılına aid ticaret muvazenemızın durumu şudur: İthalâtımız (1.113.582.347) Turk I>ası, ihracaümız da (879.437.525) lira değerindedir. Buna göre 1951 de Bütçe görüşmelerine başlıyan dış ticaret açığımız (234) mılyon Meclis geceleri de toplanmaya liradır. Bu açık 1947 de (59,7t, 1948 de (219) milyon. 1949 da (113) karar verdi ve 1950 de (62) milyon lira olduŞehir Meclisi dün saat 15 de reis ğuna göre 1951 sçığı son dört yıl vekilierinden Prof. Enver Berk içindeki açıklarımızın hepsini aşmanın başkanhğında toplanmıştır. maktadır. Geçen ce'.seye aid tutanağm oBilindiği gibi. ticaret muvazeaesi kunmasmdan sonra martın 15 ine başlıbaşına iktısadî muvazeneyi kadar 952 Belediye bütçesınin ye ifade etmez İthalât ve ihracaltan tiştirilebilmesi için haftada iki defa başka hesab muvazenesine issir ve gece oturumlarınm da yapılma eden, fakat görünmez olan öteki unsurları da gözönüne almak ve sına karar veriîmiştir. Müteakıben Daimî Encümenin bu sonuncu muvazenede açık o'up araştırmak geresfjr. eski üyelerinin bir takriri okun olmadığını muştur. Bu takrirde eski üyeler. Hesab muvazenesinin açığldır ki son seçimlere itiraz hakları mahfuz milletlerarası ödeme vasıtası o!an kalmak üzere oturumlara iştirak altmla veya altma dayanan yabancı dövızleri ile ödenecektır. Bizdc itedecekîerini bildirmekteydiler. Bundan sonra ET.T. bütçesinin halât ve ıhracat dışmda. hesab mumüzakeresine devam edilmiştir. Söz vazenesine tesir ettıği halde göalan üyeler, personelin halka daha I rünmıven unsurlar mahduddur ve lyi muamele etmelerini, pasoarın ticaret muvazenemiz gıbi nesab sureti tevziinde daha dikkatli dav muvazenemız de açık vermektedir. ranılmasını temenni etmişlerdir. Ne Gerçekten 1952 yılı umumi bütçe ticede E.T.T. bütçesi reye konula tasırısı hakkında Buyük M''let Meclisi bütçe komisyonunca harak kabul edilmiştir. zırlanmış olan raporda tediye muTramvay pasolarının tevzii hakvazenemız hakkında şu rakamiar kındaki teklif de kabul edilmiştir. verilmektedir: Genel Meclis, Şehir Tiyatrosu Teöıje muvazer.emız ı bütçesini müzakereye başlamıştır. Hazıraıı 1950 Hazıran 1J51 CUMHURİTEf 5 Mart 1852 İHEM NALINA M1H1NA Amerika da işi anladı! merika, gene kes^nin ağzını açıyor. Mr. Truman, müttefik ve dost memleketlere askerî ve iktisadî yardım için Kongreden 7 milyar 900 milyon dolarlık yeni tahsisat istedi. 195152 malî yılı içinde de aynı maksadla 7 milyar 483 buçuk milyon tahsis edilmişti. Mr. Truman'ın yeni istediği tahsisat da kabul edilince askeri ve ik tisadi yardım için Amerikan hazinesinden müttefik ve dost memieketlerin kasalanna 15 milyar, 383 buçuk milyon dolar akacak demektir. Amerikanın tarihte misli görülmemiş olan bu Karunvari zenginliğini ve cömerdlişini hayret ve takdirle kar^ılamamak mümkün değildir. Müttefik ve dost milletin bu halini, hizumundan fazla kan sahibi ve çok şişman bir adamın e«:l<i bir tabirle fartı sem«nden çj'Hmarnak icin ensesinden hacamat yapfııarak kan aldırmasına benzetiyorum. Eskiden hacamat olanlann kanı boşa giderdi; şimdi ise fazla kanlar. yaralanarak veya hastalanarak fakrüddeme uğrı>anlar için acılan kan bankalarına verilmektedir. Amerikan hazinesi de, fazla dolarlarını, sanki kendini rahatsu ediyormuş gibi, para kansızlığına uğramış müttefik ve do«t milletlerin kasalanna akıtıyor; on'nra kan ve can veriyor. Amerikanın bu cömerdliğinden kendi hesablanna azamî faydalanmak istiven milletler var. Kimisi komünistlik numaralan ve nümayişleri yaparak, kimisi meteliksiz kaldığını iddia ederek Amerikan yardım tahsisatından mümkün olduğu kadar fazla dolar sızdırmağa çalışıyor. Mr. Truman'm Kongreden şimdl istediği 7 milyar 900 milyonluk yardım tahsisatı. Ayan Medisi Dı$ Münasebetler Komisyoynunda tetkik edilirken komisyon reisi Mr. Toın Connaly yardım görecek mem leketlerin de gayret sarfetmekten geri kalmamalan . lâzım geldiğini, ak&i takdirde bunlara yapılacak yardımuı azaltıimasını teklif ederek Fransaya yapılan yardımı elo almı;, sayed bu memleket müdafaa hazırlıklannı tamamlamak hususunda, kendisinden beklenileni yapmazsa, gerek askert, gerekse iktisadi yardımda kısıntı yapılmasi lüzumuna işaret etmiş, komisyon» daki arkadaşlarından Fransaya lhtarda bulunmak için bir karar almalarını istijerek söyle demiştir: cFrtnaa, savunması l;ın azaml gayıet sarfetmedigi takdirde Amerikadan büyuk yardım beklememelidir. Fransa, kendı savunması için daim! suretta AıreTlkay» guvenmemeli v e lktlnidl yırdım için blıden yükaek meblaglar beklemiyerek vazifeslnı yapmahdır.i mözakereleri Yazan; ESAD TEKELI Yavrukurd gösterileri Hk oğretim mufettişlerile Milll Eğltım memurları dun ajlık toplantılarını yaparak okulların, vakit vakıt anne ve babalar tarafmdan ziyaretlerinden alınan neticeleri gdrusmusier ve bunun devam ettirllmesinın faydalı olduğuna karar vermljlerdir. Bundan başka yeni okul.aile birliji ve kooperaüf yonetmehklerinin uygulama sekli gorüjulmü$tur. Nisan ayındaki çocuk haftasında »eh rin üç a>Ti bolgesınde İki bm Yavrukurdun yapacağı gostenterle bu hsftada okulların velilere vereceklerı müsame. reler tesbit edilmiştir Yavrukurt gösterileri Eyubde spor sahasında. M.thatpasa ve Kadıköyunde Fener stadlarında yapılacaktır 1 temmuz 1951 temmuz 1952 milyon lira İçin tahmtn olunan Dolar saha 20.5 (musbetı 88,1 (menfi; sına karjı Avrupa tedı 179,2 (menfi) 157,2 (menfii ye bırhğıne kar;ı 1950 1951 ml on dolar Doalr saha 18,8 (musbet) 24.S (muabet) sına kar;ı Avrupa tedi 39,9 (menfi) 109J (rnenfl) ye blrligine karjı ' Aynı raporda 1950 ve 1951 jnllan sonu itibarile döviz durumu da şöyle gösterilmektedir: Milyoh dolar Denizcüık Bankası Umum müdurlil25 Bajl&ngıç «lacajı (kredl) ğune vekâlct etmekte olan Behçet Os30 Kote hesabının borc kıımından manağaoğlunun nezdmde dun, umum 22 Marshall y»rdımınd»n tediye müdur muavinlerınden Hayri Isen, Na. blrlljtne naklolunan suhı Ozok. deniz hattarı işletmesi rou7,7 1950 den 1951 seneılne lntikal düru Muzafler Özgok. fen i;leri muduru eden baklye Mehmed Ererin iştirakile bir toplantı yapılmıştır Bu toplantıda Denizcıiık 24.5 Dolar mevcudumuzdan ödenen Bankasına müteallık hususlar kısım kisım goruşulmeğe baslanmıştır Muza109 2 keresi yapılan mevzular meyanında a. Görülüyor ki ticaret ve hesab çık denızlerde ışlıyen gemılerın adedi ve teknik feakımdan vasıfları uıerin muvazeneleri açığımızm mühim bir de durulmuştur. Ayrıca deniz hatları kısmı dıs kredi ve yardımlarla kaişletmesile alâkalı ol=rak. kadro m e w . ganrnaktadır. Bundan dolayı hesab l«sı bahis mevzuu olmus ve şılepçılığm muvazenemizin açığı tevali e'.tîgi Idareden ayrılıp ayrılmaması lizerinde ve dış kredi ve yardımlar da sofıkır teatisinde bulunulmustur. Denizcili.k Bankasının işleri gözden geçiriliyor 1951 de (109,2) milyon dolarlık açık söyle ödenmij: şeye düşmek, bazılarınca ileri sürüldüğü gıbı (mercantiliste) görüşlere kapılmak demek değıldir. Gsr'' çi 16 ncı asırdan 18 inci asrın sonlarına kadar olan devrenin iktisadî görüş ve tatbikatını ifade eden ve altın ve gümüşü, bizzat servet farzederek mıllî ekonominin faaliyetine altın stckunu kabatmağı hedef tutan mercantilisme, ^nyedinci asırda İngılteredeki tezahürlerine göre, elverişli bir ithalât ve ihracat muvazenesine ehemmıyet veren ve yabancı memleketlere satın alındığından daha fazla mal satarak altın celbetmek düşüncesini takib etm'ş olan bir sistem olarak tanınmış ise de zamanınvzda müsaid bir ticaret muvazenesi ve daha doğrusu hesab mıu=zenesı ıstenirken altın veya serbest döviz biriktirme maksadı takıb olunmımaktadır. İstenen şey, hasıl otan açığı kapatma çarelerıni buima.ttan ibarettir. Bunu kapatmanın yoılan da, ya ihracatı. ithalât seviyssine çıkarmak, bu olamazsa açığı ouemek icın ya altın ve serbest Jövize, yahud yabancı kredi gıbi milletlerarası ödeme vasıtalarma sahib olmaktan ibarettir. Kaldı ki bir memleket için altın stoku, o kadar kaçımlacak bir şey de değildir. Fransa İkinci Dünya Harbini müteakıb Birleşik Amerikadan mal satın alabilmişse bunu Fransa oankasında birikmiı altınlan sayesinde yapabümiştir. Bugün de yaşama seviyesini düşürmemek için yabancı kredi ve yardımı alıyorsa bu da altın ve döviz stoku bulunmamasından ve henüz ihraoetını yeter derecede arttıramamasından ılcri geliyor (1). Şu hale göre altın ve döviz azalınca, yabancı kredi de tedarik edilemeyince ve istihsali de bugünden yarına ehemmiyetli nisbette arttırmak mümkün olmayınca bu imkân hasıl oluncaya kadar ithalât üzerinde durmaktan başka çare görülemez. Tabiî, ithalâtın istihsale hâdim olanlarını tahdid etmelc, hatırdan bile geçemez. Gene Tiem lekette tedariki imkânsız o!up aynı zamanda zarurî ve vazgeçümez olan ihtivac maddelerinin ithali de takyid edilemez. Fakat luks ?eya vazaeçilebilir istihlâk maddelerinin ithalinden vazgeçmek ve böylece ödeme muvazenesinin açığını azaltmağa çahşmak pekâ'â mümkündür. İşte İngiltere ve Fransa. ticaret ve tediye muvazene'erinin açık vermesLnden dolayı altın ve dö.viz mevcudlarının büsbutün primesini önlemek için bu yakınlarda buna benzer tahdid tedb'"'eri almışlarflır. Fakat bövle ya^makla mercantiliste olmuş değillerdir. İngiltere ne yapmaktadır? İn^H'Z Maliye Bakanmın beyanına aöre 1951 yılında hesab muvazenesi 500600 milyon İngiliz lirası arıkla kapanacaktır İşlerin yürüvuşü, bu şekiîde devam ederse 1952 de de aynı mıktar açıkla karsılaşmaktadır. Bu açık dolavısile İreiliz lırasının kıvmetınde hasıl olacak vetıi bir zayıf'.am^nın kaç:n'ÎTi?.z Jîkılde davet edecegi spekiüâsyoniardan sarfınazar sterlm sahasının altın ve döviz mevcudu beş yüz rmlyon İne'liz lira=ma düşecekt'r. 1949 da İnaüiz .irası kıvmetinin dü^ür^mesi arifesinde altın ve döviz mevudu 479 milyon Ingiiiz lirssı idi. İthalât fiatlannın bugünkü yükseküği gözönüne alınırsa altın ve doviz mevcudunun Döylece bes yüz milyona düjmesi, ı^aret ettiğimiz devalüasyon arifeaındeki durumdan daha ziyade enüişe verici olacaktır. Bu açık, daha zivade ithalâtın ihracattan daha fazla süratle artmasından ileri geliyor. Bu sebebden ithalâtı lahdid zarureti* başKöstermistir. İngiltere bu tahdHi, iki sahada yapacaktır: 1) Milletlerarası ticaretin serbestlestirilmesi (liberasyon) plânına uyarak yabancı memleketlerden lisanssız olarak satın alınan mallarda, A rrnpadan ve sterlin sahası dışındaki muhtelif memleketlerden ^elen mailarm serbest ithali ka!dınla<ak ve kontenjanlı lisansa tâbi olacak CEMBERLİTAŞ ve EMRF Sinemalarında bugün Maliııelcrden İtıbaren tır. Lisans haddinin tesbıtinde 19501951 ithalât kıymetleri esas ahnacak ve böylece 130 milyon Ingiliz lıralık bir döviz tasarrufu elde edilecektir. Bu 130 milyonun 100 milyonu, konserve halindeki domuz yağı, jambon, kakao, çikolata, şekerleme, mey\a usaresi, konserve et. sebze ve (portakal vesaire gibi turuncgiller haric olmak üzere) meyva gibi £ ! da maddeleri 'zerinden temin olunacaktır, bundan başka esans, kâğıd hamuru, deri, kontrplâke gibi maddeler de kontenjana tâbi maddeler arasında yer almaktadır. Mamul maddelerlen de. ağacdan yapılan mobılyeler, zücaciye, bıçak ve emsali mamuller, halı, ayakkabı, oyuncak, ^por levazımı, fırça, supürge, ilâc, H.^ri ve kâğıd maddeleri aynı muamf''ye tsbı olacaktır. Böylece Avrupa ile İngiltere arasındaki ticareıın ancak yüzde altmışı serbest kalacaktır. Tasarruf yapılacak ikinci saha. gıda maddeleri bakanhğmın istieal konusuna giren ve vesıkaya tâbi olan ve olmıyan gıda maddelerine taalluk etmektedir. Yeni kısma ve perhiz rejimi, bu 8ahada pltmış milyon İngiliz lirasındfan fazla tasarruf temin edecektir. Şeker. cav ve kahve stokunun kısrnen "en'lermemesinden de otuz mılyon İngiliz lirası hasıl olacaktır. Askeri stok tesisi de ağırlaştırılacak. tu da yüz mılvon liralık bir masraf azalmasını mucib olacaktır. Nihayet turistlere yapılan yüz liralık döviz tahsisi. yanya indirılecek, bu da 15 milyon lira sağlayacakfır. Bu tedbirlerin İngilterenin altın ve doiar mevcudunun azalmasını durdurmak, İngiliz lirasmın durumunu kuvvetlendirmek gibi faylalan olacaktır. Fakat ötevandan ithalâtın tahdidi dolayısile iç piyasadaki ihtiyac maddelerinin azslması ve bundan ötürii fiatlarm yiikseirnesi gibi bir netice de husule gelecektir. Gene ihracat artıncaı iç piyasadaki istihlâk maddeleıinde bir azalma hasıl olacak ve istihlâkçi halkın elinde fazla para kalacagı için bu cihetten de fiatlarda yükselme temayülü görülecektir. Bundan dolayı İngiliz hükumeti, hem gelir, hem masraf sahasında tedbir alacaktır. Bu cüm leden olarak sadece bütçe denKaği drğil. onun fevkinde bir jey (surenuilibre) yani varidatı, masrafından fazla bir bütçe vücude getirercktir. Bunun için de devlet masraflannda ehemmivetli bir azaUma yapacak, altı ay içinde on bin memurun vazifesine son verecek ve kazanc fazlaiarı üzerinden «lmacak bir vergi ihdas edecektir (2) ' Muvaffak olamıyan kaptanlar yirmı bes ıkmcı kaptan, yakın yol kaptanlığı için imtihana girmişlerse de hlç blrisi deniz tıcaret hukuku dersind* muvaffak olamamışlardır. Bunun uzerıne kaptanların Ulaştırma Bakanlığına muracaatlerıle imtıhan e\Takı Ankaraya gdnderilerek hususi bir hfvete te'kık ettirmek yoluna gidilmistir. Bakanlıkça luzum gorulduğu takdırde yenıden bir imtihan açılarak üçuncü kaptanlar ye. niden imtihana tâbi tutulacaklardır. •na^erdiği takdirHe dış ödeme vs» sıtası bulmakta güçlük çekeceğinıiz Denizcilik Bankası deniz hatları i? tabiidir. lfttmesinın vapurlarında vazife goren Evlilik Mahremiyetleri I sri Dr. CEMAL ZEKİ'nin Evliligin sır ve mahremiyetlerini çözen, aşkı her mânada anlatan bu güzel eser her yuvarun saadet tılsımıdır. Bu, herkesin kitabı n ve en mahrem dostudur. üncü basıliî 700 sahife İnkılâp Kitabevi. Beyoğlu caddesinde dudaklarda dolaşan tck kelime • Adalet Sarayı inşaatı Adalet Sarayı inşaatı cl\arındak! blnaların lstimlikıne karar verildigini ve durumun b:na sahıblerıne bildırıldığmı bir müddet e\~ve'ı yazmıştık. Bınaların tahliyesi için icindekilere 10 gun muh• let verilmiştır Bu durumdan sikâvetçi I bulunan bir kıracı ve esnaf tahliye t a . lebine ıtıraz etmektedirler Bur.lar arplarından seçtıkleri bir heyeti tesebbuste bulunmk uzere Ankaraya gondereceklerdır. PANDORA Renkli AVA GARDNER JAMES MASON Üçüncü haftasına başladı. Açıkta kalan tahsildarlar Yol vergisınm kaldırılmasından sonra, Beledıyede 60 tahsild^r açıkts kal. mıştır Bu tahsıldarlar Valı ve Belediye Reısine muracaat etmisler ve dunimlarının dıkkate ahnarak münasıb bır vazıfeye yerlpsîır.lmeleri ıç^n Prof. Gbkayın tavassutunu istemişlerdir. Her hafta daha fazla rağbet kazanan ve 7 büyük müsabakada birincilik alnvs s e n e ^ eşsiz filmi. (^ KÜÇÜK HABERLER J * VALI ve Belediye Başkanı yanı.ıda Sarıyer Kajmskamı ve Imar Muduru bulunduğu halde, :lç e dahüindekı bazı ıht.lâflı inşaa.ları tetkik etmış Hçenin yol durumu ile dığer ihtiyacalrnı da gozden geçırmıştır. * UNTV'ERSİTE S tesinin temel atma torenı ves:lesl!e Ba;bakan Adnan Mend e r « tarafmdan Valı ve Beled.ye Baskanına gondenlen cevabi telgrafta (Sıte bınasınm temelin.n atıldığını mujdeiıyen telgrafmızı aldım. Hayırlı vc uğurlu olması teraennilerıle saygılarımı sımarım> denmektedır. * BELEDİYE k.myahanesinin takvıye edılmesı için teşebbuâe geçilmisur. Bilhassa gıda maddelerınlr. seri ve emın surtte tahlili ıçin yenıden bazı teablrler aimacaktır. * AMERIKA hukumetl Turkıyeye tenekg :hr<>cına rr.usade etmek ıçin bu tenekemn memleketımizde kullanılacagına dair bır garanti istmekted.r Esaser. mevcucl mevzuat tekenin mamul halde dahı Türkiye dıjına çıkaılmas m menettığıaden. hukumet :thalâtçıIardan talebde buiunanlara utedıklerl garanüy: verecektır. * ŞEHRIMZDEN Italjaja kuçuk bir rartl kuzu derısi ıhrac edılmistir Geçen sene mahsulu olan bu derilerın mıktarı 40 balye kadardır. Ayrıca pene Italyaya 43 balye de koyun derısi gonderılmistır * TOPHAK Mahsuleri Ofisi hububat ıhrscatına devam etmekteüir. Son gunlerde Fr?nsaya 103 dolardan yirmi bın ton arpa ve Yugoslavyaya tnnu 135 dolardan buğday sat'jı yapmıştır. * ISTANBUL Muallımler Cemıyeün:n 34 jncu >ıldonumu önumczdekı cumartesı gunu saat 14 te Emlnonü Halkevinde yapılacaktır. Toplantı Prof. M. Şekıb Tunc tarafmdan açılacak ve 34 sene evvel<i Mualim'.er Cemıyetının bayragı toplantıya gelenlere1 gosterılecekür. • AYDIN Yuksek Tahsil T,,!ebe Derneğnin olacanüstu genel kurul torjlantüi 9 m a r t 1952 pazar gımu saat 10 da Lâleh Çiçek Pala» salonunda japılacaktır. r Y I L D I Z SİNEMASINDA BUGÜN AZAK Oynayanlar: ve TURAN T A Y L O R Sinemalarında senenin en muazzam şaheseri birden Gerçi dış kredi ve yardımlar, iktisadî bakımdan en verimli sahalara harcanırsa istihsali ve dolayısile ihracatı arttırır ve hesab muva7enesindeki açıklan azaltır. î t kat kredi ve yardımlan, dün de, bugün de en verimli sphalara yatırdığımız belli değildi. Cünkü muhtelif yatınm mevzuları arasında en verimlilerini secebilmek için memleket ölçüsürde ve mahalle'inde yapılmış iktisadî ve teknik tetkiklere davanan ve işleri iktisadi verim derecesine göre sıralayan umumı bir plâna ihtivac vardır. Bizim ise bövle b;r plânımız voktur. Liberalizm iddiasile bövle bir plâna Iüzum da göriümemektpdır. Halbuki iktısadî mahivette nüsumet plânlan. müdahaieci mem"eketlere hâs bir şey olmdıâı C'bi böyle bir plân yapılmas:, iktıdar partısi programında da yer almış bulunmaktadır (Demokrat Parti proşramı ma^de 22) Buna rağmen umumî plân hazırlanmaması, imkânlanmızın iktisadi bakımdan en verimli işler üzerinde teksifine mâni olmaktadır. Ötevandan istihbal, bugünden yarına ehemmıyetli nisbette artamaz. Büyük artış, zamajıa mütevakkıftır. Bu sebeble istihsalimizin az zamanda artıp açıkUrımızı kapatması beklenemez. öoyle olunca. istihsal ve ihracatımız, ıthalâtı kirşı'svacak sev'veye âelmc?ye kadar bu aç:k!ar için tedbir abnak zarureti vardır. Tediye muvazenesi hususunda bövlece «ndiBebekte Yalı Boyunda 1952 senesinin KEKOR f''"ii R A R O Ij Türkçe MARTİNE Sözlü muazzam JAQUES film CAROLI. \ \ DUMESNTLL Fransa da, Batı Avrupadan vaki ithplâtını ve hususile mamul madde ithalitmı kontenjana tâbi tutmuştur. İthsl malları için peşin c'öviz ödenmesini, esas itibarile kaldınmştır (3). İngiltere ve Fransanın bu duıumunu gözden geçiren bir yabancı dergi altm ve döviz mevcudlarınm erivip bıtmesne mâni olmak için devletlerin böylece ithslât tahdidlerine. iç piyasada satışı azaitıp ihracatı arttırmsğa. kambiyo kontrolunu kuvvetlenrfirmeğe ve ıhracata prim vermeğe mecbur olacaklannı ileri sürmekte ve bu İKİ memleketin bu duruma gırmeiile liberasyon esasına halel geleceğ'ni bahis konusu etmektedir. Esasen bir Fransız dergisine bakılırsa .îberasvonun tatbik edildiği zamanlarda dahi bazı s?halarda Avrupa memleketlerinin lıbera?von esasına Fransa kadar bağh ve sadık kalması, nadir hâdiselerden imis. Meselâ dokuma sah=s;nda ithalât serbestliğini, bjr çok memleketler öyle şprtlar altında tatbık ed:yorlarmıs ki i;, fi'len kontenjan rejiminin tatbikma müncer oluyormuş. İngiltere gibi bazı memleketler he ithalâta farklı resim tatbik etmek (meselâ mubav^a vergisinde oHuğu gibi) suretiîe liberasyondan kaTEŞEKKÜR çınmanın yolunu buluvorlarmış. Bazı memleketlerde ithalâta mâni Ejirr,, t£abcy!miz ve amcazademiz olacak derecede ağır gümrük res emekli piyade Albayı SAİD ARBAKın mi ahyorlarmış. Bu haller dikkate değer olmakla beraber, biz bunlar bizleri unutulmaz acılara garkeden dan bahsetmekle aynı şekilde ha ânı oluma sebebıle, cenaze merasl. reket edilmesi icab edeceğini srîylemek istemivoruz. valnız istıh.al ve ihracatmız artmcıya kadar ithalâtta istihsale hldim vasıta ve tesislere, zanırî ve vazgeçılmez istihlâk maddelerine yer verilmesini ve tedıve muvazeneleri üzerinde gerek doğrudan doğruya vazifeli olan ticaret ve maliye bak?nlıklarınca, gerekse daha yüksek makamlarca daha fazla hassasiyeıle durulmasmı. bu muvazenelerin çok dikkatli ve devamh bir takibe tâbi tutulmasını. ve bugün yüzde altmış nisbetinde tatbik etmekte olduSumuz liberasyon sıstemi dzerinde iktisadt zaruretlerimize uygun ve esaslı bir karar alınmasını temenni etmek istiyoruz. (1) Jean Marchal, Cours d'Economie politique sahife 78. (2) Joumal des finances (8 çubat 1952) (3) Bulletin financier suisse (7 şubat 1952) mıne. 66 ncı tumen komulanlığmm meraıim kıt'ası gondermek ve müteveffanın yakın arkadaşlanle Istanbul Savcıhk heyetinın de makbere kadar zahmet etnıek suretiîe içtirak lutfunda buiunrralarından ve gene muhtelif şeki'.de tazlyetlermi eslrgemiyen yakın akraba ve dostlarımızın bu kadlrşinas hareketierinden dolayı. kendılerıne ayrı ayrı teşekkurlerimızın arzına teesau. rurnuz mani olduğur.dar.. agzeteniz vBsıîası'e minnet ve şukran hislerımızin duyurulmasını saygı İle rica ederiz. Arbak vc Ceçyol aıleri 1942 sonbahannda Amerikaya »eyahatimiz sırasında rahmetll Washington Büyük Elçimizin verdiği liyafette yanyana yemek yediğim bu sevimli ihtiyar, yerden eöğe kadar hakhdır. Yalnız Fransa değil; hiç bir memleket sadece Amerikan hazinesinden akan dolar seli ile milli müdafaa değirmenini işletmek yoluna gitmemelidir. Yülardanberi önce Marshall plâmndan ve arkasından da askeri ve iktisadi vardtm tahsisatından bol bol faydalanan memleketlere Mr. Connal.v'nin teklif ettiği gibi, bir ihtarda bulunmak zamanı gelmiştir. Sömurge sahibi ve çeşidli zengut kaynakları olan memieketlerin, ken dilerini müdafaa için hep Amerikan dolarlanna bel bağlanıalan, elbette doğru değildir. Nihayet işi anlamış olan Amerika. yardım talısisatını taksim ederken memleketimiz gibi azami gayret sarfedenlere, bu gayretlerile mütenasib paylar ayınnslıdır. O zaman şimdiye kadar < başkaları büyuk ordular vücude getirsin; biz dolarları alıp safamıza bakahm» diyenler, bu egoistliklerinden vazgeçerler ve fazla yardıma hak kazanmak için kendileri de fazla gayret sarfederler. İNTİKAM DERESİ (Türkçe) R O B E R T Amerikanın en çok kan dökülmüş bir vadide geçen en heyecanlı ve müthiş bir film. APART:MAN Daireleri VE YARALIKUŞ (Fannv By Gsslight). O\nayanlar: JAMES MASON STEWART GRENGAR : PITk'LLİS CAL\T:RT Masum bır kızm eşsiz fedskârhğı, aşkı uğfina asalet ünvanını ve ailesıni redden bir gencin temiz aşkı ve habis ruhlu bir canavqrın tüvlcr ürpertici mel'anet'eri. BUGÜN MATİNELERDEN İTIBAREN İngîliz film sanayiinin bugüne kadar meydana getirdiği en mııazzam şaheser 2 GİZLİ Oynayanlar: GENE DÜŞMAN (Whirpool) TİERNEY RICHARD CONTE Amerikanın en zarif artisti (Gene Tiemey gibi bir kadına istemediği bir şeyi (Richard Conte) gibi yakışıklı bir delikanlı zorla yaptırabilir mi, bu filmde göreceksiniz. B U G Ü N Matinelerden İtıbaren ZENGIN PARA İKRAMİYELERİ 6 Martlan itıbaren I Sinemasında senenin iki şaheseri birden 1 HÜRRİYET KARTAU (Renkli). (High Wayman) Oynayanlar: PHİLİP FRrEND CHARLES COBRUN Kinjsesizlenn memieketlerin den asılzadeler tarafmdan kovularak ve başlarına geçen maskeli şahıs kimdir, bu filmde göreceksiniz 2 GARBA DOĞRU (Orijinal) Ovnayanlar: BOY ROGERS ve arkadaşlan Tatlı müzık ve heyecanlan ile meçhur olan Roy Rogers'in »n son filmi ALKAZAR KÜCÜK SHHNE'de görmeyenlsrin istekîeri üzerina yalnız 2 hafta KARAKOL'da Piyes 3 Perde Nct: Bıletler şimdiden •satılmaktadır. 5 MART akgamına kadar Bir hesab açtınmz, hesabınız varsa çoğalünız. 31 MART keşidesi için İNCİ SİNEMASINDA 17 Mart PAZARTESİ akşamı saat 21,15 te S A R A Y SİNEMASINDA Meşhıır Fransız Viyolonselisti PİERRE FOURNİER in J VEGA\E RESİTALI. Piyanoda: FERDI Ş1ATZER BUetler satılmaktadır. (KONTİYA) 21 T A Ş L I SAATLERİ Ömrünüz müddetince size hizmet edecektir. Bütün saatçilerde bulunur. 100 IIRALIK BU AKŞAM MELEK Amerikada P U L I Z E R birincilik mükâfatmı SİNEMASINDA kazanan film NURAN GULGEZ ile MART 5 Cemazyelâhır 8 ! AH.MET HASOĞLU 3 3 952 V E. î 112 2£ Nijanlandılar. s o 6.21 a 6~28 İ2~26 lT.38 18.0S 13.33 4 50 9.33 12 00 130 10 45 i * * 5 ( TüTUM BANKASI SALTANAT HIRSI (AU The King'« Msn) fevkalâde Amerikanın Baş Rollerde: hakiki hayatmdan alınmış canlı ve hareketli bir mevzu D B U B R O D E R İ C K C R A W F O R D J E A N N E CUMHUEIYET J NUshasi 15 kuruştur Abone şeraiti Türkiye Harie Lira Ki Lira Kr 42 00 Benelltc 8100 22 SO Altı »ylık 43.0* 0$ ayıi» 12.00 Z4.M BU »yııK 4.50 9.00 U 1 K K A T ^> Gatetemire trtndertlen evrah ve yuztlai tditmtsin tadı otunruıl nıesuilyet ndl