Catalog

CUMHURİYET 30 Temmnz 1951 Halkevleri tasarısı dün Adalet Komisyonunda kabul edildi Meselenin, siyasî hayafımızda uzun müddet huzursuzluğa se'seb olmasından korkuluyor Baştarfaı 1 ınci sahıfede lisın çarşamba veyahud cuma otuedilmiştir. Mevruu bahsolan sa rumunda konuşuiacağı muhakkakkoridorlarmda dece bir takım gayıırr.enkuüenn tır. Bugün Meclis hakiki sahiblerıne iadesıdir ki, t yapılan tahmmlere gore, cuma gükomisyon müzakereieri tasarıva j nü dığer bazı tasarıları da çıkarbu gaye dışında bir ıstikamet ve dıktan sonra Büyuk Millet Meclisi yaz tatılıne karar vereceKtir. rılmıyeceğıni gostermektedir. M. S. E. Gene bazı D.P. mıl.etveKu.erinin Şehrimizdeki hukukçularm p^yrımenkuller için kabu) edılen iiç aylık tahliye müddetmi çok mütaleaları gordukleri de soylenıyor. Fakat bu Halkevleri ve C H P nin mallanterr.ennıler fazia taraftar bulama na daır tasan etrafmda şehrimiz 'e m îir. kendilerile gorüştüğumüz bazı huHalk Partıli çevrelerde ise «Ciî. kukçular da fikırlenni beyan etmiş P. nın malmı, mülkünü gasbet lerdir. mek» mahijjetmde sayılan bu tekEski Denizyollan ve Sular İdarrsi lif hakkında en ağır protestolar de hukuk müşaviri avukat Emin Ali vam etmektedir. Bu musadere mua Ourusoy şunlan söylemiştir: rnelesının D.P. Başkanı Adnan Men « Esash bir mülâhaza dermeyan ^eresin bir tertıbi olduğu da aynı ıdebilmek için her sevden evvel çevrelerde, şoyle ileri sürülmüş kanunun mesnedini ve bunun ditur: «Menderes ve arkadaşlan par yandığı gerekçelenn okunarak n t nın başında kalabilmek ıçin, bu linmesi icab ettiği kanaatindeyım. tun Demokratları müşterek bir Halbuki benim bu babda hiç bir duyguda bırleştirmeyı düşünmuş malumatım yoktur. Şu itibarla esas îer ve her zaman olduğu gıbi bu hakkında mütalea dermeyanım cefa da bu muşterek duyguyu C. biraz acele telâkki etmek lâzımdır. H.P. ye düşmanlık kaynağında a Maamafıh bir hukukçu sıfatile hâramışlardır.» disenin gerek Anayasa ve gerek milletlerarası hukuku bakımından C. H. P. li hukukçularm tesriî mütalealardan daha ziyade protestolan müesses Cumhuriyet mahkemeleriD.P. Meclıs Grupunun halkevleri nin rey ve murakabesine arzını tneselesindeki karan doiayısile biltercih edeceğim tabüdir. fcassa C.H.P. li hukukçularm proMeğer ki bu hukuku betestolan devam etmektedir. Bu adihiye hillfında Wr hareket tarzırada Ankara Baro Başkanı avukat m istilzam eden Ö7el ve istisnaî bir Saim Dora: durum bulunsun. Demin isaret etti« Elhükmü limengalet, yani ğim veçhile kanun metni ile mucib gücü, gücü yetene... Bu bir hukuk sebebler tesbit ve tahlil edildikten düsturu değildir.» demıs ve şunu «onra gereken mütalea daha doğllâve etmiştir: tHak ise halk arru olarak dermeyan edilebilir.» gosunda olduğu gibi değirmende aAvukat İsmail Agâh Akkanm ranmaz. Bunun istihsal yeri mahmütaleası kemeleTdir.» Avukat tsmail Agâh Akkan la Profesör Bülend Nuri Esen de, şunlan söylemistir: mülkiyet rejimlerine dokunan an« Kanunu görmüş değilim. Alaşmazhklann hal yolunun mahkeme sağıdaki mütaleslanmı belki de ler olduğunu belirterek demiştir mezkur kanun nazara almıştır: ki: «Mevcud Anayasa sısteminin 1 Şaved hukukî yollar, bazı ve yürürlukteki kanunların esasen adl! cihazla halledilmesi mümkün tanzim etmekte bulundukları duise, o yolla halledilmesi doğru olur. rumlar için yeni bir kanun çıka2 Tek fırka zamarunda eğer marılması kanun yapma tekniği banevî bir tazyik mevcud idi ise ve kımından da, hukukî prensipler şimdi bu manevî eebır ve tazyönünden de caiz görülemez.» Büyik zail olmuş bulunuyorsa ihtilâft lend Nuri Esene göre: «Kaldı ki, adll mekanizmaya müracaat edeTe* kanunun geçmlşe dokunmaması haletmelidir. 3 Netice şudur ki, esası Türk Anayasasının ruhl lcaHalk Partisinin menkul ve gayribıdır. Bu yüzden de bir kanun çımenkul mallarufl millete maled' kanlabileceği düşünülse dahi bumesi hukuk âlimlerinden mürekk^b nun hükmünün geleceğe matuf olbir heyet tarafından muşterek ' r ması ve geçrniş hâdiselere tesir etçalışma neticesinde halledilirse mumemesi icab eder.» tabakata uygun olur.» Demokrat hukukçulara göre Arkadaşımız bu mevzuda daha Demokrat hukukçular bu fikir bir çok maruf avukatlarla da görüşde değildir. Bu kanunun hararetli müsttir. Fakat bunlar mütalea dertaraftarlanndan Hâmid Şevket İn meyanından istinkâf etmişlerdır. ce: dAhlâkı umumiyeye ve nizamı âmmeye muhalif olarak yapılan muamelâtı sonradan çıkan bir in İçkili mahallerin tahdidi meselesi Asayls ve inzıbatın temlnl bekıtizamı âmrae hükmü her vakit bermından İstanbulda içkih mahallerın taraf edebilir.» demektedir. Hâmid tahdidi ktrarlasmıs ve 400 kadar İçkili Şevkete göre, medenl kanunun tat mahalden 60 ilâ 70 1nın kapanması tabikma dair kanunun ikinci, üçün karnır etmisti. Fakat bu dükkân tahlblerinth otuı, kırk ıcnelik dukkâncü ve dördüncü maddelerinde bu larının kapanmaıı dolayıılle dusecckhukuki kaide sarahaten kanunlaş lerı muşkül durum goaonundo tutumıştır. Bu tasan ile C.HP. den bir larak bu kararın tatbikı ikı »ene İçin gerl bırakılmıştı. Slmdl bu lkl «enelik eerre menkul ve gayrimenkul alın muddet g«çtitinden Vılâyet, Iç Işlerl mamaktadır. Sadece vaktile tasar Bakanlığına muracaat ederelc yapıiaruf haklanna müdahale edilerek cak muameleyl «ormus, Bakanlık da gasb halinde yapılan iktisablar ha bunlardan herhangi bir suretle kapanan olup olmadığı hakkında vilâyetkikî sahiblerıne iade olunmakta ten malumat lstemıstır. Vılâyet keyfıdır yetı kazalara bildirerdt bir cedvel Meclis Adalet Komisyonu, pazar olmasma rağmen bugün toplanarak tasarının tümünü kabul etmiş ve yedinci maddeye kadar olan kısımlan görüşmüştür. Adalet Komısyonu, yann sabah toplanarak görüşmeieri ikmal edecektir. Komisyonda bulunan CJÎ.P. li milletvekillerinden Kâmil Boran, uzun bir konuşma ile, getirilen hükümleri Anayasaya, kanunl mevzruata aykm bulmuş ve nihayet meselenin bir kere de bilginlerden müteşekkil tarafsız bir heyete incelettirilmesi zaruri olduğunu söylemiştir. Kanunun prensipine aair maddesinin kabulünden sonra Kâmil Boran da komisyonu terketmiştir. gonderılme»i Ulebinde bulunmustur. Ge'.ecek cedveller Bakanlığa blldirilecektır. Şehir =haberleri Açıklarımızm kapatılması işi Öğrencilerin yurd dîsı gezileri Bn gibi geziler Bakanhkta faaliyete geçecek bir büro tarafından idare edilecek Avrupadaki taiebe müfettişleri, Mıllî Eğitim Bakünlığına mühim !ı;r rapor gondermişlerdir. Bu raporda; bilhassa Avrupaya tetkik maksad'le gıden üniversitelı genclerden muteşekkil öp ^ncı kafilelerinin parasızlık yüzünden perışan bir vaziyette sokaklarda kaldıklan ve bazı ecnebi muesseseleröen; bu arada elçilıklerimizden borç para istedikleri ve bu halin memleketimiz hesabma kötü bir propaganda olduğu belirtılmektedir. Bakanlık, harice tertıb olunacak gezileri, bundan boyle taiebe teşekküllerinin elinden almaya karar vermiştır. Yurd dışı geziler, Bakanhkta faaliyete geçirilecek olan bir büro tarafından 'dare edilecektir. İstanbul Üniveısitesi Fektorü profesör Dr. Kâzım İsmail Gurkan, bir muharririmize. « Fakülteler tarahndan, tetkik maksadile tertib olunan gezilere üniversiteden bir aoca riyaset edecektir,» demiştir Her hafta Cumhuriyet lütunlarında iktisadî ve malî meselelsr hakkındaki yazılarını ıstifade ve haz la okuduğumuz Prof. Refii Şukru Suvla, Cumhuriyet'in 25 temmuz 1951 tarihli nüshasında yayınlanan ve «İç ve dıs tediyelerimizdeki açıklar nasıl kapatılabilir?» başlığını taşıyan yazısında bahsettiğı açıklar doiayısile umumi iktisadî ve malî durumumuza temas etmiş ve bu durumu ıslah için bazı tedbirler ilerı sürmüştür. Sayın profesör, bu açıklan uç kısımda mütalea ediyor: 1) Umumî bütçe açığı; 2) Katma bütçelerle veya iktisadî devlet teşekküllerinde olduğu gibi hususî (specıal) bütçelerle idare edilen iktisadî devîet ışletmelerınm açığı; 3) Tediye muvazenemızın açığı. HEM NALINA M1H1NA Donanmamıza dair Yazan: Avukat ESAD TEKELI kendilerine bol ücret vermek, hepsi ettirilememiştir. Profesörün bu hubirden bulunamıyacağına göre ye sustaki tavsiyesi teyid ihtiyacından tiştirilmeleri için şimdiden tedbır varestedir. almakla olur. Devlet işletmelerinin rasj'onelleşUmumî bütçe muvazenesini te tirilmesi, yani iktisadî verimin artmine hizmet edecek bu iki tedbirin tınbnası da, yıllardanberi tekrar getıreceği malt imkânlan, tesislere edilip durulduğu halde iltifat gortahsis etmek kabil olur. Umumî ve miyen tavsiyelerdendir. Yerli nıütek yatınm plânının malî karsnı tehassıslanmız vardır. Fakat bunğını temin için iç istikraz imkân lardan bazılannın esen politika halan da zorlanır. Ve nihayet müm vasuıa gore fennî mütalealannı dekün olabildıği kadar dış kredi ve ğıştirmek derecesınde yumuşaklık yardımdan faydalanılır. Fakat u göstermekte olduklannı esef verici mumî finansman imkânmı evvelce misallerile bilmekteyiz. Bu sebeble, tesbit edip tesisleri, malî imkâna her isletmeye yabancı ve hakiki bir ve iktisadî verim derecelerine göre rasyonelleştirme mütehassısı getirsıralamak bir zarurettir. mek ve hattâ uzun müddet bunyardımından faydalanmak Devlet işletmeleri ihtiyacı için ların emisyon usulüne nihayet verilmesi, icab edecektir. Devlet ısletmeleri fakat ötedenberi temenni edılegelen bir böylece verimlılestirümelı, seydır. Fakat bır türlü tahakkuk fiat zammma gidılmemelidır. Çün Polise ateş eden iki hırsız yakalandı Gerçekten umumî bütçedeki a•çıklar bir zamandanberi tevali etmekle beraber açık miktan 1951 bütçesinde 235 mılyon lira gıbi bir rakama varmıs bulunmaktadır. Hizmet erbabı dışında kalan mukelleflerin gelir vergisi tahmini olarak bütçeye konan 145 milyon liraya karsı, simdilik tahakkuk eden mıktann 55 milyon liradan ibaret kalması, mevcud açığı arttıracağı gıbi 1951 yılında daha bazı gelirlere aid tahmmlerın tahakkuk etmemesi neticesinde açıkların daha da çoğalması beklenebıür. Umumî bütçedeki açığın ilk miktanna karsı gösterilen kaynaklar arasında Marshall yardımından beklenen miktar bellı olrradıktan başka kâfi miktarda olacağı da şımdilık şüphelidir. Bu sebeble bu açıklann ve umumî sekilde butçe açıklanmızın Evvelki gece, Kadıkoyunde, Kızılkapatılması çarelerini araştırmak toprakta, mühim bır hırsızhlc vak'ası olmus ve fallleri dun pollıle musade zaruretuıdeyiz. Gene 1951 de katma me ettikten sonra yakalsnmıslardır. bütçeli daırelerden Devlet DemırHâdise iu sektlde cereyan etmljtlr. yollan bütçesinde (682) milyon, Sablkalllardan. Raıf Zekl Gulyay vt Denizyollan bütçesinde (31.2) milReceb Kızılağac, evvelki gece Kızıltopyon, Posta ve Telgraf bütçesinde rakta, Şehırkahya sokagınds. All Hay(1921) milyon kı ceman (118.") dJirın ko;kune gırmıjler ve 15 kılo agır. lığında antıka gümus esyayı çalıp kaç milyon lira daha açık vardır. Bu mışlardır. HırjızJar, çaldıkları eşyaları açıklar ise emisyonla kapatılmakdun sabah, Kadıkoy vapuru ile karşıy» tadır. Devlet iktisadî teşekküllerigeçmek ısterlerken polis Turgud ve nin kısraen, kısa vadelı bono meukadaşı Kenan tarafından süph* üzekanizrnasile, yani emisyonla kaı^ırlne durdurulmak ıstenmlşlerdir. Bunun uzerlne Ralf Zekl derhal tabancasını lanmakta olan ihtiyaçlanndan muçekerek polise atese başlamıstır. Receb tevellid açıklan da aynca gözönüne de, arkadasınl takıben siiihft sarılmıı almak lâzımdır. İthalâtımızla ihrave polıslerle sabıkalılar amsında müsa catımız arasındaki ticaret muvazedeme başlamıstır. Netıcede hırsızlar bır nesi açığı ile saır unsurlardan nıumuddet sonra polisler tarafından yakalanarak Müdürlyete teslim edilmı». tevellid açık yekununu ıfade eden tediye muvazeneti açıklan da çolerdir. ğalmaktadır. ost Amerikan filosn tstanbuldan ayrıldı. Filonun limanunızda misafir olduğu günlerde, vapurla yanından geçerken bir bu muhteşem ve kudretli gemilere, bar de Donanma kfi maliytt kabanklığı isletme ida Komntanımızın forsunu taşıyan relerinin taksirinden ileri geldiği muhribe bakarak üzüntü ile içimi ne göre bunun ct^asını istihlâkçiye çekmekten kendimi alamıyordum. yükletmek haklı düşmiyeceği g:bi Kim derdi ki bir gün gelecek Türk aosyal maksadlara da uymaz. donanmasının amiral gemisi bir Muhterem profesör, tediye muva muhribden ibaret olacaktır? Maalzenesi açığının nasıl kapatılacağı esef oldu işte! üzerinde fazla durmuyor. İthalât.mız fazla, ihracatımız az; ithaıâtı İstanbul Deniz Komutanı Tuğamtral karşılamıyor. Altın stokumuz da Burhan Erilkun mlsafır fılonun komuazalmakta. İthalâtı karşılayabılecek tanı ile maiyetl subayları şerefine T J ihracatı çoğaltmak için istihsali art rabyada Konak Otelınde bir kokteyl tırmağa ihtiyaç var. Bu ise, bugün vermiştl. Bu ziyafett* büfe hakıkaten çok zarafetle ve sanatkârane tertiblenden yanna başaniacak bir is değil; mısti. Türk deniz kuvvetlerinl bır muhuzun vadeli bir çalışma mevzuu rib, Amerik&n flloeunu da bir uçak gedur. Şu halde tediye muvazenesi mist temsll ediyordu. Uçak gemisinm güverteslne kanape denilen havyarlı açığının temadisi bizi nerelere > ö { kuçuk ekmeklerden uçaklar oturtultürecektir, dıye düşünmek zamanı mustu. çoktan gelmiştir. Bu durumda bir Memleketimize geldigl gündenbeıl yandan istihsaii artırmağa plân da kendlsile dost olduğum Amerikan Dehilinde ve var gücümüzle çalış niz atajesl bana sofranın üstund» bu . makla beraber öteyandan da ithalât gemlleri göstererek sordu' Bay Abidin Daver bunlardan kaüzerinde durmak ve kolayımıza giçar tane istersınlz? Beser tane yetljır den yollardan artık vazgeçerek ml? bazı memleketlerdeki tatbikattan Onun bu lâtlfesine masanın nrtasınibret ve ders almağa kat'i ihtiyacı da büyuk bir zırhlı glbl tertiblenmis kocaman ıstakoz tepslsınl gostererek ınız vardır. cevab verdım: Bugun sızden muhrib de, hruvazor de istemiyorum; su zırhlıyı lstlyorum. Sonr» ıstakoz zırhlısın» ve navyar uçak gemislne karşı, lkl mütteftk beraberce taarruza geçtlk. Amerıkanın blze harb gemlsl vermek nlyetmd* olmadığını. onun için benım de eski temaslarımda yaptıgım glbl, «geml, gemi1» dlye nefes tüketmek istemedlgıml zekl bır zat olan deniz ataşesl dostuma, Lma yolile anlatmakla iktJfa ettim. Zaten yardıre behslnde Amerlkalılar arasında, benlm adım mesel halınl almıs. Geçenlerd« bir dostum soyluyor. du Amerıkan Haberler burosunda, Turkiyeye yapılan yardımın kifayetl behls konusu olmuf; birl bu' yardımı k&fi görmeyince kar;ısındaki «Sen da Abidin Dav'er ml keslldtn?» demis. Ankara Polis Enstitüsü Yarımn zabıta memurları nasıl yetiştiriliyorlar ? Unesco'nun müzecilik komitesi seçildi 1 Unesco kultür kurumu, son toplantııında blr muzeclllk komitesi seçmi$tlr. Bu seçime gore Guzel Sanatlar Akademlsl Muduru Zekl Faik Izerln baskanlığında Topka.pi Sarayı Müzesi Müdürü Tahsin Oz. Turk . tslâm Eserleri Müzesi Müdürü Ressam Ellf Naci ve Ayasofya Müzesi Muduru Muzaffer Ramazanoğlundan mürekkeb komlte y&kmdk faaliyete geçecektlr. Samed Ağaoğlu geldi Başbakan Yardımcısı ve Devlet Ba> kanı Samed Ağaoğlu dün sabah Anka. radan »ehrUniz» gelmlstlr. Maliye ve Çalışma Bakanlan gittiler lkl gündenberı şehrımlzde bulunın Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Çalışma Bakanı Nuri Ozsan, dun aksamkl ekspresle Ankaraya hareket etmlslerdlr. Kan Bankası İngilterentn memleketimizden alacağı tnallar Tasan bugün Bütçe Komisyonunda görüşülecek Bütçe Komisyonu bu tasanyı yann görüşecek, bundan sonra süratle hazırlanacak rapor umumî heyete sevkolunacaktır. Teklıfin, Mec Yarın Akşama Kadar İkî yüz liralık bir tasarruf hesabı açarak veya hesabınızdaki paravı iki yüz liraya yükselterek, Şişlideki kaloriferli. bahçeli; beş odah evlerin; üçüncüsünü kazanabiirsiniz. Bir kişinin en çok yüz iştirak faakkı vardır. Aldığımıı malumata gore, İngıliz lthalâtçılarının bu yıl memleketimizdcn Haseki hastanesinde yeni klinik Hasekl hastaneslnde yeruden lnşa edialacaklan çejidH mallar arasında paTedavl klmlğınln temell muk ve yapağı genls yer tutacaktır. lecek olan Resmi İBtatıstlklere göre Inglllzler 1951 torenle atılmıştır. Torende Vall Gokay. yılının llk altı aylık devresinde mem Üniversite Rektörü Prof. Dr. Kazı Ieketiml2den 900 bin «terlin degerinde ismail Gurkan, Saglık Muduru Dr. Faik Yargıcı Tıb Fakültest Dekanı ve propamuk almışlardır. İngillzler ayrıca 305 bin «terlinllk de fesorler hazır bulunmuştur. ük harcı tütün «lraışlardır. Yalnız uıgiltereye Valı ve Rektör koymuslar ve mu/affak n e t temennislnde bulunmuşlardır. kuru üzüm ihracah blr parça bulunmaktadır. D. P. Bakırköy ilçe kongresi D. Parti İstanbul tl kongreslnde yenllenmesine karar verılen Bakırköy İlçe kongresi dun saat 14.30 da yapımlıştır. Bngün en beğenilen saat: Gundemde mevcud olan ilçe idare kurulu ile il delegelerinin seçirrlerlne geçllmlş, bu suretle mevcud lhtilâf tam blr anlayif rümlyetl Içerisinde halle. dilmlstir. İl baskanı Dr. MOkerrem Sarolun her 17 T a ş h turlü ayırıcı fikirlere nihayet veren sözleri alkışlarla karşılanmıs ve yeni tsviçre Hassas Saati idare heyetine asağıdaki zevat »eçılmlstir: Fahrt Paçalıoğlu; Vahid Hursan: Leman Basartur. Lünıtekin Oker; Hasan Kangal; Mehmed Çelebi; Kâzım Akçıoğlıı Menıleketirrızde Uk defa kurulacak olan <Kuru Plazma Kan Bankası» nın hazırlıkları ikmal edilmıstir. 120 bin kışinln lhüyacına cevab verecek ve bir ingiliz flrması tarafır.2 Devlet işletmeleri ihtiyacı dan kurulacak olan banka, 15 subatta için emısyon usulün» nihayet veçalljmaga bajlıyacaktır. rümeli, Öteyandan devlet işletmelerinın bir kısım ihtiyacının emisyoma karsılanman turetUe para bollaşmasına gidılmektedir. Malî ve iktisadl muvazeneyi sarsan bu açıklarla enflasyon karşısmda ne yapılacağını araştıran sayın Suvla, uç tedbir üzerinde dunıyor: 1 Umumi bütçeye, katma bütçeli daırelere ve devlet iktisadî teşekkullerıne aid tesis ve teçhiz masraflan (yatırımlar) için tek ve umumî bir plân yapılmalı. Bu plânın tanzıminde çok mühim olanlar, daha az ehemmıyetli olan işlere tercih edılmek suretıle verimlı ve makul bir sıraya konarak açıklar azaltılmah, plân gereğmce yapılacak ışler iç ve dış finansmana bağlanmalı, yani malî karşılığı buluamalı, hattâ bu karşılıktan hususi teşebbus sahasma tia pay ayırmahdır. Polis Enstitusundeki Zabıta Muıed Ankara Polis Enstitüsünde parlak bir toren yapıldı. Ihtisas tahsilıni ikmal eden gene emniyetçUere diplomalan tevzi olundu. Sabahın saat 10 unda bando refakatinde Enstitü gencleri muntazam yürüyüş yaparak Atatürkün muvakkat kabrini ziyaret ettiler. Az sonra Lozan meydanındaki Atatürk heykelini ve Kızılsydaki Emniyet âbidesini ziyaretle ihtiram dunışu yaptılar. Bu âbıdelere çelenk koydular. Öğleden sonra, devlet erkâm, bakanlar, bakanlık ileri gelenleri ve diğer davetliler Enstitüyt gelmeğe başladılar. Saat 16 da Enstitünün tören / ve konferans salonunda İstiklâl marşile tören basladı. Enstitü müdürü Şeref Süral kürsüye gelerek bir konuşma yaptı. Gene bir mezvnun verdiği cevabî nutuktan Kinıa Binniyet Genel Müdürü Servet Sürenkök de bir konuşma yaparak Cumhuriyet polisinin önemli varhğını tebarüz ettirdi. Dıploma tevziini müteakıb birincilikle mezun öğrenci tarafından Enstitünün yaş kütüğüne plâka kondu. Davetliler büfede ağırlandıktan sonra Enstitünün müzesi ve laboratuvarlan gezildi. Polis Enstitüsü müzesi bir (okul müzesi) olmaktan ziyade umum Türk tarihinin esaslı bir (zabıta rnüzesi) dir. Ankarava gelen yabancılann ve basın mensublannın bu müzeyi ziyareti artık bir gelenek olmuştur. 14 üncü asırdan bugüne kadar, zabıta kıyafetleri resmî kayıdlardan çıkanlarak en sahih malumata göre hazırlanan mankenlere her devir zabıtasmın üniforması giydirilercıc sıralanmıştır. Her birinin vazife ve salâhivetleri de hizalanndaki küçük levhalarla huüsa edilmiştir. Kullanrlıklan silâhlar, çeşidli hançerler, o devre aid sair eşya ile zabıta tarihi adım adım takib edilerek gozümuzün önünde canlandmlmıştır. Tanzimat devri zabıtası, 2 nci Hamid ve nihayet Meşrutiyet günlerindeki polis mesleğinin muhtelif rütbelerine aid yakm mazi kıyafetleri, daha sonra sıra ile Millî Mü cadele devri ve Cumhuriyet zabıtası görülmektedir. Bu büyük salonda dikkati çeken manzara yahuz sıraya dizibnis yüze yakın manken değildir. Bugün ar^ık tatbik sahasmdan kaldınlarak zabıta tarihine intikal etmij polis mesleğinin çeıidli llet ve vasıUlan da geni| masalar üzerinde teşhir edilmektedir. Bugün kulanılmakta olan Alet vt vasıtalar ise, Enstitünün genif 11boratuvarlanndadır: Kiriminastik lâboratuvannda polisin sahtekârlarla yaptığı mücadelelerde kullandığı modem cihazlar ve âletler dikkati çekiyor. Parmak izi lâboratuvaruıda da, suçlunun bıraktığı en küçük bir izi mey dana çıkaran hassas etüdlerle karşılaşıyoruz. Polis mensuhlarının temin ettiklerine göre fotograf insanı bazan şaşırtır da, parmak izi ekseriya daha kuvvetli bir vesika teşkil ediyormuş. Fakat Polis Enstitüsü bunu da ihmal etmıyerek bir (fotograf lâboratuvarı) da tesis etmiştir. Çünkü cinayetlerin ve canilerin efkâlini tesbit için fotograf, demode olrruyan bir yardımcıdır. Daktiloskopi lâboratuvannda her çeşid sahte şeylerin mey dana çıkanlması, mülâj iaooratuvannda ise alelumum izler ve deliller üzerindf" meşgul olmak için enteresan ve modern bilgiler veriliyor, fennî tecrübe ve tetkikler yapıhyor. Makiyaj lâboratuvannda 5 dakikada kıyafet değiştiren öğrenci leri şehre salıyorlar. Arkalanndan da bunları teşhis için başka bir grup sınıf arkadaşlanru yoluyorlar. Birinci grupun yakalanmaması ikinci grupun da behemehal yakalaması matlub. Dedektif dersinin bu amell safhasmda yannın zabıta âmirleri, eğlenceli bir (hırsız polis oyunu) oynuyorlar demektir. Telsiz lâboratuvannda fennî ?ekilde radyoelektrik etüdlerinin polisi ilgilendiren tubesile uğrasan bu genclerimiz, kimya lâboratuvannda da gene polisi alâkadar eden kısımlarla meselâ göz yasartıcı gazlerle tatbikat ve tecrübeler yapıyorlar. Enstitünfin ıpor salonunda ise öğrencilere, çevik bir hareketle suçlunun elinden tabancasını, bıçağını kapmayı talim eden jiojitsu Japon sporlan öğrttiliyor. Zabıta meslegini ilgilendiren eski ve yeni kitablarla dolu Enstitünün zengin kütübhanesinden baska koridorlan, kışlık teneffüshane ve dershaneleri füsl«yen resimli vecizeler çok enteresandır. tstikbalin emniyet amirlerine ahlâki ve meslekl telkinler, öğüdler veren bu temsili resimler arasında en dıkkate sayan olanı, güzel bir köylü kızının başındaki altın dolu bir tepsi ile gün doğarken tenha bir dağ yolunda yürümesidir. (Vatandaşın canı, malı, ırzı, namusu emniyet altındadır) idealini sembolik şekilce ifade eden bu resme baktıkça, gene öğrenciler, temiz yüreklerinde bunu tahakkuk ettirmek için kutsa! bir istek duyuyor ve bu idealle yetişiyorlar. tlk, orta ve yüksek kısımlan ihtiva eden Polis Enstitüsü 1937 de Ankarada kuruldu. Polis kadrosuna münevver eleman yetiştirmek için (Polis Koleji) ismile bir meslek lisesi de bu müesseseye ilâve edilerek geçen seneye kadar faaliyette bulundu. Bu kolej ve muhtelif lise mezunlanle kadrodan seç ; len komiserlere umumî ve yüksek bilgilerle meslek ılıtisası malumatı öğreten Polis En*tıtüsü, Türk zabıta tarihinde en önemli bir merhaledir. İmtihanla şeçilen polisler için de aynca kurslan ihtiva eden Polis Enstitüsü, Yakm Şark, hattâ Balkan memleketlerinde emsaiine rasttelinmiyen, ancak büyük Avrupa memleketlerile Amerikada muadiline tesadüf olunabılen önemli bir müessesemizdir. Faik TÜRKMEN 3 Devlet işletmeleri verünli hale geürılmeh, malıyet düşürülmeh, fakat aynı zamanda zaranna da mal satılmamah, fıat zamlan yapmah. Umumî bütçeden yaptırılacak tesıslerle devlet ışletmeleri tesısleri için, iktisadî verım derecesme gore sıra numarası taşıyan tek ve umumî plân yapılması düşuncesınin ısabeti meydandadır. Sağduyunun emrettiğı bu tedbıre henıen g.tmek lâzımdır. Fakat bu plânı, makul ve verimli olarak nasıl yapmalı? Ve hele malî karşıhğmı nasıl bulmalı? Bizce bu plânm tanzimıni her türlü tesırden uzak tutmak için yabancı mütehassıslaruı da iştirak edeceği bır ıktısad ve fen heyetuıe yapUrılması selâmetli oir yoldur. Malî karşılık bansıne gelınce: En guç olanı budur. Butçe geliri dar; iç istikraz imkânlan m;ıh dud; emısyon yapılmıyacak.^ Dış fınansman imkânı keza mahdud ve belki bir gün sıfıra inecek. Bu 4urumda ne yapılabilır noktası üzerinde durmak icab ediyor. ARDATH Amerikan taiebe teşkilâtının temsilcileri ME V L İ D ve HÜSNÜ ARSAN İHTİFALİ 1 Hajatını mesleğe ve ıreslekdajlar» büyuk ve hayırkâr hizmetlerlle suslemlş olan merhum HUSNÜ ARSANın hati'asım tazızen Turkly» Eczacıları Cemiyeti 31/7/951 s«ll gunu saat 10 da K»r»caahmed mezarhgındaki k»bri bajında bir ihtlfal programı hazırlunıstır. Kadirjlna» meslekdasların bu yakın alakalarına tegekkür ederlm. 2 Aynı gun Çisll Camii Şerlfınde ö6'e namazını müteakıb ruhuna ithaf edilmek üzere Mevlldi Nebevî okunacağından kendisinl seven meslekdas ve arzu eden dindaçlarımızın tesrillerinl rlca ederım. U. S. N. S. A. Amerikan taiebe teşkilâtının Avrupa temsilcısl Mıss Irene ve muavinl Thınker, beraberinde 2 arkadaşı olduğu halde. dun otomobille şehrimize gelmlşlerdlr. Miss trene ve Bu karşılık tercini meselesıni, aıksdaşları Hlndıstana gıtmek uzere umumî bütçe ile katma bütçelerı ve bugun şehrimızden ayrılacaklardır İngiliz taiebeleri dün gelmediler Dun, şehrlmize gelmeleri beklenen 31 hıgiliz talebesinden bir haber alınimamıştır. Talebelerin tak'.b etmeleri icab eden yolrian seyahit ederek v« dun şchrmlze gelen 6 kisilik tsviçreli seyyah grupu, Ingılizleri hiç bır yerde ghrmedıklerinı bildirmışlerdır İngiliz talebeleri, Yakın ve Orta Doğuda blr tetkik seyahatı yapmak uzere 15 gün evvel Inglltereden hareket etmlşlerdi. TICARET BANKASI İLİ BILIYORMUSUNUZ Kİ.. «SİBİR» hakiki vejetalin yağı % 100 saf ve ucuzdur. T U R K r~ Kücük Haberler BtyoGLU. İSTIKIAL CAD. 282 'Û£ • YUNAN sefırl Konrumas dun sabah Atınaya gitmıjtir. • C. H. P. Genel Sekreterl Kasım Gulek. dun uçakla Ankaraya hareket etmiştir • ANKARA vapuru. bugün saat 14 te Batı Akdeniz seferlnden donecektlr. • SERGI Sarayında kumar oynatan bır muessesemn alet ve edavatı musadere edilerek kendisl mahkemeye ve. rılmiştır • IHLAMUR Kasrında açılmasına karar verilen Tanzlmat Müzeslnin esas 1952 bütçesinde gurünmelidir. larını tesbit etmek üzere cuma gunu Böylece bir yandan masrafı Belediyede bir toplantı yapıUcaktır. devlet iktisadi teşekküllerini a>rı ayn mütalea ederek gözden t'eçirmek lâzımdır. Umumî bütçe masraflannı kabartan şey, sadece mıllî savunma masraflannm kabarık olması ve tesısier için para aynlması değildir. TeşKilât ve idare masraflan da bu bütçenın büyük bir kısmını almaktadır. Bu masraflan azaltmak için şu yıllar danberi sürüklenıp giden rasyoneıleştirme davasını ciddî şekılde ele almak gerektır. Uevlet hızmetleri üzerinde ve hizmetin görülmesının ne kadar ve hangi vasıfta menıur istihdanunı gerektırdiği hususunda tamamile objektf surette yaptırılacak tetkikler neticesinde, devlet kadrolannda azımianarruyacak derecede tasarruf temini mümkun olabilir. Bızce bu tetkiklere hemen bu yaz mevsimınde başlamah ve eserleri hıç olmazsa kısmen olsun Cnma akşamı vapurumuz, Anıe» rtkan harb gemilerinin yakınından geçiyordu. Yukan Boğazlı bir arkadaşlar grupu, kruvazörlerden hanKİsinin daha büyük olduğu hakkmda, bir ziyafetine bahse tutuşmuşlar. Bana sordular, Salem'ia daha büyük olduğunu söyledim. Bu arada kruvazörleri ve muhriblcri dikkatle gözden geçirdiğimi görea bir dost, Bunlan Türk bayrağı altında jrörmenin hasretini çekiyorsunuz değil mi? dedi Evet, şu 2 kruvazörle 4 muhribe kae gündiir, hayalimde sanlı sancağunızı çekip duruyorum. Bir başkası lâfa kanştı: Bu getniler donanmamıza katılırsa devlet hazinesi iflâs eder. Sık sık tekrarlandığını duyduğura bu söze şu cevabı verdim: Artık ömrünü doldurmuş olan emektar Yavuzu kadro harieine çıkanr, yerine Salem'i ikame ederiz. Hem efendim, vatanuntzı, istiklâlimizi müdafaaya mecbur değil miyiz? Bunun için kara ordumuz olacak, donanmamız olacak, hava kuvvetlerimiz olacak. Bunlann hiç biri ucuz değildir. Pahalı diye harb gemilerinden vazgrçeccksck, kara ordusundan da, hava ordusundan da vazgeçmemiz lâzımdır. Millî Mii dafaamız için bütçeye koyduğumuz 500 milyon liranın yüzde 10 u denlze, yüzde 1012 si hava kuvvetlerine, yüzde 80 i de kara ordusuna verilmektedir. Kara ordusunu, hazineye çok ağıra ve pahalıya mal oluyor diye nasıl kaldırmayı düşünmüyor, bilâkis takviye ediyorsak donanmayı da, öylece yeni harb jtemileri ile ve hava ordumuzn da tepkili uçaklarla teçhiz ve takviyeye mecburuz. Bir milletin mıidafaa vasıtalarında ncuzluk, pahalılık değil, ihtiyaç ve kifayet göziinünde tutulur. Mademki yurdun müdafaası için bir donanmaya ihtiyacımız vardır. Bunu ucuz, pahalı demiyerek kifayet mertebesine çıkarmak mecburiyetindeyiz. Vazifesini yapamıyacak bir silâhı ve bir kuvveti, pahalıya mal olur diye kifayetli bir hale koymamak, ona harcanan milyonlan boşuna denize atmayı ve harb ramanında ise telâfi kabul etnıez felâketlere uğramayı göze aldırmak demektir. gemilerin tedariki ve bakunı pahalıdır diye donanmayı bugünkü haîinde. bırakmaktansa husbütün ilga etmek, cok daha uruz olmaz mı? Deniz kuvvetinin kara ordusundan daha pahalı olduğunu iddia etmek de yanlıştır. Bir zırhlı tünıen ,bir kruvazörden daha ucuza mı mal olur sanki? Fakat bu başka bir bahistir. Bu sözlerimi dinleyen zatı bilmem ki ikna edehildim mi? fen ona derd anlatmaya'çalışırken Salem de .muhribler de aksam sisleri içinde bir hajal çibi kajbolup gitmisti: benim tath hulyam da beraber! Modem sayım makineleri kullanılacak Marshall planı vasıtasüe get'rllmls olan 120 modern sayım makinMİ tstatlstık Genel Mudürlüğune devredtlm'î ve boylellkle bu mudurluk emrindekl savım maklnesi adedi 250 yl bulrr.ustur. Modem sayım makineleri vasıtasils tstatıstik Genel Müdurkıgu blr sene içm yapacajı 15leri bir veya iki ay ;çlnde tamamhyacuk ve bdylelıkle her ııangi bir sayım neticelerini jımdiye kadar mümkun oldugundan çok daha erken yavınlıyacaktır. Bu modern sayım makinelerlnden, ssnayi sayımı neticelerinin sür&tle tesbıtl için faydalanılacaktır tfi' Aliye Artan TEMIVIUZ 30 ŞEVVAL 25 W//A M0MM MMTUÛ MPIM 6ÖMUİ/ 7^5O 6 75 rrma oitut jntsey/rtKor 2 75 *«ts tBtetit soMUit ntm*oi 7 80 YOUr VAKAU tMKl* 90MU& 7 80 rAMBOYPtJMMA IZ.5O OUrt*tç MumuMto 1.75 Ut*tXMAVOSU 5 Z5 \ V E \ 3 51 ] 5.54 13 20 17 16 20 28 22 19 ] 9 26 4 52 8 48 12 001 1.50 7.23 'usarken mevcud varidatın verim'ıi arttıracak tedbirlere gitmelidır. Muhtelıf fırsatlarla tekrar ettiğimiz gıbi, bunun da yolu, vergi kontrolunu cıddî ve kıfayetli bır hale getırmektir. Bu da malıyenın hcsab uzmanları sayısını beş yuze çıkarmak, bunları çok lıyakatli ve itma1 kabul etmez unsurlardan segme'c, KUMAŞLAR DEKORASYON MAĞAZASf BEYOĞLU: 353 • TEL. 40345 MOBILYALIK CUMHURİYET Nüshası 15 kuruştur Abone şeraiti Tiirkiye Harie Lira Kr. Lira Kt, Senellk 42.00 8100 Altı aylık • 22 50 43.50 Oc «ylık 12 00 24 0İ Blr ı v ık 4.50 9 00 L> I K K A T Gnzetemıze ^ondenlen evrak vt vaztlat neıredHttn edümesın lad* olunnuu tUİmardan mesullyet kabul edilme»