Catalog

Rize Yüksek Tahsü Talebe Cemiyeti Baskanhğından: 1/4/1949 tarihine müsadif cuma günü gecesi için Konak Oteli salonunda yapılması kararlaştınlınış bulunan RİZE ÇAY CEGESİ TEHİRİ " \ RİZE ÇAY GECESt Görulen lüzum üzerine 15/4 1949 taribin« müsadif cuma günü gecesine bırakılmısür. Sayın davetliler'mizin Gecemize feref vermelerini dileriz. 25 ıncı yıl Sayı: 8850 umhuriyet Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu İstanbul No 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290 UGURSC*VADI En meşhur modern AmagKan romancılarından Ben Ames WUÜeHis'm bu nefis romanında ihtiraslarınıneşiri bir kadının bütün bir köyün ^Htekle\ini peşinden sürükliyerek nasıl^ekrfara sebeb olduğunu heyecanla okuyacaksum Eşsiz bir tercüme.*>Sh* 1 Iira. KURUCU&I: YUNUS NADÎ Cuma 1 Nisan 1949 VARUK YAYINLARI Ankara Caddesi, 80/1 İstanbul. Suriyede Hükumet Henüz Kurulamadı Universile talebeleri dün nümayişler yaptılar Sadağın dış siyasetimize Şamda Parlamento ve Nesaretler binalan Albay Hüsnü Zaim bütün Suriyeyi elinde tutuyor Vaziyet henüz aydınlanmadı. halk işin nereye varacağım bekliyor. Dürziler, Albay Zaim'e bağlılık telgrafı gönderdiler dair muhim beyanatı Suriyedeki hükumet darbesi enub komşumuz Suriyede bir hükumet darbesi yapıldı. Su^„ riye Süâhlı Kuvvetler Başkomutam ve Genelkurmay Başkanı hdkumeti devirdi; parlamentoyu dağıtü ve Cumhur Başkanını, hükumet erkânını hapsetti. Bu, klâsik şekilde bir askeri hükumet darbesidir ve ordunun sıjasetle tneşgul olduğu memleketlerde nk sık görulen bir ihtilâldir; sonu da daima diktatörlüktür. Gerçi bu hareketin elebasısı olan albay Hüsnü Zaim. «biz, ne idareyi ele almak istiyoruz, ne de diktatörlük peşinde kosuyoruz» diye, bu gibi harekeflerin başlangıcında söylenen beyük sözlerle teminat vermek 1 ît vermek Faris EI Huri Londra 31 (a a. B.B.C. AP) Şamdan gelen haberler henüz durumu açıklıyacak mahiyette değildir. Son hükumet darbesıni yapan albay Hüsnü Zaim bütün Suriyeyi elinde tutmaktadır. Hükumet darbesi iktidar mevkiindeki hükumete zerre kadar şüphe vermıyecek ve tedbir almağa sevketmiyecek tarzda hazırlanmış, hükumet birdenbire devrilmiş ve Cumhur Başkanı da kolaylıkla tevkif olunmuştur. Cumhur Başkanınm istifa etmesi istenmişse de kendisi bu teklifi kabule asla yanaşmadığı için tevkıfıne teşebbüs edilmiş va bu teşebbüs muvaffakiyetle neticelennıiştir. Suriyenin bütün büyük şehirlerinde bu sekılde hareket edilmiş ve hükumet darbesi hiç bir burun kanama Arkast Sa 3 Sü 5 te «Dünyanın bugünkü şartları içinde silâhlı veya silâhsız bir tarafsızlığa akıl erdirmek güçtür» Dış İşleri Sakamffiiz, Akdeniz Paktı ile Atlantik Paktı karşısmdaki durumnmuzdan, Türk Sovyet münasebetlerindeıt ve Suriye hâdiselerinden bahsetti Aı&ara 31 (Telefonla) Bırleşmis Mılletler Asamblesinde Türkiyeyi tfemsil edecek olan Dış İgleri Bakanı Necmeddin Sadak, yarın Ankaradjın hareket edecektır. Necmeddin Sadağın Birlejik Devletlerın yeni Ha^iciye Nazırıle görüşmek üzere Washingtona gıdeceğı de anlajılıyor. Su zıyaretin bir hususiyeti de Sadağın Washıngtona gıden ılk Türk Bfljtanı olmasıdır Iftcmeddin Sadak, gerek bu seyahatı etrafında ve gerek hatırımıza gelçn bütün dıg meselelerimize dair suallerimize cevaben bu gece bize beuanatta bulunmuştur. Sadağa sorduğumuz suallerle cevabları avnen * ' " ' Amerikaya gidiyorsunuz, ne gibi temaslarda bulunacaksınız, kimlerle neler konuşacaksınız?. Bıldığınız gıbı, Amerikaya, Birleçmis Milletler Genel Kurulunda Türkiyeyi temsıl etmek üzere gidiyorum. Orada temaslarda bulunmam tabıidır. Bılhassa Birlegık Devletlerin yeni Hariciye Nazırile tanışıp gorüsmek fırsatını bulacağundan dolayı bahtiyarım. Bu ziyaretinızde temas edeceğiniz mevzular hakkında malumat rica edebılir miyım? Bu temaslar ve bu dostluk ziyareti esnasmda dünya ahvalini ket, sozlerinin sanümi olmadığının büyük deülidir. Demokratik hi bir rejimde, Silâhlı Kuvvetler Baskomutanı ve Genelkurmay Başkanı kendisini o mevkie getiren meşru hükumet ve devlet erkânmı devirip hapse atarsa, hiç bir kanuni salâhiyeti olmadığı halde parlamentoyu feshederse, devletin idaresini torba bir kuvvete dayanarak eline ahr«a, bu, bal gibi diktatörce bir hareketAntakya, 31 (Hususî)) Gelen haberlere göre Suriyede vaziyet çok karıBr. Hem bu kanun dışı hareketleri ya şıktır Butun memlekette sıkı yönetim idaresi tatbik edilmektedir. Yarının ne pıp, hem de biz idareyi ele almak iste olacağı bilinmemektedir. Bugün iktidarı elinde tutan Albay Husnü Zaim, vaktüe mİYoruz, diktatörlük peşinde kosmuyo Antakyada Fransız işgal kuvvetlerinde bınbaşı rütbesi ile çahşmıstır. Halen Suruz, derse bu sözlere inanmak kabil riyede. Kral Abdullah lehinde geniş bir propaganda yapılmaktadır. Kralı Surimidir? Albay Hüsnü Zaim «maksadı yeye davet etmek uzere Ürdune heyetlev gıtmiştir. Samih Azmi Ezer mu memleketi şimdiki blöfçü rejimin eünden kurtararak hakiki bir demokrat idare tesis etmektir. Önümüzdeki 48 taat içinde geçici bir hükumet kurulacakbr> demekle blöfçü dediği demokntik idarenin yerine asıl blöfçü bir diktatör idaresi kuracağını söylemiş oluyor. 48 saat içinde kurulacak hükumeü kbn kuracaktır? Cumhur Başkanı mevkuf ve parlamento mefsuh olduğuna göre, hükumeti kendisi kuracaktır. Böyle bir şey japmağa kanuni hak ve salâhiyeti olmadığı için» bunu kendısine itaat eden süngülerin tehdid ve tazjiki İle yapacak demektir ve tabiatile bu geçici hükumetî kendi itimad ettiği kimselerden, hattâ kendi emrine münkad Ankara 31 (Telefonla) Kocnunıan edılen hususatın tamamen asılsız o!duadamlardan seçecektir. Geçici hükume propagandası yapmaktan ve bu suretle ğunu söyledı Fakultede ikilık çıkaran tin başına kendi kendini tayin etmese gorevlerıni kötuye kullanmaktan samk hocalarm bunlar değil, Profesör Necati dahi, bu hükumet onun nüfuz ve hâki uç öğretım üyesının duruşmasma bu Akder'le Hamdi Ragıb Atademir oldukmiyeÜ altında, gayrikanuni ve gayri gun de devam edıldi. Sanıklarda ı Be larını bildirdi. 67 talebenin bu hocameşru bir hükumet olacakbr. Bu suhıce Boran, muhakemede hazır bulu lar aleyhine yazdıkları beyannameye ceıetle albay Hüsnü Zaim, açık ve mey nuyordu. Dinlenen müdafaa şahidlerin vab veren 108 talebe arasında buîundudanda bir diktatör değil, perde arkasın den Nuran Ertan, Behice Boran ve Ni ğunu, bu sebeble bu iki hocanın, kenda, gizli bir diktatör olacaktır. İkinci azi Berkesin 4 senelik talebesi oldu disini ve arkadaslarını müteaddid imtiDünya Harbinden önce Stalin de, cum ğunu, bu müddet zarfmda, komünizm« hanlarda bıraktıklarını anlattı Savcı, hur başkanı ve hükumet reisi olmadığı, dair telkinatta bulunmadıklarını, iddia Arkast Sa. 3, Su. 2 de «adece Bolşevik Partisi Genel Sekreteri olduğu halde, Sovyet Busyanm hakikî hâkimi ve diktatörü bulunuyordu. srr 1 laberle 1 1 Hududlarımıza gelen sayıaıar • 1 Arkosı Sa 4 Su 6 da Kral Abdullahı Suriyeye davet için Ürdüne heyetler gitmiş Celâl Bayar ve Kuzey Atlantik Paktı karşısmda vaziyetimiz Demokrat Parti Genel Başkanı dün Bursada Partisinin noktai nazarmı bir kere daha açıkça izah etti Liseler n scncyc çıkanlıyor Onuncu sınıftan itibaren ünlversiteye hazırhk mahiyetind« dersler c4mtulacak Solcu hocaların dünkü durusması Şahid otarak dinlenen Prof, Hirsch, Senatodan niçin istifa ettiğini anlattı Albay Hüsnü Zaimin bu askerî hükumet darbesi için ileri sürdüğü sebebler d«, böyle bir ihtilâl hareketini makul ve hakh gösterecek şeyler değildir. Filvaki .gerek icten. gerek dıştan Suriye ordularına yapılan taarruzlar yüzünden bu harekete girişmek mecburiyetinde kaldık» iddiası, bir mana ifade etmezDışarıdan yapılan taarruzlar, eğer .tariz» değil de fiilî taarruz ise. devletin karar ve emrile defedilir. tçeriden de orduya «taarruz», daha doğrusu «tariz» edildiği takdirde, bu da devletin zabıta ve adliye teşkilâü tarafından önlenir, cezalandınlır; yoksa ordu. bu hareketleri kendisi bertaraf veya tecziye etmeğe kalkışamaz. Bir demokrasi rejimind? bu, böyledir. Aksi yol tutulunca neticesi ya askeri diktatörlük, yahud da dahilî harb olur. Kaldı ki hükumet darbesinin bir danıla kan dökülmeden yapılmıs olduğunun ilânı da gösteriyor kî, orduya içeriden bir taarruz vaki olmaBugün, Millî Mücadelemizin büyük mıstır. Yapılan sey, olsa olsa tarizdir. zaferlerınden birinin yıldönümüdür. Gelen haberlere ve tefsirlere gore, mart 1921 de Bursadan İnönü istiOrgenerale hususî doktoru ve 23 ihtilâl iki sebebe atfediliyor: Biri. hükametınde ileri harekete geçen ve kumetin İsrail hükumetile müzakereleı yaveri refakat ediyor 27 martta Inönündeki mevzılerimize yapmağı kabul ermesi ve ordu erkânıtaarruz eden düşman, 1 nisan günü Genelkurmay Başkanı Orgeneral Sa pek kanlı bir savaşuı cereyan ettiğ nın buna muhalif ohnasıdır. Arab devlıh Omurtak tedavi edilmek üzere A meydaru silâhlarımıza terkediyordu. letieri birliği aralarında birlik değil, merikaya dün gece hareket etmiştir. Saat tam bh birliksizlik mevcnd olduğu içinNoksan süâh, noksan malzeme Çalışma heyeti mensubları kendilerini karsılaj anlarla bir arada 13 te Ankaradan özel bir uçakla hareket noksan birlıkle, fakat görülmemiş bi: tsrail devleti karşısmda âciz kaldığı gibi, Suriye ordusu da Arab Yahudi saİstanbul vapuru dün ılk defa ola heyet, Lizbon elçısi Rahmi Apak, eden Genelkurmay Başkanı, saat 15 te insan ve hayatı istihkar derecesinde vaşında hiç bir basarı gösteremedigine rak Yunan sularında tutulduğu fır Stockholm elçisi Bedıi Arkın, Yunan Yeşılköy uçak alanına ınmış ve alanda cesaretle vatan topraklarım müda' göre, Suriye hükumetinin israil devleti tına yuzunden ıkı saat gecıkme üe ataşemüıterı Georges Yardonido, Is İstanbul Komutanı Korgeneral Şahab faa eden ordularımız düşmana asl. üe öteki Arab devletleri gibi müzakere limanımıza donmüştür. Vapurdaki panyol ataşemılıterı Manuel Vılegoz Gürîer Üe ordu erkânı tarafmdan kar unutamıyacağı bir ders vermişlerdi CTHTHUFİYET 131 yolcu arabinda Milletlerarası ça Gardoqui ile 13 multecı bulunmak şılannuştır. Orgeneral Omurtak. evinde Eşsız Başkumandan Mustafa Ke Sa. 4, Sü. 7 de u* Arkast Sa. 3, Sü. 4 te lısma tesküatuıdan dort kı§ibk bir Arkast Sa. 3, Sü. i te Arkast Sa. 3, Sü. 7 de Milletlerarası çalısma heyeti şehrimize geldi Heyet bir rapor hazırlayacak ve hükumetimize tavsiyelerde bulunacak Bursa 31 (Telefonla) D. P. Genel kuzey Atlantik bölgesile münasebetimiBaşkanı Celâl Bayar, Balıkesirde yap zin bulunmayışına atfedildi. Son güntiğı bir konuşmada, Atlantik Paktı kar lerde, cografî bakundan bizim durumuşısındaki durumumuza ve iç politika muzda olan bazı devletler, (meselâ İtalmınn bazı meselelerine temas etmişü. a) bu pakta ahndı. Şu halde bugün Eugün kendisile görüştüğüm D. P. Ge ızim açıkta kalışımızın sebebini aranel Başkanı, gazetelerde çıkan sözleri mak ve tahlil etmek zarureti karşısmnin yanlış tefsirlere yol açacak tarzda ayız. akisler yaptığını söyliyerek herhangi Akdeniz paktı bir iltibasa yer verilmemesi için şu izaAtlantik paktile beraber veya bundan hatta bulunduonra bir Akdeniz paktrndan bahsolun• Dış politika hakkındaki görüşl* maktadır. Bunun da gayesi, bizi, bir tarimi Antalya Demokrat Parti kongre kım ağır taahhüdlere sokmamak ve sasinde ve onu takib eden günlerde gene dece müdafaa maksadmı istihdaf ediAntalyadan matbuata yerdiğim beya •orsa, bu andlaşmada yer almamızı enatla belirtmiştim. Üzerinde ısrarla hemmiyetle derpiş edebüiriz. durduğum esas, sulhun muhafazası, •Türkiyenin cografî vaziyeti, dünya millî hududlanmız içinde sükunla müreffeh bir hayata kavuşmamız ve hangi siyasetinde daima mühim rol oynamıştaraftan gelirse gelsin, tecavüze uğra tır. Bugün dahi aynı ehemmiyeti muHikmet Bayur konuşurken madıkça bir harbe girişilmemesi idi. hafaza etanektedır. Yeni bir dünya Bununla beraber siyasî anlasmalara an barbinde topraklarmuzın tecavüzden cak müdafaa gayesile girebileceğimizi masun kalması elbette temenniye şa Milli Eğitim Bakanı Tahsin Banguoğfal de, katiyetle tebarüz ettirmiştim. Bu yandır. Ancak, bugünkü şartlar içinde Yazt« 4 üncü sdhifemizde • Sa. 4. Sü. 6 da görüşlerimi şu anda dahi muhafaza ettiğime şüphe yoktur. Atlantik Paktma girmeğe taraftar oluşumuzun sebebi, mnda bir tecavüz maksad ve gayesinin olmayışından ileri gsliyordu. Bilindiği gibi kuzey Atlantik paktı, Birleşmiş. Milletier anayasası prensiplerine göre Millet Partisi Hderi Hikmet barış içinde yaşamak istiyen, kendi milIeÜerinin hürriyetlerini, ferdî hürriyetBayura Washington Büyük leri ve halkın hakimiyeti demek olandemokrasi prensiplerini koruyan milElçiliği teklif edilmiş letleri çevresi içine almaktadır. Şüphe Ankara 31 (Telefonla) Zonguldak yok ki umumiyeti itibarile de Atlantik milletvekili Şinasi Devrinin Varşova paktı, bir müdafaa anlaşmasıdır. Bizun, pakta dahil olamayaşunızın sebebi, elçiliğine, İstanbul milletvekili Sadi Bekterın Merkez Bankası umun müdürlüğune tayini, bazı muhalefet çevrelerinde tefsirlere yol açmıştrr. İleri sü Arkast Sa. 3. Su. 6 da Aııkarada dolaşan şayialar İstanbul itfaiyesi takviye ediliyor Yeni satın alınan vasıtalar itfaiye gruplarına dağıtılmağa başlandı Oıtıurtak dün Amerikaya hareket etti İkinci İnönii zaferinin yılrfönümii Itfai>enin yeui \aıitaları İstanbul Belediyesi, îtfaıyenın bir taraftan infilâk r|*»44elerile meş. esaslı bir şekilde takvij e edılmesıne gul olan fabrıkal^^ge yangına mü* karar vermıştır Sutlüce mfılâk hâdı saıd r n ü e s = e s ^ B K S ^ ^ sesınden sonra, bu meseleyı daha tıtız letmek için ^ Arfcost Sa. 4, Sü. 1 de bir gekilde ele alan ugıh. makamlar,