Catalog

Aralık 194'* ıınınnınnmımnnnnünmnnınnn.'.'nmnıııınii Sanat bahisleri üllllüllllllllll riTTTl UTII n llİMİHII!IİİIllllllimil!illll DEMOKRASİ DAVALARI Beleâiyettiıt yeni gelir kaynakları HEM NALINA MIHINA I üksek Denizcilik Okulu dahiliye şeflerinin başı olan dostum Hasan Timur çok ?eki, derin göriişlü ve nüktedan bir zattır; bir halk filozofudur. Buradaki halk iilozofu» tâbirinden maksadım, felsefe kitabları okumadan. felsefeyi bayat sahifelerinden öğrenmiş filozof demektir. Bana, bazan öyle şeyler soyler ki az çok Milli Eğitim Bakanlığı, devlet tiyatro Bu teşkilât içinde kaydettiğim şeflerDemokrasikutsal bir ödev o yaşamış, dünya görmiiş bir adam olduve operası kurulması hakkında bir ka dcn bazılarını. sanırım ki, daha bir zalerde şef olmaz diye lur. Bu kıratta şef ğum halde, onun nükteli bir ifade ile nun tasarısı hazırlamaktadır; Türkiye man için yabancı uzmanlardan seçmeğe bir iddia ve olmalere mazhariyetin, bana söylediklerinden hayat için faydalı Büyük Millet Meclisine sunulacak olan mecbur kalacağız. malıdır diye de bir Atina halk: için ra dersler çıkarırım. tasarı yakında Meclisin Milli Eğitim ve Rejisör olarak yabancı uzmanlar gedava var. Fakat ne Aybaşında hasbıhal ediyorduk. Okuhatlıklar ve kolayBütçe Komisyonlarından geçtikten son tirilirken bu konuda bir düşüncemi de o iddia gerçektir, ne lıklar temin ettiği lun sorumlu veya sorumsuz saymanlığı, ra umumî heyette müzakere olunacak bilhassa yazmak istiyorum: Getirilecek de bu dava gerçekleşeceğe benzer. hangi kanunun, hangi tüzüğün ve hancanlarınm pek yandığı ve ne pahasına de muhakkaktır. tır. rejisör memleketimizde yıllarca kalHmi bir eda ve riyazî bir kesinlikle olursa olsun otoritelerinden korunmak Garibdir ki (Yunan mucizesi) diye gi yönetmeliğin bilmem hangi maddesini Memleketimizde bir opera kurulması mak üzere değil, ancak bir kaç eser çıdüsturlaştırılan «demokrasilerde şef ol istedikleri şeflerin seçim ve kanun yol cihanın bugün dahi hayran olduğu A uygulandırarak benim gibi bazı ücretli ve tiyatronun resmî devlet işleri arasına karmak, yani bir kaç ay kalmak üzere maz» iddiası demokrasi tarihinin haki larile dahi olsa türemelerine fırsat ha tina demokrasisinin o muhteşem eser öğretmenlere, ücretlerinin aybaşmda alınması, Cumhuriyet devrinde erişüği bağıtlanmalıdır; büyük rejisörler memBir müddettenberi Belediyeye aid 15değil, ay sonunda verilmesi lâîını gelemiz feyizlerdendir ve güzel sanatların leketlerinde çok para kazandıkları ve leri takib ve intac etmek üzere Anka katlerine uygun bir tez değildir. Böyle zırlamamak içindi, adamlar, halkı şef lerle dolu altuı devri bu adamların şef ceğini kararlaştırmis. Böylece bu mubir iddia, olsa olsa ya ideal demokrasilerin muhtemel istibdadından kuıtarlikleri sırasma tesadüf eder. İddia edilmillet ve kütle terbiyesindeki tesirli ve büyük müesseselere bağlı bulundukları rada bulunan Belediye Reis muavini nin tarifinden çıkarılmış bir mantık ne mak gayesile devlet hayatı için lüzumlu diğine göre bu adamların şeflik otorite allimler, kasım başından itibaren aralık eheınıniyetli rolünün anlaşılmış bulun için zaten memleketimizde uzun zaman Muhtar Acar Ankaradan şehrimize ayı sonuna kadar iki ay zarfında bir tek duğu manasına gelir. Bunu memnun kalmağı kabul etmiyorlar; bunları kısa dönmüş ve dün Belediyeye gelerek va ticesi, yahud da insanların, insanlık ve faydalı şeflikleri kaldırmışlardı. Şef leri Atinada demokrasinin tabiî geliş aylık alacaklar. Bu münasebetle doshaklarım koruyabilecek liberal bir dekorkusu onlarda bir vehmin eseri demesine hattâ ilerlemesine de mâni ollukla kaydettikten sonra yeni kurulacak müddetler için getirtmek mümkündür: zifesine başlamıştır. Muhtar Acar kenmokrasi idealinin tahakkuku temenni ğildi. Milletlerinin tarihini ve karakte mamış. Demokrasi kanunları yürürlüJc tum Hasan Timura; müessesenin naaıl olması lâzun gelecebu takdirde hem Avrupanm en değerli disile görüşen bir muharririmize demiş edilen esaslı prensiplerinden biıinin rini iyi biliyorlardı. insanların gaflet ve te kalmış, halkın sivil haklarına ve Allaha şükür, dedim, okuldan aldığine dair hususî düşüncelerimi kanun sanat adamlarını memleketimize getir tir ki: ğım aylıkla geçinmiyorum; yoksa bir formülü olarak ileri sürülmüş olabilir. ihtiraslarının hududu olmadığmı da fihürriyetlerine ilişihnemiş. tasarısının müzakeresinden önce ortaya « Ankarada takib etmek üzere batebilmiş olacağız, hem de sanatkârlarıBugün, rejimleri, hükumet sistemleri, lozoflardan öğrenmişlerdi. 0nun için Eklisyada, Vulide, Agorada halk, ha ay aç kalacaktım. koymakta fayda görüyorum. mız zaman zaman dünyanın çeşidli ekol na verilen işleri bitirerek geldim. Bu idare tarzlan birbirine benzemiyen bü yalnız şeflikleri kaldırmakla kanmadı tibler, sofistler, rektorler, folozoflar fikir Q, her zaman felsefe ve niikte yaŞimdiye kadar Ankara Koruervatua ve meslekelere mensub büyük rejisör meyanda kapalı spor ve sergi sarayırun tün memleketlerin anlaşılan, zamanın lar, şefliğe varacak psikolojik ve polive kanaatlerini serbest söylemişler, ten parken takındığı ciddi tavırla bana: rından çıkan sanatkârlar, Devlet Kon lerini ve bunların çahşma usullerini ta inşası için Hler Bankasmdan iki milyon ruhu ve modanın icabı olacak hepsi de tik yolları da tıkamak istediler. Hattâ Böyle söyleme, bizi kıskandırakidler yapılmış, hararetli münakaşalar servatuarında muallim muavini olarak nımak fırsatını kazanacaklardır. lirahk bir istikraz akdine aid muamele kendilerinin demokrat olduklarmı iddia ne olur ne olmaz diye şefliğe yeltenen clmuş, kararlar alınmış, harbler sulhlar caksın, dedi. vazüelendiriliyorlardı; bunlara barem 1 yi tamamladım.» Kıskaııacak ne var? etmektedü . Bunlardan hiç birinin ciddi lerin ve şeflik taslayanların şehirden olmuş, demokrasi prensiplerine halfl Sanatkân barem dahili memur oladahili devlet raemuru maaşı veriliyord.ı; Belediye gelirlerinin arttmlması için liğinden ve samimiliğinden şüphelenme çıkarılabilmeleri için halka plebisit gelmemiş. Ne mi var? Meselâ ben ve bir çok rak düşünmek zihniyetinden de artık Devlet Konservatuarı tatbikat sahnesi hazırlanan «yeni belediye gelirleri. ka ğe kimsenin hakkı olmadığı için bunîa nev'inden bir salâhiyet dahi vermişlerAtinanın 0 devirlerdeki gürültülü pa arkadaşlarım yalnız okuldan aldığımu özel kanununa göre, Devletçe verilmiş vazgeçmeliyiz; Devlet Konservatuarı nun tasansı halen Büyük Millet Mecüaylıkla geçiniyoruz. Şimdi sen böyle bir döner sarmaye ile çalışıyordu: Oğ nın dünkü, bugünkü, yarınki mezunları sinde bulunmaktadır. Bu tasarınm şu rm her birinin demokrasiyi başka türlü di. Ostracisme Atinada halk oyile site tırdılı meclislerinin hali, Sophokles'in soyleyince, gazetecilikten de para kaanladıklarını kabul etmek zarurî olur ve den çıkarılmış şefler vardır. Bunların «Karılar MecHsi> komedyasının alayh Devlet tiyatro ve operasının esas kadTetmen yardımcısı gibi sıfatlarla Korr bat devresinde Meclisten çıkacağı uzanıyor, diye kıskanırız. eervatuar kadrosuna alınmış olan me rosunu teşkil etmeli, dışarıda yetişmiş mulmaktadır. Bununla Belediyeye 11 tabiatile demokrasinin prensipleri gibi en meşhtlru da memleketine ve milletine istihzah sahnelerinin zengin mevzuları Bunda kıskanacak bir şey görmütarifleri de her memleketin kabul ettiği büyük ve yararlı bizmetler etmiş olan dır. sanatkârlar da, müesseseye imtihanla zunlar, tatbikat sahnesinin halka para 12 milyon lirahk yeni bir gelir temin devlet ve E?ki Yunanistanm demokrasi rejimile yorum. Benim sabahtan akşama kadar ile verdiği temsiüerde de rol alıyorlar alınabilmelidir; gerek Konservatuar me edilmekte olup bu gelirler arasmda si sisteme göre değişir. Bu kadar lâstikli Aristide'dir. Anayasasında dı. Sanatkârlar okuldan çıkalı henuz bir zunlan, gerek dışarıdan alınabilecek nema vergisinin tamamile Belediyeye ve geniş manalı ve tefsirli demokrasi millet başkanı olmamasına, vehme yak idare olunan daha bir çok siteleri vardı. göz nuru dökerek, geceyarılarına kadar lerde de kral, diktatör, şef varmış veya laşan ürküntülere bu kadar sıkı kayıdBunların bir kısmı Atina demokrasi okuyarak ve yazarak ayda kazandığım kaç yil olduğu için tabiî baremin küçük sanatkârlar aktör, müzisyen, teknik terki, kazanc vergisinden Belediyeye derecelerinde bulunuyorlar. bunun için sahada çalışacak kimseler maas, değil, verilen hissenin arttınlması, Tekel ka yokmuş gibi teferruatı aramak abes o lara ve sert kanunlara rağmen Themis sine benziyor, bir kısmı Ispartadaki re bir kaç yüz lirayı kıskanacağınua günlur. tocle (Temistokl), Aristide (Aristid), jim gibi otoriter ve oligarşikti. Tabia de bir kaç yüz, hattâ bir kaç bin lira de küçük bir maaş alıyorlardı. Öte yan mukavele ile tesbit edilmiş ücret karzancından belediyelere yüzde on verilkazananları kıskansanız daha iyi olPericles (Peıikles), Nicias (Nisyas), tile hepsinin şefleri, şefcikleri vardı. şıhğı çalıştırılmalıdır. Eugünkü mevdan her terasil için sanatkârlara icra Halbuki insanlığın gerçekleşmesine mesi, gayrimenkul sigortalarından beınaz mı? Alcibiad (Alkivyades) gibi üstün kabiRoma Cumhuriyeti, ilk devirlerinde, hakkı adile ve temsil zamanlarma mah zuatımız devlet müessesesinde ancak lediyelere yüzde bir miktannda aidat çahştığı ideal demokrasinin tarifi, bir liyetlt yüksek meziyetli akıllı ve seçkin yani krallar aüldıktan sonra, şehir eski Azizim, kıskançlık bir hastahk, bir cu5 bir gündelik verilmek suretile ma yabancılarla mukavele yapılabilmesine verilmesi gibi gelir kaynakları vardır. memleket halkının kendi iradesile ken şahsiyetlerin Atinaya ve Atinalılara Romalı farr ilya babalarınm Poters fa illettir. Kıskanç ve hasud olan adam, «çlarının azlığı telâfi edilmeğe çalışılı izin veriyor; Türklerle de mukavele di kendisini doğrudan doğruya idare her şeyi kıskanır. Bak sana anlatayım. yordu. Devlet Konservatuarı tatbikrıt yapılabilmesi yeni bir hüküm olarak etmesidir. Şef var mı, yok mu, olsun yıllarca hâkim olmalarınm ve şeflik milios teşkil ettiği senato tarafından Benim gülUmii bile kıskandılar. etmelerinin önüne geçilememiştir. «shnesi, Ankara dışında temsiller ver Devlet tiyatro ve operası kanununa idare edilirdi. Kral yerine başlarında mu, olmasın mı iddia ve davası, an Gülünüz çok güzelse onunla gezditnek üzere seyahate çıkarıldığı zamsn konulmalıdır; bu iş için bu tarzda hngene (consiul) konsüller vardı. İcabında cak bu tarife lâyık ideal bir demokrasi Bu adamlar millet ve devletin başına ğinizi gören her erkek kıskanmıştır. Buda sanatkârlara Memurlar Kanununa reket zaruridir. Başarı ve ehliyet gösda rrüddeti altı ayı geçmemek üzere rejiminde varid olabilir. Çünkü öyle zorla geçmiş Tyrane (Tiranlar), zorbagöre yolluk ve gündelik veriliyordu. terenlerin yükselme şartları, sanatkârdiktatörler tayin ua, daha ziyade gıpU denilir. Kırlaşraıs bir demokraside devlet ve millet işleri lar değillerdi. Bunlar, devlet ve millet geniş salâhiyetlerle giir saçların, parlak siyah gözlerinle bir Devlet Konservatuarı tatbikat sahnesi larımızın mesleklerinde edilirdi. ilerliyebilmeyalnız halk tarafından güdüldüğü ve işlerinde, memleketin dar ve sıkmtıh nin ödeneği Millî Eğitim Bakanlığı büt lerini sağlayacak tedbirlerin alınması, Irakın Londra Büyük Elçisi Prens Emlr Roma Cumhuriyeti, bu yazının çer çok çıplak kafalı veya çipil gözlii ergörüldüğü için şeflere lüzum olmadığı zamanlarında iç ve dış politikada, yurdkekler, yanında bir gül olmasa da, gene çesi içinde bulunuyordu. Müessesenin sanat hayatı ileri memleketlere gönde Zeydin, Filistinde Yahudilere karjı dövüşgibi şu veya bu sebeb ve vesilelerle daşlar arasında çıkan anlaşmazlıklarda, çevesin; aşacak çok safhalar geçirdi. Faidaresi de, tabii, Konservatuar kanalın ril?rek incelemelerde bulunabilmeleri mek üzere Arab ordusu başkumandanlıgına seni kıskanırlar. kat Roma demokrasisinin karakteri hiç getirileceğine dair ajanslar tarafından veri halk arasında nüfuz ve itibar kazana kargaşahklarda, çıkmaza giren, sarpa dan Milli Eğitim Bakanlığı teşkilâtına hususları da elbette mukavelede gözö len havadis üzerine dün bir arkadaşımız Emir Alay etme azizim; o, gencligimizde rak, politik sahalarda tekbaşlarına söz saran her mesele ve davada işin ica bir vakit aristokratik olmaktan kurtubağlı idi. idi. Şimdi şu gülümü kukanma hikâZeyd ile görüşmüştür. Prens Zeyd demistir sahibi olmalarına ve devlet idaresini lamadı. nünde tutulur. bına, memleketin ihtiyacı#a. halkın ki: Plebin yani halkın zamanla bir çok ycsini dinle! Devlet tiyatro ve operasının döner 3u tarz idare, hiç şüphesiz evvelce • Benim Arab ordusu başkumandanlığtnı inhisarları altma almalanna imkân mizacına uygun ve mülâyim gelen çare hakları ve salâhiyetleri ele geçirmesine llkbaharda da yakama her sabah bir kabul edilmiş olan kanunların icabıdıri 6ermaye ile idare olunmasını da pekalacağım hakkında ortaya çıkarılan şayia'tarı kalmaz. Demokrasilerde şef olmaz ve ve tedbirleri, güzel sözleri parlak hita. rağmen Roma, şeflerin ve diktatörlerin giil takmak âdetimdi. Meıhunı Hazıfakat ne olursa olsun, bir çeşid tecrübe imkân dahilinde görmüyorum. Değil kat'î olarak yalanlıyabilirsiniz. İstanbula ge olmamalıdır tezi ancak böyle bir mu betlerile millet meclislerine kabul etti tahakkümünden kurtulamadı. Nihayet mın sağlığında, onun tstiklâl caddesinlişimden maksad da sırf istirahat etmek içindevresine mahsus sayılması daha doğru memleketimizjn hususî şartlan içinde, dir. Burada daha bir muddet kaldıktan «onra hakemenin neticesi olabilir. Fakat bu ren, müşkülleri halleden, işleri yoluna Sezar'm diktatorlüğü, senatonun salâhi deki piyango bileti gişesine uğrar, şaolan bu sisteme artık son verilmesi za bir çok büyük ve sanat hayatı eski Av gene Londraya vazifemin başına döneceğim.» netice a priori verilmiş bir hükümdür. koyan ve hizmetlerile halkı kendilerine yetlerini ve nüfuzunu bi'sbütün kıstı ve kalaşırdını. Bu daracık dükkânda, onun manı gelmiştir. Bırakılması fikri etra rupa memleketlerinde bile bu nevi müPrens, Filistin meselesl hakkında da eun Çünkü insanlık şimdiye kadar hiç bir minnettar eden ve istedikleri vakit pe kırdı. Sezar senatoya karşı yeminine, daima bir, iki dostu bulunurdu. Bir gün, vakit hiç bir yerde tam demokratik bir fında aşağı yukarı birleşilmiş olduğunu esseseler çokluk devlet bütçesinden ları söylemişür: yakamda gene bir sarı gül olduğu halde, • Filistin meselesi, bilindiği üzere, yeni rejime kavuşamadığı gibi o rejime en şinden sürükleyen, hak güder, temiz, ihanetinin cezasını canile ödedi ama. Hazıma uğradım. Ben girerken o hali gördüğüm bu eski idare şeklinin do yardım görerek yaşarlar. Bizim Devlet dürüst, hakikî demokratlar, ve büyük artık curr.huriyet de yaşayamadı. Roma ğurduğu mahzurlan münakaşa etmekte tiyatro ve operamızın gelirini de kendi bir mçsele olmayıp 27 senelik eski bir da çok yaklaşanlar da, maddî manevi vadır; bunu bir iki kellme ile anUtmak da sebebler, engeller yüzünden hakiki vatanperverlerdi. Bunlar isabetli gö Cumhuriyeti, hududlarının genişliği, vakti yerinde, bir adamla konuşuyordu. vereceği müsamere, temsil, konserlerin pek zordur.» fayda bulmuyorum. rüşleri ve kararları, başarılı işlerile vü içinde boğuldu, diyenler de vardır. Ro Tanımadığım bu adam, bana sert baktı, Prens Zeyd halen romatizmadan mustarib demokrasinin bütün prensiplerini tam cudleri devlet için zarurî olmuş ve mil ma, sonuna kadar otokratların, impa sonra çıkıp gitti. Hazım bana dedi ki: Devlet Konservatuarı tatbikat sahne hasılatile her yıl devlet bütçesinden ayolarak gerçekleştirememişlerdir. Mesesi, son yıllar içinde memleketinıizin sa nhp verilecek olan para teşkil etmeli buiunmakta ve tedavi edümektedir. Şu çıkan adamı gördün ya. Sen lâ, dünya tarihinin demokrasi örneği letçe fikirlerinden ve hizmetlerinden ratorların idaresinde kaldı. nat hayatında hakikaten göğüs kabar dir. Sarfiyatın muhasebei umumiye, agirerken bana şunları söyledi: .Her güıı vazgeçilemiyecek üstün vasıfh yurdŞükrü KAYA diye gösterdiği eski çağm Atina sitesi tacak başarılar göstermis ve değerli hm satım ve ihale kanunları hükümleyakasına bir gül takan bu herif de kim? dahi bütün gayret ve dikkatlerine rağ daşlardı. Resmî sıfatlan yoktu. Her bigenc sanatkârlar yetiştirmiştir; iakat, rinden aynk tutulması, müessesenin Biz koklayacak çiçek bulamıyoruz; o Ses Tiyatrosunun eski «ahibl Saml Koray men arada bir şef idarelerine boyun eğ ri kendi adile arulıyor ve çağınhyordu. benim düşünceme göre, tatbikat sahne kendi özel bünyesi içinde sıkı bir idare hakkında. dolandırıcılık iddiasile Savcılıkça her gün ynkasına taze bir giil takjyor.» Fakat hepsi de Atina demokrasisi idesini artık kütübhane, lâboratuangibi öğ> ve hesab kontrolu altında bulundurul bir dava açılmıştır. Davaya mevıu ol«n hâ mekten halkı koruyamamıçtır. Yahıı Hasan! Daha geçenterde benden alistlerinin çekindiği şeflerin ta kenVECİZSİLİ rencilerin bir nevi ders çahşma vasıtası ması, hesablann her yılı takib eden disenin mahiyeti şudur: aldığı bir piyango biletine 10 bin Ura Atinada orduyu ve maliye işlerini dileriydi. Sami Koray, geçen yaz Izmire gidip Aile ve yeri olarak bırakmak, mezunları o »ene içinde Sayıştaym incelemesine suçıkan bu zengin adam, senin gülünü Bahçesinde 20 gün temsil vermek üzere mezidare edecek şefler ve elçiler, işten ankuldan ayırarak başlı başına bir teşek nulması düşünülmelidir. kıskandı.» Bunların ikbal yıldızlannın doğuşunkur bahçenin sahibi Ali Ulvi ile bir muka lıyan veyahud anladığı farzolunan yetkül vücude getirmek gerektir. Bu kıskanclığa şaşıp kaldım ve artık Devlet tiyatro ve operası kurulurken vele imzalamış ve bu arada 4 bin llra da kili kimseler arasından seçildiği halde; da, yükselişinde, parlayışında, kendi Şark edebiyatmdan en seçme yüksek kabiliyet ve meziyetlerinin, yakama gül takmaz oldum. Onun için Sanat, istiklâl ve hürriyet havası için kanunda yer almasım lüzumlu gördü avans almıjtır. Fakat, Ses Opereti İzmire vecizelerle süslenmiş yepyeni gitmemiş ve Ankarada bir bahçe sahibi ile sivil, adlî büyük, küçük diğer bütün devlete ve mülete büyük büyük hizde inkişaf eder. Devlet Tiyatro ve Oğüm bu hükümler müessesenin hukukî daha sen de böyle şeyler söyleyip bizi kıstarzda zarif bir takvimdir. Dostevvelce akdedilen bir mukavele muciperasını bilgili ellere vermek, ondan hüviyetini, vecibelerini ve salâhiyetle bince Ankaraya giderek bütün yaz müdde makamlar ve mcnuriyetler, yaş dolmetlerinin rolü şüphesiz ki büyüktür. kandırma! larırıza yeni seneyi kutlamak «onra da herhangi bir idarî mülâhaza rini belirtici şeylerdir; Devlet tiyatro tince orada temsiller vermiştir. Ali Ulvi, bu gunluğu, baş olgunluğu, bilgi, tecrübe, Fakat şöhretlerinin ve nüfuzlarının Azîzim Hasan Bey, dedim; bu çeiçin vereceğiniz en güzel hediyeile sanat işlerine karışmamak esas ol ve operasının sanat çalışmalarında püt vaziyet karşısında İstanbula gelmis, Savcılığa nüfuz, şöhret gibi kayıd ve şartlara ba halk arasında yayılmasında ve kökleşşid bir kıskançlık t» ben sana anlatadir. Fi. 50 Kr. basvurarak dolandırıldığmı ihbar etmistir. kılmıyarak, yerlerini ısıtamıyacak kısa malıdır. Bu bakımdan yeni kurulacak mesinde kendi kudret ve hizmetlerinin yım. Bir gün İstiklâl caddesinde dolamesini gerekli bulduğum hedef ve meHer yerde araymız. Savcılık, synı muddet için iki yerle mu müddetler için bütün yurddaşlar ara yanında partilerinin, müesseseyi Millî Eğitim Bakanlığmın partizanlarının, şıyoriıım. Şimdi Dış İşleri Bakanlığıntod hakkındaki düşüncelerim ayrı bir kavele akdedilmiş ve buna istinaden para sında kura ile taksim olunurdu. Işin ne RAFET ZAİMLAR Kitabevi idarî teşkilâtı dışında Bakanlığa bağlı, dostluklarından ve himayelerinden fay da yüksek bir mevki sahibi olan bir almmıs olmasını gözönünde bulundurar.ık konudur. Ankara caddesi No. 143, İstanbul fakat katma bütçe ile idare olunur bir düşmanlıklarından ve Ceza Kanununun 503 üncü maddesi uya bilimine, ne de bolümüne asla riayet dalananların, dostuma rastgeldim. Yanında tanıma* Refik Ahmed SEVENGİL Türk müessese olarak düşünüyorum. Bu takrınca Sami Koray hakkında dolandırıcılık edilmezdi. şerlerinden çekinenlerin, ihsanlarm, hedığım biri vardı. Arkadaşımla selâmlaVAKİT NAKİTTİR! davası açmıstır. dirde Devlet Tiyatro ve Operası kendi Atina kanun koyucularının devlet 0 diyelerin, rüşvetlerin. tehdidlerin, ceşip gcçrim. Beş dakika sonra dostuma bütçesini hazırlayıp Millî Eğitim BakanValinin polisini öldüren katilin Soğukhava depolan Belediyeye toritesini temsil eden vazifeleri parça zaların payı da az müessir olmuş de I Ingili tekrar tesadüf ettim. Bana, şunları söyFransızca' lığına verir, Bakanlık bu bütçeyi Baızce ve lıyarak geniş ölçüde ve çok sayıda ğüdir. ledi: başka suçlan da var verildi kanlar Kurulundan geçirerek Türkiye Demin yanımdaki adam, senln Valinin polisi Hasib Pozanı bıçaklıyarak Fındıklı soğukhava depolan Maliy* Ba yurddaşlara dağıtmalanndan ve meBunlar millete hizmet yolile ve halBüyük Millet Meclisine sunar. Devlet öldüren Şükrü Arslan, cinayetten evvelki bir kanlığınca ve balıkçıların da istifadesini ko murluk müddetlerini son derece kısaltiçin, bana ne dese beğenirsin: «Bütiin Tiyatro ve Operasının umumiyetle, ta suçundan dolayı Asliye Sekizincl Ceza Mah nımak sartile İstanbul Belediyesine verilmiş maktan maksadları, salâhiyetlerin mah kın reyile devletin başına gcçen ve Beyoğlunu satın almıs gibi mağrur ve yin, idare, alım satım ve hesab işleri kemesine verilmiştir. tir. Burada kıs günleri için stok et bulun dud ellerde birikmesine (Cumüle) ve devlet otoritesile de milleti emirleri alazâmelli dolaşan bu herif de kim?» Şükrü Arslanın bu suçu, adam varalamak durulacaktır. tına alan ve devirlerinin maharetli ve $ıkı bir disiplin ve kontrola tâbi tutulzamanla da makamların bir nevi arpaBak Hasan Bey dostum, senin yakanmakla beraber müessese kendi bünyesi ve »ahte hüviyet kullanmaktır. Dünkü telmuvaffakıyetli, büyük çapta politika ve Belediye maaşlanna yardım lık ve yurdluk olmasına mâni olmakdaki gülü, benim de eski sporculuğumsede sanık, üzerine atfedilen sahte hüviyet içinde müstakil olur. kullanmak suçunu inkâr etmiş ve şahid olaBelediye bu ay memur maaşlarmı vermişse tı. Kısıcı, kıskanc hattâ zararlı sayıla devlet adamlanydı. Böylelerin kendiledan kalma, dik ve başı yukanda >ürii> Yabancı dil metodlarile en kısa Devlet tiyatro ve operasının tiyatro rak dinlenilen bekçi Hüseynin de sanığın de bunun karşıhğını henüz alamamıştır. Hü cak bütün bu kayıdlar ve tedbirler, rine itimadları, ve kudretlerine inanyüşümii kıskanıyorlar. Kıskanç, istiyorkendisine «Nurl» ismini verdigini kümet Büyük Millet Meclisinden 4 milyon ları, halk kütlelerinin kendilerine ihtibir zamanda, kendi kendinize, ve opera rejisörleri, orkestra, bale, ko karakolda ki ben kanbur yürüyeyim. Fakat o zasöylemesi üzerine Şükrü, bu suçunu da Itl lirahk bir yardım istemiştir. Bu paradan Beyacları ve bağlılıklan nisbetinde artar. kolay, çabuk ve zahmetsizce ro teşekkülleri ve oynanacak eserleri rafa mecbur kalmıştır. man da .bu kanbur herif kim?» dive lediyemize de bir milyon Ura verileceği 2ar.Devlet ve millet başkanlığı kendileri öğrenebilirsiniz. incelemek üzere bir dramatorglar hebelki kanburluğumu da kıskanan biri Şükrünün «Ortaköy cinayeti* davasına da nediliyor. için milletin kendilerine emanet ettiği KÜLTÜR Kitabevi 44 Ank. C. İst, yeti bulunması tabiidir; rejisörler ve yakında Birinci Ağırceza Mahkemesinde başçıkar... Aldırma! Keyfimize bakalım. Fıkaraya kömiir dağıtılacak dramatorglarla orkestra, koro, bale lanılacaktır. Sen yakana gülünü tak! Ben de ölünİstanbul Beledîyesi kışın şiddetli günlerlnSürcyya Kaptanın muhakemesi çeflerinden kurulmuş bir heyetin müesHer Müslümanın Mukaddes Kitabı ciye kadar, böyle dimdik yürüyejim!. de fakir halka tevzi edilmek üzere 150 tor MERAKLA seseyi idare etmesini ve bunların baKızkulesi açıklannda, Tekel İdaresine pid mangal kömürü satın almağa karar vermişBtKLZNEN finda da sanat ve meslekteki yetki ve Sünger» motörüne çarparak parçalanmasına tir. Bu kömürlerin satın alınması eksiltmetecrübesile tanınmış bir genel müdür ve üç kişinin de ölümüne sebebiyet veren ye konmuştur. CÜ CİLDİ Denizyollarına aid 65 numaralı Rağbet vabulunmasını Devlet tiyatro ve operası purunun kaptanı Süreyyanın muhakemeslne Sağlık ekiplerinin faaliyeti ÇIKTI !. , için en iyi idare şekli sayıyorum. Ge dün Birinci Ağırceza Mahkemesinde devam Şehrimiz Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürlüğü bulaşıcı hastalıklarla mücadele için «ıkı rek genel müdürii, gerek saydığım öte edilmişür. Mahkeme. kaza yerinde yeni bir keşif ic tedbirler almaktadır. Sağlık ekipleri. hanki başlan elbette devlet memurluğu 6 X 9 Leica Gece ve Gündüz BU MUA7ZAM ları. bekâr odalarını ve sinemaları kontrol vasıfları ve hükümleri içinde mütalea rasına karar vererek duruşraayı talik et ederek daimi surette D.D.T. yapmaktadıridr R E N K L İ nıiştir. 3 CILTTE TAMAMLANVI. etmediğimi söylemeğe lüzum dahi görDarülâceze menfaatine müsamere Bir esrar satıcısı Sıkıyönetimc verildi mem. Bunlar meslek ve sanatta yetişFilmler Geldi. Memleketimizin yegâne sosyal yardım müOrhangazili Mehmed Şahin isminde bir'si, kin mütehassıs adamlardır ve elbette Galatasaray 289 Beyoğlu. olan Darülâceze ile Bomonüdeki *Pehususî şartlar içinde yetişmiş olduklan 6 kilo 700 gram esrar satarken zabıta tara essesesi findan yakalanmış ve Sıkıyönetim Mahke tites soeures des Pauvres» Fransız fakirha•••••••iMMaı^aM gibi hususî şartlar içinde çahşabilirler. mesine verilmiştir. nesinde bakılmakta olan yüzlerce ihtiyar, malul ve kimsesiz yoksullar menfaatine 10 araHALİL NİHAD BOZTEPETmn lık 1947 carşamba günü Saray Sinemasında Üstad Ömer Rıza Doğrulun en yüksek eseridir. îslâm âleminde bugütüyiik bir müsamere tertib edilmiştir. ne kadar bu derece açık ve taassubdan uzak yazılmış bir tercüme ve trfMüsamerede ev\'elâ, Darülâceze ve FTansız sir yoktur. İçerisinde ayrıca hakiki Hafız Osman yazısı ile yani Arab Harb Okulu Komutanı fakirhanelerindeki insanların hayatını gösteharflerile bir Kur'anı Kerim de vardır. Her âyet numaralarla gösterildiren yeni alınmış bir film gösterilecektir. Sayın Tuğgeneral Ve Eundan sonra bir piyano konseri verilecek ve ğinden istediğiniz âyetin mânasını bu numaralarla kolaycs bulursunuz. Çıkmıştır. dad Garan, Linguafon bale heyetinin muhtelif dansları görülecektır. 1208 büyük sahife. nefls cildli 15; çift cild üzerine 17.5 Uradır. Taşradan Açıkhava Tiyatrosu Enstitüsüne yazıyor: peşin para yollıyanlardan posta flcreti alınmaz. Ödemelüerden ahnır. Belediye, etraf duvarlarile sahne ve »oyun<Gönderdiğiniz rusma odaları gibi eksikleri tamamlandlktan «ça Linguafon kitabı AHMET HALÎT KİTABEVİ sonra Açıkhava Tiyatrosunu senelik olarak 8 nci SAYI ÇIKTI. icara vermeyi kararlaştırmıstır. «incelendi. ProgTamlaBir Üniversite talebesinin açtığı «rımıza uygun ve fay• " SARIYERDE • • fotograf sergisi «dalı bulduk. Bunİstanbul Oniversitesi Edebiyat Fakültesi »on Yazan: M . Ş A K İ R Ü L K Ü T A Ş I B sınıf öğrencilerinden Limasollu Naci taralın<lardan 1000 adedidan, fakültenin lokalinde açılan fotograf serFiatı: 50 Kurv^. VAROĞLU YAYINEVİ cnin tez elden..» Selâmiçeşmede yaz kı; oturulan gisi bir hafta daha uzatılmıştır. Sergide teşhlr Lokanta ve Gazino edilen resimlerden bir kısmını bundan bir zengin bahçeli köşkler arasında HER GÜN saat 13 ten itibaren KLASİK MÜZİK. saat 17 den Itibaren muddet evvel Amerikadaki Baltimor Enstive Bağdad Caddesinin deniz cihe. Bu kıymetli şehadetin bizim tüsüne gönderen Limasollu Naciye, enstitü D A N S L I M A T İ N E , Konsomasyon 100 kuruş. tinde Adalara manzaralı satılık için şerefli bir iftihar vesilesi oltarafından süpervizör derecesinde bir sertiMüıikli Öğle ve Akşam Yemekleri müfrez arsalar. duğunu ilâveye hacet yoktur. Siz fika verildiği kendisine bildirilnüstir. de Linguafon'dan faydalanarak inİki amele dinamitle yaralandı Selâmiçeşme, Bağdad Caddesi gilizce, fransızca, almanca, rusça Erenköyünde Bağdad caddesinde 310 nuNo. 206 avukat Irfan Gürkana verraralı evin bahçesinde kuyu kazmakta olan veya herhangi dili kolayhkla öğya Galata; Billur sokak, Büyük Mahmud ve Muharrem admda iki lşçi, taşreniniz. Arzu edenlere aşağıdaki Tünel Han 8 No.ya müracaat. ları parçalamak üzere dinamit kullanmışlarkuponu ile mufassal izahath redır. Fakat kendileri kuyuda bulundukları »1rsda dinamit patlamış ve her iki amele de îimli broşür gönderilir. ağır surette yara'.anmıs ve Haydarpaşa HasTitiz bir itina ve mesleğin en salâhiyetli jahsiyetlerinin tanesine kaldırılmıştır. yazılarile a l f a b e t i k olarak hazırlanan bu memGüzel ve sağlam «STUDEBÂKER» kamyonlanna 14 sarhoş ve 4 bıçak LİNGLAFON ENSTİTÜSÜ Nüshası 10 kuruştuı leketşümul ve cidden eçsiz eserin ikinci cildi d« tamamZabıta tarama ekipleri, son 24 saat içinde Tu 14 sarhos yakalamışlar ve 4 kişinin üzerinsahib olmak istiyorsanız Ankara Caddesi 43 İstanbu) lanmıştır. Renkli tablo ve resimleri, grafik, cetvel ve AboneŞeraiti ^iye de de bıçak bularak haklarında kanunî muşekilleri illüıstrasyon kâğıdı ve nefîs baskısile hakikaten Siı ayUk 300 Kr. amele yapılmak üzere Sıkıyönetime vermişemsalste bir eser olan İKTİSAT ve TİCAEET ANSİKLOl«ı * Üç aylık 800 • lerdir. İsim ve soyadı AJtı aylık 1500 > İSrni kltabevlerinde arayuuz. Konferans 54OT Senelik 2800 • idare yeri: Nuruosmaniye Caddesi No. 82 Istanbul 10 aralık 1947 çarşamba günü saat 14.30 rta Adres müracaat ediniz. D1 K KA T Eminönli Halkevinde Bakırköy Akıl Has*aGazetemize gönderllen evraS ve ymzıttı r.e«l Başhekimi Dr. Fahri Celâl tarafından Teni < S T U D E B A K F , B . kamyonlan sahlacakbr. (C) Yabancı dil nesr«fllırir edilmesirj lade olunma» «5«ytan var mı?» mevrulu bir konferans veAdres: BahçekdpL Taş Han. kat 1. ÜSnıaıdan mesuliyel tabai edilmev rilecek tir. Devlet tiyatro ve operası kanunu için düsünceler Yazan: Refik Ahmed Sevengil Eski cağ demokrasileri ve şef meselesi Sükrü Kaya Yazan: Kıskançlık! Bir kısım varidatın belediyeye devredilmesi bekleniyor Prens Emir Zeyd tekzib ediyor Bir dolandırıcılık davası I 94 8 DUVAR TAKYİMİ Kıymetli Bir Şehadet (Kur'anı Kerimin Tercüme ve Tefsiri) TAN RI BUYRUĞU FOTO SABAH'a ÂĞAÇ KASİDESİ Meşhur Türk İmparatorîçeleri CANLI BALIK KIŞ BÂHÇESİ HER ZAMAN BULUNMAZ IKTİSAT ve TICARET ANSİKLOPEDİSİ Taksitle ve Müsaid Şartlarla STUDEBÂKER Kamyonlan CUMHURIYE? «T İ T A Ş» Ticaref Türk Anonim Şirkeline