Catalog

VİTAMİNLİ yegâne kuvvet ı u m h u riyet u.l JİI 1 Fransızcadan Türkçeye 30.000 keliroelik Izahlı ve En yeni lugat kdtabıdır. Sonuna Bütün yeni terimleri gösteren teknik kt&ım ,ilâve edilmiştir. Cildli .850 kuruştur. t GIDASI . 70KÜ . ftJOO KURUCU5U:YUNUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet îstanlnıl Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı Işleri: 24299. Matbaa: 24290. Sovyetlerle müzakereye Sovyet Rusyanın yaptıgı ımız harb hazırlıkları Amerikalılar busuretle aradaki gerginliğin Eski bir Rus mühendisiniı azalacağmı, fakat müzakere hududlarının Londrada tnükim ifşaatı mahdud olması icab ettiğini söylüyorlar Washington, iki memleket arasında hâd bir gerginlik bulunmadığını, Rusyanın mütecavizane bir harekete U girişmesi ihtimalinden haberi olmadığını bildiriyor Partiler çalışıyor Amerika Dış Bakanhğı sorulan suallere müzakerelerin başladığından haberdar olmadığı cevabını verdi Washington 12 (AP.) Associated Press muhabiri John Highto'R'er büdiriyor: Amerika Birleşik Devletleri Sovyetlerin Boğazlarda üs sahibi olmalarına kat*î surette muhalıf olduğunu ve bu hayati meseleye müteallik muzakerelerden haric tutulmak Lstemediğinl bir defa daha tekrar etmis bulunuyor. Orek Türk elçiliği ve gerekse Dış tşleri Bakanlığı sözculeri Moskovaya verilen Amerıkan notası hususunda tefsirlerde bulunmaktan imtina etmişlerdir. Fakat bazı diplomatlar tavsiye edilen Rus Türk konuşmalarınm iki memleketin birbirlerini daha iyi anlaj malarına ve dolayısile mevcud gerginj Jiğin hafiflemesine yol açacağı kanaa. tini izhar ermişlerdir. Dığer taraftan, resmt şahsiyetler kenj dl fikırlerince konuşmaların çok dud olması icab ettiğioi sö) j Bunlara göre Boğazlar meselesini hal! letmek için yegâne çar« bir milletlerarası konferanstır. Amerikanm yeni notasmda }tı nok Arkası S. 3, Sü. 3 te J Pazar 13 Ekim 1946 Ahmed Halid Kitab&vi «Rusyada modern silâhlar yapan birçok fabrikalar niçin en yüksek randımanla çalışmaktadırlar?» Londra 12 (a.a) Reuter: Söyle „ dığine göre 8.000.000 sayı yayınlamakta olan ve Londrada paıar günleri çıkan «News of the World> (Dunya Haber!eri) gazetesine, Victor Kravechenko tarafından yazılan bir makalede, Rı ya, yeni bir harbe hazır olmak üzer* bütün gayretini sarfetmekle itham ©dilmektedir. Bundan &i sene evvel NewYork'ta bulunduğu esnada Kravecbenko, komunist partisile alâkasını kesmiştir. Kravechenko, Rusyada madenî istıhsa» lâtta bulunan fabrikaların başmuhenJ Arkast Sa 3. Sü. 2 de iyasi partilerimiz faaliyette. Demokrat kongreleri hararetlc ^ devam ediyor; Halkçılann da yakmda yer yer toplantılara baslıyacaklarını bğreniyonıı, Ba faaliyetin gayesi, D.P. hesabına bir gclisme, bir kendi kendini bulraa zararetinden doğuyorsa, C.H. Partisi hesabına da yeni çartlara bir inhbak ihtiyacına dayanıyordur. Netice itibarile her iki parti arasında prognm ve prensipler bakınundan esaslı farklara doğrn bir açılma ve uzaklastna hareketi Kendini gösterirse, biz bunn memleket ıdma büyük bir kazanc savacağız. Çiinkii ancak bn snretledtr fci iktidar partisi tutturu yolun hangi temele dayandığını söyliyebilecek, muhalefet partiai de tenkidlerinin çerçevectad mnayyen hatlarla gösteretriİMekthr. tlalk, ancak bnndan sonra kime n« için rey vermek lânm geldiğinl kararla«hracak, muhalefet ve muvafakat bir duyAmerika Dış Islrri Bakan muavini gu meselesi olmakian eıkarak yavaş yaMr. Aclıeson vas kiitle mcnfaatlerinin feıeklirdiği bir fikir meselesi haline gelebilecpktir. D.P. Ue C.H. Partisi arasında temelll bir prensip ve program farki obnadığını bilıyoruz. Her iki parti de altı okn benimsemif, bnnn kendine baş tacı etmistir. Zaten. Anavasanm icine kariar giren bu okları benimsemeksizin Türkiye Cnmhuriyeti hududlan içinde siyayî bir parti kurmağa galiba imkân yoktnr. Ikinci Anayasa maddesinin antidemokratik mahiyetine dair geçenlerde burada bazı düşünceler yürütrnüştük. Bu maddeyi bir daha gözden geçirerek üzerinde gerekll değişiklikl?ri Biutlaka yapmak lâramuna inanıyoruz. Bununla beraber 1 parti arasında M tamanla, basit de olsa, ban prcnsip ve program farkları belirmeM ve bu fark|arın iki partiyi. ideolojik bhr ayrıhğa ka^ar varmasa bile, birbirine az çok nd istikametlere doğra süriîklemesi ihtinr»H vardır. Demokrat Parti. simdilik mücerred hiırri>et sevgisi ile çırpınıyor; halkın Isteklerini ögrenmek, onnn re>ini almak ve elde edeceği neticelere gore bareketini tan7İm etmek kararındadır. Miicererd hdrriyet aşkı. kendi ba^ma bÜTÜk bir mana ifade etmemekle beraber. D.P. nin giristiği teşebbüs, tncmleketimizde iik defa görülen bir denetnedir. Şimdiye kadar bizde iktidar yerine geçen partiler, çok defa aydın fikirli ve inkılâbcı grupların eseri idi. Salonun bugunku manzarası B"nlar halkı ya heyecana getirerek arYeni Fen Fakültesi inşaatı srasmda teahhid Mustafa Topçuoğluna ihale ekalanndan snrüklerler, yahud da halkın sevdiip bir sefe dayanarak memle Üniversite konferans salonu bitnıek ü. dilen 1300 kişilik salon Cumhuriyet bayramına kadar tamamlanmak isten. keti idare ederlerdi. İktidar yerinl elde zeredir. 1 870 000 lirahk bir keşif bedelfe mü Arkan Sa. 3, Sü. 6 da edemiyen veya orada pek ta tntunan partiler arasında da halka dayanam hiç yoktn B'jnlar. çok defa demaçoji yolu İle irtica yapmağa ealışan peri ve raEski Meclisi Meb'usan Reisi ve Hariciye Nazırı rarlı teşekküllerdl. D.P., doğrndan doğruya halkın elini tııtmak ve onnn isteğine göre kendi programım çizmeğe kalkmakla. nericesinl tnerakla beklediğimiz bir teşebbüse girişmiş bulnnuyor. Bakalım ne olacak? Nemurlara yapılacak zamlar Zam nisbeti hakkındaki bir iddiaya rakamlarla 1 verilen cevab f Ankara 12 (Telrfonla) Blr Istanbul garetesi hükumet tarafından m«. mtırîara yapılacat olan zammm % 44 c^duğunu, halbuki hayat pahahlığının haTbdenberi % 450 arttığım yazmıştır. Arkası Sa. 3. Sü. 6 da Sovyet liderlerinin son resmi: Maresal Stalin ve Molotov, Kalinin'in eezane merasimlnde ((Dünya vahim bir buhran karşısında!» Ingiliz l$çi Partbi Lideri: «Milletlerin baru arzıılanna rağmen bükumstler bir birierinin ksrşısma dikilmiş birer GUdyatör'e benziyorlar» divor Prlnce To^n (Amerika) 12 (a a ) Ingiliz İşçi partisi lideri Harold Lasky dün Universite konferans salonuria, yapüğl demecde sunları söylemıstır: c Her ne kadar devlet adamları barış için duydukjarı iştiyakı yuksek sesle ve hararetîe ilân ediyorlarsa da ben, neslimizin gelecek günlerinde bu barışın tahakkuku yolunda ümid verici bir emare goremiyorum. Arkası Sa. 3, Sü. 7 de Paris Konferansı salıya dağılıyor Dün Macaristanla yapılan sulh andlaşması görüşüldü Universite inşaatı 1300 kişilik yeni konferans salonu bitntek üzere 16 sene ağır hapse mahkum edilen Yugoslav ba?piskoposu Stepinat» Londra 12 (B.B.C.) Sulh konferansmra bu akşamki toplantısında, Macaristanla yapılacak sulh anlaşmasınuı askerî ve siyasî hükümlerî kabul edilmls, bundan sonra iktisadi meddelere geçilmiştir. Kabul edi'.en askerl hükümler« göre Macarıstan 65 bin kişilik bir ordu bulundurabilecektir. Diğer taraftan, Macaristanın tesbit edilen yeni hududu Nacaristan 65000 kişilik bir ordu bulunMudanya mütarekesinin dnracak, kuzey Transilvanyayı terkedecek yıldönümii kutlandı şimal! Transilvanyayı dışarıda bırak. maktadır. Bu arazi Macaristana Mıhver tarafından verilmiştL Sulfi konferansında yarın (bugün) Finlandiya il« yapılacak anlaşma mutakere edilecek ve salı günü konferans son oturumumı yaparak dağılacaktrr. Paris 12 (a.a.) Paris konieransınm bugün öğleden tonra yapılan topSa. 3, Sü. 5 te Demokratların dünkü mahkum edilen ocak kongreleri başpîskopos Papahk ve Amerikalılar karara karşı ateş püskürüyorlar TVashingtan 12 («.a.) Di^ tçleri Bakan veklll Acheson, basın toplantısmd&, lşblrllkçi olduğn MdlasUs 15 sene agir hapse maükum edilen Tugoslav baspiskoposu Steplnatz'm mahkumlyetlnl yommlanns, Amerikanm Yugoslav hükumetlni tanımai uzere bulunduğ'd sıradA, Yugoslavyadakl medenl halcl^r meselest husuaunda endişe duymuş oldu&uhu bildlrmiştlr. Bekan veklll, slmdl de bu mahItem* hakkındaki gaeetelerde yapın lanan ve Yugoslav mahkemesinin Stepln«t:z »Ieyhlnd«kl blr cereyamn tesirl altınöa kalnuç olduğunu blldlren haber>rden dolayı gene endişe duymakta oldugunu suelerlne 116,ve etmla ve demiştlr M: c PUen Birleşmiç MiHetler üyesi Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Yugoslavyada Mudanya 12 Ca.a.) Mudanya mütarekeslnin imzasınm 24 üncü yıldönümü tnunasebetile dün burada buyuk bir :oren yapıimıştır. Mutarekenin lmzalandığı bina önu:ıde yapılan ve bütun Mudanyalılarm katılfiıği bu törende vali ile komutanlar, il ve llçe 1leri gelenlerl de hazır bulunmuçlardır. Istiklil marşını müteakıb söz alan hatıbier, Mudanya mütarekesinin tarıhimizdeki önemici belırtmıstir ve bu vesile İle tnönü'j'e karşı olan "mlnnet duygularını bir defa daha ifade etmişlerdlr Celâl Bayar Bartına gitti, bngün oradan İstanbula hareket edecek 12 (Husust) Şehrimızde bulunan D. P. Genel Ba.ska.ni Cel&l Bayar bugiin Bartan* gittnlştJx. CflâJ Bayaı paear akşamı Bartıodao îstanbula hareket edecektir. Ocak kongreleri Demokrat Partinin muhtelif semtierdeld ocaklan dün de kongrelerin* devam etmişlerdlr. Patih bucag^na boglı ocaMar kongrelerind dün saat 18 üe 20 arasınaa yapmışlardır. Kongrelere bugfln de d^vam edilecek re kat'l neticsler almacaktır. Parti merkezinde dün yapılacak olan GUmüşsuyu semt ocagmın kongresl ekseriyet ha4al olmadıgından bugune bı Arkası Sa. 3, Sü. 5 te İsmet İnönü Malatyada Malatya 12 (T.T.) Cumhur Başkanı İsmet İnonü bugün saat 15.45 te sehrimi» gelmiş, Malatyalıların se^gi gösterilerile karşılanmıştnr. Halk Partisinin faalheti galiba daha dcrin köklere kadar uzanacaktır. Bu parti. şimdiye kadar bir şef partisi idi. Frensipleri çc>Tek yüıyıl önce kortmnştv ve prosrarnı da yııkanda öst kademelerde hanrlanır, biitiin mcmlekete yajçın direktifler halinde parti hiikunetince tatbik edilirdi. Demnkrasi idaresini gerçekten yürütmeğe karar verdikse, Halk Partisi kendi bünyesi lçinde esaslı inkılâblar yapmak ve çalışma. Iş görme metodunu deçi«tirmek ronındadır. Çiinkii. arkamızda kalan yirmi be^ yılhk tarih çağınm bir zanıreti bildiğimiz eski metod, yeni sarltar altında partiye başan sağhyamıyacaktır. Ülkiicülfik bakunindan da Halk PartHnln. bü'nk kfitlelerl arkasından sürüklivecek çekid prenslplere ihtiyacı vardrr. Parti tnnbarrirleri arasında da bn noktaya çimdiden ifaret edenler çıktığroı görüyornz. Bansma gore altı »k tdeali çoktsn gerçekleşmiştir; şa halde yeni ide•Ilere sanlmak. yeni hedeflere dojjru koşmak zamanı gelmfotir. Bıı arada reıniyetin yüksek menfaati n|nma bir nevi «osyalizm ülkusüne ihtiyac duyanlar görüyonu. Halil Menteşenitı hatıraları «Göbben» zırhlısı nasıl «Yavuz» oldu? Hatıralardan bîrkaç sahr: « . . . Ağustosun 11 inci gecesi telefonla Sadrazamın yalısma davet edildim. Büvuk salonun yanmdaki odanın kapısında Enver Paşa ile Talât Bey ayakta duruyorlardı. Beni gorünce her ikisl de gulerek «bir oğlumuz oldu» dediler. Ingiliz fılosu tarafından kovalanan GobLen ve Breslau Alman zırhhları Çanakksleye iltica etmişler. Bitaraf olduğumuz için gemilerin süâhtan tecridini teklif etmek üzere Alman sefiri davet olunrrmş. Kendisile konuşan Sadrazam Paşa bir müddet sonra müteessir bir halde yanımıza geldi. Sefire meram anlatmak kabil olamıyordu. (İmparatorün gemilerinin sllâhlan alınamaz') diyormuş. Hepimizi bir düşünce aldı. Nihayet hukukçuluğum imdadıma yetişti. Almanlar gemıleri bize satsınlar, dedim....» Ankarada yanaıı otohttsler İçinde bulundukUrı hangar ile beraber 20 otobüs yandı, 4"ianesî de hasara uğradî Ankara 12" (Telefonla) Bu sSbah =aat 4 sularında Ankara Beledıyesınm otobüs garajının bir hangarında yangın çıkmiş ve vaktinde yetişen itfaiyenin gayreti neticesınd* ateş, dığer hangar. Arkasi Sa. 3, Sü, 2 de Nısıra gidecek yüzüciiler Seçme müsabakaları dün Adanada yağmur altında yapıldı Adana 12 (Tetefonla) Türkîye ferdî yüzme şampiyonasma bygün Adananın yüzme havözunda, kâîabalık btr seyirci kütlesinln huzunmda başlanmıstır. Ankafa. Istanbul, Izmlr, Içel, Kocaeli ve Seyhan bolgelerine mensub sporcuların ıştirak ettıği bu müsabakaTar büyük t i r intızSmlayapılmıştır. Yalnız iki gundenberi fasılalarla yağan yağmur, havayj ve suyu soğutmuş olduğundan müsabıklar bu havaliye za(İstanbul ve Üskudar tramvay müdürleri Şehir Meclisinde, otobüs ve mansız gelen soğuktan müteessir ol tramvay işlerinden sikâyet etHler.) Arkas\ §a. 3, Sü. l de «Kadi ola davaa y s nıuhzır dahi sabid...» Bugiin neşre basladık 2 nci sahifemizde bulacaksmız NADİR NADİ C Arlmn £«, 3, Şü. i t*