Catalog

BÜYÜK TENZILÂT Sermayesine Satış ilgili makamdan alınan müsaade üzerine memleketimizde ucuzluğu temin maksadıle Beyoğlunda İpek Sineması karşısında ALTAN KUNDURA Mağazası mevsimin en yeni çeşidlerile mallarını sermayesine 31/12/1945 ten 29/11946 ya kadar satıja çıkardığını sayın müşterilerine arzeder. Cumhuriyet 22 inci 7 e O Evlerinizin bir süsü olan RADYO Mecmuasının 48 inci SAYISI ÇİKTİ. Şefimiz Atatürke aid yazı ve seçme irle, müzik, film, moda, yurd, adyo sahifeleri, aktüel yazılar 1 fotoğraflarla süslü olan bu ıyı siz (30) ~ sayıyı sı de alınız. Başbakanın Mühim Şükrü Saraçoğlu, vatan toprakları hakkında ileri sürülen iddialara karşı, Türk milletinin en kat'î cevabını ilân etti Şark vilâyetlerimizde bugün tek Ermeni yoktur. Bir kısım Gürcüler ise, Çar ordusunun önünden kaçarak anavatana iltica etmiş Türk muhacirleridir Yeni parti kurulurken ski Başbakan Celâl Bayar ve arkadaşlarınca kurulmakta olan demokrat partisinin hazırlıkları bittiği cihetle müsaade irin bugün hükümete resmen müracaat edileceği Ankaradan gelen haberlerden anlaşılmaktadır. Bilindiği gibi yeni partinin tüzük ve programı üzerindeki çalışmalar, epey zamandanberi başlamış bulunuyordu. Cumhuriyet Halk Partisi gibi, devlet idaresinin temeli olarak halkçılığı benimsediği adından anlaşılan demokrat partisinin, hangi özel siyasi prensip veya maksadların gerçekleşmesine çalışacağını. vavınlanacak progranından öğreneceğiz. J i) I68Z KURUCUSU: YUNUS NADÍ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 UmumJ Santral Numarası: 24298. Yan İsleri: 24299. Matbaa: 24290. Pazartesi 7 Ocak 1946 Telefonlar: DÜNYA BASININA TEŞEKKÜR Ankara 6 (a a.) Başbakan Şuk... Saraçoğlu Ankarada toplanmış bulunan Türk basın kongresi uyslerine bugün saat 17 de bir çay vermiştir. Bu münasebetle Başbakan gazetecilere aşağıdaki demeçte bulunmuştur: « Arkadaşlar, Geçen ayın son günlerinde bütçe konuşmaları dplayısile millet, devlet \e hükümet işleri hakkında her Bakan tarafından geniş ve derin izahlar veri1 di ve bu işler hakkında yapılan tartışmalar ve sorulan sorgular, doyurucu cecaplar aldı Onun için bugünkü soz'erım, daha zıj ade, dış işlerine aid kaJacak, ondan sonra da soracağınız sorgulara cevab vermek olacaktır. emniyetimiz vardır. Dışardaki tahriklere ve şüphe uyandırmak istiyen çalışmalara karşı, Ermeni vatandaşlarımızla olan münasebetlerimizde en ufak bir gölge hasıl olmak ihtimali yoktur. Bütün vatandaşların dışarı oyunlarma karşı birbirlerine ve Cumhuriyet kanunlarına olan güvenlerini hiç şüphelenmeden muhafaza edeceklerine eminim. b Osmanlı imparatorluğu, son Türk Rus muharebesini kaybettikten sonra yapılan Ayastafanos muahedesinde, halkının büyük kısmı Türk ve müslüman olduğundan dolayı Çarlık Rusyası açıktan açığa Kars ve Ardahan illerini istemeğe cesaret edemedi, fakat Osmanlı imparatorluğunun veremiveceği miktarda harb tazminatı istedi. O zaman istenmiş olan bu tazminat 1 mılyat Üff "ttifhron ruftTe n d i . ' Onilh 'için Ayastafanos mtıayedesinin 19 uncu maddesine «Rusya imparatoru, devleti âli yenin müşkülâtı maliyesini gözonüne alarak ve padişahın arzusuna da imtisal eyliyerek, yukarıki fıkrada rründeriç mebaliğin büyük kısmının aşağıda yazılı toprakların terki suretiyle Arkası sahife 3. Su. 5 te Başbakanımız, Gürcü profesörlerinin iddialarına karşı bütün dünya basınında görülen sert ve geniş itirazlara ve Türk Londra Büyük Elçimiz, İngiliz Başbakanı ile uzun bir görüşme yaptı milletine karşı gösterilen itimad ve muhabbete teşekkür etti İngiltere Birleşmiş Milletler Kongresine büyük önem veriyor İranın hali ne olacak? Meselenin, Birleşmiş Milletler kongresinin koridorlarında görüşüleceği haber veriliyor! Londra 6 (a a.) Britanovanın siyasî muharriri yazıyor; ingiltere Dış işleri Bakanlığı Sovyet Rusya, Büyük Britanya ve Birleşik Amerıkanın temsil edecekleri üçlü komisyonun İran durumunu incelemekle yetkili olması hususunda Iran hükümetine yaptığı teklifin cevabını beklemektedir. Tahrandan bildirildiğine göre, ıran Başbakanı Hâkimi, ingiliz plânına t a raftar ise de, İngiliz resmî mahfillerinde henüz bu hususu teyid eder mahiyette hiç bir malumat mevcud bulunmamaktadır, eğer İran bu teklifi kabul ederse, İngiltere, önce Moskovada ileri sürdüğü ve son dakikada Ruslar tarafından redcieguen teklifi yenileyecektir. Hatırlarda olduğu ü>ere Cumhur Başsanımız, Büyük Millet Meclisini açış tutkunda, «hükümet partisinin karşısınla bir parti bulunmamasını» inkilâbdan)eri kendi özel kanun ve imkânları çerçevesinde gelişen Tiırk demokrasisinin tek eksiği» olarak vasıflandırmalardı. Feni parti teşebbüsü, bu eksiğin tamımKars ve Ardahan hakkındaki anması j olunda ciddî r e iimid verici isteklerin mahiyeti >ir adımdır. Gerçi memleketimizde ku P ^AjlaîSâ, <yyelt malum bazı gaJ uhrtakte »lan, (tattá İMiJİvet alanına geen diğer partiler de vardır. Ancak millî zete ve radyolarda cKars ve Ardahan dağılmış temokrasimit, daha çok Amerikan sts illeri, yabancı memleketlere eminde olduğu gibi belli basJı iki kuv olan Ermenilere yurd olarak verilmelietll partinin karşılıklı denetleşmesi c d i r şajiaları ve haberleri yayıldı: a Bütün dünya biliyor ki, bütün asına dajanan bir gelişme} e namzed bu yerlerde bir tek Ermeni mevcud o'runıiyor. verlerine Gerçekten milli varlığımızın iç yapısı, değildir. Memleketin başka azı Avrupa memleketlerinde olduğu dağılmış olan ve çoğu Istanbulda bulunan Ermeni vatandaşlarımıza k?işı ibi, ayni kuvvette bir çok siyasî partiîrin koklu bir surette kurulup işlemeine elverişli değildir. Çünkü bizde, ayın menfaatlerle karşılaşıp çatışan çedli ve teşkilâtlı sosjal sınıflar yoktur, öjle olunca da memleketteki sij asi •şkilâiııı. umumî siyasette prensip \e orüş ayrılıklarını temsil eden 'ki kuıb etrafında toplanması pek tabiidir elâl Bayar ve arkadaşlarının siyasi haatımızdaki hizmet ve tecrübeleri, Cumuri\et Halk Partisi karşısında en Kuvstli muvazene unsuru olacak bir sijasi •skilâtı kurup yaşatma imkânına katışacakları ümidini vermektedir. Deıokrat partisinin daha kurulurken, Bıink Millet Meclisinde temsilcilere malık ;ıIlınması yeni sij asî teşekkül için i>¡ ir başlangıçtır. Yeni parti, dış ve iç siyasetimizin yeni jn\a şartlarına göre ayarlanmasını ge»rektiren tarihî bir dönüm noktasında aliyete geçmeğe hazırlanıyor. Savaştan arışa geçi? devrinin iktisadî, si:,asî butn nazik meseleleri, olanca çapraşıklıle iyi ve başarılı hal çarelerini bekleektedir. Dünyada hüküm süren hayal rıklığı, hırs ve kararsızlık, devrimizi hdid eden en büyük tehlike halinde ir d ve milletimizin son dünya buhrandanberi karşısında bulunduğu ağır timalleri azaltmamıştır. Bu çetin şartr irinde murakabe görevini dürüstkle başaracak bir muhalefet partisinin jasî hayatımızda Cumhuriyet Halk Londra Büvkk Elçimiz Cevad Acıkalın Basın kongresi bitti Ankara 6 (Telefonla) Türk Basm Birlik büyük kongresi bugün de saat 10 da, Hüseyin Cahid Yalçının başkanlığında toplanarak çalışmalarına devam etti. Görüşmeler hemen baştan sona teadar heyecanlı oldu. Londra 6 (a.a.) Bu hafta, siyaset âleminin bütün dikkat nazarları perşembe günü yapılacak olan Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantısına çevI tılmiş bulunmaktadır, ingiltere Kralı, 51 memleket başmurahhaslanaa vereceği ziyafette Birleşmiş Milletlerin, «kendilinden beklenen basarna erişebilmesi için Inğılterenin elinden geleni vaoacak olduğunu resmen beyan edecektir. Bu beyanat, Mr. Attlee'nin açış nutkuyla da teyıd edılect'itır. Barbakanın nutku radyo ile y a y l a n a c a k ve bu Bugünkü Iran hükümetine muzaharet nutukta Ingilferenın teşl>j ?ta verdiği etmek için Ingilterenin hiç bir lüzum görmediği sanılmaktadır. Bununla beönem belirtilecektir. Mr. Bevin de bir nutuk söyliyecek raber İngiltere hükümeti, Iran meselesinin tek taraflı olarak tamamlle RusLondra 6 (a a.) Observer gazetesi yanın istediği şekilde halledilmesin* nin siyasî muharririne göre, Mr. Bevin'in, muarızdır. Birleşmiş Milletler teşkilâtının karşıIranın içinde bulunduğu durum. Lonlaşmakta olduğu muazzam sosyal ve e drada tonlanan Birleşmiş Milletler Ge« kpnomok vazifeyi belirtmek Biaksadile nel Kurulu koridorlarında münakaşa Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna edilecek en mühim mevzulardan biri Arkası sahife 3. Sii. 4 te olacaktır."*^ Arkası sahife 3 Sii. 5 te Almanyada sanayi durumu fena Londra 6 (a.a ) Son günlerde Almanyadan donen Financial Times muha biri, Almanyanın bugünkü endüstri faaliyetinin, normal şekline nısbetle ancak yüzde 7 ilâ 15 olduğunu söylemektedir. 19 milyon nüfuslu olan Amerikan bölgesi halen Almanyanın makine deposu vazifesini görmekte ise de, ham ve kısmen mamul maddelerinin bir miktarını diğer işgal bölgelerinden getirmek zorundadır. Amerikan bölgesinde tarım işleri fakir denecek kadar zayıftır ve Amerikalılar da, normal kalori olan 1500 yerme halka ancak bir kalorilik iaşe maddeleri dağıtabılmekteöirler. 20 milyon nufüsıı itiva eden İngiliz boıgesi, muhun miktarda makine, dokuma ve kimya sanayiine sahıb olmasına rağmen, ekonomik bafeımdan bir varlık ifade edememektedir. Rus bölgesi hakkında tam malumat yoktur. Burada tarım işleri bakımından diğer dört bölgeye, nisbetle oldukça önemli bir faaliyet hareketi vardır ki hepsinin en zengini sayılabilir. Muhabir yazısını şöyle bitirmektedir: «Alman endüstrisi dağınık bir hale girmiştir. Bu itibarla Almanyanın müstakbel ekonomisinden bahsetmek gülunçtur.» Yakmşark işlerine Rusların müdahalesi Moskovanın Lübnan hükümetine verdiği nota? halk arasında heyecan uyandırdı Irakla Ürdünün birleşeceği söyleniyor disinin de faydalanmak işaret etmiştir. İsteyeceğine Rumanyada krallık tehlikede mi Soku partiler şiddetli hücumlara başladılar Merkez idare heyeti başkanlığına Hüseyin Cahid Yalçın seçildi, gelecek kongre de Trabzonda toplanacak Beyrut 6 (a a.) Arab dünyasına ve Yakınşark İşlerine vâki Sovyet müdahalesi hakkında yabancı memleketlerde yayınlanan haberler, şimdiye kadar Beyrutta ve Samda ne teyıd edilmiş, ne de yalan'anmıstır. Bazı diplomatik mahfillerde mevcud malumat, daha ziyade, bu haberler hakkında ihtiyatlı davranıldığını gösterir mahiyettedir. Bu haberlere göre, Moskova hükümeti, Lübnan hükümetine verdiği notada, Y3kınşark hakkındaki Fransız ingiliz anlaşmasının imzalanmasına muncar olan müzakerelere iştirak etmemiş bulunan Sovyet Rusyamn, Lübnan hükümeti bu anlaşmaya karşı koymak kararını aldığı takdirde, onu destekleyeProf. Dr. Yavuz Abadan ceğine ve Lübnanın muhtemelen diğer Arkası sahife 3. Sii. 4 te devletlere vereceği imtiyazlardan ken Dün yapılan maçlarda alman neticeler Bükreş 6 (a.a.) A.F.P. ajansının Her n e olursa olsun, mahalli gazetemuhabiri bildiriyor: lerin ayren yayınladığı bu haberler, büRumanyadaki buhran el'an yatışmış yük bir heyecan uyandırmıştır. Bilhassa değildir Öyle görünüyor ki İngiliz Yakmşarka aid Sovyet diplomasisinin Amerikan Rus komisyonu halen bir niyetleri hakkında yabancı memleketçıimaza sapmış bulunmaktadır. lerdeki müşahidler tarafından çıkarılan Groza ve onu tutan siyasi gruplar, neticeler cıdnen heyecan uvandırmışkabineye girmeleri hususunda tarihi tır. Malumdur ki, Rusyaya. Kral Ibrispartiler tarafından gösterilen şahsiyetsuud taraftarları ile Haşımiler Hanedaleri kabul etmediklerini bugün kesin bir nı taraftarları arasında, büyük bir Suşekilde bildirmişlerdir. Görüşmeler deriye kurulması meselesinden çıkan ihtivam etmekledir. Halle efkârında bir lâfı istismar niyeti affolunmaktadır keşmekeş var gibi görünüyor. Bu cümBüvük Surive tasarısının ise, ingiltere ltden olmak üzere, sol partiler, irtica tarafından, haklı veya haksız olarak mahfillerine karşı şiddetli bir hücuma muzaharet gördüğü söylenmektedir. geçmişlerdir. Sol partilerin bu hücumu Arkası sahife 3. Sü. 3 te krallığı tehlikeye diışurmek istidadındadır. Köylü partisi parçalanıyor mu? Oturum açılınca, tüzük komisyonunun raporu üzerinde, dun bitirilememiş elan görüşmelere devam edildi istanbul basın kongresini günlerce işgal etmiş olan meselelerden bir kısmı bu kongreye de intikal etti r e İstanbul murahhaslarile Hakkı Tank Us arasında gene tartışmalara konu oldu. Sözler pek uzadığından başkanın da mııdahalesüe hatiblenn beşer dakikadan fazla söz söy!emem,°leri kararlaştırıldı. Gene bu sırada Mecdi Sayman'la Naşid Uluğ arasında oturdukları yerden, teati edilen şiddetli sözler ve bu yüzden artan gürültüler dolayısile kongre başkanı oturumu tatile mecbur kaldı. Bu fasılada etrafın tavassutu İle iki arkada? sarılıp öpüştüklerinden. Hüseyin Cahid Yalçın: Merkez idare heyeti başkanlığına «Görüyorum ki beş dakika aralık barışseçilen Hüseyin Cahid Yalçının, maya kâfi geldi» sözlerüe oturumu tekkongre riyasetini ifa ederken alınmış rar açta. bir resmi Tuzıik komisyonu raporu d a oya konup yeni merkez heyetine havalesi ka merkez heyetine havale olundu. bul edildikten sonra başkanlığa veriTrabzon murahhaslarından Kemal Ke len takrirlerin okunmasına geçildi felımn. önümüzdeki kongrenin TrabzonBunlardan mühim bir kısmı seçilecek Arkası sahife 3. Sxi. 2 de Batı Almanya ve Sovyetler Moskova radyosu 6 (BY.UM.) Fransız müşahidlerine göre, General Catroux ile Hervey Alphand'm Molotov'la yaptıkları görüşmeler üzerine, Sovyetler Birliği batı Almanyada h u susî bir idare kurulması lüzumuna ar« tık kani bulunmaktadır. Bükreş S (a.a.) Anadolu ajansının özel muhabiri bildiriyor: Milli köylil partisi başkan muavini Dr. Lupu. yaptığı bir beyanatta, M. Arkası sahi/e 3. Su. 2 de Yugoslavyadan kaçan faşistler Moskova radyosu 6 (B.Y.U.M.) Viyanada çıkan bir gazetenin yazdığına göre, Yugoslavyadan kaçan bazı faşistler yeni Yugoslavya aleyhinde harekette bulunmak üzere Avusturyada teşkilâtlandırılmaktadırlar. Bunların aras'nda Nedıç ile Hırvatistan diktatörü Paveliç'ten başka Leo Rukiç isminde bir Yugoslav generali de bulunmaktadır. Yukarıda isimleri yazılı şahıslar tarafından Salzburg'da bir kurtuluş komitesi kurulmuştur. Bu şahıslardan başka komiteye Kovaçıç, Brasiç ve Popoviç gibi daha üç general de dahildir. Bunlar son zamanda bütün Avusturyayı dolaşarak kendilerin» taraftar aramağa koyulmuçlardır. D ü n vapılan 'ık m a ç l a r ı n d a Vefalılar Istanbulsporu 2 0 yenmişlerdir. Y u k a r ı k i resimde, î t a n b u l s p o r kalesi ö n ü n d e a o l y a p m a ğ a u ğ r a ş ı r l a r k e n e ö r ü l m e k f e d i r T a m n r l ı ı Mı Vefa Diğer taraftan millî Bulgar hükümeti namile anılan hükümet üyeleri de Avusturyada Amerikan işgal bölgelin Je m u h a c i m l e r i bulunmaktadırlar. Çankofun başkanlı HASTALARA COff£ .' G*z.ertc¡itnt cose .'