Catalog

r Tatlı Sert KAVAKLIDERE Deser Şarapları Piyasaya çıkanldı Kavaklıdere Şarablan Ltd. Şti. ANKARA 2 2 İnCI umhuriyet yi \ 7 6 4 2 ISÎANBUL CAGALOGLU Telgrai ve mektub adreâ: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 ÇcU*Ş<Mib<i . ÇOCUÜSÜÜTABI KUgJİJK Ilk okul çocuklarınatfupü bilgiler veren Çocuk kitabı. ido kuruştur. 2 8 KâSIITl 1945 Ahmed Halid Kitabevi Sarkl Urdün Emirinin Cumhuriyet» e ciemeci Teleion.* Başmuharrir: 22368. Tahrir beyeti: 24238, îdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 iran meselesi Rusya fikrini tran hükumetine "İngiliz Rus rekabeti yeni bir kapışmaya varırsa bu defaki harb sahası Ortaşark olacaktır,, açıkça söyledi iran Parlamentosunun gizli içtimaları "Washington 27 (a.a.) îran Büyük Elçisi Hüseyin Alâ dün akşam, «Franc* Presse> ajansı muhabirir.e yapmış olduğu bir demecde tyabancı kıt'alaı jekıldikten sonra, guçlüklerin izaie ediieceğine ve Iramn iç sulhuna ka[ vuşacağma itımadımız vardır> demistir. iran Buyuk Elçisi, blr iran heyetinin Moskovaya gitmif olduğunu yalanlamış, fakat Rusyadakl İran Büyük Elçisinin M. Molotov 1 « g5rüş1 müş olduğunu teyid ebniştir. Washingtona jgelen haberler» çöre, Arkasx »ahife 3, Sü. 2 de Beşinci 'Dil Kurultayınm evvelki gün Ankarada toplandığını bildirmiştik. Yukarıdaki resimlerde Kurnllayı toplantl halinde ve Millî Şcfimizi Kurultay görüşmelcrini takib ederlerken görüyorsunuz. nnlerce düşünıip tsşındık'an Amman 27 Şarki Ürdün Emiri sonra, Anglo Saksonlar, yu Abdullah Hazretleri tarafından kabul kan tran meselesi hakkmda edildim. Emir HEzretlerı bana vaki b€ Sovyet hukumetine nihayet birer nota yEnatmda dunya durumu içinde Ortaşar verdilrr; 1943 Tahran anlaşrnasım önc kın ehemmiyetinden bahsederken «Harb sürerek durunıun açiklanmasını istiyor bıtti ise de henüz sulh yoktur. Galibler, lar. Diplonr«si ne?aketinin bütün ince ihtiras ve ihtıyat içinde birbırlerini kolliklerine dikkatlc ııyuidugn sezilen bu layor.> buyurdular. Emir Hazretlerıne notaîarda «Yukarı İrandaki Sovyet ko gore «Avrupa İngiliz Rus rekabetlnin ıputanımn h<r ha!de merkcze danısma halledılmesı ıhtimali karşısmdadır. Madan İran k'ivveıieıini dnrdurdngu» sa amafih, rekabet bir kapışnıaya müncer nıimakla, hârtise bir yanlışlığa yorul olursa bu defaki harb sahası Ortaşark makta ve «bnndan böylc İran askerleri oîacakt:r. Bu vaziyet karşısında Ortanin harekctıne mâni olunmıyacagı limlcl şarkın demokrasilerle birleşerek isti'.cediHiği» bildirihr.<lktedir. WashingtoD baîini koruyacak tedbirler alması ]âhukuraeti t?rafmdan gonderilen notada zımdır. Bittabi Rusyaya dü=;manhk kimayrıca, h?rb sona erdifi için İrandaki senin ak!mdan geçmez. Fakat kabul etMüttpfik kcvvetlcrine artık luzum kal mek lâzımdır ki durum korkuludur: madığı, banlir çekilirse iyi clacağı ya Akdenize sarkmak, Boğazları kurcalazüidır. Kcr.di kuvvetlerini şimdive ka mak, İranda yerleşmek, Basra körfeziŞarkî tVdün Enttf dar İrardan hemen hemen çekmiş bu Arkası sahife 3, Sü. 4 ta Abdullah Hazretleri lunan Amerlka, Kusya ile İngiltereye pskerlenni. vaktile kararlaştmldığı gibi Relecek yılm 2 martında degil, fakat daha cnre. en gcç yılbaşına kadar trandan uzakla<tırtnalannı teklif ediyor. Sovyet Rns>anın yazılı olarak bu notalıra ne cevab verdigini henüz bilmiyornz. Arada gecen zaman çok kısa oldngn irin belki Sovyet cevabı Moskovada dalıa kaleme bile alınmamı^tır. Fakat iş ve harcket olarak, Kus hükumeti, îngiltereye de, Amerikaya da açık btrer ccvab vermiştir. Hem de o kadar açık cevablar ki, onlan aynca kâjpd iizerine geçirmege bizce lüzum bile yoktur Bir cnmarah oevab: Ynkarı İranda. Tebrizde toplanan bir ha'k meclisi, büyük devletlere başvurarak Aıcrbaycamn ınuhtarijetini istemiştir. Ne şekilde yazıldıŞını bilmcdiğimiz bu Istek, öyle Vali ve Beledlye Reisi Lutfi Kırdar ket edenlerin teczlye edileceğini bildiranlaçüıyor, Anglo Saksonlann notalannda gcze çarpan nezaketli diplomasi dün devaire gönderdiği bir yayımda miş ve İstanbul Emnîyet müdürlüğüne diline, en az onlar kadar uymuştur. resmî binek otomobillerine kimlerin verdiği emirde de herhangi bir resmî Mnhtariyet kelimesinden gocunulznasıc binecekleri kanunen tayin edilmiş ol otomobilde bu kabil kimselere tesadüı diye Sovyet himayesindeki Azeriler dik duğundan, bunun haricinde herhangi edilirse derhal otomobilin seferden kat hrrcıycrlar. Muhtariyet = bağım bir kimsenin, bilhassa kadm ve çocuk menedilmesini ve içindekilerin kimler sızlık isiiyorlar ama, İrandan ayrılmı iarm bu otomobillerde gezmelerinin olduğunun Vilâyete bildirilmesini İsteyacaklar. Smırlan gene İran devleti memnu olduğunu, bu emre karşı hare miştir. nin politik sınırlan içinde kalacak. İrana asker verecekier, vergî verecek' ler. Nüfııs kâğıdlannda «İranlı» kaydı bnlnnacak. Yalnız büyuk devletler mtisaade ederlerse sanki etmezlerse ne olacak? bn adamlar muhtar = bagımsız sıfatım tasımak hevesindeâirler. Amaçlan çok mütevaîidır! Mekteblerlnde kendi dillerinl okntaoaklar, yerli ih' tiyaclarını kendi emeklerile karşılıyacaklar. bir meclisleri olacak. Lâfin kısas, elden geledigi kadar kendl kendilerini Idareye çalışacaklar. îkl nuraarah cevab: Tnkan İranda dnrdurulan Tahran askerlerine diledikleri yere gitrae îzni çıkmıştır. Zaten topu iki üç taburu zor bulan bu kuv*'etler, isyan bölgesinde belki de hiç bir asi göremiyeceklerdir. Tebrizde meclis knrulmuş, «halk> isteklerini orlaya atmış, sesini bütün dünyaya nlaştırmıştır. Bu halkı dagıtmak. meclisi feshetmek, hattâ Tebriz şehrinin içina girmek Tahranlı üç taburun başaracağı iş midir? Mesele bn kadar dallanıp budaklandıktan sonra memlekette kan dökmeğe başvnrmanın sorumluluğnnu, bir binbası ile üç yüzbası payîaşabilecek midir? Organize bir hale gelen, büyük devletlerin bilgisine sunulan bir teşebbüs, öyle bir avuc askerle yatıştırılabilir mi? Görülüyor ki, Anglo Saksonlann Moskovadan beklediği cevab, onlara fcâdiseler tarafmdan açık bir dille verilmiştir. Bunun üzerine Rus hükumetl başkaca, bir açiklamada bulnnmaya belkl de hiç luzum duymıyacaitır. Duvsa bile, bu, herhalde güç olmıyacak+ır. Ortada Tahran anla^masına aykın bir hareket gören var mı? Bir kısım Iranlılar Eütir Abdullah: "Ortaşarkın demokrasîlerle birleşerek istikbalini koruyacak tedbirler alması lâzımdır,, diyor (Sureti mahsusada Kurtalan arkadaşımız Ömer giden Rıza Bulgaristanda Doğrul bildiriyor): nedir?^" muhalefet sesini yükseltiyor Muhalefet liderleri bir beyanname neçrederek hükumetin seçimlere fesad karıştırdığını bildirdiler Koraltan ı çıkanldı Tunceli Vilâyet ve Komutanlığı kaldırılıyor İç lşîeri Bakanhğı bir kanun tasarısı hazırladı Ankara 27 (Telefonla) HususJ bir kanunla knrulmuş bulunan Tunceli vllâyetlnin lâğvı uygun görülmektedir. Bu kanunun bir takım hususl lıufcümleri olduğu malumdur. İç İşlerl Bakanhğı tardfmdan Jıazulanmış olan bir kanun tasansına göre, Tunceli vilâyeti vı komutanlığı teş^ilâtı kaldırılmaktadır, Şimdiys kadar bu vilâyet teşkilâtmd» bulunan kazalardan Plümür Erzincari vilâyetine, Ovacık, Nazimiye, Mazgert, Pertek ve Çemisgezek kazalan da Elâzıg vılâyeUne verilmektedir. Elazığ viULyetinln Karakaçan kazası da Bingöl vl« lâyetine bağlanmaktadır. Parti Grupunun dün Içel milletvekili hakkında yaptığı müzakere ve verdiği karar Refik Koraltanın karardan sonraki düşüncelerile Parti mahfillerinde söyletıenler Ankara 27 (a.&.) C. H. P. Meclis grupu başkan vekilliğinden: O. H. P. Meclis grupu genel kurulu sah günü başkan vekıli Kütahya milletvekili Receb Pekerln ba^kanlığında toplandı. Oturum acıldıktan sonra geçen toplantı tutanak özetl okundu. Gündemln blrinci maddesinde İçel mlÜstveljiU Refik Koraltanın Vatan gazetesinfn 2 ekim 1945 tarihli sayısmda çıkan demeclndekl düşünce ve sözlerinin, Parti tüzüğü hükümlerlne göre, kendlslnin partiden çıkanlmasını gerekttrdiği hakkındaki par ti genel Îdare kurulunun genel başkanlık divanı tarafından grupa havale edılen karan vardı. Parti genel idare kurulunun bu karan ve İçel milletvokilinin yazalı sa\runması okunduktan sonra sö2 alan Refik KoraUan, eiTelce Parti den çıkanlmış olan Adnan Menderes ve Fuad Köprülü haklannda Parti divanınca alınmış olan çıkarma kararı Arkafı sahife 3, Sü. 5 te Amerikanın »esi radyosu 27 (B.Y.U. M.) NewYork Times gazetesinin Sofya muhabiri Bulgar Başbakanı Kimon Georgiyef ile yaptığı bir mülâliatı bilcSrmektedir. Başbakan kendisine se Arkası sahife 3, SiL 1 de Resmî otomobillere kadın ve çocuk binemiyecek Vali Lutfi Kırdar, dün polise verdiği emîrde, bu gibi yolcu taşıyan resmî arabaların seferden menedilmesini bildirdi Komünistleri sevmiyen Avusturya Komünistler seçimde bu kadar ağır bir hezimete niçin ve nasıl uğradılar? tçel milletvekili Refik Koraltan Rusların Boğazlar hakkındaki talebleri Bir Isviçre gazetesi: «Son muharebede Boğazların muhafazasını temin eden Türkiyenin sulhta bu siyasetinden niçin vazgeçmesi lâzım geldiği sorulabilir» diyor Atosîi bombası ve Raslar Moskova, WashingfoiT bsyaRnamesi hakkmda miiSaleada bulunmuyor Washir.gton 27 (a a.) Dış Tşle Bakanhğı, atom bombası hakkmda! Washington beyannamesinin alınmış oİ duğuna dair, M. Molotov'un bir mesa jını almıstır. Sovyet mesajı, almış ol« duğu vesikanın mündericatı hakkrnd hiç bir mütalea yürüimemektedir. Arkası sahife 3, Sü. 6 da İngilterede Almanya lehinde tezahürler Âlmanyayı açlıktan kartarmak üzere mitingler yapıhrken «Avrupa bîr parya mîllet kabul edemez» diye söylevler veriliyor NADtR NADİ < Arkası sahife 3. Sü. 4 te r TARIN NUH'UK GEMİSİ!. Cemal Nadirin büyük renkli karikatürü Sovyet işgal .bölgesinden Batıya muhaceret eden Almanlar bir istasj onda beklerlerken Londra 27 (a.a.) îngilterede «Av koposu Cyril Garbett EÖZ aîarak şunlarj rupayı kuılarahm> adile bir komite söylemiştir: kurulmuçtur. Komitenin ter'.ib ettiği « Derhal bir müdahale yapılmadığı muazzam bir mitinge, Ingilterenm bütıin takdirde, Avrupanm üzerıne misli gösiyasî ve ruhanî gruplarmın temsilcilerı rülmemiş bir felâket çokecektir. Felâket Jiştkak etaüştir. York eyaletinia ^s Arkan sahile 3t Şjk 2 d« Cenevre 27 (a.a.) Anadolu ajansı ğilnü şuurlu şekllde müdafaaya karar tstlfa etmesi beklenen Avusturya veren genc Türk Cumhuriyetinln BoğazBaşbakanı sosyalist Dr. Karl Renner nın muhabiri bildiriyor: «Tribune de Cenevo gazetesl, Boğaa îarda kîmseye üs vermeye niyeti ycıicur. Vlyana 27 (a.a) Seçimlerin kat'l Son muharebede mahirane sijasetile netlcelerine göre, halkçı katollk partlsl lara tahsis ettiği bir yaada Boğaalarm 1 milyon 587,474 oy İle 88 saylavlık elde tarihçesini ve askerl durumunu ıncele Boğaz'arm muhafazasını temin eden etmiş ve bu suretle parlamento da tam dıkt<en sonra, 1914 1918 harbinde Müt TUrkiye.ıin, sulhta bu siyasetinden niçın tefiklerin Boğazlan zorhyarak İstan vazgeçmesi lâam geldiği sorulabilir.> çoğıınluğu Bağlamıştır. bulu işgal ve Rus donanmaslle blrlsşAvusturya ^.vrupa kıt'asında lkl par mek için yaptıklan hucumlarm, Türk Ruslar, Yunanistanın fikrini mi till tek memlekettlr. Maamafih halkçı askerlerinin Geliboludakl kahramarlıksormuşlar ? katolü partisi sosyalistlerden pek e,z üs ları karşısında uğradıklan fecl akibetl Mosko\a 27 (R.) Sovyetler Birli Atina 27 (a a ) Dış Işleri Bakanı tündür. Dlger taraftan, Avusturya, İçin ve nihayet Lord Kitchner'in kararile M. Sofisnopulos, hükumetin Moskova Radıanov'un Atma elçilığine tayını de komünistlerin clddî bir siyasî Kuvvet Müttefık hücumlarından vazgeçıldigini hükumetinden istimzac etmiştir,1 Arkası sahife 3, Sü. 5 te olarak verleşemedikleri teR serbîjt Av kaydedsrek diyor kl: rupa devletidir. Arkan sahije 3, Sü. 3 te «Ruslar, Montreux ahkâmımn tadll edümeslnl ve Bofazlarda kendilerine bazı üs'cr verilmesıni istıyorlar. Bu da Turk diplomasısınln bildlği hikâyedir.> Yazıci Boğazlar hakkındaki mukaveleye bazılannın top seslerini tercih ettıklerini söyliyerek diyor kl: İzmir 27 (Telefonla) Amerikan «Boğazlar meselesinin halli ancak gümrüğünün 500 ton incirimizi reddet böyle bir mukaveleyi lmzalıyanlann tiği hakkında son günlerde burada bir samimlyetile kablldir .Toprak bütunlîlhaber yayılmış ve piyasada endişe uyandırmıştır. Mesele ile en ziyade ilgill ihracat müessesesi olan Tarım Satış Kooperatifîeri Birliği Umum müdürü Salâhaddin t u hususta hulâsstan şöyle demiştir: < Kat'î haberimiz olmamakla beDün de bazı kimseler raber, bizim de kulağımıza bazı şayialar geldi. Bizim sevikiyatımızla alâkası oladaylıklarım koydular madı|mdan bunun ne derecede do^ru Pazar günü yapılacak milletvekili seolduğunu bilemeyiz. Diğer incir hanlarmda da mallar bizimki kadar itina çimi için müracaatler devam etmekteile hazırlanmıssa ve kurdlu olmamasma dır. Maamafih müracaatler bundan evdikkat edilmiçse, mühim nisbette red velki kadar hararetli değıldir. Galib melhuz olamaz, Şimdiye kadar satısla Kemali Soylemezoğlu, avukat Osman nmızın ancak yarısı Amerikaya gdn Taşkrnbaştan başka Şoförler Cemiyeti derilmiştir. Bizim gönderdiğimiz mal reisi Senihi Yürüten, doktor Mustafa Kenedli, Bakırköyünde çiçekçi Hasan Iara Himadımız vardır.> Tanmmış ıhracatçı Şerif Remzi de Fehmi Köprülü, Necmeddm Deliorman, bazı partılerin Amerikan gümrüğünden Şehir Meclisinde Vasfi Akın (bu zat geçecek durumda olmamasmın daima bundan evvelki seçimde Muhiddin Usmümkün bulunduğunu, fakat bunun tündağ ve Hakkı Tarık Ustan sonra üküçük b'r nisbete münhasır kalabilece çüncü olarak en çok rey alandır) adayğini, 500 ton gibi mühim bir miktar lıklarını koymuşlardır. En kuvvetii hakkmda bbyle bir ihtimalin varid gö namzed olduğu söylenen Baro Reisi aKötümser Biz adam olmayız birader... Bizde takib tikri yol> rülemiyeceâini, piyasa için endiseyi vukat Mekki Hıkmet henüz müracaai İyimser Nasıl yok yahu!.. Şu aday listesine bak bir kere, f etmediği gibi Hakkı Tarık Us hakkında mucib hiç bir vaziyet bulunmadığım Arkası »cuüje 3, 5ü. l de şeçimlerde kaybedenlerle dolu]., ööylemiştir, Rusya Atînaya elçi gonderiyor Amerikaya yollanan 500 lon incir redmi edildi? Secim hazırlığı