Catalog

«^ \ Ku ru k ah veci MEHMED EFENDİ MAHDUMLARİ En iyi kahveyi satarlar .. nnın ISTANBUL CAĞALOĞLU Po»artoeı' 0 Micon NO. 3 9 1 2 Telırraf ve mektup adresi: Cumüurlyet, Istanbui . Postafeutusu:İstanbul, No. 248 r d Z a n e S I 0 nibdU Teıelon: Basmunarrtr ve evl: 22366 Tahrir üeyetl: 24298 Idare ve matbaa kısmlle Matbaacılıfc ve Neşrlyat şirltetl 24289 24290. umhuri Kurukahveci \ MEHMED EFENDİ ^ ~ MAHDUMLARİ En iyi kahveyi satarlar j GümrÛklerde Ozel eşyadan Istihlâk vergisi? zel (zatî) eşyanın elbise, çamaşır, kundura gibi sahibinin hergün kullandığı ve kullanacağı bir bölüğü vardır ki dünyanın hiçbir yerinde gümrük resmi vermez. Ev eşyasında da kanun bazı şartlar koymuştur. Bu şartlara uygun özel (zatî) ev eşyası da gümrük resmi vermez. Genel (umumî) olarak kanun bu işte özel eşya ile ticaret eşyasını ayırd etmeği gözönünde tutmuş gibidir. Bir de tütün, içki, güzel kokular gibi bazı lüks eşya dahi bir çok memleketlerde gümrük resmi vermiyen özel eşya dışında tutulmuştur. Her yeni ülkenin deniz veya kara sınırlarından içeriye girmek üzere olan yolcuya: Gümrüklük eşyanız var mıdır> Diye sorulur, ve her yolcunun beraberinde çok kere birkaç bovulu olduğu halde yüzde yüze yakın bir çoklukla herkes gümrüklük eşyası olmadığını söyler. Memleketten memlekete gezenlerin çoğu kendi bavullarında yalnız özel eşyalarını bulundurarak gümrüklük eşyayı beraber taşıyıp durmazlar. Çünkü seyahatte insanın gümrükle işi olmak kadar belâh birşey yoktur. Her yolcunun en korktuğu şey gümrüklere takılmaktır. GümrükJü olabilecek, hatta öyle sayılabilecek eşyan varsa ayıkla sonra pirmcin taşını artık!.. Uzatılmasma yer olmıyan bu işIer böyle ıken son birkaç gündenberi istanbul gümrüklerinde özel (zatî) eşyadan istihlâk vergisi aranmağa başlanmış, bu da birçok Varffo^alıklara yüf"İı£mıştır. «Cumhuriyet» in dünkü sayısmda bu işin uzunca bir hikâyesile gazetenin daşüncesi de yazıhydı. Anlaşılıyor ki soruk kanunun çıkarılışınca bir noktaya ilişik olarak sadece bir unutkanlıktan ileri gelmig bulunmaktauır. Bizce gidilecek yol bu değıldı. Kısaca anlatalım: Gümrük tarife kanunundaki bazı maddelere iç istihlâk vergisi olarak ta belli ölçülerde birer mıktar konulmuştu. Bu alanda iç istihlâk vergisinın matrahı gümrük tarife kanununkinin aynı olduğuna göre bu kanunun sozgelimi bağışa (muafiyete) dokunur hükümleri de yeni vergiye hemen olduğu gibi ahnmalıydı. Burada özel (zatî) eşyaya gümrük resmi verdirmiyen bağiş (muafiyet) unutulmuştur. Öyle görülüyor ki yeni kanunun aylar ve aylarca yürütülmesi sırasında bu noktayı farkeden olmamıştır. Doğrusu yeni kanunda böyle bir eksiklik olabileceğı kimsenin de kolayca aklına gelemezdi. Neden sonra ve nasılsa bir memur kanunda böyle bir eksiklik olduğunu görmüştür. Özel (zatî) eşyanın gümrük resmi vermiyeceğı gümrük tarife kanununda açıkça yazıh ik<m istihlâk vergisi kanununda bu bağış açıkça yazıh değildir. Acaba niçin? Yoksa kanunu koyanlar özel eşyadan istihlâk vergisi alınmasmı mı istediler?.. Iş Vekâletten sorulmuş. Orası evirmiş, çevirmiş, görmüş ki istihlâk vergisi kanununda gerçekten böyle bir eksiklik var. Bu eksikliği elbet yalnız Kamutay düzeltebilır. Bizce Vekâlet nomal (tabiî) olarak hemen meclise gidip eksikliği düzelttirmeliydi. Belki bunu yapacak ta. Fakat bu yapıhncıya kadar beride besbelli kanunsuz iş görülnesin diye frümrüklere: Hele siz özel eşyadan da istihlâk resmi alakoyun bakalım! Demiş, ve başiamış kargaşahk. Vekâlet gümrüklere böyle emir vereceğine durmayıp meclise giderek acele bir karar isteseydi yanhş hesab Bağdaddan döneceği için bu iş çabucak düzelir, bu kadar gürültüye, bu kadar dedikoduya yer kalmamış olurdu. Hazır mecİİ3 te orada ve iş başındadır. Bunun böyle yapılmasmın hiç zorlugu yoktu, ve bizce pidilecek tek Avrupanın akıbetini tayin edecek konferanslara hazırlık Cenevrede Balkan Andlaşması ve Küçük Andlaşma murahhasları da toplantılar yapacaklar Fransa Cenevreden îstiyeceklerini yarm kararlaştıracak Yunan gazetelerinin verdikleri ma • lumata göre B.lkan Andlasması ve Küçük Andlaşma devletlerinin mu • rahhaslan 15 nisandaki Uluslar Kurumu toplantısı münasebetile Cenevrede içtimahr yapacaklardır. Bu toplanh • larda Almanyanın süâhlanmasüe bunun Orta Avrupada ve Balkanlardzki akisleri göriişülecek, her iki andlaşma takib edecekleri hattı hareketi karar laştıracaklardır. Balkan Andlasması toplantılaruı * ds Dogu Andlaşması karşısında altna* cak vaziyetten baska Bulgaristanın Nöyyi muahedesine muhalif olarak silâhlanmak yolnnda y?pması melhuz teşebbüsler de mevzuu bahsolacak ve karîra bağlanacaktır. Fransamn yapacağı teklifler Paris 7 Fransrnın Uluslar Ku • rumuna müracaatini teyid eden muhtıra ile gene Uluslar Kurumu konseyine teklif edilecek karar sureti, önü • müzdeki salı günü hükumetçe tespit edilecektir. Muhtira, makine ile yazilmı» on kadar sahifeyi ihtiva etmekte ve Aimanyanm mecburi askerîiği ilân etm*si üzerine, 20 mart tarihinde Berlin hükumetine tevdi olunan protestoya tafs:l eylemektedir. Lunda, Alnt'nyanm böyle bir ka ran kendisini uluslararası camiaya ia deten almak arzusundan mülhem 3/2 t'rihli Londra beyannamesini müle akıb ve gene kendisine hassaten mii saade ve şayanı kabul teklifler serdi ne giden Sir Con Saymonun ziyareti (Arkast altınct sahifede) Dünya feministlerile göriişmeler Mm. Adel Şrayber pek nikbin görünmüyor «Kadın asker olabilir mi, diyorsunuz. Bir çocuğun nasıl yetiştiğini bilen bir kadın, başkalarının çocuklarını öldürmeğe nasıl razı olur? Madam Adel Şrayber kırk iki milletten azası olan büyiik bir ka • dm teşekkülünün ikinci baskanı • dır. Memleketimizde bu ayın içinde toplanacak olan Kadınlar Uluslar • arası kongresinde bulunmak üzere sehrimize gelmiştîr. Bu kadın Avrupa feministlerî i • çinde çok mühim bir sahsiyettir. Onlar arasında şimdiye kadar fe miniztn meselelerinde olduğu ka • dar aiyasî ve içtimaî ve ilmî saha • larda da gösterdiği faaliyetle ta • nılmış, iki cildlik çok mühim bir ansiklopedinin müellifi olan çok münevver bir kadındır. Memleketimizde aradasırada bazan şaka ve bazan yan ciddî ola rak mevzuu bahsolan bir takım kadınhk meseleleri hakkmda mem leketimize bu kongre dolayısile gelecek olan bicçok mühim ve mU nevver ecnebi kadınlanmn fikrini sormak ve onlar arasında bir anket yapmak istiyordum. Iste bunun için Madam Adel Şraybere de müracaat ettîm. Kendisini Londra otelinde bul • dum. Ankaraya gitmek üzere ha • zırlannus, saat altıda felip kendi • sini alarak Haydarpasaya götüre • cek bir kadını beklemekte idi. Kadın asker olur ama! Beni güler bir yüzle karsıladı... Kendisine ziyaretimin maksadını anlattım. Benimle konusmagi ka • s i Uluslararan Kadm Birllği ikinci bafkant Madam Adel Şrayber bul etti. Beraber los bir salona geçtik... Zeki gozleri mütemadiyen du • vardaki saatte ve salonun kapısında. [Arkast altınct sahifede} Aîmanyada bütün dünyayı altüst edecek 5 yeni silâh keşfedilmîş! 1 Zırhlılan eriten, tay3 areleri yakan Z. şuaı. 2 180 santim kalınlığındaki zırhları delen mermi. 3 Gaz ve mikrob saçan havaî fişek. 4 Korkunç, görülmemiş bir Krup topu. 5 Dakikada 600 mermi atan makinelitüfek. Lcndra 7 Daily Chronicle ga • zetesinin habcr verdiğine göre, son 15 yıl içinde, Alman teknisyenleri, birbirinden yaraan, 5 yeni harb vasıtası ke?if veya îcad etmişlerdîr. 1 M. Maks örlih tarafmd'an icad olunarak (halfar ultra) adı verilen bir tüfek mermîsi... Her hangi ri'en bir tüfekroermisi..Bu mermi, 180 santim kalınlığmda bir zirhı delmek • r r Kadın murahhaslar diin gelmeğe başladılar Tafsilât befinci sahifede > tedir. Bu mermilerden günde 480 bin tane yapılmaktadır. 2 İçinde beş tane müteharrik silâh ihtiva eden ve dakikada bin • lerle mormi atacak olan mütehar rik bir krup t »iu... Bundan, simdi yç kad'ar 2,000 tane yapılmrtır. 3 Şiddetli patlayıci mevad, boğtıcu fazler v hastahk mikrob (Arkası alUnct sahifede) J "Hudutlarımızın dışında n silâh şakırtıları geliyo M. Tataresko yeni Millî Müdafaa vergileri münasebetile Rumen Meclisinde molıim bir nutuk söyledi Bükreş, nisan (Hususi) Ro manya Basvekili Tataresko Bir takım millî ihtiyacları karsıla mak için bazı vergilerin artı rılmasını gözeten yeni malî ka nunlarm hükumet tarafından par lâmentoya teklif edilmis olmasın daki sebebleri anlatmak için söy lediği bir nutukta iktısadî vaziyeti anlattıktan sonra sözü memleket müdafaası için ihtiyan zarurî olan tnasraflara getirmis ve demistir ki: < Biz sulha susamıs bir milletiz. Tarihî idealimiz tahakkuk et mistir. Kimseden birşey istediğimiz yok. Yalnız sulh îçinde bırakılmamızı ve sulh içinde, sulh için yaşa mamızı istiyoruz. Bunun içindir ki bugüne kadar bütün Rumen hü • kumetleri hiçbir ayrıhk gütmeksi ıtrcast besınci sahifede) ItalyanHabeş ihtila.fi gene endîşe uyandınyor Irakta görülmemiş bir toz fırtınası Frrtına yalnız Bağdad Italya, Afrikadan yeni hiçbir haber almadığı halde havalisinde 2300 ton Habeşistanm harbe hazırlandıgını iddia etmiş toz bıraktı Geçen senenin mayısında simalî Amerikanm orta taraflarında ziraati mahveden, insanları ve hayvanIarı öld'üren toz fnrtına»! afeti şimıArkast bestncı sahıteue) Viyoîonist Ekrem Zekinin konseıi. M. Tataresko Yevmî gazetelerin mızah tipleri kıyafetlennj paylaşamıyorlar YUNUS NADİ (Arkan üçuncu sahtfede) Halyada son aünlerde silâh altına alınan stmfı efra&t Roma sokaklarından 1914 tezahüratlageçerlerken Londradan verilen haberlere götarafından yapılan akından dolayı re Italyanın Habeşistana bildirdiği mes'ullerin tecziyesi.» talebler şöyle hulâsa edilebilir: Romada neşredilen resmi tebliğ j «1 Habeşistanla Italyan So Londrada münteşV Deyli Herald malisi arasmdaki hududun tesbiti, gazetesi dahi diyor ki: Ekrem Zeki Endeli ve Massolok dereleri ara • «Romada 4 nisan gecesi derin Maruf müzisiyenlerimizden Ek smdaki 174 kilometro murabbalık endişeler uyandıran bir tebliğ neşrem Zeki, memleketln bu sahada arazinin ttalyaya bırakılması. redilmiştle. Bu restnî tebliğde ile iftihar edeceği genclerden birisidir. 2 İtalyanın Eritre müstemle • r:de çıkacağı tahmin olunan hâdi Ayni zamanda kompozitör olan se ve kp.nşıklıklarrı mes'uliyeti kesile Habeşistan arasındaki Calo Ekrem Zekinin eseeleeinden bil simdiden Habeş hükumetine yük • Burdo arazisinin Italyaya terki. hassa «Yusuf mezarında» bestesi leHImektedir.» 3 Geçen kânunuevvelin be • Moskovada nazarı dikkati celbet Royter ajansına bildirildiğine miştL Gene viyoîonist bundan bas(inde Ual • Ualda vuku bulan hâ • ka daha beş parça tnillî besteler diseden dolayı tarziye. ve tazmi • nazaran da geçen birkaç gün zar • de hazırlamıstır. fında Habeşlilerin hududda askerî nat itau. Ekrem Zekinin bu perşembe Sa« harekâtta bulunduklarına dair ttal4 Geçen kâmrausaninin yir • ray sinemasında bir konser veıre • mi dokuzunda Afdubda vuku bu • yaya bir haber gelmediği halde 1 ceğini memnuniyetle habcr a'dık. talya hükumeti bir tebliğle Habe lan dâdiseden dolayı tarziye ve Kendisine tanınmış piyanist Ferdi şistan hükumetinin harb için hazırtazminat verilmesi. von Ştatzer refakat edecektir. landığma muttali olduğuna iddia Konser programı dördüncü sahife5 Geçen martın yirmisinde mizdedir. etmektedir. Elbeyirde Habes hecin süvarileri Bay Amca, Pazarola Bay Hasan ve Bay Gülüm arasında: Post kavgası