Catalog

Bugün: 2 n d sahifede: Siyasî tcmal Sulh teklifleri ve Fransız kabinesL 3 üncü sahifede: Japonyada millî irade imamnııı galeyanı Ahmed Ağaoğlu. 5 inci sahifede: Çocuk hastalıklan ve nüfus Kadri Raşid Anday. 6 ncı sahifede: Tarihten yapraklar M. Turhan Tan, Musiki anketimizin akis leri. L . ı • umhuri 11 n, Sayi! 4167 I S T A N B U L CAGALOGLU Telgrafvemektubadresi:Cumhurlyet,îstanbul.Postakutıısu:lstanbul 1 No246 fJpffpmhp 1Q hirinpikânıın rBl^lIlül! 13 UIIIIIUMIIUII Çin Japon Ihtllâfı ^y Tll Ingiliz Fransız sulh plânı nihayet suya Bütün maden kömürü düştü, Ingiliz Dış Bakanı istif a etti şirketlerinin devlete Müşterek emniyet Politikasının geçirmekte Olduğu tehlike Ankara: 18 birincücânun Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmile Matbaacılıfc ve Neşrıyat Şirketl 24299 24290 Kömiir îşi; devlet işi olarak ele alınıyor Paris tekliflerini Habeşistandan intikali mevzuubahis İlk adım olmak üzere Ereğli şirketinin satın alınmasi sonra Italya da reddetti kararlaştı, Ankarada müzakerelere başlandı Fransız Basbakanı Lavalin de vaziyeti Nazırlardan Herriot kabineyi düşürmek partisinin başkanlığından çekilmek çok müşkül görülüyor. istiyen radikal sosyalist mecburiyetinde kaldı amuel Hor Laval banş tekliflerinin hiç olmazsa şekil itibarile doğurduğu fcnalık tahminimizden fazla çıktı. Bundan dolayı her tarafta asabiyet uyandı. Milletler Cemıyeti mahfilleri büyük bir kararsızlık içinde çırpınmağa başlamıştır. lngilterede kopan kıyametler sürüp gidiyor. Baldvin hükumeti yalnız muhalıflerine değil, kendi ekseriyet partisine de meram anlatabilmek için adamakıllı hazırlanmağa koyulmuş bulunmaktadır, ve garibi oradadır ki bizzat Baldvin hükumeti crkânı arasında fikir ihtilâflan meydan almıştır. Habeşistan banş teklıflerinin mantıksızhğını anlata anlata bitiremiyor. Italya bile henüz teklifler üzerindeki fikrini açığa vunnamış olmakla beraber daha ziyade onları beğenmemek istiyen neşriyat orada almış gidiyor. Ayni asabiyet tabiî Fransayı da hoşa gitmez bir surette işgal etmekte bulunuyor. Italyan Habeş anlaşmazlığı arsıulusal durum bakımından çok şiddetli yeni bir buhran safhası göstermeğe başlamıştır. Bu halden cn ziyade Italyanm memnun olması lâzım geleceğini söylemeğe hacet bile yoksa da banş teklıflerinin hiç olmazsa orada kabulle karşılanacağmı emniyet ve kat'iyetle ileri siirmeğe bu dakıkada imkân yoktur. Dünya bir nevi delılık krizi geçiriyor gibidir. Maamafıh eğer Baldvin hükumeti bugün tngiliz parlamentosuna meram anlatabilirtc durumun oradan başhyacak bir salâh fle az zamanda tekmr nönrYal bir şekle girebıleceğini kuvvetle ümid rtmek lâzımdır. Baldvin hükumetinin banş teklifleri projesini kuvvetle müdafaa edeceği ısrarla haber verilmekte olmasma göre M. Baldvinin ve Samuel Horun Avam Kamarasmda neler söyliyeceklerini bütün dünya merakla bekliyecektir. Biz bu meseleden dolayı Samuel Horun bugünlerde sıkça bahsolunan çekilmesi ihtimalini hemen hiç düşünmüyoruz. Bizce bu mesele esas ve mahiyetı itibanle bütün Baldvin hükumeti meselesidir. Pariste M. Lavalle konuşmakta Samuel Hor yalnız değildir. îngıliz hariciyesinin kuvvetli temel dıreklerinden biri ve belki birindsi olan M. Vansitar da orada idi. Ondan başka Pariste kararlaşhnlan banş esaslan Londraya gönderilerek orada hükumetçe tadıle uğramıştır, ve her tarafa tebliğ olunan son şekil Ingiliz hükumetinin kabul ettiği şekildir. Binaenaleyh bu müzakere ve tadille Laval Samuel Hor teklifleri Baldvin hükumetine de mal olmuştur. Eğer varsa; vaziyetin mes'uliyeti bir tek Samuel Hora münhasır kalamaz. M. Baldvinin parlamentoya izahat verirken her hakikati söyleyip söylemiyeceğini kestirmek bıttabi mümkün değildir. Zannediyoruz ki Samuel Horu da, bütün Ingiliz hükumetini de bu teklifleri kabule sevketmiş olan sebeb Fransanın pettol ambargosundan evvel bu esaslarda ve herhalde böyle bir sulh teklifi yapılmış olmasında ısrandır. M. Laval eğer bu esaslar dahilinde bir sulh teklifi yapılmazsa Fransanın petrol ambargosuna iştirak etmiyeceğini söylemiş olsa gerektir. Arayerde sızan bazı malumat parçalan işin böyle olmuş olduğunu pek açık göstermege yebniştir kanaatindeyiz. tngilterenin Fransız elbirliğine verdiği büyük kıymet ve ehemmiyeti hergün daha fazla öğrenmiş bulunuyoruz. O halde M. Baldvin kuvvetli esbabı mucibeye dayanarak bu banş tekliflerini müdafaa edecek ve eğer bütün taraflar kabul ederlerse sulhun bu şartlar içinde yapılması pek iyi olacağmı ileri sürecektir. Eğer taraflar ve bilhassa îtalya bu banş esaslannı kabul etmezse o zaman ortada değişmiş hiç birşey olmıyacak, eski durum bütün icablarile olduğu gibi devam edecektir. Biz bilhassa Italyanın kabul edip etmemesine en fazla ehemmiyeti atfediyoruz. Çünkü ttalyanın banş tekliflerini kabul etmesidir ki durumu pek Çufe değiştirebilir. Nihayet harb ilânihaye ve ebediyete sürecek değildir. Ve nihayet îtalyayı bu işten eli boş çıkarmak için ona Ereğli kömiir şirketinin ocaklartndan iktn. Ankara 18 (Telefonla) Ereğli kömür şirketinin Eti Bank hesal a sa tın alınmasi takarrür etmiş, bu yolda müzakerelere başlanmıştır. Müzakerelerde bulunmak üzerf şirket sermayedarlan namına M. Bo issier Paristen şehrimize gelmiştir. M. Boissiernin refakatinde M. Roi île iki mdhendis te bulunmaktadır. Ayni zamanda Osmanlı Bankası idare meclisi azasından olan M. Boissier îzmir Ka saba ve temdidi hattının devletçe satın alınmasi müzakerelerinde de Izmir Ka (Arkan 7 nci sahifede) ler komitetmin geeenlerdeki tngiliz Fransız tekliflerini Milletler Cemiyeti komeyifft^ gSnderen taplaniıstndan bir intıba. [1: Fransız Basbakant Laval, 2: Ingiliz Bakanı Eden] Laval ve Eden Cenevrede plânı müdafaa etmek bile istemediler Dünkü gün beynelmilel siyaset bakımından çok hâdiseli geçen tarihî bir gün olmuştur. 1 Uluslar Kurumu, îngiliz Fransız banş plânmı tetkıke başlamıştır. Toplantıda söz söyliyenlerden Laval ve EParis sulh plânını hazırlayanlar den plânı müdafaa etmek teşebbüsünde Laval Hoare bile bulunmamışlar, hulâsa plân kat'î surette suya düşmüştür. 3 Musolini mühim bir nutuk söy 2 Banş plânını hazırlıyanlardan liyerek banş plânını kabul edemiye tngiliz Dış İşleri Bakanı Sır Samuel ceğini bildırmiştir. Hoare istifa etmiştir. 4 Fransada Laval kabinesinin va> Ingiliz Dış Bakanmin istifası kabinenin mevkiini kurtardı Çekoslovakyanın yenı Cumhurreisi dün seçildi M. Benes, Millî Mecliste 440 reyden 340 ınî kazanarak Cumhurreisi oldu Habeş kuvvetlerinin Moskova operasında Türkiye taarruzu devam ediyor için müsamere Şimal cephesinde dünkü çarpışmalarda ItalyanKarmen oynandı ve lardan 300, Habeşlerden 500 kişi öldü radyo ile neşredildi ziyeti çok müşkülleşmiştir. Kabine azalarından Heniot, Lavali müdafaa etmek mecburiyetile radikal sosyalist partisi Prag 18 (A.A.) M. Benes, millî başkanlığından istifa etmiştir. meclis tarafından Cumhur Başkanlığına Dün bu hâdıseler hakkında gelen telseçilmiştir. graflan aşağıya sıralıyoruz: M. Benes, 440 reyden 340 ını ka Cenevrede zanmıştır. 76 rey puslası boş çıkmışür. Londra 18 (A.A.) Röyter ajan M. Nemec, 24 rey almıştır. smın Cenevreden ö'ğrendığine göre, muhCumhur Reishği seçımi, şehre hâkim telif delege heyetleri arasında yapılan te olan şatonun evvelce Bohemya Krallamaslar neticesinde Fransız Ingiliz sulh rının taç giyme merasiminin yapılmakta (Arkan 7 nci sahifede) olduğu Vlâdıslâv salonunda yapılmıştır. M. Malypetr, M. Masarykin istifa sına aid resmî teblıği okumuştur. Mumaıleyh, Eski Cumhurreisinin meziyetle rinden bahsetmiş ve hakkında tekrimatta bulunmuştur. Bunun üzerine bütün hazır bulunanlar ayağa kalkmışlardır. Seçim sonuçlannın ilânından sonra meclisin büyük ekseriyeti ayağa kalkmış ve M. Benesi alkışlamıştır. (Arkan 7 nci sahifede) IIIMMIIIIIIMMUIIIII ı Bene» ,„ nmmmııuuııiHi ıınııınıııııııııııııınııi"i"iımııımııımmııımtıınınınımımıııııınmııımnıııiMW Deniz hatlarımız Cabotaj hakkının bir elden idaresi düşünülüyor, fakat henüz bir karar verümi* değüdir Arızalı arazide kamyoTtlarmt itmek suretile ilerleten bir İtalyan kola Karmen temsilinde çok muvaffak Londra 18 (Özel) h\beş, kuvvet ve bu yüzden Habeş askerlerinin maneolan güzide artist Madam leri şimal cephesinde bugün hücumlanna viyatının çok yükseldiğıni bıldırmekte Maksakova devam etmişlerdir. lkinci bir Habeş kolu dirler. Adisababa 18 (A.A.) Dün ak buraya, îtalyanlann Tekkaze suyu bölgesinde bir hezimete uğradıklanna dair Romadan haber gelmiştir. Habeş ler, nehrin şimal kısmında önemli bir zafer kazandıklarını iddia ediyorlar. Ital Takkaze nehrini geçerek ttalyanlara büyük zayiat verdirmiştir. îtalyanlann da teyid ettiklerine göre, bugünkü çarpışmalarda Italyanlardan 300, Habeşlerden de 500 kışi ölmüştür. YUNUS NAD1 Habeş mehafili çarpışmalann büyük (Arkan 3 üncü sahifede) bir Habeş muzafferiyetile neticelendığıni (Arkan 7 nci sahifede) Dün gece Moskova Devlet operasınVapmctduk ŞirRettnîn yeni vapurlarından birisi da memleketimiz için büyük bir temsil Dün Ankara muhabirimizin verdiği masi işile alâkadar olduğu hakkında bir verilmiştir. Temsile saat on sekiz buçukta bir telefon haberinde Vapurculuk şirketı şayıa mevcud bulunduğu bildirilmekteybaşlanmış, spıker türkçe olarak Türkiye için bir konser verileceğini söylemıştır. delegelerinın ansızın Ekonomi Bakanlığı di. Buradaki alâkadar mahfillerde yap • Müsamerede meşhur Karmen operası tarafından çağırıldığını ve çağmlışiD şir(Arkan 7 nci sahifede) (Arkan 7 nci sahifede) kete aıd vapurlann hükumetçe satın alın