Catalog

r Bu pazartesı çtkacak 3 uncu savısı Türk mecrauacilıgının en )len esendır GflZETE BU SAYIOA: Erkekler Hangi Kadınlardan Hoşlanırlar? vazısinı muhakkalc okuvunuz 24 biiyüic sayfa 7,5 kuruştur Onbirinci sene No. 3768 İSTANBUL CAĞALOĞLU p • ; ı nTflenİBÎcani IOQ>| Telgraf ve mektup adresi: Cumhunyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul. No. 246 lılimariBSI I U I BŞriniSam I 0 0 4 Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366, Tahrır heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacüık ve Neşriyat Şirketl, 24299 24290. umhuri HAYAT Ansiklopedisi ncı cilt hazırdır. Cuzlerinizi bir an evvel ciltletiniz 6 Bir zaferden Diğerine: iktısadî Sahadaki kuvvetti Ham lelerimiz ürkiyede sanayiin sağlam temellere dayanarak aldığı inkifaf merhalelerini derlıtoplu bir surette görmek için bu sene biraz da aceleye gelerek ter tip edilmiş olduğu halde yalnız görmesini değil, ayni zamanda kavramasını ve anlamasını da bilen gözlere birçok manalı safhalar arzeden Ankara Sanayi sergisini biraz dıkkatle, yani her şubenin ve her standm önünde birer parça durarak temaşa etmiş olmak lâzımdır ve kâfidir. Bu itıbarla bu nüshamızda üzerine umumî bir nazar atfedilen İş Bankası paviyonu başhbaşma bir âlem teşkil etmektedir. Hiç şüphe yoktur ki serginin en güzel parçalarından biri ve belki de bi rincisi bu paviyondur. İş Bankası cumhuriyet Türkiyesinin iktısadî faaliyetinde hemen her şubeye el atan bir azim ve irade ile en esash sahaların hepsinde her gün inkişaf eden büyük büyük eserler yarat mıştır da onun için. Sergıde bu işler pek kısa bir zamanm müsaıt olabileceği imkân dairesir.de ma nalandırılmıştır. Haddi zatında bu paviyon cumhuriyet iktısat tarihinin bir hulâsası, bir komprimesi gibidir. İş Bankasını tesise saik olan fikir memleket iktısadiyatının bü tünü üzerinde hâkim olan fikirdir de onun için. Serginin eşiğini asarak holünde üç beş adım ıleriler ilerilemez İş Bankası paviyonu nun methalinde bu tarihin mümessilile beraber fihristile de kar şılaşıyoruz: Gazinin 1919 1934 »raeıflrtaki bütün eenelerin orta yerinde bağdaş kurân başile. Daha sergiye girmeden bu çok iyi düşünülmüş madalyonun ihti va ettiği 2 metro 20 boyundaki büyük altın baş önünde durarak onu çerçeveliyen seneleri tahlil edebilirsiniz. İstersenız İş Bankası paviyonu ndan başlıyarak bütün sergiyi tetkik ettikten sonra tekrar İş Bankasına avdetle bu madalyon önünde durunuz. Ortadaki eserin kesafetini Gazinin başını çevre leyen seneler size birer birer çözerler ve söylerler. Zaten Türkiye iktısadî hareketinin hamlelerini işaret eden ilk kumandalardan biri madalyonun altına açık harflerle nekş ve tespit edilmiştir. Gazinin 1923 te Akdeniz kıyısında bütün memlekete yeni bir devrin açılması lüzumunu ihtar eden nutuklannın birinden almmış olan o cümlede şöyle deniliyor: « Siyasî ve askerî muzafferiyetler ne kadar büyük olursa ol sun, iktısadî zaferle tetviç edilmezse husule gelen zaferler payidar olamaz, az zamanda soner.» Bu tarihten ancak iki buçuk üç ay sonra idi ki doğrudan doğruya Gazinin emrile Ankarada Türkiye İş Bankasının ilk mütevazı kuru mu vücut buluyordu. Üç dört odah küçük bir evde kurulan Türkiye İş Bankası bugün merkez ve şube olarak memleketi kâşaneler ve kâşanelerle süslemekte, binnefis idare ettiği ve dolayısile meydan verdiği büyük büyük iş sahaları ise dev ad:mlarile inkişaf ederek yer yer adeta memleketin çehresini değiştirmektedir. Ink?r olunamaz bir hakıkattir ki ülkede mıllî ban kacılığın teessüs ve terakkisine Is Bankası pişiva olmuş ve bankacılığın memleket işlerile yakın ve sıkı alâkasını da bu müessese yarat .mıştır. Nıhayet Gazinin isabetli seçmesile İş Bankası etrafında bu feyizli faaliyeti dalga dalga geniş letmiş olan vatandaşın İktısat Vekâleti başına getirilmek suretıle vukuf ve tecrübesinden bütün memleketi faydalandırmağa me mur edilmiş olduğunu da biliyo ruz. Cephesinde sade olduğu kadar derin manalı bir madalyonda Gazinin on beş senelik güç, fakat şerefli, çünkü muvaffak bir tarih çerçevesile süslü büyük başını ta şıyan İş Bankası paviyonu hususî bir müessesenin faaliyetlerini tesbit etmekten ziyade her meseleyi Yeni Fransız kabinesi dün Ankara sergisînde Iş Bankası paviyonu sabah kuruldu ve işe başladı Paviyon, Cumhuriyet iktısat tarihinin M. Dumergin çekilmesi umumî bîr teessür uyandırdı, bazı gazeteler ((buhran için bulunan lıal tarzı muvakkat olacaktır» diyorlar Paris 9 (A.A.) Havas bildiri yor: M. Flandın bu sabah kabineyi teşkil etmistir. Kendisi hiçbir nezaret deruhde etmeden kabineye riyaaet edecektir. Kabine Iistesi şudur: Başvekil M. Flandın, Devlet Na • ztn M. Herriot, Devkt Nazın M. Marin, Hariciye M. Laval, Ad liye M. Pernot, Dahiliye M. Reg • nier, Harbiye Jeneral Maurin, Bahrjye M. Pietrî, Hava Jeneral Oeram, Ticaret M. Marchandeau, Maliye M. Germain Martin, Terbiye M. Mallarme, Nafıa M. Roy, MüstemJebât M. Rollin, Ticaret bahriyesi M. VilBam Bertrand, Mesai M. Jacqîer, Tekaüt M. Rivollet, Ziraat M. Cassez, Sıhbat M. Queuille, Posta, Telgraf, Telefon M. Mandel, Başvekalet müsteşarı M. Perreau Pradier. Kabinede eski nazırlardan M. Tardieu, Lamoreu ve Maresal Pe tain dahil değildirler. Umumî va • zîyet biraz sola müteveccihtir. Kabine mecliste merkezin ve racfikal sosyalist ve diğer sol gruplar da dahil olduğu halde, sol cenahın müzaheretine mazhar olacaktır. Yeni Başvekilin beyanatt M. Flanden matbuata şu beya • natta bulunmuştur: « Mütareke devam etmektedir. Etrafımda her halde Fransaya ve cumhuriyete hararetle hizmet edecek, fırka ihtilâflarım unutmasını bilecek adamları toplamağa muvaffak oldum. Bunlar yalnız şu gayeyi güdeceklerdir. Sefalet ve Ifsizliğe meclislerin önüne çıkacak olan hükumetî memleketin teveccühle karşılıyacağını ümit edermn.» Gazeteler ne diyorlar? Dün akşam çikan gazeteler M. Dumergin ayrilmasindan müttefik bir teessür göstermekte ve bObassa istikbal için emfise izhar etmektedirler. Entransijan gazetesi yaziyor: «Devlet hadimlerini ancak naezara gittStleri zaman metediyoruz ve onlari vakitsiz olarak oraya biz koyuyoruz. Bunun btzi nereye sevkedeceğini Allah bilir.» Bir tarzi hal artyan Pari Suar gazetesi, yeni hükumetin teşekkülü ve »iyasi icraatı itibarile esknine benzemesi tasavvur edilemiyeceğini bfldiriyor. La LJberte gazetesi, hali hazırdaki tecrii devreden birşey beklememekte ve meclisi dağıtıhnak suretile kat'î hükmiinü vermeği memleıkete birakmağı derpiş etmektedir. Tan gazetesi ise şu satirlart yaziyor: «Fransizlar, vatan menfaatini fırkalar menfaatinden üstün tuttuğunu bil • dikleri içindir ki M. Dumergin roenfaati şahsiyeden uzak hissiyatina ve tecrübesîne müracaat etmişlerdir. M. Heryo fırkasınm amirlerinden ne kurtul mastai bihniş ve ne de kurtubnağa muvaffak olabilmiştir.» Nihayet Deb» gazetesi diyor ki: «Buhran içinden çıkılmaz bir buhrandir. Bir tarzı hal bulacaktir. Zira Mdbadi uçuncu sahıfede güzel ve muvaffak bir hulâsasıdır 1319 1921 1924 1925 192G Yeni Fransız Başoekili M. FJsadin NE KAOAÖ BÜVÛK OlÜftSA İKTÎSAW ZAfDSLE TTTVİC EDİtM£2S£ HVSUl£ SELEN ZAfBîLEP O I A M A 2 A2 2AMÂNDA Yeni Nazırlardan Yeni Harbiye Nazvt M. Herriot M. Denain , karşı mücadele, iktısadiyatı ihya, maliyeyi muhafaza etmek, devleti gençleştirmek ve ulah etmek. Derhal ise başlıyarak salı günii Cazinin başınt 15 aenenin tarihile kiye iktıtadî hareketinin hamlelerini nakf ve tes Ankara (Hususî) Ankara sanayi sergisinde, tş Bankası paviyonu, umumî alâkayı ktodi üzerine çeviren bellibaşlı bir mevzu haline geimiştir. Maddî malze • me ile manevî unsurlarm en güzel şekilde imtizacmdan doğan bu paviyon, bütün standlarını sergi evinin çerçiveliyen madalyonun altına Türişaret eden ilk kamandanlardan biri bit edilmiştir. geniş holünde bir orkestra ahengile birleştiriyor. tş Bankasımn alâkah olduğu her mevzu bir standa temel olmuş, o atand dfa çiçek açmış, meyva ver miş, dile gelmiş, harekete geçmiş • tir. Fakat her mevzu münhasıran Mabadi altına sahijede Dünkü spor faaliyeti Beşiktaş, Vefayı, Fenerbahçe, L Sporu yendiler, Süleymaniye ile Beykoz da berabere kaldılar Odesada bir hâdise Konsolosumuz bir kaza geçirdi Zeki Beye ameliyat yapılacak, tahkikat başladı Moskova 9 (Hususî muhabiri • mizden telsizle) Dün gece sabaha karşı Odesa viskonsolosutnuz Zeki Bey meçhul bir serseri kur • sunla yaralanmıştır. Aldığım ma Iumata göre Zeki Beyin yarasi hafif olmakla beraber kendisine ameliyat yapılmasına Iüzum görülmüştür. Moskova viskonsolosu Fuat Bey hâdisenin tahkiki için ekspcesle Odesaya hareket etmistir. Şimalî Epir hâdiseleri Balkan itilâfmın Arnavutluk nezdinde teşebbüs yapacağı şayiaîarı ve Yunan matbuatı Yunan kabinesinin dünkü içtimaı Atina 9 (Hususî) Ankaradan dönen Hariciye Nazırı M. Maksimos bu sabah Atinaya vâsıl olmuştur. Muvasalatını müteakip gazetecileri kabul eden M. Maksimos, An karada çok müsmer işler gördüğü nü, Ankara müzakerelerinin Türk Yunan dostluğunun meydana getir» diği Balkan misakıcıı daha ziyade takviye ettiğini söylemistir. M. Maksimosun avtleti münase betile bu akşam toplanacak olan nazırlar meclisinde evvelâ Ankara müzakereleri görüsülecek, sonra Arnavutlukla Yunan hükumeti arasındaki mesele tetkik edilecektirv Halkın heyecam Şimalî Epirdeki Yunan ekalliye • tine karsı yapılan tazyiklerin devaMaba&ı uçuncu sahifede ıııiMiıııııınıııııııııııııınıııımııınnıııtııııı Talebe Birliğinin dünkü kongresi Vefa kalenne Lik maçlannın en mühimlerin den ikisi de dün yapılmıştır. Şeref stadında Beşiktaş Vefa, Fenerbahçe stadında da İstanbul • spor • Fenerbahçe takımları karşı Iaşmışlardır. Beşiktaş, rakibini 4 2 yenmiş, F e n e r b a h ç e de ayni sayı farkile, yani 4 2 tstanbulspora ga • lip geimiştir. yapılan ilk gol Bu müsabakalar Beşiktaş takı • mmı sadece yorgun ve bitkin bir hale getirmekle kalmamış, takımın en güzide oyuncularuu safı harp haricioe çıkarmıştır. Hüsnü, Eşref, Nazım, Adnan, her birisi muhtelif yerlerinden sakatlandığmdan oyun oynıyamıyacak vaziyete düşmiiş • lerdir. Profesyonel bir futbol takunmın bile arka arkaya bu kadar çok ve çetin müsabakalar yapması tahammül haricinde gÖrülürken am^tör oyunculardan mürekkep Beşiktaş takunının bu işte, ne vazîyete düş tüğiinü kestirmek kolaydır. Buna rağmen Beşiktaşhlar dün çayani Mabadt altmcı sahıfede dava memleket davasıdır, ve bun da ne dîğer bankaların, ne de hususî teşebbüslerin faaliyetleri asla ayırt edilmemektedir. On beş seneJik bir tarihin madalyonu içinde muhterem mevkiini işgal eden Büyük baş gözlerinizin önünde iken bunun böyle olmasından daha tabiî birşey tasavvur edemiyeceğinize şüphe yoktur. Birlik nizamnamesinde tadilât yapılacak M. Maksimosun Istanbulda almmış bir resmi Italya Macaristan münasebatı Vaziyetin değişmediğine Romada dahi inanılmıyor Roma 9 (A. A.) M. Gom • böşün M. Musso • . liniyi ziyareti hakkında gazeteler tarafmdan yapı • lan tefsirabn hu lasası şudur: « Hiçbirşey de • ğnmemiştîr. Mü • kâlemeler evvel ce malum olan «aziyeti teyit et miştir.» riV. GSmbos GazetfIerde, Macaristanın Fransa 3e yaklasmak ve Küçük İtilâfla münasebatı ıslâh etmek yolundaki İtatyan sıyasetmden endiseye dü?memis olduğu tasrih edi'mektedir. Haibuki Bu dapeştenin Berlin Varsova siyaseti • ne doğru temayül ettiği zanhedilmektedir. ÖZTÜRKÇE HtKÂYE: Balık ağı Bugün de baltk yok Hüseyinl Yağmuır tiseliyor, deniz; kül karıştırılrmş suya benziyordu. Hüseyin ellerini uğuşturdu, boş gelen ağlara bakıyordu. Balıkçılar uyuşuk, uyuşuk ağı çekiyorlar. Birisi bağırdı: Sıkı tutun ağda balık var. Hep birden asıldılar. Ağırhk yaklaştı. Bir daha, bir daha .. Kcca man dalları kopmus bir ağaç göv desi, sırsıklam gözüktü. Hepsi haykırdılar: Hay canın çıksın. ölüsü tenekeli. Babanın canına... tster istemez, kütüğü kayığa al dılar. Tatsız bir kicrek çekişle kı yıya vardılar. Çocuklar torik bek liyordu. Birisi alamanaya (1) at ladı. Ağın yanına yaklaşınca daslarma seslend:. Kılıç tutmuslar, kılıç be. Mabadi beşıncı sahıfede 'D Buyuk balıkçı kayıgL Beşiktaş Vefa maçt Beşiktaş Vefa maçi baştan sona kadar çok heyecanlı safhalar geçirmiştir. Be'iktaşlılar, bir ay zarfmda Türkiye birincilik maçalarma te • kaddüm eden grup müsabakaları da dahil olduğu halde ondan fazla müsabaka yapmışlar, bu arada çok çetin rakiplerle karşılaşmışlardır. umumî memleket davası noktai nazarından tebaıüz ve tecelli ettirmeğe çaîışmıştır. Elsasen Gazinin azim ve iradesi mahsulü elan müessesenin ta başlangıcmdanberi a sıl gayesi bu idi de onun için. Meselâ bankacılıkta orada yalnız tş Bankasını değil, bütün millî ban kaları ve bütün millî bankacılığı görüyoruz. Nitekim sanayiin her şubesinde Is Bankaşının güttüğü IIIIIIIIIHIininilllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIMIMMIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIHIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU Türk Talebe Birliği kongreainden bir intiba Yeni Universite talimatnamesinin Universite talebesini dığer bir ta '' Mabadi uçuncu sahijede t 3 imcü sahiSede' * 4 ile 1>it tesîiyen adamlar. ıfe**f 4 Oncti s a h U e d e Madam San Jen • Tıyatro tenkitı, dunya pamuk pıyasası 5 Inci •ahlCede Casus Matmazel Doktbr öldu mu, tayyarelen duşuren zıya Bugün: YUNUS NADt