Katalog

8 İRAN İRAN 9 Sanki Anadolu’da bir kent: Tebriz Yazı ve fotoğraflar Mesut Süzer ran’da Doğu Azerbaycan eyaletinin başİ kenti Tebriz; 2,5 milyonluk nüfusu ile ülkenin ikinci büyük kenti. Neredeyse nüfusun tamamı Azeri Türkçe’si konuşur ve sizinle tanıştıklarında size “can” demeye başlıyorlar. İlk gezim sırasında Kemal Sunal’ın ölümünün Tebrizlileri çok üzdüğüne tanık olmuştum. Türkiye’den geldiğimi anladıklarında “Şaban ölmüş başımız sağ ola” deyişlerindeki içtenliği hala unutamam. Herhangi bir alışverişinizde “konak olun” (bizden olsun) demeden sizden para almazlar. Çanak antenlerle bütün Türk kanallarını izleyen Tebrizlilerle sohbet konusu bulmakta asla sıkıntı çekmezsiniz. Sohbet sırasında kullandıkları Azeri Türkçe’si de sohbetlerinize neşeli bir hava kazandırıyor. Bize bu kadar benzeyen insanların yaşadığı, kapalı çarşıları, tarihi kalıntıları, parkları, müze ve anıt mezarları ile Perslerden, Moğollara, Selçuklulardan Safavilere zengin bir tarihi barındırır Tebriz. Bu kente nasıl gidebiliriz diyorsanız, bu sorunun yanıtı için benim önerim Laleli’den her gün saat 15.30’da kalkan Tahran otobüsleri olacaktır. Bu konforlu otobüsler sizi 20 saatte Tebriz’e ulaştırıyor. Otobüse bindiğiniz anda İran’ı tanımaya başlarsınız. Batı’dan doğuya yapılan bu kara yolculuğu size sosyal, kültürel ve coğrafi değişimi gözleme imkanı sunar. Ayrıca 1968 kuşağının çiçek çocuklarının Katmandu’ya uzanan rotasında olduğunuzu da hatırlatmak isterim.Vaktiniz varsa yolunuzu Nepal’e kadar uzatabilirsiniz. İran vize istememektedir; ancak ülkeye giriş yapan bayanların başlarını örtmesi gerekiyor. Gürbulak sınır kapısında inip taksi de tutabilirsiniz. Bazen otobüsün sınırı geçmesi uzun sürüyor. Sınıra 300 kilometre uzaklıktaki Tebriz’e ulaşmanız taksi ile birkaç saat alır ve ödeyeceğiniz para 10 yeni lira civarındır. İmam Humeyni Caddesi’ndeki oldukça iyi bir otel olan Kowsar Otel’de kişi başı 6 bin tümen yani 12 yeni liraya konaklayabilirsiniz. Lüks bir otel tercih ederseniz Nispet Meydanı’ndaki Gösteriş Oteli’ni tavsiye ederim. Şehri tutacağınız bir taksi ile çok ucuza gezebilirsiniz. 2 yeni liraya 20 litre benzinin alındığı bir ülkede olduğunuzu unutmayın. Tebriz’ de görülmesi gereken bir çok yer var. İl Gülü; büyük bir havuz ortasında eski bir bina. Binanın yapılış tarihi bilinmiyor. Ancak 1931 yılından itibaren şehrin en güzel parkına dönüştürülmüş. Bu mesire yeri, geniş yeşil bir alana sahip. Binanın içindeki restoranda yerel yemekleri bulabilirsiniz. Abguşt ve çelo kebabı tavsiye ederim.Tebriz pazarı içinde 7 binden fazla dükkan, 24 küçük çarşı ve kervansaray yer alan pazar, uzunluğu, küçük kervansarayları, mimari üslubu ve içinde barındırdığı esnaf çeşitliliği bakımından doğunun en önemli alışveriş noktalarından biri. Halıdan kilime, baharattan takıya İran’a ve doğuya özgü pek çok ürünü burada bulabilirsiniz. İbrişim Çarşısı adı verilen bölümün girişinde turizm danışma ofisini bulabilirsiniz. Mavi Cami, ya da Kebud Mescidi, mavi çinilerinden dolayı “Gök Mescit” adı ile de tanınır. İlk Türk İslam eserlerinden biri olan camiyi Cihan Şah yaptırmış. Çinicilik sanatındaki çeşitlilik ve inceliği, renklerin uyumu onun sanat tarihi kitaplarına İslam Firuze’si olarak geçmesine neden olmuş. Şairler anıtmezarı, Sakaü’l İslam Caddesi’nde büyük bir parkın içinde yer alıyor. Tebriz pazarından yürüyerek gidilebilir. Tebriz’in yetiştirdiği birçok şairin mezarının bulunduğu bir yer. Zamanla MakberetüşŞuera adıyla turistik tesislere sahip bir anıtmezar haline dönüşmüş. İran’ın çağdaş büyük şairi Şehriyar’ın kabri de burada yer alıyor. Buradaki şair ve ediplerin bazıları şunlar: Esedii Tusi, Katranı Tebriz, Hümamı Tebrizi, Feleki Şirvani. Anıtmezarda bu şairlerin “cd” ve kitaplarını bulabilirsiniz. Arge Tabriz yani Alişah Mescidi, şehir merkezinde Tebriz Müzesi’ne yakın. Hicri 8. yüzyılda Taceddin Alişah tarafından yapılmış. Kalın ve yüksek bir mihrap duvarı olan bu eser şehri dolaşırken gözünüze çarpacak. İmam Humeyni Caddesi üzerindeki Azerbaycan Müzesi’nde Pers, Selçuklu, Safavi medeniyetleri başta olmak üzere pek çok tarihi eseri görebilirsiniz. Alt katındaki çağdaş döneme ait heykelleri mutlaka görmelisiniz. Kandovan, İran’ın Kapadokya’sı gibi. Çok eski bir yerleşim olan Kendovan, Tebriz’e bir saatlik mesafede. Sıcak kanlı insanların yaşadığı ve her köşesinde Türk kültüründen izleri göreceğiniz bu şehirden kıtlama şekerle Ahmedi çayı ve yanında da nargile içmeden ayrılmamanızı tavsiye ederim. mesutsuzer@enkaschools.com