Katalog

22 Shefqet BALLA [email protected] sektörüne öncelik verilmiştir. Örneğin; Kosova, ilk adım olarak ekonomisini enerji Kosova’da üçüncü kömürlü termik santrali inşa aşamasındadır. Bu yatırımın bedelinin yaklaşık 8 düzeltmeye çalışıyor… milyar Euro olması planlanmaktadır. C S TRATEJİ D ünya’nın en genç devleti olan Kosova Cumhuriyeti ilk bağımsız günlerini kutlamalarla geçirmektedir. Belgrad’daki Sırp politikacılar ise şu aralar Batılı ülkelere karşı kendi halkını kışkırtmakla meşguller. Kosova, Osmanlı döneminde, "Kosova Vilayeti" olarak tanınıyordu. Doğu Avrupa ve Rusya’da komünist sistem çökmeye başladığında, Yugoslavya Federasyonu’nun uygulandığı sistem yetersiz kalınca, cumhuriyetler ve vilayetler, federasyondan çekildiler. İlk bağımsızlığını kazanan Hırvatistan, Makedonya, Slovenya, BosnaHersek ve daha sonra Karadağ’dı… En son Kosovalı Arnavutlar 17 Şubat 2008 tarihinde bağımsızlıklarını ilan ettiler. Bu ülkeler bağımsızlıklarını Sırp muhafazakârlarla savaşarak elde ettiler. Kosova halkı bağımsızlık savaşını yüzyıllardır sürdürdü. Bu savaşın acımasız yüzünü göstermek için küçük bir örnek vermek istiyorum. 1989 yılından 1999 yılına kadar Sırpların etnik temizlik hareketleri sonucu yaklaşık 10.000 Kosovalı Arnavut öldürüldü, kayboldu ve yaklaşık 1.000.000 kişi kendi topraklarını bırakarak göç etmeye zorlandı. Artık, Kosovalı Arnavutlar savaş günlerini hatırlamak istemiyor; fakat, Sırp radikal politikacıları geçmişteki kötü günleri hatırlatmak için ellerinden geleni yapmaktadırlar. Kosova’nın bağımsızlığı biraz da endişeyle bekleniyordu. Çünkü, dünyada soğuk savaş dönemindeki gibi iki kutuplaşma görünüyor. Tek bir farkla; eskiden ideoloji için, bugün ise ekonomik çıkarlar için savaşılıyor. Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından önceliği ekonomiye vermesi bekleniyor. Ülkenin ciddi kömür yatakları bulunuyor. Enerji sorunun çözümlenebilmesi için üçüncü termik santralin inşaatı sürüyor. Arnavutluk, Kosova ve Makedonya, ekonomik birliktelik oluşturabilir. ÜLKELER TOPLULUĞU büyümesi ise ortalama yüzde 6’dır. KOSOVA EKONOMİSİ Slovenya bağımsızlığını kazanmadan önce herkes endişe ediyordu, yeni kurulan Slovenya devleti, devlet olabilecek miydi? Birkaç yıl geçtikten sonra Slovenya kendini kanıtladı. Bugüne geldiğimizde, Slovenya ekonomisi gayet güçlü bir devlet olmuştur. Kosova için de aynı şey düşünülmektedir. Buna karşılık, Slobodan Miloseviç iktidara geldiğinden beri Kosova’da hiçbir yatırım yapılmamıştır. Tam tersine Kosova’nın bütün doğal kaynakları Yugoslavya Federasyonu’nun dış borçlarını ödemekte kullanılmıştır. 1980’lerde Belgrad’da şöyle bir deyim ortaya çıkmıştı: "Kosova çalışır, yeni Belgrad büyür". Arnavutluk’un eski komünist lideri Enver Hoca Kosova için şunu söylüyordu: "Yugoslavya’dan Kosova toprakları çıkarılırsa Federasyon bozulur". Sırbistan, Kosova topraklarını bırakmaya hiçbir zaman yanaşmamıştır. Kosova’nın tüm alt yapısı ise 1970’lerin teknolojisiyle ayakta durmaktadır. Savaştan sonra (1999 yılından sonra) Kosova ekonomisine Dünya Bankası ve UNDP dahilinde kimi yatırımlar yapılıp çeşitli programlar uygulanmıştır. Bu çalışmalarda Kosova Kosova’nın ilk sorunu ekonomi Kosova ekonomisinin kalkınması için, Haziran 2008’de bir Donörler Konferansı (bağış toplama konferansı) yapılacaktır. Bu konferansa, Kosova bağımsızlığını tanıyan ülkeler katılacaktır. Avrupa Komisyonu’ndan Kjartan Bjornsson, "Avrupa Birliği’ne aday olabilecek bir ülke olarak, 2008 yılında Kosova için 124,9 milyon Euro yardım ayrılması planlamıştır" şeklinde bir açıklamada bulunmuştur. Aynı şekilde, ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan Nicholas Burns de, yakın geçmişte, "Kosova’ya ABD tarafından 2008 yılında 335 milyon dolar yardım yapılacağını tahmin ediyorum" ifadelerini kullanmıştır. Konferansa yaklaşık 15 ülkenin katılması beklenmektedir. Bu ülkelerden Kosova için toplanacak bağışın yaklaşık 1 milyar Euro’ya ulaşması beklenmektedir. Kosova bütçesi, 2008 yılı için toplam olarak 1 milyar Euro tutarındadır. Toplanacak bağışı ile beraber Kosova’nın bütçesi ikiye katlanacaktır. Yapılacak desteğe bağlı olarak Kosova ekonomisinde 2008 yılı ve devamında yükseliş yaşanabilir. Aynı sebeple, Kosova Başbakanı Haşim Taçi de hükümetin önceliklerinin Enerji, Tarım ve Eğitim olduğunu açıklamıştır. Yukarda gördüğümüz ekonomik tablo bağlamında, Kosova için endişelenmeye gerek yoktur. Kosova ekonomisi her geçen gün yükselmeye devam edecektir. Kosova Cumhuriyeti, Balkanlarda güçlü bir devlet olma yolundadır. ÇIKARLAR İÇİN SAVAŞMAK! Savaş kelimesi insanları korkutmaktadır; çünkü, yıllardır bu kelime iki ordunun karşı karşıya geldiği klasik çarpışmaları aklımıza getirmektedir. Bugün ise bu tip mücadeleler yerine, daha gizli ve modernleşmiş şekilleri görülmektedir. Başka ülkelerin topraklarını işgal etmeden o ülkenin ekonomisini ele geçirmek ve bundan faydalanmak amacıyla hareket edilmesi söz konusudur. Günümüzde bu gizlenmiş ve modernleşmiş savaşlar hedef olarak tek bir ülkeyi kapsamıyor; birkaç ülke birden, hatta kıtalar kapsanmaktadır. Bu bağlamda, Balkan ülkelerinin de, gizlenmiş ekonomik savaşın meydanı haline gelmesi kaçınılmaz olmuştur. Yeni bir Balkan devleti olan Kosova da, bu savaşı en acımasız biçimde yaşamaktadır. KOSOVA’NIN JEOPOLİTİK ÖNEMİ Kosova Cumhuriyeti toprakları 10.887 kilometre karedir. Deniz seviyesinden yüksekliği ise ortalama 800 metredir. Kosova’nın sınır komşuları Arnavutluk, Makedonya, Sırbistan ve Karadağ’dır. Uluslararası havaalanı, Kosova’nın başkenti Priştine’dedir. Kosova 2.5 milyon nüfusa sahiptir. Nüfus oranları; Arnavutlar yüzde 92, Sırplar yüzde 4, Türkler Kosova’nın bağımsızlık kutlamalarından... yüzde 3, Diğer azınlıklar yüzde 1 şeklinde olup, Kosova nüfusunun yüzde 50’si 30 yaşından gençtir. Ülkede, 300.000 ilkokul öğrencisi bulunmaktadır ve bu rakam, Sırbistan’dakinin iki katıdır. Çalışanlardan yüzde 65’i tarım ve gıda sektöründe istihdam edilmektedir. En değerli ekonomik faaliyetler sanayi, madencilik ve ormancılıktır. Toprak altındaki rezervlerin, 12 milyar ton kömür, 50 milyon ton kurşun, 20 milyon ton nikel şeklinde olduğu tahmin edilmektedir. Ülkede 50 bin özel işletmeci bulunmaktadır. 2 adet kömürlü elektrik termik santral mevcuttur. Ülkenin ekonomisi yılda yüzde 4 büyümektedir. Diğer komşu ülkelerin yıllık Rusya, Avrupa’ya gaz ve diğer yakıtları satmak için Balkan ülkelerinden geçen boru hatları döşemektedir; bundan dolayı bölgede polemikler çoğalmaktadır. Bulgaristan eski Başbakanı Ivan Kostov, Rusya için şunu söylüyor; "Rusya güvensiz bir Balkan istemektedir; çünkü, ancak güvensiz bir Balkan onun stratejilerini uygulamasına fırsat verir" ve devam ediyor; "Kosova’yı örnek göstererek, herkesi, başka yerlerdeki etnik çatışmaları canlandırmakla tehdit ediyor. Belli ki bizim güvensizliğimizle beslenmektedir". Balkan haritasına yeni bir devlet eklendi: "Kosova Cumhuriyeti" ve bu devletin yüzde 92’si Arnavutlardan oluşmaktadır. Balkanlarda ikinci bir Arnavut devleti kuruldu. Kosova’nın komşularından biri de Makedonya’dır. Makedonya nüfusunun yüzde 40’ı Arnavutlardan oluşmaktadır. Bu üç ülkenin de toprakları küçüktür ve nüfusları toplamı 8 milyonu geçmez, ekonomileri de doğal olarak zayıftır. Dünyanın çeşitli yerlerinde Büyük Britanya’ya bağlı ülkeler aralarında bir "Commonwealt" (ülkeler topluluğu) kurdular ve ekonomik ilişkilerini adım adım büyüttüler. Arnavutluk, Kosova ve Makedonya da bir ekonomi birliği kurabilirler. Bunun dâhilinde bu ülkeler bir gümrük birliği yapabilirler; malların serbest dolaşımını tesis edebilirler; insanların da serbest dolaşımına imkan verebilirler. Bu reformları yaparak toplu bir şekilde Avrupa Birliği ve NATO bünyesine girilmesi gerekir. Bu ülkelere tek tek baktığımızda; farklı özellikleri olduğu göze çarpmaktadır: Arnavutluk, deniz, nehirler ve dağlara sahip bir ülkedir. Turizm sektörü için mükemmel bir yerdir. Kosova, toprak altındaki rezervleri zengin bir ülkedir. Enerji sektörü için mükemmel bir yerdir. Makedonya, tarım ürünlerini yetiştirebilecek en uygun topraklara sahiptir. Gıda sektörü için mükemmel bir yerdir. Gıda, enerji ve turizm bir ülkede yaşam için en önemli temellerdendir. Bu temeller bütünleşerek yaşam kalitesini yükseltir ve dışa bağımlı olmamak bakımından bu üç ülke için de yeterli olanağı sunar.