Katalog

C S GKRY’nin hedeflerini bozdu… etmesine ve Doğu Akdeniz’de bölgesel güvenliğin bozulmasına yol açmasına açık bir kanıt teşkil ettiği öne sürülmektedir.(9) GKRY bu metinde, Mısır ve Lübnan ile yaptığı uluslararası hukuka aykırı MEB sınırlandırma andlaşmalarını tanımayan Türkiye’ye, bunları hukuka aykırı oldu bitti ruhsat blokları ve ihalelerle tanıtma çabalarının doğurduğu rahatsızlıkları görmezden gelmektedir. Bunun yerine, Lefkoşa Uçuş Bilgi Bölgelerini [Flight İnformation Region (FIR)]’ını bahane edip kötüye kullanarak dikkatleri FIR ihlali gibi gerçekte var olmayan kavramlara dayalı yapay sorunlara çekmeye çalışmaktadır. Türkiye yaptığı tatbikatları Hydrolant mesajları ve NAVTEX(10) ilanları ile duyurarak uçuş ve seyrüsefer güvenliğinin tehlikeye düşmesini önlemek için gerekli tedbirleri almıştır. Aksi anlama gelebilecek GKRY iddiaları tamamen gerçek dışıdır. Doğu Akdeniz’de bölgesel güvenliği bozan, uluslararası hukuka aykırı MEB sınırlandırmaları ve bunları Türkiye’ye kabul ettirmek için Türkiye ile KKTC’nin kıta sahanlığı haklarına tecavüz eden ruhsat sahaları ve bu sahalarda petrol arama ruhsatı vermek için açılan ihalelerle yaratılmaya çalışılan hukuka aykırı oldu bittilerdir. 20 Haziran 2007 tarihinde gerçekleştirilen Millî Güvenlik Kurulu Toplantısı sonucunda yapılan basın bildirisinde de, Doğu Akdeniz’de giriştiği eylemlerle bölgede bir istikrarsızlık unsuru olmayı sürdüren Rum Yönetimi’nin, Ada’nın tümünü ilgilendiren konulardaki girişimlerinin geçerli olmadığı vurgulanmış, ülkemizin Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korunması yönünde yürütülen çabaların devam edeceği kamuoyuna açıklanmıştır. GKRY’nin açtığı ihalede teklif verme sürecinin neticelendirileceği 16 Ağustos 2007 tarihi öncesinde Türk Dışişleri Bakanlığı da faaliyetlerini artırmıştır. Türkiye BM daimi temsilcisinin eliyle BM Genel Sekreteri Ban KiMoon’a bir mektup göndermiştir(11). Mektup 26 Temmuz 2007 tarihinde BM belgesi olarak yayınlanmıştır. Mektupta özetle, GKRY’nin Doğu Akdeniz’de Uluslararası Hukuka ve meşruiyete aykırı oldubittilerinin kabul edilmeyeceği vurgulanmış ve Kıbrıs sorununa BM çerçevesi altında adil ve kalıcı bir çözüm bulunmasının önemine işaret edilmiştir. TRATEJİ 13 gerilimi tırmanıyor Türkiye, bu girişimleri tanımadığını her fırsatta açıklıyor, gerekli girişimleri sürdürüyor. Donanmasıyla da engelleyeceğini gösterdi. TPAO’nun arama ruhsatı için başlattığı girişim de Türkiye’nin oldu bittilere izin vermeyeceğini gösteriyor. vereceği ruhsatları tanımayacağını, bu ruhsatlara dayanarak sahada yürütülecek faaliyetlere müsaade etmeyeceğini ve müdahale edebileceğini göstermektedir. GKRY Bandıralı Northern Access Araştırma Gemisi bir Norveç şirketi adına 1419 Mart 2002 tarihleri arasında, (Harita2)’deki haritada belirtilen sahada sismik araştırma yaparken 33º 40' 00" K 029º 04' 00" D noktasından Türkiye’nin kıta sahanlığında bulunduğu gerekçesiyle uzaklaştırılmıştır. Northern Access Gemisi'nin sismik araştırma yaparken Türk kıta sahanlığında bulunduğu gerekçesiyle 17 Mart 2002 tarihinde uzaklaştırıldığı nokta, hem GKRY tarafından ilan edilen ruhsat alanlarının, hem de GKRYMısır MEB sınırının daha güneyindedir.(13,14) GKRY’nin açtığı ihaleye giren/girecek şirketlerin göz önünde tutmaları gereken hususların başında bu durum gelmektedir. Nitekim Rum Yönetimi Ticaret Bakanlığı Enerji Müdürü Solon Kasinis 10 Ağustos 2007 tarihinde, EXXON, MOBIL, SHELL ve BP gibi büyük şirketlerin petrol arama izni için şu aşamada ilgi teyen kuruluşların taleplerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi mekanizması da yasalaştırıldı. Ruhsat bölgelerinin koordinatları için bkz. http://www.mcit.gov.cy/mcit/mcit.nsf/All/DF23BB4BFAFA614CC22572AE00220E5A?OpenDocument 2 BM Nezdinde Türkiye’nin daimi temsilciliğinin 2 Mart 2004 tarih ve 2004/Turkuno DT/4739 sayılı Notası. 3 5 – 12 Mart 2007 tarihleri arasındaki tatbikat sahasının koordinatları için bkz. 316/07(54) sayılı Hydrolant mesajı / http://www.nga.mil/portal/site/maritime/index.jsp?epi 02.03.2007, Antalya Türk Radyo 108/07 sayılı Navtex mesajı / http://www.salvage.gov.tr/default.asp?id=7&sid=79&srt=&lng 02.03.2007. 26 – 31 Mart 2007 tarihleri arasındaki tatbikat sahasının koordinatları için bkz. 451/07(54,56) sayılı Hydrolant mesajı / http://www.nga.mil/portal/site/maritime/index.jsp?epi 21.03.2007. 2 – 5 Mayıs 2007 tarihleri arasındaki tatbikat sahasının koordinatları için bkz. 721/07(54,56) sayılı Hydrolant mesajı / http://www.nga.mil/portal/site/maritime/index.jsp?epi 30.04.2007. 6 – 17 Haziran 2007 tarihleri arasındaki fiilî atış sahaları koordinatları için bkz. 735/07(54,56) sayılı Hydrolant mesajı / http://www.nga.mil/portal/site/maritime/index.jsp?epi 01.06.2007, Antalya Türk Radyo 294/07 sayılı Navtex mesajı http://www.salvage.gov.tr/default.asp?id=7&sid=79&srt=&lng 23.05.2007. 4 Fileleftheros, Alithia, Mahi,Politis, Simerini ve Haravgi Gazeteleri, 6 Mayıs 2007. 5 Cumhuriyet Gazetesi, 7 Mayıs 2007. 6 Cumhuriyet, Milliyet ve Ortadoğu Gazeteleri, 57 Mayıs 2007. 4 Mayıs 2007 tarihli NTV Kanalı saat: 13:15 ve 16:00, ART AVRASYA Kanalı saat 18:30. 7 Simerini Gazetesi, 8 Şubat 2007 Haravgi ve Fileleftheros Gazeteleri, 13 Şubat 2007 Alithia Gazetesi, 27 Şubat 2007. 8 Türk Ajans Kıbrıs, 4 Mayıs 2007. 9 29 May 2007 (A/61/931S/2007/317) General Assembly, Sixtyfirst session, Agenda item 19, Question of Cyprus. 10 NAVTEKS sistemi, dar band doğrudan baskı (Narrow Band Direct Printing NBDP) olarak bilinen Radyo Telex kullanarak mahalli denizcilik emniyeti bilgilerini otomatik olarak yayınlayan bir sistemdir. www.gmdss.com.au/navtex.htm 11 2007/Turkuno DT/15871. 12 9 Ağustos 2007 tarihli Resmî Gazete. 13 BAŞEREN Sertaç Hami, Silahlı Kuvvetler Dergisi, Temmuz 2007 Sayı 393. 14 Türkiye'nin bölgede kıta sahanlığı haklarına sahip olduğunu gösteren bu egemenlik uygulamasına GKRY ve Yunanistan itiraz etmemiştir. 15 Kıbrıs RadyoTV Kurumu’nun (RİK) 10 Ağustos 2007 tarihli internet sayfasından yer alan Yunanca haberden alıntı yapan Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü. 16 http://mfa.gov.tr/MFAtr/BasinEnformasyon/Aciklamalar/2007/Ocak/NO1830Ocak2007.htm TÜRKİYE’NİN YANITI Türkiye'nin şimdiye kadar attığı en önemli adım 9 Ağustos 2007 tarihli Resmî Gazete ile gelmiştir. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının dört bölgedeki (TPO/XVI/A, TPO/XVI/D, TPO/XVI/E ve TPO/XVI/F) ruhsat ve arama izni taleplerini 9 Ağustos 2007 tarihli Resmî Gazete ile ilan etmiştir(12).(Harita1) Uluslararası hukuk açısından bakıldığında, Türkiye ilgili bölgelerde kıta sahanlığı haklarına sahip olduğunu üstü örtülü olarak resmen uluslararası kamuoyuna bildirmektedir. TPO/XVI/A sahası, ilan edilen diğer üç sahaya bakarak stratejik önemi en büyük olan sahadır. Bu saha, doğuda Türkiye’nin daha önce batısında hak sahibi olduğunu ilan ettiği 32º 16' 18" meridyenine, güneyde ise Anadolu ile Mısır kıyıları arasındaki ortay hatta dayanmaktadır. TPO/XVI/A bölgesi, doğuda 32º 16' 18" meridyenine, güneyde ise Anadolu ile Mısır kıyıları arasındaki ortay hatta dayandığı noktalarda, Türk kıta sahanlığının ve münhasır ekonomik bölgesinin sınırlarını üstü örtülü olarak ama resmen çizmiştir. TPO/XVI/A bölgesi, GKRY’nin ilan ettiği blokların Türkiye’nin hak sahibi olduğunu ilan ettiği alanlara tecavüz eden kısımlarını da içine almaktadır. Bu durum Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de haklarına sahip olacağını, GKRY’nin göstermediklerini teyit etmiş, 2008 yılının ilk 6 ayında yapılan izin verme işleminin ikinci aşamasında daha fazla ilgi göstereceklerine inandığını açıklamıştır.(15) Dışişleri Bakanlığının 30 Ocak 2007 tarihli 18 No’lu Bildirisi(16) ve 9 Ağustos 2007 tarihinde Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü tarafından Rum Yönetimi'nin açtığı petrol/doğalgaz araması ihalesi hakkında yapılan açıklamada(17) da, Türkiye'nin meşru hak ve çıkarlarını korumakta kararlı olduğu ve bunların aşınmasına yönelik teşebbüslere müsaade etmeyeceği belirtilerek bu durum teyit edilmiştir. Dipnotlar: 1 Politis Gazetesi, 27 Ocak 2007. Deniz Dibindeki Petrol ve Doğalgaz Yataklarının Aranması ve Bu Yataklardan İstifadeyi Düzenleyen Yasa Rum Meclisinden 26 Ocak 2007 tarihinde geçirildi. Bu yasayla birlikte petrol çıkarma ve istifade etme konusunda Rum yönetimi ile ticari iş birliği yapmak is