Katalog

Kurtuluş Savaşı Mudanya Mütarekesi ürk ordusunun Anadolu’da art arda kazandığı zaferler karşısında Ankara Hükümeti ile diplomatik alanda el sıkışmaya çalışmanın daha uygun olacağını anlayan İtilaf Devletleri temsilcilerinin talebi üzerine, iki tarafın temsilcileri ekim ayında Mudanya’da bir araya geldi. Mudanya görüşmelerinde Türk tarafını, TBMM hükümeti adına temsil eden heyet, Batı Cephesi Kumandanı İsmet Paşa başkanlığında Batı Cephesi Kurmay Başkanı Asım (Gündüz), Yarbay Tevfik (Bıyıklıoğlu), Binbaşı Seyfi (Düzgören), Hilaliahmer İkinci Başkanı Hamit Beyler ve iki kâtipten oluşuyordu. Ayrıca TBMM tarafından Fevzi Paşa ile Refet Paşa’nın görüşmeler süresince Mudanya’da kalmaları kararı alınmıştı. Mudanya ateşkes görüşmelerinde İtilaf Devletleri’ni temsil edecek olan heyette ise İngiliz General Har T rington, Fransız General Charpy ve İtalyan General Monbelli yer alıyordu. Türkiye ile asıl savaş halinde olan Yunanistan ise bu konferansa doğrudan bir temsilci göndermemiş, Yunan delegeleri anlaşma imzalanıncaya kadar Mudanya açıklarında bir gemide beklemişlerdi. Bu sırada Yunan tarafının sözcülüğü görevini İngiliz temsilcisi üstlenmişti. 3 Ekim 1922 Salı günü öğleden sonra başlayan Mudanya ateşkes görüşmeleri, iki katlı, ahşap bir evin giriş katındaki büyük salonda yapıldı. Konferansın ev sahipliğini yapan İsmet İnönü, açılış konuşmasında sözlerine, Türk tarafı olarak Trakya’nın doğusunun Yunanlılar tarafından tamamen boşaltılmasına ve bu bölgenin yönetiminin Türkiye’ye verilmesine dair taleplerinin İtilaf Devletleri tarafından kabul edildiğini belirterek başladı. Bunun üzerine, İnönü’nün ardından söz alan İngiltere temsilcisi General Harrington daha önce İtilaf Devletleri’nce hazırlanmış olan bir anlaşma taslağı sundu. Bu taslak Yunanlıların Trakya’yı boşaltması esasına dayanıyordu; fakat tahliye sonrası bu bölgenin Ankara Hükümeti’ne teslim edilmesine ve Karaağaç’ın boşaltılmasına yönelik herhangi bir hüküm içermemesi dikkat çekiciydi. Ayrıca taslakta İtilaf Devletleri tarafından Meriç’in doğusuna asker yerleştirileceğine ilişkin bir madde daha yer alıyordu. Toplantı sırasında kaydedilen bu gelişmeler, Türk tarafının da bir taslak hazırlayıp sunması zorunluluğunu doğurdu. Türk heyeti başkanı İsmet Paşa’nın, 4 Ekim sabahı İtilaf Devletleri’ne sunmuş olduğu taslak, Mustafa Kemal ile Franklin Bouillon’un daha önce İzmir’de yapmış oldukları görüşmelere dayanıyordu. Toplantıda gerilimin artmasına yol açan bu gelişmeler 306