Katalog

Lozan Barış Konferansı udanya Mütarekesi görüşmelerinde verilen karar doğrultusunda, Lozan’da bir barış konferansı toplanması için vakit gelmişti. Barış görüşmelerinde Türk heyeti, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya temsilcilerine karşı ülkenin haklarını savunacaktı. Bu ülkeler dışında, Boğazlar meselesi görüşülürken Sovyet Rusya, Ukrayna ve Gürcistan; Ege Denizi üzerinde konuşulurken Bulgaristan katılacak, Amerika Birleşik Devletleri de gözlemci statüsünde konferansta bulunacaktı. Böylesine önemli bir konferansta memleketi temsil edecek heyetin belirlenmesi önemli bir işti; zira Lozan’da yapılacak bu görüşmeler, I. Dünya Savaşı’ndan bu yana süren meseleleri çözümleyecek barış antlaşmasını hazırlayacaktı. Konferansta Türkiye’yi temsil edecek heyetin başkanı M nı bizzat saptamaya karar veren Mustafa Kemal Paşa, seçimini, Mudanya Mütarekesi görüşmelerinde başarılı bir tablo çizen İsmet Paşa’dan yana kullandı. Heyet başkanının siyasi bir unvan taşıması gereği ise, Hariciye Vekili Yusuf Kemal Bey’in görevini İsmet Paşa’ya devretmesiyle çözümlendi. Böylece Hariciye Vekili İsmet Paşa önderliğinde yirmiden fazla heyet üyesi Lozan’da yapılacak toplantılara katılmak üzere hazırdı. Açılış oturumu 20 Kasım 1922 günü yapılan barış görüşmelerinde İtilaf Devletleri temsilcilerinin beklentisi, çok zaman geçmeden bir barış antlaşması imzalanabileceği yönündeydi. Ancak İsmet Paşa’nın, Türkiye’nin hür ve bağımsız bir devlet olarak kabul edilmesi fikrinden yola çıkan ısrarlı talepleri görüşmelerin sekiz ay kadar devam etmesine neden oldu; zira İtilaf Devletleri hâlâ Sevr Antlaşması üzerinden Altta Hariciye Vekili İsmet Paşa, Lozan Antlaşması’nın imzalanmasından sonra yabancı delegelerle. 316