Katalog

10 StYASET 84 "Bütün marifet oııları A ğı?da eriyen, sindirimi kolay ve sonsu/ \ z a dek keyifle tüketilccek olan şey nedir? ABD sinemasının altın çocuğu Sleven Spielbcrg'in bu soruya verdiği karşılık çok kesin: "Indiana Jone.s". Evet, Spielberg'in deyimiyle bu son filmi "tereyaglı patlamıs mısır" gibi ağız şapırdatılarak seyrediliyoı. Sonra da sabahın binnde uyanan seyirci, "Yok yahu, olmaz böyle şey, yutmam ben bu palavralan" diye söyleniyor. Anıa önemli olan seyrederken bakışlannı büyülenmişçesine ekrandan ayıramayışı. "Benim için de önemli olan b u " diyor Spielberg. Haklı da. "tndiana Jones" lıer kesimden izleyiciye kcndini seyrettirdiğı gibi, parmak da ısırtıyor birçoğuna. "Anıa 'İndiana Jones' bir Bergman filmi degil" diyecekler de çıkabilir. Ne olmuş yani? Patlamış mısır da çok kişiyi büyülcmıyor mu? Amerikalıların bu patlamış mısıra saldırdıkları bir gerçek. Film 12 hafta sonunda 200 milyon dolar gctirmiş durumda. Bazı eleştiımenler bu "sinema aracılığıyla Disneyland yolculugu"nun şiddete verdiği yer, üçüncü dünya ve kadınlar konusunda getirdiği yanlış imge (ilgınç ama konu dışı bir yaklaşım) üzerinde durdukları ve filmi bu açıdan olumsuz değerlendirdiklcri gerçek. Ama bunların hiçbiri etkili değil ve Spielberg'le ortağı George Lucas ("Yıldızlar Savaşı" üçlüsünun, "tndiana Jones"un yaratıcısı, filmin ortak yapımeısı) haklı çıkmış durumda. Ikisi de artık çok büyük ve Wall Disney onların peygamberi. Her dokıındukları altın oluyor. Birlikte gerçekleştirdıkleri altı film sinema dunyasının en büyuk parasını getirdi. Dilerseniz, getirdiklcri paraya göre bu filmleri sıralayalım: Dünya, Spielberg'le çocukluğunu seyrediyor "Beyazperde," diyor Spielberg, ' İnsanları, milyonlarca kişiyi sımsıkı yakalayıp iki saat sonra, gözleri kamaşmış, şaşkın, mutlu ya datir tir titrer halde kaldırıma püskürtmesigereken dev bir aspiraîördür." / İİI.Hİ, » /. l.ti nes için bir arutla... Indiana Jo Üç filmle bir milyar dolar önce " E . T . " , hemen ardından "Yıldızlar Savaşı", "Jcdi'nin Dönüşii", "İmparatorluk Karsı Saldırıda", "Denizin Dişleri", "Kulsal Hazine Avcılan" (ki tndiana Jones'un ilk serüvenleri bu filmle başlıyor). Son yapıt olan "tndiana Jones" bu listedeki yerını almakta gecikmeyecek, ardından da Joe Dante'nin yönettiği "Gremlins'Mn gelcceği bu filmi görenlerce kesinlıkle belırtiliyor. Bir rakam verelim: Topıı topu üç filmin, " E . T . " , "Denizin Dişleri" ve "tndiana Jones"un bugüne kadar getirdikleriyle bir milyar dolar tavanı Steven Spielberg tarafından aşılmış durumda. Üstelik Spielberg, çiftliğine çekilmiş, teknolojik ve dinsel araştırmalarla oyalanan ortağı Lucas'ın tersine, durmadan film çeviriyor. Öyle ki, MCA firmasının (Universal stüdyolarının da bunyesinde yer aldığı dev kartel) Yönctim Kurulu Başkani Sid Sheinberg'in deyimiyle, 36 yaşındaki Spielberg, "dünya sinemasının en önemli adamı" durumuna gelmış bulunmakta. Şımdi bu efsaneleşen serüvene bir göz atahm. Yıl 1977. Spielberg ve Lucas, Hawai Adalan'nın plajlarından birinde güneşlenip denize giriyorlar. Her zamanki gibi, uğur saydıkları kumdan dev şatolarıru yapmışlar, şatoya saldıran dalgalara bakarken dereden tepeden konuşuyorlar. Steven, bir James Bond filmi yapmak istediğini söylüyor. Lucas şaşırıyor ve uzun süredir kafasında oluşturduğu tasarıyı arkadaşına açıyor: Takma adı tndiana olan bir arkeolog bu, yaşadığı dönem de 1930'lu yıllar. Bir büyuk hazine, kötü adamlar, sonu gel meyen korkunç iz sürmeler, büyük tehlikeler ve de baş belası bir kadın söz konusu... Spielberg'in aklı bu ise hemen yatıyor ve uzun tartışmalann sonunda iki yıl önce Türkiye'de gösterilen ve büyük ilgi gören "Kutsal Hazine Avcılan"doğuyor. "tndiana Jones" bunun devamı ve daha şiddetlisi. Daha doğrusu, kahverengi t'ötr şapkalı ve kamçılı adamın bir başka serüveni. Gong (Rank Stüdyolarına bir teşekkü1"), 1935'in Şanghay kenti (günaydın mitoloji), Obi Wan Kulüp (Obi Wan Kelobi'nin yaratıcısı Lucas'a bir merhaba), gü/el bir sarışın unlu Cole I'orler'ın yaraltığı "Anything Goes"un Çincesini söylüyor ve filmi başlıyor... "Anything Goes", yani her $ey olabilir. Sarışın şarkıcı Willie (Kate Capshaw) izleyicileri oyalarken, tndiana Jones (Harrison Ford) gözü kara Çinli haydutlarla sıkı bir pazarlık sürdürüyor. NVillie'yi de peşinde sürükleyerek ellerinden kurtuluyor, 10 yaşındaki Çinli arkadaşı Yarım Ay'ı (Ke Huy Khan) da alıp son anda bir uçağa atlamayı başanyor. Ama uçak da haydutların. Bir süre sonra, pilotlar paraşütle atlayarak yolculan yazgılarıyla başbaşa bırakıyorlar. İndiana, güzel sarışın NVillie ve küçük Yarım Ay bu badireyi atlatabilecekler mi? Orası film seyredildikten sonra anlaşılacak. Ama tılsımlı bir taş, uğursuz bir saray, kan içici Tanrı Kali'ye tapan korkunç insanlar, kurban edilen canlı adamlar ve kadınlar, gizli geçitler, binlerce köle çocuk, acımasız kavgalar, uçurumlar, sarmaşıktan köprüler, iğrenç böcekler ve birkaç azgın timsah filmin tuzu biberi. Artı mizah ve sinema tarihinin önemli filmlerine yapılan göndermeler... Taklitler hızla tiiremekte "tndiana Jones" ilkel olmaya ilkel, çocuksu olmaya çocuksu. Ama seyirci tarafından seviliyor. Taklitleri turüyor, bir örneği de kendi çapında hasılat rekorları kıran Robert Zemeckis'in "Serüvenciler'M. Fransız yönetmen Gerard Oury ise 28 kasımda sinemalarda boy gösterecek olan ve başrolundc unlu koınedycn C'oluche'ıı oy '3R> ^3K^^PI|^^R^r*