Katalog

12 StYASET 84 Küba, en tartışmasız başarıyı sağlık alaıııııda /kazandı 1959'da diktatör Batista iktidardayken çocuklarda ölüm oranı binde 40, ortalama yaşam süresi 65 yıldı. 1982'de çocuk ölüm oranı binde 17.3 ye düşmüş, ortalama yaşam süresi 73.5'e çıkmıştı. üba'da 1959 yılında gerillalar çocuklarda ölum K ele geçirdiklerinde oranı bindeiktidarı oranı binde 40, doğum 35, orbii, bunlar hastane kuralları arasında yer almıyor, ancak sorumlular da biliyor ki, sistem böylelikle daha insancıl oluyor. Bürokrasi Hastalara göre "toplum hi/.metindeki doktorlar" bürokrasinin değcrlendirmelerine ve müdahalelerine açıklar. Bu anket ve değerlendirmeler hükümetin biri "Servisleri Mükemmelleştirme" diğeri de "Tıbbi ahlaka saygı" adına çalışan iki bürosu tarafından yapılıyor. Ya bunlar bürokrasi değil mi? Yapılan binlerce anket ve istatistiklerle işi iyice kırtasiyeye vursalar da kesin durumu belgelemck için bunların gerekli olduğunu savunuyorlar. tstatistikler lstatistikçiler ulkenin her yerinde hazır ve nazır durumda. Ülke çapında istatistiğc bu düşkünlük, olayların anında bilinmesini sağlıyor. örneğin son yıllarda intiharların yükseldiği saptanabildi. Sıtmanın devrinıin ilk yıllarında yok cdildıği, ancak Üçuncu Dünyaya giden Kübalıların bu hastalığı ülkeye geri getirdiği anlaşıldı. lstatistiklerin şaşırtıcı bir yanı, alkolizm üzerine hiçbir bilgi vermemeleri. Küba sağlık hizmetlerının en önemli özelliklerinden biri de her alanda psikologların çalışması. Psikiatri bölümü baskanı Lourdes Garcia'ya göre "psişik durumlarla ilgilenmek, sağlık sorununu bir biılün olanık yakla^maktır." Doktor Garcia'ya göre Kübalıların yüzde 90 veya 95'ı verilen hizmetin kalitesinden memnun. Hoşnutsuzluğun kaynağını tedavi sırasındaki davranışlar oluşturuyor. "Evel, bunlar mükemmel olmasalar da birçok kişi doklorların kendi alanlarında çok iyi olduklarını biliyor ve bugıinu geçmişle vc başka yerdeki koşullarla karşılaşlırarak iyiyi ve kötüyii anlıyorlar." Garcia'ya göre. Psikiatri bölumu başkanı, sağlık hizmetlerinde Küba'da büyük gelişmeler kaydedildiğini ve bunu, Fidel Castro'nun da ö/el olarak ilgilendiği eğitimdeki başarılara borçlu olduklarını belirtiyor. Bir parti üyesi, "Biz devrimi çocukların okula }>itmeleri, sağlıklı yaşamaları ve düzeni defiiştirmcleri için yaptık. Bu nedenle son aşamada saf>lık politik bir sorundur," diyor. Castro yaptığı konuşmalarda çocuk ölüm oranının dünyada gidcrek yükscldığini, bazı bölgelerde bu oranın 1000'de 4()0'e kadar çıktığını hatırlatarak sö7İerinc dcvam ediyor: "Bugün Küba'da 17 bin stajyer doktor var. Her sene 1000 doktor daha yetişiyor. Dünyada hiçbir laman bundan fazla doktor olamaz." Doktorların hasta ve hastanın ailesiylc ılgilenmesi ve doktoıun "daha fa/la çaba, daha fazla fedakârlık" sloganı altında bir Kuba vaıandaşı olarak sorurnluluklarını önemsemcsı ıstenıyor. Ayrıca sosvalist doktoıla bıııjıı gulanıyor. Bıına gore Kubalı doktoı "gerekirse lıbbi hil^jisi ve jelencgiylc, gerekirse de silahıyla devrimi korumak /orıında." Sonuçta "killescl hizmet anlayışıyla", ideolojisıyle, azgelişmişliğiyle orijınal Küba, öteki diğer sosyalist ulkelerden ayrılıyor. (Dış Haberler Servisi) talama yaşam süresi 65 yıldı. Hastanelerin yilzde 61 'i Havana kentinde yaşayanlara çalışıyordu. Ve Sağlık Kuba Devriminde öncelikle ele alınması gereken konulardan biriydi. Castro 1980'de yaptığı konuşmada Küba'nın sağlık hizmetlerinde tüm Güney Amerika ülkelerinin başında geldiğini soyledi. Kişi başına günlük tüketimin 2 bin 728 kalori ve 70 gram protein olduğu Küba'da, 1982'de çocuk ölum oranı binde 17,3, ortalama yaşam süresi 73,5'ti. Bu oranları çocuk ölüm oranının binde 10, ortalama yaşam suresinin ise 74 olduğu Fransa ile kaışılaştırsak, Kuba'nın kısa bir surede büyük başarı sağladığı görülüyor. Yapılan açıklamalara göre Küba'da belli başlı ölüm nedenleri, kalp hastalıklan, kanser, beyin damarlanyla ilgili hastalıklar, ciğer hastalıklan ve kazalar. Kübalıların sağlık alanındaki başarıları salt sayılarla sınırlı değil. Araç gereçleri Doğu ve Batı Almanya'dan Fransa'dan, isviçre'den getirtilen ve bazı aygıtlarının getirilişi milyonlarca dolara patlayan, başkentteki 25 katlı hastane "Ameijeras Kardeşler" oldukça luks duzenlennıiş. Bu yıl içındc bir nüklccr tıp servısinın de hizmete gireceği hastanedeki odalar en fazla dört kişilik ve hcr odanın televizyonu, telefonu var. Ülkedeki doktorların yuzde 12'si burada çalışıyor ve servis şeflerinin yuzde 48'i profesor. Buyuk bir ihtimalle bu hastane yakın bir gelecekte ulkenin diğer haslanelerinın beyni, bir sağlık merkezi haline gelecck vc hcr ycni doktor stajını burada yapacak. Castro, \ "Bugün Küba'da 17 bin stajyer doktor var/' diye konuşuyordu. Her sene 1.000 doktor daha yetişiyor. Dünyada hiçbir zaman bundan fazla doktor olamaz. Olayları başka bir yönden ele alarak, her gün elcştirilen bu doktorların sayısının 397, nufu.sunsa 10 milyon olduğu düşunulurse, doktor başına duşen hasta sayısının 25 bin olduğu goruluyor, yani sağlık meıkezindeki doktorların işi biı hayli guç. Ülkedeki doğumlaı ııı yuzde 99'unun yapıldığı, baskentin doğusuııdakı Alamar polıklinığındcki kadın hastalıklan ıı/raanı geri kalan yuzde 1 oranındakı doğumun hastaneye yetışemeden ambulanslarda yapıldığını söyluyor. Bu polikliniğin avantajlarından biri uzman doktorlaıa çalışma olanağı sağlamajıi. Kadın hastalıkları ve pediatıi bolumleri ise hastaneııin en imtiyazlı bölumleri. Polikliniğin doklorlaıındaıı Carlos Strada buradaki hizmetin lek tek bireyler için değil tüm toplum ıçin yapıldığını bclirtiyor. Her doktor, hemşire, psikolog, Dcvrimı Koruma Komitesi ve Kübalı Kadınlar Derneği'nin işbirliğiyle aşağı yukarı 2 bin kişiyle uğraşıyor. Örneğin Devrimi Koruma Komitesi hem çocuk lelcinc karşı aşı hem de sıtmayı önlemek için sinekleri yok etme çalışmaları yapıyor. Kadınlar Derneği de yenı doğnıuş bebeklerle ve hamile kadınlarla ilgileniyor. Hamile kadınlar hanıilelikleri suresince tam 10 kez doktor kontrolunden geçiyor. Ayrıca yüksek lansiyonlular vc şekcr hastaları özel bir bakıma tabi. Bürokrasiye darbe Doktor La7urique'e göreyse Kubalı doktorlar bu hastanede gelenekselleşmiş tedavi biçimlerıni çokerlecek heyecanlı hastalar uretiyorlar. Bu hastanedeki yeniliğin özii sadece teknik ustunlük dcğıl, bclkı dc burokrasiye iyi bir darbe indirilmesi. Hastane ziyaretleri son derece esnek, randevular kesin ve değişmez. Hastalaı kendi dosyaları hakkında söz sahibi oldukları gibi, hastane yönetimini ve kaldıkları servisi eleştirdikleritoplantılarla da hastane hayatına doğrudan katılıyorlar. Çalışma hayatında süreklilik Çalısma hayatında süreklilik var olan disıplinin cn öncmli oğesi. Doktorların oradan oraya atanmaları eskiyc oranla daha rumlarda doktor hastasını başka bir hastaneye yatsa dahi izliyor. Doktorun hastasını seçmesi gibi bir durum yok. Doktorunu seçmek isteyen hastalara da "Hiç doklorun olmayacagına istemedigin bir doklorun olması daha iyi degil m i ? " de niyor. Ancak herkesin kendi isini halletmesini bildiği bu ulkede sonuçta hastalar kendi seçtiklcri doktorlara görünüyorlar. Ta az. Tunı bunlarla birlikte bazı önemli du v a d o k t o r a r a s m r d a k i f a r k l ı l ı k sık sık v u ı