Katalog

SİVASET Meclis'in seçim tatili foitti Kasıtn avtna kadar TBMM'nin 27 yasa çıkarması gerekiyor. Başbakan Özal'ın en çok ö'vündüğü "hız"göstergelerinin başındaşimdiye kadar 22yasa çıkarılmış olması geliyor. Amaya "yasa gücünde kararnameler?" Başbakan yasadan çok, Meclis'ten yetki çıkararakyasa gücünde kararnamelerle "işleriyürütmeyi" deseviyor. BETUL UNCULAR nkara 6 Kasım genel seçimlerinden A sonra dikkatleriyerel yönetim seçimüzerinde toplayan TBMM, dün yapılan lerle ilgili meclis soruşturması açılmasına ilişkin dosyanın bu zaman dilimi içinde sonuçlandırılması gerekiyor. Başbakan Turgut özal gene seçim gezilerindeki konuşmalarında TBMM'den kısa sürede 22 yasa çıkardıklarını anlattı. Ancak özal, TBMM'nin haftalar boyunca milletvekillerinin çeşitli konularda verdikleri soru önergeleri ile uğraştırıldığını yasaların ise birkaç gece sabahlara dek çalışılarak süratle, bazen muhalefetli bazen muhalefetsiz çıktığını anlatmadı... özal hükümetinin TBMM'den süratle çıkardığı yasalar muhalefetin büyük tepkileriyle karşılandı. Hatta Yerel Yönetim Seçimleri Yasası, Cumhurbaşkanı'nca yeniden görüşülmek üzere Meclis'e geri gönderilen ilk yasa unvanını aldı. Şu anda da ana muhalefet partisi dış ticarctin yeniden düzenlenmcsi ile köprü ve baraj gelirlerinin satışını öngören yasalar için Anayasa Mahkemesi'ne başvuru hazırlığı içinde bulunuyor... TBMM'nin yasama çalışmalarına başladığından bu yana gözlemlenen bir nokta, hükümctin yasa çıkarmaktan ziyade Meclis'ten yetki alarak yasa hükmünde kararnamelerle devleti yönetmek istemi oldu. Zira bugüne dek TBMM'den çıkarılan yasaların çoğunluğunda Bakanlar Kurulu'na tşçiler vejeteryan olmalı ıııı? Asgari ücret menüsündeki et miktarı 100 gram. Bedeli 80100 lira. Aynı kaloriyi sağlayabilecek fasulyenin bedeli ise 2930 lira. Aradaki fark elbet birinin kazancı olabilir. Bunun dışında, doktorlar "etsiz rejim"i kabızlığa karşı da tavsiye ediyor. IŞIK KANSU Asgari Ücret Tesbit KomisAnkara işçinin besin içi harcamaları yonu'nda işveren temsilcilerinin asgari ücret alan lerinden sonra gene Türkiye'nin gündemindc ilk sıraya oturdu. Scçimlcr ncdeniylc çalışmalarına 8 martta ara veren TBMM yarın yeniden toplanarak yasama çalışmalarını sürdürecek. 1982 Aııayasası uyarınca her yıl eylül aymın ilk günü toplanacak olan TBMM biı yasama yılında cn çok üç ay tatil yapabilecek, Bu nedenle TBMM'nin birinci yasama yılını tamamlamasına iki aylık bir zaman kaldı. "Muhalefetin kendisine yetişemcdigini" seçim kampanyası sırasında sürekli yineleyen Başbakan Turgut Özal'ın hızına (!) TBMM'nin de ayak uydurması gerekiyor. Ancak bu arada Anavatan iktidarının 1982 Anayasası'na ayak uydurması gerekiyor. Şöyle ki, TBMM kasım ayına dek Anayasa uyarınca 27 yasayı çıkarınak zorunda. Bu yasaların içinde toprak ve tarım reformu gibi oldukça geniş kapsamlı yasalar da bulunuyor. Bu arada, hukümetin icraatına ilişkin olarak TBMM'ye gelecek yasa tasanları ilc üyclerce verilen yasa önerileri ve 1972 yılından günümüze dek gelen 280 adet eski siyasi Çok süratliyiz... bol bol yetki tanındı. öylesine ki, özal hükümcli tüm devlet mekanizmasını bir çır pıda kararnamelerle düzenledi. Bu kararnameler halen Meclis'in çeşitli komisyonlarında gündemleri tıkamış durumda. Çok sayıda yasa hükmünde kararnamenin ancak birkaçı Meclis gündemine girmiş bulunuyor. Kararnamclerin dışında Bütçe Komisyonu'nda devlet memurlarıyla ilgili yetki tasarısı var. Ayrıca, Bakanlar Kurulu'ndan Meclis'e sevkedilecek yasa tasanları Bir de tabii, yerel seçim sonuçları Meclis'in ruhunu etkileyecek. Meclis dışında da oy var ERBİL İ U Ş A L P nkara Türk Aseçimi sürecinin toplumu demokrasiye geçiş yazgısını belirleyecek bir daha geride bıraktı. Siyasal yorumcular, "Demokrasilerln seçimle ilgili tüm mekanizmalarının geçerli olduğu bu yerel seçimlcrden sonra, geçiş sürecinin işİetilmesi şansına büyük ölçüdc ulaşıldıgı" görüşünde birlcşiyorlar. Belli kurallara bağlanan genel seçimlerin ortaya çıkardığı "Siyasi tablo üzerinde kıırıılan yerel seçimler" yepyeni bir siyasi oluşumu da beraberinde getiriyor. 6 Kasım öncesinin üç partili siyasi yelpazesi kaçınılmaz bir sonuçla fiilen zenginleşti. Vc bu sayı iki katına çıktı. Üstclik söz konusu üç siyasi parti, taraltarları ile bir anlamda sandıktan çıktı. Siyasal yelpazede aynı tabana yönelik üçerli iki ayrı grup, bundan sonra siyasal iktidar için kavga verecek, mücadele edecek. Bu çcrçcvcdc Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal'ın kcndi iktidarına onlu yirmili yıllarla ömür biçmesi fazla önem taşımıyor. ANAP, HP, MDP ile SODEP, DYP, RP'dcn oluşan siyasi yelpaze, siyasetin bundan sonra doğal kuralları ile işleyeceğinin en belirgin işareti olarak gösteriliyor. Deneyimleri çok partili siyasi yaşamla özdeş olan siyaset adamları yarışın bundan sonraki bölümünün eşit koşullarda koşulması şansının doğduğunu söylemekle yetiniyorlar. Yerel seçim sonucunda oluşan ikili tablo birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Yüzyılı aşan anayasal siyasal dönemde belki ilk kez Türk toplumunun önemli bir kesimi yadsınamayacak orandaki oyu ile TBMM'nin dışında kâlmış durumda. "Batı demokrasilerinde bir siyasi partiyi iktidara getirebilecek büyüklükte olan oy oranı halılaşma ugraşı veren Türkiye'de parlamentoya bile giremiyorsa" diye başlayan eleştiriler yeni siyasi ortamı belirleyecek önemli ipuçlan veriyor. oluşturacak. Kimi partide beklenen kopmalar gerçekleşecek. En önemlisi yerel seçimlere büyük zorluklarla ulaşabilen SODEP, DYP ve RP'de yeni yönetim arayışları gündeme gelecek. özellikle SODEP için ilk denek taşı ilk büyük kongre olacak. SODEP bu arada "Parlamento içinde temsil edilebilmenin yasal yollarını" arayacak. HP parlamento grubundan olası kopmalar partinin yönetim organlarınca yakından izlenip, değerlendirilecek. Yerel seçimlerden sonra bir çöküş döneminin beklendiği 6 Kasım öncesi iktidar adayı MDP'de yerel seçim öncesi başka partilerdc parsellenen yerlerle yeni adaylar çıkacak. HP'de olası kopmalar önlenmek istenecek. DYP'de "milli irade" kavramı ilc so" mutlanan propaganda stratejisi çeşitli siyasal ınotiflerle geliştirilerek uzun soluklu hale getirilebilecek. Yerel seçimlerle ulaşılan yepyeni siyasal dönemin temel özelliği, ister parlamentoda, ister parlamento dışında olsunlar, tüm siyasal partilerin iktidarda, muhalefette uygulayacakları programların sınınnın, çok yakın geçmişte bırakılan dönemin yapılaşması ile belirlendiği gerçeğinden geçiyor. Türk toplumu bir siyasal deneyden bir başka deneye koşuyor. Yepyeni bir dönem Sorular tki parti düşlenerek başlaması amaçlanan serbest siyasetin ilk genel seçimlerden kısa bir süre sonra ikili bir karakter kazanması "makul bir zaman sonra" şu sorııların yanıtlanmasım gerektirecek. • SODEP, DYP ve RP'nin aldığı oyların temsil işlevini kazanması için siyasal yaşamda ne gibi düzenlemeler olacak? örneğin Anayasa'nın zorlama yorıımlanması ile paılamentonun feshi, veya parlanıentonun kendi iradesi ile bir erken seçim gündemc gelebilecek mi? • Yerel seçim sonuçları 6 Kasım genel seçimi sonuçlarının birliktc yorumlanmaması nasıl bir toplumsal tepki oluşturur? Belli başlı olaylar Yerel seçim sonrasında siyasal partilerin iç aynlıklarının ivmc kazanması olasılığı yeni dönemin belli başlı siyasal olaylarını belirlenirken, et ile baklagilin kalori miktarlarının eşit ise, kurubaklagillerin, fiyatlannın gözönüne alınması yolundaki önerileri tartışmalara yeni bir boyut kazandırdı: "Işverenler vejeteryan m ı ? " "Meydan Larousse" ansiklopedisine göre "et ve et türevlerinin, hayvansal besinlerin yer almadıgı beslenme tarzı" olarak nitelendirilen vejeteryanlığın tarihscl gclişimi şöyle anlatılıyor: "Bütün tarih boyunca Brahman dinindeki Hintlilerde felsefi inançtan, manastırlarda yaşayan tarikat mensuplarında çile olarak, fakir milletlerde yoksulluktan, nihayet bütün sosyal sınıflarda ve bütün ırklarda bir zevk meselesi olarak uygulana gelmiştir". tşveren temsilcilerinin "e» yerine kurubaklagiller" yemesi anlamına gelen önerileri, işçilerin vejeteryan olmalarını öngörüyor gibi. Ancak bunun felsefi inançtan mı, çile olarak mı, yoksulluktan mı, yoksa bir zevk olarak mı uygulanması gerektiği açıklığa kavuşmuş değil. Açıklığa kavuşan bir nokta, baklagillerin fiyatlarının et yerine besin içi harcamasında dikkate alınmasının, asgari ücretlc çalışan işçinin besin içi harcamalarının toplamını düşüreceği. Şöyle ki, Asgari Ücret Tesbit Komisyonu'na Hacettepe Üniversitesi beslenme bölünv.ı tarafından sunulan listeye göre gündt 3 bin 500 kalori alması gereken işçinin günde 100 gram et, 40 gram da kurubaklagillcrdcn yemesi gerekiyor. Aynı listeye göre, 100 gram etin kalorisi 206, 40 gram kurubaklagilin kalorisi ise 140. İşveren temsilcilerinin önerisi gözönüne alınırsa, işçinin etin kalorisi kadar yani 206 kalori alabilmesi için 40 gram yerine 59 gram kurubaklagil yemesi gerekiyor. Etin kilosu 8001000 lira arasında. Eğer işçi 100 gram ct ycrse 80100 lira arasında harcama yapacak. Ama, etin kalorisi kadar kalori almak için kilosu 200 lira olan fasulyeden 59 gram yediği takdirde harcaması 29 lira 50 kuruş oluyor. Yani işçinin et yerine kurubaklagil yemesi kendisine cn az 50 lira ile 70 lira arasında bir kazanç sağlıyor. işveren temsilcilerinin önerisinin hesaba dökülüşü bu. İşçinin et yerine fasulye yemesinden doğan kazancın karşısında, hayvansal protein kaynaklarından yoksun olarak beslenmesi sosyal davranış bozukluğunu, işverimi düşuşünü de beraberinde getiriyor. Bu olumsuz etkilerine karşı et yememenin ya da "vejeteryanlık rejimi" uygulamanın yararlan da var tabii. Örneğin, vejeteryan rcjim "kabızlığa karşı" tavsiye ediliyor.