Katalog

IET84 i Necati Zincirkıran cirlik a.vıu. e farklı" 'ı işgal ettiği 1958 bunaa 'dan kalkan dev naklitlantiği aşan ABD kuvssü'ne iniyor. Lübnan'"ılıyordu. ABD'nin tüm üzerinden yüriimüştü. ne değinir misiniz? ZİNCİRKIRAN Nasır Aıap dunyası için ^ir bayrak olmustur. Dınamık, hırçın, çalış<an, sert birınsandı. Israil karşısındaki yeıılgiler Siyonizme ve tsrail'i destekleyen \BD'ye, tngiltere'ye ve bir kısım Batı ulkeerine karşı fevkalade etkin bır tepki yaratnıştır. Fuıkiye'de o larıhlerde, adı daha sonrafından kurulmuş güçlü radyo istasyonları, (,'ebelitarık'tan Hint okyanusuna kadar olan geniş alandaki tum Arap dünyasına ses leniyor, oraları etkiliyordu. Arabın Sesi radyosu Nasır'ın sesiydi. Nasır bununla kalmayıp Afı ika ulkelerini de etkilemeye val'i'yordu. Kenya'da, Kenyatta'yı lngilizlcre karsı uyandıran Nasır'dı. lngilizler 1955'den sonra Afrika ve Ortadoğu'daki sömürgelerini, mandalarım cllerinde tutamaz oldular. Bunun başlıca nedeni Nasır'dı. Mısır bugün Arap dunyası ivinde bir cski konumunu yeniden ka/anmak isliyor. Ancak bu kez, 1 übnan'da Arapları bombalayan ABD'nin müttefiki. ABU ile bu ili>kisi, Mısır'ın Arap dünyasının lideri olma girişimlerini nasıl etkiler? ZİNCİRKIRAN Bugün hiçbir tslam ülkesi, ABD'nin Lubnan'a doğrudan mudahalesini onaylamaz. Mısır yönetiminin, ABD ile iyi ilişkiler içinde bulunmasına rağmen bu konuda başka türlü düşündüğünü tahmin etmiyorum. Reagan yönetiminin Lübnan'da bır çıkmazın ıçine girdıği, bugun kabul edilebilir bir kanı haline geldi. ABD, I.übnan'da Israil'in istediği biçimde bir dti7en kurmak istiyor. Bana kalırsa, ne ABD'nin dediği olmalı, ne de, Lubnan'ı yutmak isteyen Suriye'nin emelleri gerçeklesmeli. Lübnan kendi karakteristik özclliği ile bağımsız dcmokratik bir ulke olarak sedir ağacını sembolize eden bayrağı ile Doğu Akdeniz'de var olmahdır. Lübnan bunalımıın giderek derinleştiği karmaşıklaştıgı goruluyor. Bu bunalımın v'u/umu nasıl ınumkun ulabilir? Lübnan bunalımı kısa vadede çozülebilir mi? ZİNCİRKIRAN I.ıibnan meselesi ancak barışçı yollarla çözume kavuşturulabilir. Burada iki öncınli unsur vaı: Israil ve Suriye. Her iki ülke de uzlaşmada büyük güçlükler çıkarmakta bir süre daha devam edecektir. Israil kendi içinde güçluklerle karşı karşıya. Halk tepki gösteriyor. Ekonomik durunıu, son uç yıldan bu yana felaket bır duzeye gelnıiştir. Israil ekonomısinı kurtarabilmek bugün ABD'yi de aşmıştır. Bu açıdan, Israil elverişli bir anlaşmaya yanaşabilecek gibı görünüyor. Suriye'yi, uzlaşmaya zorlamak ise kolay olmayacaktır. Zaten bugun Amerika'nın yaptığı da Suriye'yi yola getirmek aınacına yönelik bir harekâttır. Suriye için Nasır sonrası Mısır'ın Devlet Baş asıABD'ye İn\dar kullanma lye bugün de ttefikidir. Buâkat o günden m o kadar çok a C b N I O olan Bağdat Pakiı'nın bır Uyeıydi ve ABD'nin müttcfıkıydı. Nasır bu nelenle Türkiye ile ilişkilerini, dondurmamışı ama en asgari duzeye indinnişti. Bu tariherde, Ankara'y a genv bir Mısır Buyukelçii atanmıştı. üoreve başlamadan Nasır'ın .arşısına çıknıış ve "Tavsiyeni/ nedir? lliş.ilcrimi/i geliştirmek için ne yapayım?" denişti. Nasır'ın cevabı, "Sana ilişkiloriıni/i ;eliştirnuk istcdiğimMİ kiın soyledi" şeklinde )lmuşlu. İsmet Paşa'nın bir sözü vardır: 'Sııper güçlerle düşmanca ilişkiler içinde olnayacaksın, fakat aynı yalakta da yalmaacaksın." Nasır'ın hatası, ABD'yi karşısııa almak ve sosyalistlerle de aynı yatakta atııidk oldu. Isıail'i yenebilmek için butıın •konomık kaynaklarını silaha bağladı. Qu Bugün hiçbir lslam ülkesi ABD'nin Lübnan'a doğrudan müdahalesini onaylamaz. Mısır yönetiminin de ABD ile iyi ilişkiler içinde bulunmasına rağmen, bu konuda başka türlü düşündüğünü tahmin etmiyorum. zelim Nil deltasında yctışen dunyanın en iyi pamuğunun karşıhğında Sovyct ve Çekoslovak silahları aldı. Bu silahları kullanabilecek yetenekte olsalardı, sonuç değişebilirdi, ama kullanamadılar ve tüm savaşlardan yenik çıktılar. Nasır Mısır'ında, lngilizler takanı Enver Sedat vaktiyle bir söz söylemişti. Bu söz Mısır'da çok yaygındır: "Arap ulkeleri liderlerinin en çok korktugu ulkclerden biri Suriye'dir. Suudi Arabistan, Kuveyt petrol, Ürdün fosfat, Mısır pamuk ihraç eder. Suriye ise bela" demişti Sedat. NASIR'LA Zincirkıran 19S3'de Mısır Devlet Başkanı Nasır'ın evinde