Katalog

StYASET 84 Partinin ikinci, parti içi muhalefetin birinci adamı: Aydın Güven Gürkan ERBİL TUŞALP Sayın Gürkan ana mııhalefel partisi HP'nin ikinci, parli içi muhalefetin birinci adamısınız. Bu iki güç işi bir arada nasıl yürütüyorsunuz? GÜRKAN Partinin içinde bir muhalefetin başında olduğum yaklaşımı doğru değildir. HP'de bir parti içi muhalefetten söz edilemez. Olay şudur: Partiyi halka maletmek... Bu yönde çabalar vardır. Ben partinin halka maledilmesinin yollarını açık tutmak isteyen, partiyi ilkesizliğe uğratmak istemeyen, bu yolla partinin halkla bütünleşmesini sağlamaya çahşan ve bu anlamda görev yapan bir genel sekreterim. llle bir muhalefet var diyorsanız, bu muhalefet, halkla bütünleşmeyi önlemek, geciktirmek ya da mümkünse partiyi yolundan saptırmak isteyenlere verilebilecek bir nitelendirmedir. Partinin halka maledilmesi konusunda engeller mi var? GÜRKAN Hiç kuşkusuz engeller olacaktır. Parti içinden kaynaklanan engeller mi bunlar? GÜRKAN Engeller partinin içinden, dışından, parti yanından, UstUnden ya da altından olabilir. Gerçek anlamda bir sosyal demokrat parti kurulması, hele içinde bulunduğumuz olağan dışı koşullarda, kolay ve sancısız olmaz. Bu süreç zordur. ÇUnkü gerçekten, yalnızca halkla ilgilendirilmiş ve irtibatlandırılmış bir sosyal demokrat parti, Türkiye'de var olan siyasal dengeleri çok önemli ölçüde bozabilir. Daha doğru bir deyişlc adeta sağm egemenliğine girmiş iktidar birdenbire solun ve sosyal demokrasinin ayrılmaz bir parçası haline dönüşebilir. Bu nedenle hiç kuşkusuz bundan rahatsız olacak güçler parti içinde, dışında, partinin sağında solunda bunu engellemeye çalışacaklardır. Kuşkusuz çahşıyorlardır da... Ben bunu olağan dışı karşılamıyorum. HP halk erçek bir areketî" "Halkın partisinin liderliğine ve Genel Başkanlığına talip olunmaz. Bu, bir boş makama dilekçe ile müracaat etmek gibi bir şeydir. Süreçler, oluşumlar, ödüllendirmeler hatta itmeler insanı o noktaya getirir." "HPSODEP ilişkileri geçirilmiş iki seçimin izlerini taşıyor büyük ölçüde. Üçüncü oluşumla böyle bir mücadeleye girmedikleri için de ilişkileri adeta doğal, önlenemez biçimde çok daha sıcak, çok daha güvenli gözüküyor. Ben, partideki bu tür bir gelişmeyi engellemeye, yönlendirmeye ya da saptırmaya çalışmadığım için, hakkımda üçüncü oluşuma daha fazla sempati duyduğum, SODEP'e sempati duymadığım söylentileri çıkarılıyor. Bu bana ait bir şey değil. Ben sadece bunu değiştirmek için özel bir çaba göstermiyorum." tım yoktur. En yakın çevreme dahi bunu ifade etmiş değilim. Ama ben, bir Genişletilmiş Kurucular Kurulu'nda Sayın Genel Başkanın direncine rağmen Parti Kurulu tarafmdan yönetime seçildim. Dolayısıyla, benim seçilmemle birlikte benim iradem dışında Genel Başkanın direnci ile seçilmiş olduğum için çok doğal olarak partide ikinci adam olarak yorumlandım. Bundan gelen bir yeni aday fikri kamuoyunda dolaştı. örgütün bana duyduğu güven ve geleceğini hissettiğim destek de bunun belki boyutlandırılmasına neden oldu. Şu anda genel başkanhk için aday mısınız? Değil misiniz? GÜRKAN Daha önce verdiğim yanıtın içinde bu sorunun karşılığı var... Bir gazeteye muhabirlik için dilekçe verilip gazetecilik mesleğine aday olunur, ama ana muhalefet partisinin genel başkanlığına bu yöntemle aday olunmaz. ANAP iktidar değil hükümettir Ycni yasama dönemine girerken partinizin içindeki bu dinamizm sizce iktidar politikalarına nasıl yansıyor? GÜRKAN lçimizdeki kaynaşmanın sizin kibarca ifade ettiğiniz dinamizmin daha bir süre surmesi gerekli bence. Yani demokrasinin olabilmesi, Meclisin işlevlerine kavuşabilmesi için, bu dinamizmin partilerin tümünde olması lazım. Ondan sonra ancak iktidar beklenebilir. Bana sorarsanız ANAP, bir iktidar değil bir hükümettir. Ve oldukça teknik bir hükümettir. ANAP kullandığı yetkiler itibariyle ve iktidar olabilme nitelikleriyle bir geçiş dönemi hükümetinden çok da farklı değildir. Ama ben şuna inanıyorum ki, bizim kongremiz uzatılmazsa, katılıma açık, halka yakın bir kongre haline gelirse bizim partimiz kurulacaktır, yani muhalefet bunalımım aşmış olacaktır. Ondan sonra ANAP, kendisi partileşmeye çalışacaktır. Yani aynı sanalan onlar da yaşayacaklardır. SODEP sancılarını bir mizansen kongre ile bilinçli olarak ertelemiştir. Ciddi bir kongreye gittiği zaman bu sancılan onlar da çekecektir. Biz şu anda 12 Eylül'den sonra kurulabilen ilk parti olma şansına sahibiz. Eğer kongreye sağlıklı bir biçimde gider ve sağlıklı bir biçimde çıkarsa... Küçiik bir çekirdekten Parti dinamizmine büyiik misyonlar yiiklemiyor musunuz? örnegin partiyi halka maletmek diyorsunuz, halkla bütünleşmek diyorsunuz? GÜRKAN Aslmda çok küçük bir çekirdekten bu büyük misyonları üretiyorum. Samimi olarak kanaatim odur ki, HP mucize bir parti olmuştur. Fgemen güçler HP'yi dışlamışlardır. Benimsememişlerdir. Bunun için mueizedir. HP'nin önemli bir işlev sahibi olabileceğini pek düşünmemişlerdir ve parti doğrudan doğruya halka kaymıştır. Bu tabii mucizenin başlangıç noktasını oluşturmuştur. Örgütlerimizi biraz dolaşırsanız göreceksiniz ki, HP hareketi gerçek bir halk hareketidir. Yani partimiz ne profesyonel politikacıların elindedir, ne de politikayı başka amaçlar için kullanan insanların... örgütler bütünüyle halkın elindedir. A YDIN GÜVEN GÜRKA.S ANAP ik(idar değil, hükümet. de HP'nin iç dinamizmindeki bu canlılıgı genel olarak neye bağlıyorsunuz? GÜRKAN Bir kere bir şeyi düzeltmem lazım. HP'nin iç dinamizmindeki bu canlıhkla sadece tek bir şeyi kastediyorsanız, yani genel merkezde şu anda var gibi gözüken belli bir çekişmeden söz ediyorsanız iç dinamizmdeki canlılık orada bitmiyor. Ben sizin Malatya kongresini izleıniş olmanızı dilerdim, bir Kocaeli kongresini izlemiş olmanızı dilerdim, bir Çankaya kongresini izlemiş olmanızı dilerdim. Oralarda çok farklı, çok beklenmedik, çok yürekli bir tavrın egemen olduğunu görecektiniz. Parti politikalarına ilişkin bizdcki dinamizm, bana sorarsanız yapay bir dinamizmdir. Asıl dinamizm örgütlerdir. Bizdeki parti içi muhalefet konusu ise belli ölçüde bir çekişme niteliğindedir. Ben bunu gerçek bir dinamizm saymıyorum. Sıcak ilişkiler Büyük kongreye ulaşır da kongreden amaçladığınız sonucıı alırsanız karşıtlarınız partinlzi kurulma aşaınusını durmadan erteleyen Demokratik Sol Parti ile birleştirme konusunda özel çaba harcayacagınızı söyluyorlar... GÜRKAN Üçüncü oluşum konusu gayet açık. Bizim politikacılarımız ve bizim milletvekillerimiz de, SODEP de her ne kadar 6 Kasım'a katılamadıysa da birlikte iki seçim geçirdiler. SODEP 6 Kasım'a her ne kadar resmen katılmadıysa da fiilen katıldı. HP'ye karşı katıldı. iki parti 25 Martta kıyasıya bir mücadele verdiler. Dolayısıyla SODEP ile bu atlatılmış iki seçimin izleri daha henüz çok taze, çok diri. HP ve SODEP ilişkileri geçirilmiş bu iki seçimin, mücadelenin izlerini taşıyor büyük ölçüde. Dolayısıyla üçüncü oluşumla böyle bir mücadeleye girmedikleri için de ilişkiler adeta doğal, adeta önlenemez bir biçimde çok daha sıcak, çok daha güvenli gözüküyor. Ben partideki bu tür bir gelişmeyi engellemeye, yönlendirmeye ya da saptırmaya çalışmadığım için, hakkımda üçüncü oluşuma daha fazla sempati duyduğum, SODEP'e sempati duymadığım söylentileri çıkarılıyor. Bu bana ait bir şey değil, örgütün milletvekillerinin ve partinin tutumu. Ben sadece bunun değiştirilmesi için özel bir çaba sarfctmiyorum. Kaldı ki, hiç çekinmeden de söyleyeyim, kişisel olarak benim, SODEP'in oluşumunda ve kadrolarında ciddi şüphelerim vardır. Fırsat itilir mi? Somuta da indirgendi. Sayın Gürkan adınız Kocaeli kongresinde slogan olarak kullanıldı... GÜRKAN Bunu çok önemsemedim. Bir miktar partili, sempatilerini göstermiş oldular. Onu da çok önemsemiyorum. Ama bu olay benim dışımda gelişti. Hiçbir biçimde bir ön hazırlığın programını yapmadım ben. Genel Sekreterliğe gelişim iradem dışındaki bir görevlendirmedir. Genel Başkanhk için şu anda adımın dolaşması tamamen benim iradem dışında bir şeydir. Ama şunu açıkça ifade edeyim ki, sosyal demokrat insanın bir sosyal demokrat hareketin en belirleyici noktasında olabilme şansını küçümsemesi ya da bunu itmesi ya da bunu istememesi de çok kolay mümkün değildir. O zaman böyle bir şeyi yapabiliyorsa insan sosyal demokratik inançlarından önemli ölçüde şüphe etmezi lazımdır. Ciddi bir politikacı böyle bir fırsatı itme hakkına da sahip değildir. Bu fırsat var mıdır yok mudur o ayrı bir tartışma... Ayağa giiç kaldınlabilir Partinizin izlemeye çalıstığı sosyal demokrat politikanın sınırlarının pesin pesin belirlenmiş olması ya da başka bir dcyişle sosyal demokrat çözümlere Turkiye'nin geçiş döneminde yeterince hak tanınmayışı, karşılasılan parti içi sorunlannızın kaynagı olabilir mi? GÜRKAN Hayır, hiçbir zaman sosyal demokrat hareket, hiçbir kanun engeli olmasa, hiçbir olağan dışı koşul olmasa da ayağa çok güç kaldınlabilir bir harekettir. özünde zaten çok büyük bir zorluk vardır. Bu zorluk, içinde yaşadığımız oldukça kapalı dönemdc daha da önemli roller, daha da önemli işlevler ve etkinliklerle zorlaştırılmaktadır. Bu da doğaldır. Genel Başkana rağmen Bu çekişme noktasına gelinmesinde siz sebep gösteriliyorsunuz. HP Genel BaşkanlıgYna adaylığınızı koyduğunuzu açıklamanız konusunda eleştiriliyorsunuz. Bu bir siyasi yanlıs mı sizce? GÜRKAN Hiçbir yerde, hiçbir zaman zaman, hiçbir şekilde genel başkanlığa adaylığımı koyduğumu açıklamadım. Sosyal demokrat bir ana muhalefet partisinin, yani halkın partisinin liderliğine ve genel başkanlığına talip olunmaz. Bunu daha önce de söylemiştim. Bu bir boş makama dilekçe ile müracaat etmek gibi bir şeydir. Oluşumlar, süreçler, ödüllendirmeler hatta itmeler insanı ya o noktaya getirir ya da çok uzağına duşürür. Hiçbir yerde genel başkan adayıyım diye bir beyana Dinamizm her yerde Biitün bu soyledikleriniz çerçevesin