Katalog

SİYASET 83 Fransız Sosyalistleri "özgür radyo" İara karşı... Izne bağlı özgürlükler... MIHMKI ALTAN aris Eski cumhurbaşkanı Valery Giscard d'F.staing'in görev suresi sonuna doğru Mitterrand yönetimindeki Sosyalist Partı örgutu Fransa'nın çeşıtlı ıllerınde "ozgiir radyolar" kurmaya başlamıştı. P Giscard d'Estaıng hukumeti ıse, "radyo ve televizyon lekelini" devlete veren yasaya dayanarak Sosyalıst Partı'nın özgur radyolarmı basıp yönetıcılerını mahketneye scvkcdıyordu. Mitterrand da ana muhalefet lideri olarak zehir zemberek demeçler verıyor, Fransa'da ö/gürluklcrın sonunun gddığını söyluyordu. Sonra scçımlcrle bırlıkte sol ıktıdar geldı. Bıınıı lırsat bılen "ozgıır radyolar''da dkıl alma/ bır hızla çoğaldı. Neredeyse artık her mahallenin kendı radyosu vardı. Bır süre kısa dalgadak' bu özgür radyo "anarsisi" dcvam ettı. Ama aranan radyoları yayın dalgalarının bırbırine yakınlığından dolayı bıılmak zorlaşmış, ses kalitesi bozulmuştu. Zaman ıçinde Sosyalıst Partı muhalefet dönemını unutarak "iktidar" olduğunun farkına vardı. Ilk öncc radyo ve televızyonun bağımsızlığını korumak ıçın yenı bır yasa cıkarıldı. Bu yeni yasaya göre 9 kişilık bir kurul oluşturuldu. 9 kişinin 3'tınu Cumhurbaşkanı, 3'uııü Senato Başkanı, 3'ünü de Meclıs Başkanı atıyordu. Artık her türlü radyo televizyon ışınden "Yüksek Olorite" diye adlandırılan bu kurul sorumlu olacaktı. Geçtiğimiz 22 ağustosta bu kurul biruıcı yılını kutladı. "Yuksek Olorite" yıldönümünü kutladığı gunlerde, sol ıktıdarın çıkardığı 29 tenımuz 1982 tarıhlı Özgür Radyolar Kanunu' ni verilmemesine buyük tepki gösterdıler. Hatta anarşistlerin, "öıgüriük Radyosu" ile Karaipler ıçın bağımsızlık isteyen "Radyo Vodka" gerekirse silahla direneceklerinı açıkladılar. Duvarlara sloganlar yazarak, mitingler yaptılar. Islam dinı ıçın yayın yapmak isteyen "Arap Radyosu" Katoliklerin. Yahudilerin, Protestanların, yanı Islam harıç bütün dınlerın, hatta mezheplerın "ö/giır radyosu" olduğunu belirterek, kendisine yayın izni verelmemeMni protesto etti. Muhalefete yakın bulunan özgür radyoların hiçbir zorlukla karşılaşmadan izin almış olmaları da dıkkat çekiciydı. Yayın iznı almış olan bazı yasal özgur radyolar, izin alamayanlara mikrufonlarını ödünç vererek onları destekledıler. Bu tehdiüerı, protestoları kınamalan, pek dınleyen olmadı. Yasal ıznı olmayan bütün radyoların nıer kezlerı basılarak aletlerine elkondu. Bazı ufak tefek itişmeler dışında da pek bır olay Iikmadı. MİTTKRRAND (,ulun dikıni var. Hukümet eskıye nazaran önemlı bır adım atıldığını, eskıden özgür radyo kurmanın söz konusu bile olmadığını, söyleyerek kendını savunuyor. Gerçekten de şımdi Fransa, özgürlıık anlayışında bir adım daha atmış durumda. Yuksek Otorite Fransa'dakı özgür radyoların durumunu teker teker ınceleyerek karara bağlıyor. Her ne kadar herkes memnun değilse de ızinli "özgur radyolar" yayınlarını diledikleri gıbi yapabilıyorlar. İsteyen homoseksüellerin, isteyen sevicılerın, isteyen muhalefetin radyosunu dınlıyor. İsteyen ıse klasık ya da modern muzıklerle vakit geçırıyor. Şimdi sıra "ozgur televizyonlara" gelnıis durumda. Sosyalıst Part'ı* özgiir ratlyo kıınılus n> faaliyetlerini "\iihscli (horite"ııhı luırarUınna havale etti. na dayanarak özgür radyolarla ilgili yeni kararlar aldı. Paris'te yayın yapan yüzlerce radyonun bir bölumünü, 4'er 5'erli gruplaı halinde birleştırerek tek radyoya donuşturmeyi kararlaştırdı. Bır bölümüne ise hiçbır şekilde yayın yapma iznı vcrmcdı. Bu kararla, Paris'te 22, Parıs banliyölerinde ise 58 radyonun yayınına izin verildi. tletışim Bakanı, "birinin ozgurluğunun digerinin oıgurlugunun ba^ladığı vere kadar olduğunu", özgür radyoların çoğalmasıyla kısa dalganın dınlenmez duruma geldığıni, ayrıca askeri haberleşme ve uçaklann iniş kalkışları için gerekli iletişimin de bu anarşıden etkılendiğini söylüyordu. lzın verilmeyen radyolar arasında Anarşistler Federasyonu'nun "özgürliik Radyosu", Karaipler için bağımsızlık isteyen "Radyo Vodka", Islam dini için yayın yapacak olan "Arap Radyosu" gibi radyolar vardı. Bu radyolar kendilerine yayın iz Basın ozgurlugu gündemde S on hattalarda basın ve basın özgürlüğü konusu dünyanın çeşitlı ülkelerinde gundeme geliyor. Kamuoyunda politika düzeyinde basının ışlevi, rolu, özgurlüğu gibi başlık lar altında gcniş tartı^malar yapılıyor. Bunlara genel olarak ya bıı yasa değısıklığı ya bir basın davası ya da kamuoyunu ayağa kaldırmış bir olay karşısında basının takındığı tavır yol açıyor. Filipinler'de basın 07 gürlüğunıın kmntısına sahip olamadıklarını sık sık dile getiren muhaliHerin sorunu oldukça farklı. Fotoğrafı görulen gosterıde, rejımınin cenderesinı iyıce sıkmış dıktatör Mareos'un ulkesıııde basın özgurlüğünün yokluğu vurgulanırken, bir yandan da ıktıdar yanlısı gazetelcrlc alay cdıliyor. Bulletın Today, Tımes lournal ve Daily Express gazetelerı ünhl ılç maymuna benzetilmiş, başlarının üzerindc dc "Hiçbir şey duymuyorum, hiçbir şey görmüyorum, hiçbir şey ya«nıyorum" yazılı.