Katalog

C SPOR BASKETBOL ŞUBAT SALI ÜCRET TAVANI UYGULAMASI N BA’de takımlar arasında dengesizliğe ve haksız rekabete yol açmamak bakımından çok sıkı bir şekilde ücret tavanı (Salary Cap) uygulaması bulunuyor. Ücret tavanı uygulamasıyla bir yandan takımlar arasındaki rekabetçi denge gözetilirken, diğer taraftan dengede rekabet de yaratılmış oluyor. Ücret tavanı uygulamasıyla, bir takımın bütün oyuncularına bir yıl içerisinde ödeyebileceği maksimum ücret tavanı belirlenmiş oluyor. Buna göre, bir takım kadrosunu parasal gücü olsa bile yıldız oyuncularla doldurarak, kendi lehine haksız bir rekabet üstünlüğü sağlayamaz. Bu sistem öz itibariyle bir yıldız oyuncuya ödenecek ücretin, o takımın ücret tavanını geçemeyeceği şeklindedir. Eğer takım yine de buna aykırı davranır ve bir yıldız oyuncuya ücret tavanını delerek, fazla ücret öderse, ücret tavanını aşan kısım vergiye tabi tutulur. Bu uygulamayla bir yıldız oyuncuya ödenecek yüksek ücret diğer oyunculara ödenecek ücreti düşüreceğinden, takımda oyuncu tutmak giderek zorlaşacaktır. Bu anlamda ücret tavanı çok önemli bir uygulama olarak kendisini NBA’de hissettirir ve rekabetin temel dinamiğini ve sistemin özünü oluşturur. İlk kez 1984 yılında uygulanmaya başlayan bu sistem ile mücade etmeye başlayan takımların ücret tavanlarının gelişimi, NBA’in parasal büyümesine bağlı olarak 23 yılda 3.6 milyon dolardan 53.1 milyon dolara yükselmiştir. Dönemsel bazda bakıldığında ise ücret tavanı son 23 yılda ortalama 24.1 milyon dolar büyüklüğünde iken, son on yılda bu ortalama tutar yüzde 66.39 artarak 40.1 milyon dolara yükselmiştir. NBA’in parasallaşmasının en tpik göstergelerinden birisi de TV yayın knotratlarında gözlemlenen yükseliştir. Buna göre 197982 döneminde toplam 1.5 milyon dolar civarında olan kontrat tutarı geçen 28 yılda tam yüzde 1465 kat artarak, 2.2 milyar dolara yükselmiştir. Bir endüstriye dönüşen NBA’de oyuncuların ücretlerindeki yıllık gelişim de, parasal büyümeye bağlı olarak sürekli giderek yükselmiştir. S O N U Ç Bugün dışsal etkileri dahil Kuzey Amerika’da yıllık 5.56 milyar dolar civarında bir parasal gelir yaratan NBA adeta günümüzde dev bir endüstri haline gelmiş durumda. Her ne kadar yarattığı pastanın büyüklüğü bakımından futbolu bu anlamda tehdit edecek büyüklüğe ulaşamasa da, dünyanın en büyük ve en gözde sportif ve ekonomik organizasyonlarından birisi olmaya devam ediyor. NBA’in bu gelişimi ve değişiminden alınacak çok dersler var. 1980’li yılların başından itibaren endüstriyel gelişimini en üst noktaya taşıyan NBA her anlamda incelenmeye ve mercek altına alınmaya değer bir sportif ve ekonomik bir oluşum. Yönetimsel yapısından, takımların pazarlama stratejilerine; ücret tavanı uygulamasından rekabetçi dengenin yükseltilmesine kadar...Basketbol denen sportif etkinliği, endüstriyel bir metaya dönüştürebilen bu organizasyon, sportif ve ekonomik başarı döngüsünü de sağlıklı ve sürekli bir şekilde çalıştırarak, her geçen gün basketbol pastasından aldığı payı giderek artırmaya devam ediyor. Daha çok kazanıyor ve kazandırtıyor. Dünyanın en büyük sponsorlarının desteğini alırken, dijital platformlar aracılığıyla dünyanın her tarafına ulaşıyor, pazarlanıyor ve satılıyor. Basketbolun endüstriyel dönüşümünün sağlandığı bir organizasyon olarak NBA bize de, Türk Basketboluna da çok anlamlı mesajlar veriyor. Yeter ki almasını bilelim... Tablolarda Evran Özbay, EuroAsia Sportnews, Ocak 2007/1 sayısından yararlanılmıştır. 11