Katalog

Kapak • Memur maaşları, 1994 yılında yüzde 22, 1995 yılında da yüzde 4.7 oranında reel kayba uğradı. Kamuda çalışan işçilerin ücrefleri de 1994 yılında yüzde 5.7,1995 yılında yüzde 21.7 düzeyinde düştü. dönemde alım gücünde büyük düşüş yaşayan memurların 1995 OcakNisan aylarındaki yoğun eylemler, kamuoyunda oluşan büyük baskılar ve özellikle SHP ıle CHP'nin birleşmesinin ardından hükümet ortakları arasında görülen sorunlarla başlayan seçım söylentıleri, memurları hükümetın gündemine yeniden getirdı. 1995 nisan ayında memur maaşlarına yüzde 40 düzeyinde ikinci bır zam daha yapıldı. Sayfa 9 • Ortalama 40 milyon lira düzeyinde olan memur maaşları, bjr memur ailesinin cjıda, sağlık, egıtim, giyım, konut ve sosyal ereksiniminden § oğan giderlerini karşılamaktan çok uzak bir düzeyde kaldı. yüzde 79 düzeyindeki ortalama enflasyona karşın yüzde 100'ün çok üzerinde gerçekleşti. 1996 yılında fiyatlar; kuru soğanda yüzde 206, sütte yüzde 109, zeytın ve çayda yüzde 100, peynirde yüzde 116, yağda yüzde 150, sigarada yüzde 118, gıyside ortalama yüzde 90, tavuk etınde yüzde 150, elektrıkte yüzde 140.3, suda yüzde 162, yakıtta yüzde 130, tüp gazda yüzde 133, muayene ücretlerinde yüzde 100, belediye otobüslerınde yüzde 123, benzınde yüzde 137, tiyatro biletlerinde yüzde 98, telefon kontör bedellerinde yüzde 156, kurs ücretlerinde yüzde 100, özel okul ücretlerinde yüzde 85 oranında yükseldi. Eğitim gün geçtikçe özel sektöre kaydırıldı. Özellikle büyük şehirlerde ilköğretimde özel okul sayıları arttırıldı. Memur maaşları son zamla ayda ortalama 40 milyon lira düzeyinde tutulurken de, yalnızca ortaöğretim okul ücretleri yıllık 300 milyon liradan başlıyor. Polise ve askere ek zam Aynı dönemde, yüzde 40 oranındakı maaş artışından yararlanan polis ve askerler için bu dönemde de farklı bir uygulamaya gidildi. 1995 Mayıs ayında çıkarılan bir kararname ile polis ve askerlerın görev tazminatları yeniden düzenlendi. Uygulama sonucunda, Türk Sılahlı Kuvvetleri personeli ile polislerin maaşlarında yaklaşık yüzde 15 oranında ek bir artış daha sağlandı. Memuriar Büyük postane önündc hükümetin emek kar^ılı poliıikalanm protesto ederierken. yapılacağını açıkladığı yüzde 54 oranındaki maaş zammını kasım ayına çekti. 1995de de isci ezildi Ancak 1994 yılında büyük 1994 yılında memur maaşlarını kayba uğrayan maaşların alım gücü, tüketici fiyatlarında en çok 660 bin lira gibi yüzde 76.7 oranıyla "komik" düzeyde arttıran, gerçekleşen enflasyonun ancak toplu sözleşmeler yaşandığı 1995 yılında da nedeniyle kamudaki işçilerin ücretlerini donduran hükümet, düşmeyi sürdürdü. DPT verilerine göre, 1995 yılında 1995 yılında kamu işçileri için 1994 yılına göre maaşlar yüzde "sıfır zam" açıklaması yaptı. Türkiye, 1995 Ekim ayında 300 4.7 oranında değer kaybetti. Kamuda çalışan işçilerin bin kamu çalışanının ücretlerinin 1995 yılında uyguladığı ve yaklaşık 30 gün yaşadığı reel kayıp da yüzde süren tarihinin en büyük 21.7 oranına ulaştı. Özel katılımlı grevini yaşadı. sektördeki işçilerin ücretleri de 20 Eylül 1995'de CHP'nin 1994'deki yüzde 20 hükümetten ayrılma kararı düzeyindeki kayba karşın 1995 alması, daha sonra kurulan yılında yalnızca yüzde 1.6 DYP azınlık hükümetinin ekim oranında reel artış yaşadı. ayında TBMM'den güvenoyu alamaması nedeniyle 24 Aralık 1995 için alınan erken seçim REFAHYOL dönemi kararı memur ve işçileri akıllara düşürdü. Kamuda çalışan Memur maaşlarına 1996 işçilerin toplu sözleşmeleri yılında ilk zam, tüm seçim 1995 Ekim sonunda yaklaşık mesajlarında çalışanları yıllık yüzde 68 oranında ücret koruma vaatleri dağıtan RP'nin zammıyla bağlandı. Seçim hükümete gelmesinin hemen öncesinde yeniden kurulan ardından temmuz ayında DYPCHP hükümeti memur yaşandı. REFAHYOL maaşlarına 1996 başında hükümetinin haziran sonunda kurulmasının hemen ardından maaşlara temmuz ayından geçerli olmak üzere yüzde 50 oranında zam yapıldı. REFAHYOL hükümeti 1997 Ocak ayı için de maaşları yüzde 30 oranında arttırdı. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için bu zam oranı yüzde 72'ye çıkarıldı. Polislerin maaşlanna da ocak ayından geçerli olmak üzere yüzde 72 oranında artış verilmesi için hazırlanan kararname de Bakanlar Kurulu'nda imzaya açıldı. Asker ve polislere verilen bu ek zammın ardından, kamuoyunda ve diğer kamu çalışanları arasında oluşan yoğun tepkiler hükümeti zor durumda bıraktı. Hergün farklı açıklamalar yapan hükümet yetkilileri, diğer kamu pesonelinin maaşlarını artırmak için formül arayışlarına girdiler. Memuriar 1996 yılında da yüzde 79 oranında gerçekleşen enflasyona karşı yalnızca yüzde 50 oranında zam aldılar. 1996 sonu itibarıyla da maaşlardaki reel kayıp sürdü. Çalışanların alım gücü, kullandıkları temel mal ve hizmetler ile sosyal harcamalardaki artış verilerinin çok üzerinde yükselen fiyatlar karşısında, enflasyona göre yapılan hesaplamalardaki reel düşüşün çok üzerinde kayba uğradı. Ortalama 40 milyon lira düzeyinde olan memur maaşları, bir memur ailesinin gıda, sağlık, eğitim, giyim, konut ve sosyal gereksinimlerinden doğan giderlerini karşılamaktan uzak bir düzeyde kaldı. Türklş Araştırma Bürosu tarafından hazırlanan 1996 Aralık ayı hesaplamalarına göre, 4 kişilik bir ailenin aylık Calışana ulusal gelirden vüzde 22 DİE verilerine göre, Türkiye nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan ücretli veya maaşlı çalışanlar ve ailelerinin ulusal gelirden aldıkları pay da, Çiller'in Başbakanlığı döneminde, IMF ve Dünya Bankası'nın önerileri çerçevesinde 1994 yılından itibaren düşmeyi sürdürdü. Çalışanların ulusal gelirden. 1993 yılında aldıkları yüzde 30.9 oranındaki pay, 1994 yılında yüzde 25.5,1995 yılında yüzde 22.2 düzeyine Aynı doğrultuda, kira, kâr, faiz gibı rant geliri elde eden ve hane halkı tüketim anketine göre nüfusun yüzde 20'sini oluşturan sermaye kesiminin ulusal gelirden 1993 yılında yüzde 54.2 düzeyinde aldığı pay 1994 yılında yüzde 59'a, 1995 yılında da yüzde 61.4 oranına kadar yükseldi. 0ba yaklaşık 21 milyon 792 bin lira gerekiyor. Devlet Istatistik Enstitüsü tarafından açıklan 1996 sonu itibarıyla bazı mal ve hızmetlerin fiyatlarındaki artışlar da, çalışanların zorunlu tüketim maddeleri olarak kullandıkları malların fiyatlarının artışı, tüketici fiyatlarında "zorunlu gıda gereksinimi" için kadar indi.