Katalog

Sayfa 14 Posya Çocuk, 'sanayi'nin oyuncağı • Psikologlar, çocuğun oyun dünyasma şiddet ve olağanüstü güçlerı sımgeleyen kahramanların sokulmaması gerektiğini savunurken, oyuncak sanayii, TV'lerde ve sinemalarda yayımlanan çizgi fjlm kahramanı tiplemelerini pıyasaya sürüyor. FATMA KOŞAR Bez bebeklerin pabucu dama atıldı; artık "yaşasın çizgi kahramanlar" çocuğunun adeta çılgına dondüğünü vurgulayarak, "Kızım 5 dakika arayla mutfağa yanıma koşuyor. Reklamlarda görmüş olduğu bütün oyuncakları, 900'lü hatları arayıp masal dinlemeyi istiyor" dıye dert yanıyor. Bir eğitımcı olmasına karşın ne yapacağını şaşırdığını joyleyen Ozel, çozümu kızına ekonomık durumunlarının televızyon reklamlarında görülen butün ürünlerı almaya yetmeyeceğini anlatmakta bulduğunu vurguluyor. Arac: Kitle iletisim Çocukların reklam ve çizgi filmlerden ne ölçüde etkilendiğini bilen üreticiler, boş durmayıp, sınemalar başta olmak üzere TV ve dığer kitle iletisim araçlarını yakından ızlıyorlar. Sinemalar ve kitle iletisim araçlarının gündeme getirdiğı kahramanın tıplemesinı yaratması için tasarımcılara bol sıfırlı çekler veren üreticiler, çocukları Sa\.\şV\yaY\ Poweı Rangets Kahtamartan' nm herbm Kc\\or\ VAan \\qut B üyüyen ve globalleşen tüketim dünyası çocuğun oyun dunyasına da el attı. Masum yuzlu peluş bebekler yerını, şiddet ve olağanüstü güçlerı simgeleyen "kahramanlara" terk ettı. Çocukların kendılerını özdeşleştirdiklerı çizgi film kahramanları oyuncağa dönuşürken, piyasaya sürülen her yeni ürün, fiyat bakımından bir öncekini solluyor. Son günlerde çocukların dılinden düşmeyen çizgi film kahramanı Power Rengers küçük bir oyuncak olmasına karşın 1 milyon ile 1 mılyon 400 bin liradan satılıyor. Buna karşılık, eskiyen ama bir türlü unutulmayan kahraman Superman 600 bin liradan alıcı bulabiliyor. Psikologlar, çocuğun oyun dünyasma şiddet ve olağanüstü güçleri simgeleyen kahramanların sokulmamasını savunurken, oyuncak sanayii, TV'lerde ve sinemalarda yayımlanan çizgi film kahramanı tiplemelerini piyasaya sürmeye devam ediyor. VV4 V92.2 VV\.6 P>ot>o\ Leadet l,WjuV, b o ^ Battne BebeV. Ç\eV.S\\an\po MaçjM^ Space PaVro\ IJMCACKO/C^ Mc. VAause \Orta b o ^ \ce Cteam (JFato^ Seae\ Po\\ce cattou^uV,bo^ aıaba) Pd\l»p 0 ib Oyuncak kahramanların rnilyon TL) özdeşleştiren çocuklar, oyuncak seçıminde de ister istemezTV'nin etkisinde kalıyorlar. Oyuncak satışları, TV kanallarında yayınlanan çizgi filmlerin izlenirlik oranı ölçüsünde artıyor. Yayın döneminde hangi kahraman çocukları ekran başına çekmeyi başarırsa, bütün mağazaların vitrinlerinde o oyuncağa rastlamak mümkün oluyor. Büyük alışveriş merkezlerinde güncel kahramanlara özel standlar hazırlanıyor. Ayrıca son yıllarda yetişkinler başta olmak üzere birçok yaş grubunu sömüren 900'lü hatlar da cabası. Çocuk programları arasına sıkıştırılan 900'lü hatların tanıtım reklamları, adeta çocukları büyülüyor. TV ekranında bütün albenisiyle gördüğü oyuncağa, telefonun tuşlarına basarak sahip olacağını düşünen çocuk artık mağazaya kadar gitmeyi bile bekleyemiyor. 5 yaşındaki kızı Şeyda'nın televizyon ekranında gördüğü herşeyi istemeye başladığını söyleyen llkokul Öğretmeni Hatice Özel'in anlattıkları ilginç. Evde iş yaparken çocuğunun da televizyondaki çocuk programlarını izlediğini anlatan Özel, sık sık yayınlanan reklamlar yüzünden bilinçsiz bir tüketici konumuna getirdiklerini dikkate almadan, ürettikleri oyuncakları piyasaya sürüyor. Üretim sırasında tasarım şirketlerinin belirlediği hammadde, renk ve boyutlara yönelik standartların dışına çıkılamıyor olması, bu işe güçlü sermaye yapısına sahip firmaların girmesine yol açıyor. Büyük firmalar oyuncak sektörünün rantını yerken, sermaye yapısı küçük firmalar, her zaman için vitrınlerin ikinci planını süsleyen oyuncakları üretmek zorunda kalıyorlar. Özellikle ekonomik ve teknolojik anlamda gelişmesini tamamlamamış ülkeler, adlı pilli bebeğe herhangi bir kapama düğmesi konulmadığı için, vahşi bebeğin Carly Mize isimli bir çocuğun saçını yediği, birçok çocuğun da parmağını ısırdığı haberleri günlerce kamuoyunda yankı uyandırmıştı. Ovnavan kim? Ayrıca Ispanya'da dövülmüş bebek oyuncaklarının geçen yıl ABD'de Mattel firması tarafından üretilip, "Snacktime piyasaya sürülmesi de, çocuğun oyun dünyasma Kid" adıyla piyasaya sürülen korku ve şiddetin nasıl oyuncak, "Çocuklar mı oyuncaklarla oynuyor, yoksa sokulduğunu gözler önüne seriyor. oyuncak üreticileri mi çocuklarla?" sorusunu gündeme getirdi. Plastik TV vönlendirivor patates kızartması gibi yapay yiyecekleri yemeye Izlediği çizgi film programlanmış Snacktime Kid kahramanlarıyla kendilerini