Katalog

Gundem Sayfa Özelleştirmenin bilançosu başansız Tepegöz Bu lıatlaki kapak konııınuA I urkiye'deki ıı» ya^aınında (inruıuışte ortaya (,'ikaıı farklılaşma. Soııuna yakla^tıgımız 1996 yılına ilişkin gostcrgelcr, çalışma yaşamındaki ili^kilerin geçmi^ vıllara oranla, ilk hakışta daha barı^ık, ancak o/unc ınildikı;e daha (,'apra^ık bir halc }>cldigini ortaya kovuvor. 1996'nın, ^revler açısından en sakin yıllardan biri olarak tamamlanması, endüstri ili^kilcrinde taratların bir u/la^ma eğilinıi içindc olmalarının j>oster(>esi sa> ılahilir. Ancak daha gerçek \e oncnıli olan, ucret vc diğer sosyal haklar çcrçevesindc suregelcn klasik i^çjişvcrcn çekişmesindeki gev^emenin, birzorunluluktan kaynaklanmasıdır. Hcr iki kesim de, uıvtinı ortak paydaMiıa vonelen tehditin bu denli voğun olduğıı bir ortamda, ccphcyı ^enı^lctmevı akılcı fjorııııiMir. Kndııslıi ılışkilcrinin laralları arasındakı zorıınlulııktaıı ka\naklanan u/la^ma ej>ilimi, aslında ortak tedakarlığa \e ı^degcr tavi/lcre dayannıı\or. Dolayısıvla boylv bır vapının ıı/ıın \adedt> korunmasını, bu ko^ullarda beklcmek j;i'i(,ek«;i olıııa/. llvr^cydcn oncv işverun ktsinıi, 12 IAIIII darbesinin kazanıınlaı ı u/crınv \enı bir vapı in>a vtmek istiyor. Si'iıdıkalaşma karsılı ta\ rındaıı va/gev'mivor. Sadece ta)cn>nla^mava karşı cıkıvor. İ^ııctınıın maliycti ıı/erinc IUT turlu pa/arlığı ırddedi>or. l)\oren kcsinıi son döncmde olu^an sivasi yapı u' Ankara'daki m'lisınokTİıı kontroltınden çıkıııası uzerinc,sadcccekononıik \aşanıııı \ueıulıısdi ili>kilvrinin sos>al hovulunu hatırladı. Ancak, toplunısal ^ucu daha çok, ekononıik politikalardaki yanlı^lıklara karşı yonlendirnıi'k, bir koz, bir kalkan olarak kullanma cğiliminv girdi. Bu >u/den isci ile çatıvnavıp, hcdelsiz ithalat olayında oldıığıı j>ihi yanında yvr almasım sa^laıııava (.ıılışlı. Bu savede, daha kitlcsel bir dvstck elde etmevi \u sonucu etkilemeyi umdu. RLI'AIIVOrun ekonomidoki (.ıkına/laıa ço/unı {•ctirııiik verinc, siyasi şovlar vc kısa \adeli kandırmacalarla gunu kurtararak iktidarını finansc etmvk vaklasıını ^/onunc alındıgında, isMivıı kesiminiıı calışaıılarla urctınıin dc\amı volundaki ortak cıkarlar doğrultusunda i^bırlığıne gitnıesı anlavı^la karsılaııal)ilir. \ncak ııııvllc il^ili konularda, işvertııin ıılkcdcki asyaı i \asam nıaliyetleri vcrine, vıllık entlas\oıııı hiç lıesaba katma.yan vu/dc oranlarının vuksekliğini on plana çıkarnıası, şimdilik un a/ından taratlardan birinin işbirli£iiHv vetcrincc samimi vaklaynadığım açıga çıkarıyor. (,'alı^anlar cephesindv ist'. \ıl}>ınlık, umitsizlik \e çaresi/lik hakiııı. Koşullarııı lıer üi'vcn (>un /orlasması, isci kesiminiıı dircncıııı /a\ıllatı\or. Bu ise \apa\ bir IIMIIII ve Miııuı^ama lıa\ası \aratı\or. Aıııak tahammul noktasının la/la zorlanmaması lazım. (, ıınku, lıcm scı ma\e, hem cıiK't>e doıııık shası saldırılar bu dcnlı voğııııken, ışı>ıış\ııen arasında I97()'lı MİIaıdakı ^cı^inlığin tekıaılanınası, taratları bıle belli olma\an bu\uk sosval ka\^alaıa vol acar. Bunun siyasi sonucları ise herkesi nıagdur cdfr. 1 urkiyc ejjer j{re\si/ jıllar seçirecckse, bu u/laşma. iki taratı da tatnıin edecek esil ko<)iıllardaki pazaıiıkların sonucu olmalıdır. T uıkıye'de 1986 yılmdan ıtıbarcn yoğunlaş,an (mılyar TL) ozellcjtırme ealışmalarından elde edılen gclırm yıllar 19661994 Toplam 1995* 1996 ıtıbarıyle trendıne bakıldığında, Blok satış 7 293,4 14 996,8 17 330,1 39 620,4 hukumetleım ıddıalı hedeflerının dksınc Tesıs ve vaıiık satışı 8 644,5 4 699,9 13 705,01 360,5 basarısız bır tablo ortaya eıkıyor 1986Halka arz 1436,7 0 0 1 436,7 Uluslararası kurumsal arz 6682,3 0 0 6 682,3 1994 arasındaki 8 yılda ozelles,tırmeden İMKB'de satış 4014,2 809,6 154,5 4 978,3 cldc cdılen gelır 19 7 tıılyon lırayı Yarım kalmış tesıs satışı 12,3 0 0 12,3 bulurken, ozelleş.tıımede "atıhnı yıh" Toplam 19 799,6 2 4451,07 22 184,5 66 435,2 olarak gostcnlmcyc çalıylan I995'te bu gelır ancak 4 7 tnlyon arttı 1996'nın son ayına kadar gcçen sıırcde ıse I995'm dc ' »995 yılı uygulama gerısıne gıdılerek 22 I tnlyonluk gelır tutanna ekleedıldı Boylccc I986yılından 57900000$'lık ıtıbaıenn ozelles,tırmeden elde edılen METAŞ rehınlı htsse satış toplam gelıı 66 4 tıılyonu buldu uygulaması Ozelles.tırılen yerlerden elde edılen gelırın dahıideğıldır. yuzde 67 6'sınm blok satıs, yontenııyle, yu7(ic 20 6'sı ıse tcsıs ve vaılık satıy yoluyla gerteklestırıldı 1995 ve 1996 yıllarında halka arz İMKB'de son ıkı yılda toplam 964 I mılyar lıralık satış, ve uluslararası kurumsal arz yoluyla satıs, yapılmazkcn. gerçeklcijtı Kuvnuk Huzme Mw,te$aılıgı 19861996 döneminde gerçekleştirilen özelleştirme işlemleri Çalışma hayatında yumuşama samimi mi? Sektörlere göre ithalat (%) 1996 ılk 3 aylık venler İthalatta da sanayi önde 996 yılının son ayına gınldığı halde, hukumet di1} tıcaret veıılerını aeıklaınakta hıı, de atele etnnyoı 20 nıılyar dolaı lara yakla^tığı l.ıhının edılen dıs tıcaıet acığını kamuovıına olabıldığınce gce duyuıarak, bunun ekonomıde neden olabıleeeğı ıı, ve dıs, kavnaklı olumsu/lukları geeıktırmeye çalıvm hukumet, gehş.meleıe kaışj onleııı alınması olasılığını da oıtadan kaldıımış oluyoı I3ış, I ıcaret Mıısteşaılıgı'nca deılencn Devlet Istatıstık 1 nstıtusu'nun veıılerı ancak yılın ılk çeyregme aıt Ilk ue aylık di1) tıtaret verılerıne bakıldığında sanavı urunlerının 1996 yılında da ithalatta en buyıık payı aldığı go/lenıyoı Ithalatın sektorleıe gore dağılımında 1996'nın ılk ııı, ayında yıı/de Kl 6 ıle sanayı uıunlerı ılk sırada yer aldı Sanayı uıunlerını yuzde 8 7 ıle taııın urunlerı takıp edeıken, madencılık ve tasotakcılığı yuzde 7 ıle son sııada bulunuyoı Sektoılerın ıthalattah payları bıı ontekı yılın aynı dönemıyle kar^ılajtınldıgında ıse sanayı urunlerınde yuzde 2 7'lık aıtıs,, taııın urunlerınde yuzde 0 I 'lık, madenulık ve taşocakcılığında ıse yuzde 2 6'lık dus,u>) yavındığı gozlenıyor Ithalatın bu yapısı ıse, hukumetın ithalat aıtış,ını, ekonomıdekı buyume ve sanayıdekı gelışme ıle aeıklama cabasını onemlı oltude geeersız kılıyor 1 j Tarım I I urunlerı I I Madencılık ve I I taşocakçılıgı I I Sanayı I urunlerı Yabancı otomobil satışı 1993'ün gerisinde 994 krı/ınm aıdından gundeme gelen yuksek oıanlı dcvaluasyonlar ılhal otomobıle daıbe vurdu Ithal otomobil satıynda patlanıa yayınan 199} yılından sonıa, Avıupa, Ameııka ve Japonya gıbı dunya eapındakı uretıcıleıın modcllcrıne Turkıye'de olan talebın gıderek dııstuğu gozlendı I urkıye'de satılan ıthal otomobil sayısı da bu yıl } yıl ontesınc goıe onda bırın allına du")tu 199} yılında TUıkıye'de salılan ıthal otomobil sayısı ılk dela 100 bın sınııını ayııak 102 bın 29()'a ulasııken, bu sonıakı yıl bu rakam 27 bın 4 9 T e kadaı geııledı 1995 yılında da duş,ıış, devam edeıek, toplam ıtlıal oto satışı 21 bın 649'a ındı 1996'nın ekım ayı ılıbaııyle ılk 10 ayda toplam 10 bın 88 adet ıthal otomobil satıldıgı belıılendı 199Vte ıthal pazaıını buyıık olçııde Almanva, laponya, Rıısya, (, ek C'umluırıyetı ve duney Koıe'de uıetılen modelleı pavlaşıyordu 199Vte toplam 42 bın arauı ıthal edıldığı Rusya ve (, ek Cuınlıuııyetı'nın bu yıl pa/aı payı 500 adedın altına ındı ktnmık Ilhal OiomohılSaiıcılan Ucıncgı 1 tiİfib Almanya Fransa Japonya hatya Rusya ABD Romanya Ingiltere Isveç Çek Cum. G. Kore ispanya TOPLAM Ülkelere çlöreT urkiy e'deithal oitomol)il sat ışları ^ 1990 6162 2922 6693 11733 144 2114 48 170 3914 301 1991 3220 807 1742 9620 29 399 25 135 2537 2170 100 1992 4066 708 18012 1264 16002 56 23 142 9395 3306 724 1993 11911 2768 26663 5624 24368 4 890 113 285 18005 9107 2523 (adet) / ekım ayı 1995 1996* 5202 5780 3354 1994 1462 6738 2297 3809 149 48 2297 124 3973 3173 222 792 556 2180 3631 21649 122 49 464 2690 10088 1800 4028 449 2131 299 507 3555 35 22 39 28569 22251 62770 43035 53698 102290 27491 Bukm KI/ANLIK CUMHURİYET EKONOMİ DERGİSİ • İMTİYAZ SAHİBİ BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN YENİ GUN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. TL'ye güvensizlik Türkiye'de döviz tevdiat ve TL mevduat \ hesaplarınıngelişimi (Mılyar TL) :« | J ^ 1 I Tasarruf Mevduatı I Dovız Tevdiat Hesapları ' Hazıran Sonu T uıkıye'de ekonomık polıtıkalara kaı^ı ya^anan gııvensızlığın en onemlı gostergelermden bın de dovız tevdiat hesaplaıının yıllaı ıtıbaııyle II mevduat hesapları karysııulakı yukseli'ji 1 konomık eozum oneıılerıne kdi'ji oluvın guvensızlık sonııcunda, son yıllarda dovıze olan talebın aıtması kaygıyla karylanıyor 199^ yılında I l'de tasaırııl mevduat hesapları dovız tevdiat hesaplarından yuzde 60 ^ daha gerıdeyken, 1995 yılında bu oıan yuzde 8^ 2'ye kadaı yukseldı 1996 yılının hazııan ayı sonuçlarına goıe de, dovız tevdiat hesaplarında 1 L tasarrul mevduatı hesaplarına goıe yuzde 54 75 oranında bır (azlalık kaydedıldı KıiMiıık lluzım Mıntışuılıgı • GENEL YAYIN YONETMENİ ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATORU HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MUDURLFRI DİNÇ TAYANÇ, İBRAHIM YILDIZ (SORUMLU) • YAYIN YONETMENİ BULENT KIZANLIK • GORSEL YONETMEN M. SEDAT DEVİR • REKLAM MEDYAC Kapak İSMAİL GULGEÇ Grafık GRAFİK SERVİSI 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996'