Katalog

Güncel Sayfa 11 • Devlet, elındekı ıkı önemlı malı polıtıka aıacını vergı ve tes.vık sıstemını sermaye gelırlerı lehıne kullanmadoğrultusunda stratejık bir terchı yapmıştır. llk olarak kamu sektörü konsolıde bütçe gelırlerı ıçınde kurumlara yönelik ıstısnalar, vergı ıadelerı ve genel olarak "vergıden muafıyet" yoluyla scrmaye kazançlarının "vergılendırılmemesı" yoluna gıdılmıs. ve sanayı sektörü yoğun bir teşvık sıstemıyle koruma altına alınmıştır aslında kamu malı polıtıkasının bir u/anlısı olaıak ıijledığını ve devletın normal vergı gelırlerını ozel seımaye kesımıne yonelık olaıak yaygınlaştırmak yerıne ıdeolojık olarak surdurduğu bir rant transfeıı polıtıkasının temel bir aracı olduğunu belgelemektedır Devlet kamu fınansman gereğının karşılanmasında, vergı gelırlerını kokten bir reformla yaygınlaştınp ozel sermayenın ulusal vergı ve tasarruf havuzuna olan katkısım arttırmak yerıne kamu kesımı dcngelerının bozulması pahasına malı pıyasalara doğrudan mudahaleyle karşılama yoluna gıtmektedır Bu tertıhın Turkıye gundemındekı guncel soylemı ıse "fınansal serbestleştirnıe", "scrbest pi\asa ekonomisi" ^ e "kureselleşmc" gıbı i(,erığı pek dc bellı olmayan sloganlarda ıfadesını bulmaktadır 0ş± ulkelerınde toplam butçe gelırı ıle fert başına mıllı gelir du/eylerını sergılemektcdır Dığer şekılde de, aynı ulkelerdekı devlet harcamalarının mıllı gelıre oranı, yıne fert başına mıllı gelir mıktarına gorece olarak sunulmuşjur 1990 ıtıbarıyla derlenen bu verıler, Turkıye'nın Ol C 1) j ulkelerındckı kamu nıalıyesı ortalamalarından nc denlı u/ak bas,ına bir ıstıkrarsı/lık kaynağı olduğunu belgelcmektedır 1990 mekanizması olarak ış.lemekte oluijturmakta ve ozel gclırler ve Turkıyesı'nde toplam butı,e olduğudur Başka bir dcyı^le gelırlerı mıllı gelırın sadece "finansal serbestle^tirme kamu scrmaye bırıkımı uzerıne de yoğun bir vergı yuku yuzde IK ı cıvarındadır açığı nnansmam" şeklinde getırmekledır Ancak Oysa soz konusu oran, ortaya <,ıkan etkılc^ıın, yuıtıı,ı uluslararası kars.ıla^tırmalaı bu Yunanıstan'da yuzde 15'e, gelir boluş,umunu yenıden Almanya'da yu/de 30'a, düzenleyen bir surece donuşjnu!) savın gerı,ektcn ne kadar u/ak olduğunu vurgulamaktadır Fransa'da yuzde 40 a Hollanda durumdadır Turkıye ekonoımsınde gerek ve Isvcc, gıbı ulkelerde de yu/de toplam vergı yuku gcrekse 46'ya ulaşmaktadır Kamu buyuk mu? devlet hanamalarının mıllı Şekılde vurgulandığı uzere, gelıre oranının, orneğm OLC D devlet harcamalarının mıllı Turk polılık ıktısat ya/ınında ortalamalarının çok altında gelıre oranı Turkıye'de yuzde son yıllarda oıtaya atılan bir olduğu gorulmcktedır Bu verıler 23, Almanya'da yuzde 11, baijka sav ıse kamu kesımının Portekı/, Avusturya ve Fransa'da buyukluğu uzcrıncdır Bu goruş,e as.ağıdakı şckıllerde yuzde 40', Yunanıstan'da ıse gore, kamunun ekonomı ıvındekı bctımlcnmı>tır tlk sekıl, <,eşıtlı OFC D yuzde 66 du/eyındedır payının "buyukluğu" başlı • Ulaşabileceğimiz sonuç, kamunun iç borç idaresinin rantiyer kesime yönelik bir gelir transfer mekanizması olarak işlemekte olduğudur. Başka bir deyişle "fınansal serbestleştirmekamu açığı fmansmanı" şeklinde ortaya çıkan etkileşim, yurtiçi gelir bölüşümünü yenıden düzenleyen bir sürece dönüşmüş durumdadır. Kamudan gelir transferi Dolayısıyla Turkıye dc kamu sektorundekı dengesızlığın kaynağı devletın gorece buyukluğunde değıl, kamu malıyesının, altını daha evvel çızdığımız ışlevınde, yanı bir kaynak aktarımı ve gelir transfer mekanı/ması olarak du/enleyıcı lolunun yaıattığı mahyetlerde yatmaktadır Bu gozlemler, "finansal serbestleştirme" soylemının Kurumlar vergisi ve iç borç faİZ Ödemelerİ (GSYlH'nm %sıolarak) 1 fr İç borç laız odemesı IGSMH 46 . 2B 4 B H K Kurumlar vergısı /GSMH 2.4 oo 22 2.4 27 . 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 Çeşitli OECD Ülkelerinde Bütçe Gelirlerinin Milli Gelire Oranı (%) Kişi başına milli gelir ($) Turkıye Avusturya Ingıltere Hollanda Fıansa Almaııya YuıidMistın Itılyı Portekız Ispanyj Isveç 2230 19310 16170 18110 19710 ?2720 5960 17360 6100 11100 21330 Çeşitli OECD Ülkelerinde Devlet Harcamalarının Milli Gelire Oranı (%)