Katalog

Sayfa 10 HANIFE BAŞ 1 Yaşamı $ T ürkiye'de denetimsizlik ve dikkatsizlik iş kazalannı tırmandırıyor. Çalışma Bakanlığı'nın en son istatistiklerinin yeraldığı 1994 yılında 119l'i ölümle sonuçlanan 92 bin 87 iş kazası vc bin 280 meslek hastalığı meydana geldi. SSK tarafından yapılan iş kazası ve meslek hastalıkları istatistiklerine göre, iş kazalarının en çok görüldüğü inşaat sektöründe, 421'i ölümle sonuçlanan 13 bin 991 kaza yaşandı. Metalden Eşya lmal Sanayii 20'si ölümle biten, 10 bin 453 iş kazasıyla ikinci sırada yer alıyor. Bu sektörlcri, 203'ü ölümle sonuçlanan toplam 7 bin 483 iş kazasının görüldüğü kömür madenciliği sektörü izliyor. En çok 'iş kazası' inşaat sektöründe.. Öztürk, cn çok iş kazasının görüldüğü inşaat scktörüyle ilgili hukuki mevzuatta, işçi sağlığı ve güvenliği üzerine herhangi bir düzcnlcme olmadığını bclirterek, eğitimimiz işgücü kullanıldığı için, var olan hükümlcrin bile uygulanmadığını vurguladı. Eğitimsiz işgücünün, yasal diizcnlemelerin yetersiz olmasının vc başıboş bir sektör olmasının inşaat sektöründe kazaları arttıran etkenler olduğunu kaydcden Öztürk, inşaat mühcndisleri ve mimarları gibi tcknik clemanların da iş kazaları ve güvenliği konulannda yetcrince eğitilmcdiğini belirtti. Çaba yetersiz Türkiye'de iş kazalarını azaltmak için yapılan çalışmaların dişiplinlı olmadığını bildiren Mutlu Öztürk, "Bazı firmalar, işletmeler ve küçük örgütler, bu konuda çalışmalar yapıyor. Ancak bunlar belli bir kesime yöncliyor. Bu, Türkiye çapında bir sorun olduğu için, çalışnıalar daha iist düzeyde koordinasyonla yürütülmelidir" diye konuştu. PetrolIş Sendikası Işçi Sağlığı ve Güvenliği Servisi Sorumlusu Dr. Ahmct Ekinci ise, yapılan araştırmalarda, petrol, kimya ve lastik sanayilerinde eğitim seviycsi yükseldikçc iş kazalarında düşüşün görüldüğünü söyledi. İş kazalarının sendikasız ve sigortasız işçiler arasında daha fazla olduğunu belirten Dr. Ekinci, kazalann çoğunlukla kuçük işletmelerdc meydana gcldigini açıkladı. Teknolojiyle birlikte iş kazalarının türlerinin dc dcğiştiğini ifade eden Ekinci, fazla mesai ve ek işlerin iş kazalarını artırdığına dikkat çekti. Ölümle sonuçlanıvor Dokuma sanayiindeki 7 bin 469 kazanın 22'si, makine imal ve tamiratındaki 5 bin 593 kazanın 8'i, mctallere yönelik imalât endüstrisindeki 5 bin 552 kazanın 17'si, nakil araçları imalindeki 5 bin 361 kazanın 15'i vetaş, toprak, kum sanayiindeki 5 bin 13 kazanın 20'si ölümle sonuçlandı. Meslek hastalıklannda ilk sırayı alan döküm madenciliği sektöründe 858 meslek hastalığı görülürken, 243 vaka ile nakil araçlan imal sanayii ikinci sırayı alıyor. Bu scktörleri 36 meslek hastalığı ile elektrik makine ve cihaz malzcmeleri imali sanayii takip cdiyor. Yapılan istatistikler, insanlara, topluma ve ekonomiye birçok yönden zarar veren iş kazalannın yüzde 50'sinin kolaylıkla Son istatistiklere göre bir yılda inşaat sektöründe yaklaşık 14 bin ka/a meydana gcldi. önlenebilir durumda olduğunu, yüzdc 48'inin metodlu çalışma ile önlenebilcceğini, yüzdc 2'sinin ise önlenmesinin mümkün olmadığını gösteriyor. Iş kazalarına cn çok makineler ncdcn oluyor. ikinci sırada, kaza neticcsinde düşmeler, üçüncü sırada ise, sıcak bir madde, buhar ve radyasyondan kaynaklanan kazalar takip ediyor. Türkiye Mühendisler Odası Istanbul Şube Sekreteri Mutlu 'Teknoloji iş kazalarmı arttırıyor' 'Denetimler yetersiz' I stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlık Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Tankut Centel de, Türkiye'de iş kazaları ve meslek hastalıklarındaki yasal düzenlemeler bakımından büyük eksiğimiz olmadığını belirterek "Ülkemizde timik, yönetmeliklcr ve devlet denetinıi yetersiz. Türkiye'de 600 bin işyeri varken, bunların ancak her yıl yüzde 9ll'i denetlenebiliyor" dedi. Prof. Dr. Centel, Türkiye'nin Uluslararası Çalışma Örgütü'nin (İLO) sosyal güvenlik konusunda yaptığı düzenlcmeleri hukuk sistemimize aktarmak zorunda olduğumuzu vurgulayarak "Aksi takdirde, yabancı ülkeler soyal close (şart) ileri sürerek mallanmızı almıyorlar" şeklinde konuştu. Meslek hastalıkları konusunda Sigorta Sağlık Hizmetleri Tüzüğü olduğunu ve bu tüzükte meslek hastalıklarının tek tek sıralandığını belirten Prof. Dr. Centel, bir meslek hastalığının bu tüzükte bulunmaması durumunda, dava açılabileceğini ve bilirkişi aracılığıyla bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmayacağına yargıcın karar verebilcccğini bildirdi. Teknolojik gelişmclcrin, bilinenin aksinc iş kazalan ve meslek hastalıklarını artırdığını ifade eden Prof. Dr. Centel, Prof. Dr. Tankut Centel "Meslek hastalığına yakalanan kişiler, teknolojik gelişmeler sonrasında ortaya çıkan, tüzükte yer almayan meslek hastalıklarının dava yoluyla onaylanmasından sonra iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından yararlanılabilecekler" şeklinde konuştu. Işverenin, işyerinde gerekli önlemleri almaması durumunda çarptırıldığı para cezasının caydıncı olmadığından söz eden Centel, "Para cezalan enflasyon nedeniyle günün şartlarının gerisinde kalıyor" dedi. Prof. Dr. Centel, işverenin Iş Kanunu'nda belirtilen tedbirlcri almasının tazminat ödemcktcn daha ucuz olduğunu bildirdi. tşvercnlerin almadıkları tcdbirler için, para cezası ödediklerini ifade eden Prof. Dr. Tankut Centel, "1983'te, yasada yapılan değişiklikle, işveren almadıgı her tedbir için 1 milyon lira cezaya çarptınlıyor. Fakat bu ccza çok sayıda işçi çalışuran işyerleri için düşük bir miktar. Küçük işyerleri için, bu ccAalann tutarı bazen öncınli nıiktarlara ulaşıyor" diye konuştu. Prof. Dr. Tankut Centel, küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBt), iş sağlığı ve güvenliği açısından önlemler almak konusunda yeterince bilinçli olmadığını kaydederek "Sınai ve büyük ölçekli işyerleri bu konuda daha bilinçli oluyor. Küçük işyeıierinde iş kazaları gündemc gelmeden, kazaya nıarıı/ kalan işçilere, işverenin bir ııtiktar para vermesi sonucunda kapanabiliyor" şeklinde konuştu. Prof. Dr. Tankut Centel, iş kazalan ve meslek hastalıklannı azaltmak için yapılması gerekenleri şöyle belirtti: "Işyerlerinde önlemler alınması ve uygulanması hususundaki devlet denetimi artiırılıııalı. Işçi sağlığı ve güvenliği kurullan demokratik bir yapıya kavuştunılmalı. Bunlar içinde işçi ve işverenler eşit şekilde temsil edilmeli. Bu kurullar öneri organı olmaktan çıkarılıp icrai karar organı haline getirilmeli. tş müfettişleri sadece ceza uygulayan memuriar durumuna düşürülmemeli." I hekimlik stanbul tedbirleri SSK. alınıyor; ancak Meslek denetimden ıızak, Hastalıklan az işçi çalıştıran Hastanesi işyerlerinde Başhekimi Dr. gerekli tedbirlcr Nazif alınmıyor" diye Yeşilleten ise, konuştu. tespit edilen Gelişmiş meslek ülkelerin meslek hastalıklarının hastalıkları vc iş 1500 civarında kazalan olduğunu, ama bunun gerçeği konularına daha yansıtmadığını fazla öncm belirterek vcrdiklerini, hem "Bütün şüpheli Dr. Nazif Yeşilleten işçinin, lıcm de vakaların işverenin bilinci meslek hastalıkları olduğunu bildiren Dr. hastanesine ulaşması Yeşilleten, ülkemizde durumunda, bu sayı 510 kat işçilerin ve işverenlcrin bu artabilir" şeklinde konuştu. konuda bilinçlendirilmeleri işyerleri hekimlerinin işçi gerektiğini söyledi. sağlığı ve meslek hastalıklan Istanbul SSK Meslek konularındaki bilgilerinin Hastalıkları Hastanesi cksik olduğunu vurgulayan Başhekimi Dr. Nazif Dr. Yeşilleten, "Tıp Yeşilleten meslek fakültelerinde İşçi Sağlığı ve hastalıklarını azaltmak için Meslek Hastaüklan Anabilim yapılması gerekenleri şöyle Dalı yok. İşçi sağlığı ihtisası ve sıraladr. bunu verecek yer de yok" "Tıbbi koruyucu tedbirler, dedi. işyerinc ait koruyucu tedbirler, kişisel tedbirler Dr. Nazif Yeşilleten, alınmalı ve yasal işverenin, meslek hastalığının dü/enlemclere uyulmalı. Tıp teşhis ve tedavisi için fakültelerinde işçi sağlığı, harcadığı paranın koruyucu Meslek Hastalıkları Anabilim hekimlik için yapılan Dalı Başkanlığı en kısa harcamalann üstünde zamanda kurulmalı, işçi ve olduğunu bildirerck "Büyük işverenler bilinçlendirilmeli." işyerleri nde koruyucu