Katalog

CUMHURİYtl ÜLRGİ ş» uretmıyorsa,arayıpbulnıuyorsa,bılınısel keşıt heyecanını yaşayamıyorlarsa, merak duyguları koruklenmıyor veya ortaya çıktığıandabastırılıyorsa haftadauçveya dort saat oğretmenın veya drkddaşlarının ders kıtaplarından aktardıklan bılgılerı sadece ve sadece oturduklan yerden dınlıyorlarsa, dersleı sozlu sınav havasındageçıyorsa, ılkokuldanberısureklıaynıkonularhersene karşılarına aynı yontemlerle gehyorsa, ders sıkıcıdır Kını olursa olsun sıkılır Sorun sadete tarıh eğıtımının ıçenğıne daır değışımlerı gerçekleştırebılmek değıldır Dersışlemeyontemlerındedebırdeğışıme ıhtıyaç vaı Stradlıng, derste ele alınan herhangı bır konuyla ılıntılı farklı duruşların, bırbınne ters perspektıflenn, karşıt goruş ve yakldşımldrın, bunların yansıdığı makalc, gazete kupuru, resım, f otoğraf, belge ve ben7erlennınsınıfageıınlıpkarşılaştınlmasmdan, aııal u edılnıesınden, eleştırılmesınden so7 edıyor Bıı tıır bır ders klasık bır sınıt havasında ışlentbıl ır mı 7 1 arıh derslerını bır laboratuvar, bır atolye çalışması gıbı duşunmekgerckıyor I lassaskonulan ışlemelıyız, ışlemenın bır yolunu bulabılmelıy u denıek, aynı zamanda "ben tanh dersını ışleme yontenıını değıştıreceğım" anlamına da gelıyor Geçen senelerden bırınde yaptığım bır ders buduruma bır oıııekolabılıı O sııalaı Galatasaray'ın bır tngılız takımıyla maçı vardı ve Istanbul agelenbır Ingılıztaraftar oldunılmuştu Ustelıkben detamo sıralarda çocııklarla 'mılletvemıllıyetçılık"konusunu ışlıyordum Sınıftakı tansıyonu duşurmenın, meseleyı çocuklar ıçın serınkanlı bır andlızncsnesınedonuşturmeııın bır yolunu bulmalıydım Aklıma, yıllar once Almanya'dd, Molln 'de oldurulen Turkler ve bu olay sonrasında bır Alman spor adamının, o gıınlerde Galatasaray' ın teknık dırektorluğunu yapnıakta olan Alman teknık dırektor K. I eldkamp'ın, Kıckerspordergısındeyayımlannıışolanaçıknıektubugeldı 1 eldkamp, "Butun hayatım boyıınca boyle utanmak 70runddkdlınanııştıın Ben, II DunyaSava şı'na katılan bır kuşağın çocuğu olarak bııyudum Yaşlıldra, bu korkunç soykıı ını karşısında neden hıçbır şey yapmadıklarını bı/zat sordum Bugun ıse, Alnıanya'dakı bu yabanu duş manlığına karşı neden hıt.bır ^ şey y apmadığımızın bıze soru [/ lacağıbırdunımdayız "dıyor h du Bu nıetnı Miııfa getırdım, V. . okuduk tartıştık llerkcslcld \ kaınp' 1 takdır ettı, ııe kadar dıırust venamuslubırtavıralmıştı llemen ardından, bu scfer, oldurulen lngılız ıle ılgılı ola rak bi7im gazetelerdekı haber ve yoı uııılaı 1 oğrencılere dağırtım Buturbırkarşılaştırm.ı hrsatı sayesınde çocuklar, kımıkor { kunı, gazelehabeılenne karşılık gayet soğuk kanlı ve aklı başında eleştırel bır yaklaşım sergıleyebıldıler Öğrencılere tarıh derslennıelbette sevdırebılmelıyı/, anıa hangı yolla ' Sureklı tekrar yaptıran, sınav yapan, notunu sılah olarak kullanan bır oğretmenbuyukbırolasılıklatanhı sevdıreme7 ama su gıbı oğretebılır Dahası, retorığı kuvvetlı, ballandıraballandıra,oykulerle kdnşık bır ders anlatabıl ıyorsanız, dersı sıkıcı olmaktan da kurtarabı 1 ırsınız, halen, "benım harıka bır oğretmenını vardı o anlatırken ağzının ıçıne duşecek gıbı olurduk I Iıçbırşeyunutmadım, anlattığı herşey aklımda, hatta şınıdı sınava gırsenı bırtane tanh sorusu kaçırmam" dıyen arkadaşlanni7 vardır lyı de, tekbaşına bu nıu tanh oğretı; mının problemı Sorun sadece tanhı sevmek/sevdırmekse evet, bazı oğretmenlerın ınanılnıaz bır yeteneğı vardır, tanhı sevdınrler hvet,' elı sopalı, notunu sılalı olarak kullanan hoca" sevdıremez ama "belletır", oğretır hvet, retonğı guelu hoca hem sevdırır hemdeoğretır Amaneyı 'Sadece kendıbıldıklerını, sadece ders kıtaplarındayazanları Her ıkı durumda da, soz konusu olan, otontertotalıter bır ders ışleme tamdır ()ysa eğer, bılımsel yontenu oğrennuş, sorgula yan araştıran çoğnlculukkulturunubenımsemış, mcrak duyguları kışkırtılmış, geleceğındemokrat.bılınçlıyurttaşlannıyeti'jtırmek ıstı vorsak, alternatıf ı,ozumler arayışına gıtmelıyız Baskıcı veya değıl, sınıfta tek otontenın ogretmen olduğu oğretme yontemlen ıle bu sonuca ulaşmak bıraz zor gorunuyor Tarıhı sılahsızlandırmakgerekıyor Sadece bızde değıl, dıınya olçeğınde, etnosantnk, ulusmerkezlı.unıformlaştıriLibaküjinetkısıy le yazılmış tarıh ders kıtaplarının ve tarıh oğretımınınyenıdenelealınmasıgerekıyor UNESCO'nun, Avnıpa Konseyı'nın ııere deyse SO yıldır gundemınde bu konu On bınlerce tanh oğretmenının çatı orgutu olan Avnıpa lanh()gretmenlcnBırlığrnın(EUROC LIO), Balkanlar olçeğınde çeşıtlı uluslararasıgınşımvetanhçı veya ogretmen orgutunun çabalarına, bu çabaların Ortadoğu ve Kafkasya'ya da yaygınlaşmasına katkı sıınmami7, belkı dc onculuk etmemız gerekıyor "Amaonlarınkıtaplarıdaşovenızmle malııl "bahanecılığınıbıryanabırakabılen aydınların, (.OLuklarının barışçı duygularının, ınsanı duyarlılıklannın orselenmesınden, zıhınlere dıkenlı tellerle sınır çızgılerı çekılmesınden rahatsızolan anne babalann, oğrencılermebıı,ım verıleceknesneler olarak, bırer tabııla rasa olarak değıl, serpılıp gelışmesı, ıvmdekı guzellıklerı dışa vurması ıçın ozenle yol gosterılecek çıçekler olarak bakan oğretmenlenn, ınsanlığın ortak tarıh ve kulfur mırasına, c\ rensel kaı deşl ığe ınanc ını korııyanların barış vç demokrası ıçın eğıtım hayaluu paylaşanlann harekete geçmesı gerekıyor Oysa, bızım ders kıtaplarımız esas olarak savaşların, ustelık de çarpıtılmi1} bır tanhınden başka pek bır şey sunmuyor oğrencılenn aklında savaşlardan başka bır şey kalmıyor Gunumıızde lıele I ılıstın'de, ama bır sımı başka bolgede de, olanlar korkunç Ama, savaşlardan olıışan tanh kıtaplannı okutup durduğumuz oğreiKilerımızın çoğıı bu konuyla ılgılı ıkı dıızgun cumle kuramayacak durumdalar Ne dersıni7, acaba olan bıtenler konusunda tarıh ders kıtaplarının v e tanh eğıtımının hıç rolu olmadığını soyle BAŞKENT GÜNLERİ Derin sularda yüzerek ulaştıkkıyılara... MLŞLRREF HEKİMOĞLU K arşımda Zeynep Bakkalbaşı Buenos Aıres'ı anlatıyor bana sokaklar, ınsanlar, danslar, şarkılar dahası romanlar Ne guzel gozlerı var, neler görmuş ne guzel anlatıyor Yarın Madrıd'e uçacak, gelecek buluşmada Madrıd 1 anlatacak Kımı kentlerı dostlarımla gezerek tanıyorum, artık dolaşmaya vakıt yok öncekı gun Utkanlar geldı Roma Buyukelçımız ve eşıyle bır dunya yolculuğu yaptık Guzel bır yolculuk once belleğımde sonra soyleşılerde Buyukelçı Utkan genç bır dıplomattı tanıdıgım zaman guzellığı çarpıyor, zekâsı parlıyordu Soframızda Hasan Işık da var benı uyarıyor Bu gençlere dıkkat et dıyor ' onemlı gorevler ustlenecekler gelecekte O geleceğı yaşıyoruz bugun dıplomat, ama dıplomatık ya da muzıksel ıkısı de aynı dılı konuşuyor soyleşılerde Onlarla konuşurken yenı ufuklara ula^ırım, geçmışle geleceğı bır arada yaşarım umutsuzlugu aşarım Söz kesılır Haluk Kura gelır yanımıza, yanında Lale Kura Yıllar geçse de geçmeyen guzellığı kanıtlayan bır çıft Olayları bırlıkte yaşadık uzun yıllar kımler geldı, kımler geçtı Kaç kral, kaç prenses ımparator tahtı sallananlar kazık çakanlar ama dost çevremız bırlıktelıgı guzel taşıdı ozunu ozellığını yıtırmedı hıç Çocuklar genç gençler orta yaşh orta yaşlılar olgunluğa ulaştı, çızgılerı değışse de guzel derınleştı dostluk tahtımız guzel parladı yıllar boyunca Derın sularda yuzerek ulaştık kıyılara Yalnızlığı değıl, bırlıktelıgı yaşıyoruz yaşamın gızemı de bu galıba Bırlıktelık Kapı kapanırken yenıden açılıyor L tkanlar, ılosllurla bırlıkteguzi'lsaatler vaiiyor 4nkara'\ageldıklerıııde llalıık Kura ve M. llekımojlu, Lale Kura, Ülker Scrduroğlu, Fusun ve \etatı Utkaıt. I tısun l tkan ye$ıl hır kadtıı olarak selamlıvor konukları. Buşkcnt'ın bozkırını \>e$ertı\or kısa \ıırede O gençlerden bırı Bırleşmış Mılletler delegemız şımdı, Umıt Pamır. ötekı, Turgut Serdaroğlu, o zaman genç bır dıplomat şımdı emeklı buyukelçı, neler yapacak bdkdlım anılarını yazacak mı acaba7 Sudan gerçeğını, ızlenımlerıyle anlattı bana anlattı ama yazması da bır gorev bence Necatı Utkan merkeze donuş yolunda ılk aşamada Yenıden bır merkeze atanacak mı acaba atanırsa nereye? Belkı de emeklı olur o da bır şeyler yazar bır şeyler yapar uretkenlığı guzel boyutlanır, her yerde her gorevde Roma ızlenımlerı de çarpıcı bolumler taşıyor Bır suredır hep bırlıkte yaşadığımız gunler gerılımler, kanlı olaylar, umuda açılan ve kapanan yollar Necatı Utkan 40 yaşını evımızde kutladı 60 1 kutluyor şımdı Oğlu ıle konuşurken duşunuyorum, çocuklar buyuyor ıkıncı uçuncu kuşaklar oluşuyor ama beklentıler gerçekleşıyor mu' Utkanlar'ın ıkı oğlu var, ıkısı de yakın dostum Bırı muzıkle uğraşıyor, otekı Geçmışten bugunden yarından bır baş uzanıyor bırlıktelıgın guzellığını duyuruyor sana Ya da acını paylaşıyor ben buradayım dıyor bız buradayız demeyı ozluyor ozlemı dındırıyorsun dostlarla tum sevgılılerle Kımı yanında bır anda ulaşıyorsun telefonla Kımı çok uzaklarda ama yıtık degıl deger verdığın her şeyde gozu var ızı var Buyukelçı Utkan Roma'ya donuyor bugun Arkada guzel oykuler anekdotlar bırakarak Çok qergın koşullarda da yaşama sevıncını yıtırmeyen bır kışı Buyukelçı Utkan Ankara ya her gelışınde çarpıcı oykuler esprılerle kahkahalarla çınlatır çevresını O gıder kahkahalar kalır gerıde boylesıne sevınçle sevgıyle anılmak da onun ozellıgı bence Asık suratlar, gergın çızgıler yoğunlaşırken dost çevresınde bır dınlence neredeyse Cıddılığın sımgesını bılmeyenlere de bır uyarı bence Onların sayısı da gıderek çoğalıyor çevremızde Yaşama sevıncını soldurmadan çalışanlara selam •< * Tarıh oğretmenı