Katalog

7 NİSAN 2002. SAYI 837 cü. Yirmi bes, senedir Istanbul'uıı Devlet Opera ve Balesi'nde memur. Yani en kıdemlilerden. En son, yakın bir zanıanda kaybettiğitniz EnginAkaoğlu'nunkostümünügiyinmesine yardım etmiş. Bir gün emekli olunca, severek yaptığı mesleğini oğlunun devam ettirmesini istiyor. Bunun için onu aksesuara yardımcı vermiş. Gardrop'un kadın çahşanlanndan Sultan Gügercinoğlu ise ellerini konuşturuyor. On sene önce Kerem ile Aslı operasına figüran olarak gelmiş. Iki sene boyunca figüranlık yapmış. "Gardroptakilerle tanıştım, burayaeleman lazımmış. Terziliğim olduğunu söy leyince aldılar" diyor. Işine katkısı olur diye daha önce modelistlik de yapmış. Sanatçıyla birebir y apılacak bu işte gençlerin eğitimli ve sabırh olması gerektiğini söylüyor. ömer Yılmaz, Salim Usta ile aynı kuşaktan. Yirmi iki senedir sanat işçisi. Bu sezon en yorulduğu oyun Hansel veGretel'miş. Birsaniyede bir kişiy i üç elden sahneye hazırladıklan olmuş. Nevin Gülbahar ve Ahmet Yılandili Gardrop'un iki genç elemanı Nevin, işin erbabı olacakgibi. Ahmet'iniseturnelerde tekbaşuıabirservisiidareettiği zaman olmuş. Şef Müberra Hanım, meslekteki yetkinliğini minnetle andığı ustası Mualla Uras'aborçlu. Onun sanatçıyla diyaloğunu, elinin hızlıl ığını izleyerek öğrenmış. Zamanlaoluşan el çabukluğu ve hafıza artık reflekse dönüşmüş. ()n dokuz yaşında opera ve balenin Gardrop bölümünde çalışmaya başlayan Müberra I lanım, baleye âşık olmuş. Konservatuvarların yeni yeni açıldığı dönemlerde baleye gıtmek ıstemiş. Annesi razıgelmemiş. "Babambaleyi çok severdi" diyor. "Belkiben deçoksevdiğimdenkısazamanda böyle bir işe kavuştum." En sevdiği eserlerden biri Madam Butterfly'mış, Müberra Hanım yirmi yedı sene sonra ışını aynı azimle sürdürüyor. Bir oryantalin kostümleriyle paylaştığı yaşamı... Kodadı Oryantal Sude... YAZI: MELİKE PETEK GÖZÜM / FOTOĞRAFLAR: EMİNE ERGİN BetülEfe. 29yaşında. 19 yaşından beri dansözlük yapıyor. Sivaslı ama Istanbul'da yaşıyor. Sahne adı Sude. İşte yaşamıyla ve kıyafetleriyle karşınızda Oryantal Sude. Dansözlüğe nasıl başladınız? Kendim çok hevesliydim. Arkadaşlarımın da teşvikiyle başladım. Istanbul'da sahneye çıktığınız belirii bir yer var mı? Yok. Çünkü Istanbul'da olmuyorum. Anadolu'ya giden turnelerde sahneye çıkıyorum Istanbul'da da ekstra bir iş olursa gidiyorum. Kazandığınız para kostüm almanıza yetiyor mu? Aldığım para kostümlerin parasını bazen karşılıyor. Genelde kostümlerimin siparişini kendim veriyorum. Yani dükkândan hazır kostüm müdahale geliyor mu? Genelde kimse karışmıyor, ama bazen program yaptığımız yerlere yeniden gitmemiz gerekiyor. O zaman da değışiklik istiyoriar. Hep aynı kostümlerle sahneye çıkmayayım diye onları her zaman yenilemek zorundayım. Bir giydiğimi bir Betül Efe 29 yaşında, 10 yıllık dansöz, Anadolu 'da turnelerde sahneye çtkıyor. dahaki gece Sutyenimin kopçası koptu. önemlidir. Birçok dansöz için giymiyorum. Kostümler tam Anında bir müdahaleyle olayı "Kostümü ne kadar da eskimeye yüz turtuğu zaman da kurtardım. Böyle kazalar her güzelmiş" denmesi onun içini elimden çıkarıyorum. dansözün başına geliyor. Bu kabartır. Erkekler de kadınlar da Toplam kaç kostümünüz var? nedenle ben kostümleri buna dikkat eder. Insan Toplam 22 tane kostümüm var. hazırlarken Aynur Hanım'dan kostümünün güzel olduğunu Asena'nın başlattığı dar, özellikle kalın kopçalar bilince ve içınde rahat edince yırtmaçlı, elbise stili kostüm kullanılmasını istiyorum.. daha bir hevesle çalışır oynar. akımdan etkilendiğiniz oluyor Kostümün içine neler örneğin birçok kostüme sahip mu? giyiyorsunuz? olursam o kadar hevesle Şimdi Asena'nın stili bizim çalıştığımız yerlerde Ben bazen ince çorap giyiyorum. çalışırım. bıraz kapalı kalıyor. Ayrıca şimdilerde birçok dansöz Eskiyen kostümlerinizi ne Onun için başlatmış içine iç çamaşırı giymıyorsa da yapıyorsunuz? olduğu akımdan ben mutlaka giyiyorum. Giymek Böyle kostümlerımı elden birçoğumuz her zaman için daha sağlıklı. çıkarıyorum ve her verdiğim uzaktayız. Çalıştığımız Etek kısmının da çift kopçası var kostümü yeni bir kostümle yerlerin ama başınıza her an kötü bir yeniliyorum . örneğin Aynur *. Koç'a getirip satmasını kaldırabileceği şekilde kaza gelebilir. istiyorum. Bunun yanında kostümlerimizi Bir dansöz için kostümü ne giymediğim kostümleri sahneye belirliyoruz. kadar önemlidir? yeni çıkan dansöz arkadaşlarıma Dansözlerin Kostümüm benim için çok da veriyorum. vazgeçilmez Yani bu dükkânda ikinci el aksesuvan genelde kostümler de satılıyor? * uzun saçlartdır, bunun nedenini bize söyler Evet ikinci elde satılıyor. misiniz? Dansöz kostümünün Genelde dansözlerin hepsi bir parçası mıdır uzun saç? kostümüne önem veriyor mu? Bu artık bir gelenek haline Bazıları bu önemı veriyor, fakat gelmiş. Oryantal olduğumuz için bazıları da veremiyor maalesef. ve bu geleneği sürdürmek için Çünkü birçoğu ailelerine bakmaK pek kısa saçlı olmamaya özen zorunda olan dansözler. Yeri gösteriyoruz. Eğer saçlar kısaysa geliyor kostüm yaptıracak parası da postişleri kullanıyoruz. Yani olmuyor. İki üç tane kostümü kaynak dediğimiz yöntemle saçı oluyor ve onunla idare etmeye tamamlıyor ve uzun saçlarla çalışıyor. sahneye çıkıyoruz. Kostümde açıklığı sever Kostümde güvenlik de misiniz? KJ önemlidir herhalde? Evet kostümde açık giymeyi Hem de fazlasıyla. Bu konuda seviyorum ve bu nedenle başıma gelen bir kaza Rıze'de kostümlerimin de açık olmasına turnedeyken sahnede oldu. Kostüm provası yapılıyor... özen gösteriyorum.^ Veterzlhane... Gardrop'u anlatmak için operanın terzihanesinden de söz etmeli. Kostümlerin nasıl hazırlandığını soruyoruz. Kostüm kumaşları toptan satın alınıyor, bir bölümü de yurtdışından getırıliyor. Kostüm, orijinaline uygun olarak dikiliyor, yeryerağırtaşlarlasüslenıyor. Dış ülkelerde kostüm sanay isi gelişmiş, bizde ise her şey el emeği, göz nuru... Onlarca eserin, onlarca kıyafetini üreten terzihane, teknik imkânsızlıklara rağmen harikalar yaratıyor. Dikimi tamamlaıımış olan kostümlerdepoya kaldınlıyor. Zamanı gelince de giyilmek üzere çıkarılıyor. Tabii ki tüm atölyelerin katkısı büyük: desinatör, ayakkabı atölyesi, rejisör, kareograf, aksesuar, makyaj, dekor, peruka, şapka, çiçek... Sahne öncesi, üstünde "Gardrop" yazan lacivert boyalı kapıya uğramayan olmuyor; burada hizmet ve renkler çoğaltılıyor.^ Kostümleri diken Aynur Koç... almıyorum. Bir kostümü almakla yaptırmak arasındaki fıyat farkı ne kadardır? Kendi istediğiniz gıbi bir kostüm diktirirseniz 300400 milyon ama hazır bir kostüm aldığın zaman 200250 milyon civarında oluyor. Aynur Hanım'la nasıl tanıştınız? Aynur Hanım'ı çok eskiden beri tanıyorum. Babam Tokatlıyan Han'ın bekçiliğini yaptığı sırada tanıştık Şimdi de onlarla bir aıle gibiyiz. Çalıştığınız yerden kostümlerinize herhangi bir