Katalog

CIJMHURİYETDERGİ Milli Mücadele'ye katılmadığı gerekçesiyle Istiklal Mahkemesi'nde yargılanarak çok sevdiği mesleği elinden alınan bir kurmay askerin kızı Gülçin Çayhgil. Her siyasi savunmasında biraz da haksızlığa uğramış babasını savunmuş bu nedenle ... Müvekkilleri arasında kimler yok ki! Bilgesu Erenus'un kaleme aldığı biyografide askeri darbeler sırasında açılan davalardan anekdotlar ve soldaki bölünmelerden notlar da yer alıyor. rak, evde, adeta terör estırırmış Kendısıne Ziya Bey adını uygun gorur, bırısı y anılıp da 'Güzın' derse, tepınırağlarmış üiış gıicu bır haylı gelişmış bır çocuk sanırım, sozgehmı ılla da ayakta çış etnıek ısternıış, bızım tenıınıstlerımi7 de bunu dcnıyor mu acaba, bılenıem ama Fransız femınıstlerı denıyormuş, hattaonlarıçınerkeklerınkınıandırırozeltuvaletleraçılıruş,dıyeduydum. Iierneyse,torununa çok düşkün olan llayrettın Paşa, "Ağlatmayın bu çocuğu, kalbinı duracak" dıye bütün ev halkını tehdıt ettığı ıçın, annem de şımardıkçaşımarıyornıu^ Eve gelcn herhangı bır mısafınn uzerınde düğmelı bırgıysı varsa, paşa dede torpıllı lorunun patırtılı ısrarı üzerıne, mısafire aıt düğmelerden hıç değılse bın, makaslakesılır, onun hırkasına nakledılırmış. Ay rıca, uzun saçları olsun onlan yerlerde suruyerek dolaşsın ıstermış ama, kcndı saçları bu ısteğuıe el vernıedığı ıçın, mürebbıyelennın krepon kâğıtlanndan yaptığı peruklarla yetınnıek zorunda kalsa da, her gören, ıştehalayıklar,dadılar,bılmemneler, ıllada, "Aman ne guzel saçın var!" demek zorundaynıışlar Bırı krepon kâğıdı saçlannın uzenne kazaylabassa, canının yandığı ıddıasıylakıyanıetlerkopararak, düş gücünü bır haylı ılerletmış! • •• Böyle bir dünya K itabın adı "Uöyle Bır Dünya. Gülçin Çayhgil Davası" Adam Yayıncılık'tan çıkan bıyografı Bilgesu Erenus'un imzasınıtaşıyor. Baştan sona, sanık sandalyesınde sorguya çekılme üslubuyla kaleme alınmış. Avukat Gülçin Çayhgil, 467 sayfa boyunca Bilgesu Erenus'un yönelttığı sorulan yanıtlıyor. Kitabın sayfaları, yanıtlan aydınlatan fotoğraflar da içeriyor. Türkıye'de başı devletle belaya gıren aydınların ve gençlerin avukatı olan Gülçin Çayhgil, Istanbul Barosu Staj Rğıtım Merkezı'nın de başkanı. Orhan Apaydın, Memet Fuat, Can Yücel, llhan Selçuk, llhamı Soysal, Doğan Avcıoğlu, Çetın Altan, Talat Turan, Alp Kuran, Numan Esın, Çctın Ozek, Şiar Yalçın, Kerim Korcan, Harun Karadeniz, Vedat Günyol, Demır Ozlu, Uğur Mumcu, Alı Sırmen, Erdal Atabek, Erbıl Tuşalp, Hıkmet özdemır, Ahmet Altan, Neşe Düzel, Necdet Şen ve herdönemin devrimci gençleri hep oııun müvekkilleri Onun ılgı alanı hep devlet aleyhıne ışlenmış suçlar... Çayhgirinözelyaşanunailişkınanlattıklanndan kımı paragraflan peş peşe getınp kurguladık. Çayhgil bıyografisindeyakınçevresine ilişkin de pek çok anı yer alıyor. Yıllardan 1912 olmalı, donemın en önemlı sauatçılanııdan bırı, Yahudi asıllı Fransız sanatçı Sarah Bernhardt'ı, lstanbul'daızlemeyc gelenler arasında, koca şapkasıyla en ön sırada oturan yedı yaşlanndabır kız çocuğu dıkkat çekıyor. Kım bu çocuk, diye sorduktan sonra, onu kulise getırterek, yanaklanndanöpüp, okşuyor. Oçocukbenımannemışte;(îüzınHasa!. Dayılan ve teyzelennın yanında Fransa'dan ya da şurdan burdan getırtılen ecnebı dadıların nezaretınde büyütülen, babası savaş alanındakı bu oksüz kızın bır dedığı hiçbır zaman ıkı edılmemış. O da bundan yararlana Annem çocukluk yaramazhklarını ardında bırakarak, Cağaloğlu'nda Gazetecıler Cemiyetı vardır ya, lran Sefaretf nın tam karşısındakı konağa geluı gıdıyor. Şımdı yalmzca, lran Konsolosluğu olarak kullanılan buyapı, semtın behrleyıcısı olsa da, eskı Istanbul' un en nıutena semtı orasıynuş, şu an harabedurunıundakıMeserretOteh.yuyyıl once, şımdiki Hilton'dan çok daha unluymüş. Burada oturanlar Sultan ve Sadrazam 'a çok yakındı, o dönemın Çankayası demek daha doğru olabıhr. Benden ıkı yaş büyük ablam Sımın, ışte bu semtte ve bu konakta doğuyor. Ben ıse, nerden nereye denebılır, babamın sürgüne gönderıldığı Adapazan'nda, 1925yıhndadunyayagehyorunı. Osmanlı kahntısı bır aıleden geldiğiıniz halde, henı ana henı baba taraf'ım, mal, mülk tutmayı akıllarına bıle gctırmemış. Mal ve mülkümuz olmadığı gibı, bizım öyle paşa dedelenmızı çerçeveletıp duvarlara asmak gıbı de bır huyumuz yoktur, yalnızca kardeşim Muhhs'le arada bı anımsay ıp," Yahu, bızım sulalede amma da çok paşa var" dıy ıp, gülüşürüz. İstlklal Mahkemesi'ndekl baba Babaml Hakkı llasa,hayatımdaçoksevdığım ve haksızlığa uğradığına inandığım bı kişidir; Mıllı Mücadele'ye katılmadığı gerekçesiyle Adapazarf nda Istıklal Mahkemesi'nde yargılanarak, çok sevdığı mesleği elınden alınan bır kurmay asker Müşır Veysel Paşa'nın torunu, Muhhs Paşa'nınoğlu.. EğıtımııçınAlmanya'yagönderıImış,Akademı'de harptarıhı hocalığı yapmış, ardındandasadaretyaverhğme layıkgörülmüş . Askerlık mesleğının elınden alınması, onun bınkımındeki bıri içın çok buyuk bı haksızhk. Yaverlığe layık goruluyor diye ozellıkle söyledım, çünkü sadaret yaverhğı bıhndığı üzre, Osmanlı'da çok şereflı bır meslektır. Efendim, babamın, Talat Paşa ve Damat Ferıt'ınyaverliğını yapması bütünüyle rastlantı Meslekı kanyerde varılan bu noktada, sadarette kını varsa elbet onun yaverhğı yapı lacak, kımın seçme şansı olabılır kı? Bütun bu soyledıklernnden sonra, bir psı Gülçin (,aylıgilkızkard<$iSimin, Adnan Benk veŞadan Çayhgilile... Simin ve Gülçin çocukluklannda...