Katalog

14 PAZARIN PENCERESINDEN CUMHURİYrTDF.RGİ Edebiyatta "doğum" SELÇUK EREZ Gufeld'i kaybettik H. SERTAÇ DALKIRAN E debıyetta "doğum" tanımlamaları ve "doğum"la ılgılı bolumler az görulen nesnelerden değıldır Bunun hem yerlı hem de yabancı örneklerı çoktur. Bır kaç ornek verelım Marco Polo (12541324): "Karayang Kırallığında tarıfı bıle tuyler urperten yılanlar yaşar Avcılar, bunlardan bırını avladıklarında karnını yarıp safrasını alır ve yuksek fıyatlara satarlar Doğum yapmakta olan bır kadına bundan bır damlası verıldığınde hemen doğum gerçekleşır Françoıs Rabelais (14831553): Gargantua nın doğumunu şoyle anlatır "Gargarnel, bedenının alt bolumlerınde ağrılar hıssetmeye başlayınca Grandousıer, ona 'şu anda salkım söğutler altında guzel bır çımende yatıyorsun pek yakında yanına bırı daha gelecek' dedı Kutsal kıtaptan bır bolum okuyarak ağrının keyfını kaçıracağını ama sona erdığı an ınsanın bunu hemen unuttuğunu da hatırlattı Gargamel, 'Konuş konuş, bu sana ve dığer erkeklere kolay gelıyori' dıye çıkıştı " Sonunda, bır ebenın tum buzucu kaslarını kasan bır ılaç vermesının sonucunda bebek, alışlılagelmış yerden değıl, kadının sağ kulağından doğar I Ibrahim Baiaban, "Izduşumu" adlı kıtabında bır "ökuzun doğumu"nu anlatır "Ana uyandı 'Kalkın'dedı kısık bır sesle, ıneğı urkutmekten çekınıyordu, 'Gelın, a Gelın.kalkıver a kızım ' Baksana ıneğımıze ınşallah erkek olur ' Gelın ıle oğlu uyandıklarında, analarını ıneğın başında ebelık yaparken gorduler Inek dıkkatle ıkınıp derın derın ınlıyordu Genç adam yerde yatan hayvanın boynuna sarılıp.gözlerınden opuyordu Gelın nasıl yardım edeceğını şaşırmış bır yatakta yatan çocuğuna gıdıyor, bır ıneğın yanına gelıyordu Hayvanın karnındakı canlı kıpırtı.yavaş yavaş kayıyordu dışarıya 'Aman oğlum sıvazla ıneğın karnını • Ha oyle.bastıra bastıra ' Dananın burnu on bacaklarının arasında, ılk soluğu aldığı zaman ınek son defa ıkınıp boğurdu Ana bır sevınç çığlığı koyverdı 'ökuzumuz doğdu, okuz' Oğlumuz var.ışte taşakları1' Gelın çocuğunu yere ındırdı ve buzağıya doğru bır adım sokuldu 'Oy taşağına kurban gurbet ellerden sen kurtaracaksın bızı1' dedı ' Halıkarnas Balıkçısı Cevat Şakir "Gençlık denızlerınde" adlı kıtabında bır "doğum" öykusu yer alır "Molla Hasan fınncıydı pıntılığınden ellı yaşına kadar bekar kalmıştı. Bu yaşında koyunden oksuz ve yoksul bır kız olan Ayşe'ye abayı yaktı ve evlendı ama masraf olur dıye çocuk ıstemıyordu Gerek bıtkı ve gerekse hayvan, canlı olan her şeyın duşu doğurmaktır Ayşe'nın ıçındekı bır ses de "Benı doğur'" dıyordu ve Ayşe o sesı boğamıyordu. Ayşe boylece gebe kaldı Molla Hasan, Ayşe'nın çocuk doğuracağını duyunca kıyametler koparmaya kalkıştı Çocuğu duşurtmek ıstedı Ama Ayşe, onu doğanın başltca gucunun, yaratma gucunun ınsan govdesıne burunen ırkılışıyle karşıladı Sankı tepesı uzak çığlıklara ulaşmış bır uçurum bır depremle yerınden oynamış Hasan'ın uzerıne yuruyordu Sonunda Ayşe butun acıları çekmeye karar vererek yaradılışın bu buyuk ışıne gırıştı uzun bır doğum eylemınden sonra bayılınca doktor çağınrlar 'Az once olsaydı sezaryenle belkı alabılırdık ama şımdı ış ışten geçtı Ya kadını, ya çocuğu feda etmek gerekır1' Hasan, doktora, 'Aman doktor anayı kurtar!' der Ayşe uyanır, 'Doktor bu pezevenge ne soruyorsun? Bu herıf benım çocuğum hakkında nasıl karar verır?' dıye sorar ve kararını ıletır. 'Çocuk yaşayacak.ben oleceğımi' Son bırçığlıkla çocuk doğduğunda son nefesını veren ananın cansız uzanışında, doktor, olumu yenmış olanların sessız vakarını gorur" Yorum: Yazarlardan bırı tıp tahsıl etmıştır, dığerlerı boyle bır şey yapmamışlardır Bu Rabelaıs'dır ve yaşamı boyunca hem yazmış, hem de zaman zaman hekımlık yapmıştır Dr Rabelais ve onun gıbı edebıyatla ılgılenmış hekımlerın doğumla ılgılı yazılarında olan bıten gerçeğe uyan tanımlamalarla yansıtılmıştır Aktardığımız bolumde ağrısı tutan anne adayının, kocasının "Dayan,ağrılar nasılsa geçer1" demesıne doğumu yapanın "Sana kolay gelıyor " tepkısı bu olguyu gerçekten ızlemış bır ınsanın deneyımını yansıtmaktadır Doğumun sonunun tuhaflığı, Dr Rabelaıs'nın lyı, en azından vıcdanlı bır hekım olduğunu, ınsanın çektıklerı ızdırapları lyı bılmesıne rağmen bunları gıdermeğe, bazen de guldurerek dağıtmağa çahştığını yansıtmaktadır Dığerlerı ınsanların doğumunu Rabelais kadar yakından ızlememışlerdır, olsa olsa uzaktan, kadınların bu eylem sırasında ve çağdaş anestezı gelışmeden önce attıkları çığlıkları duymuşlardır Onlar da doğumun başka yönlerı ustunde durmaktadırlar Marco Polo, doğum eylemını kolaylaştıracak bır ılacın yuksek malıyetınden bahsaçar, Cevat Şakır, pek kısa surmuş ama alabıldığıne asıl ve mert bır annelığın dramını, garıp bır koylu kızının, anne olmak durtusuyle zengınlığe ve köyunun erkekbaskın torelerıne nasıl başkaldırdığını yansıtmaktadır Ressamımız ve yazarımız Baiaban, burada aslında Dr.Rabelais ıle dığer yazariar arsında bır yerde durmaktadır Fakır bır köylu aılesının, geçımlerıne anlamlı katkıda bulunabılecek bır ökuzun doğumu karşısındakı tepkilerını guzelce yansıtırken Rabelais gıbı bır ınsanı değıl ama mutlaka bır ıneğı doğum yaparken ızlemış olduğunu da gostermektedır Sadece aılenın tepkılerı değıl ökuzun doğurulmasıyla ılgılı tanımlamalar da çok gerçekçıdır Bu çok sınırlı gozden geçinş, konunun edebiyatta ele alınışının daha aynntılı ve bol örneklı ıncelenmesının, ınsanoğlu'nun bu doğum denen mucızeye evrensel tepkilerını, bu tepkılerın yuzyıllar boyunca nasıl değıştığını yansıtacağını duşundurmektedır ^ K endısını 'Satranç Sanatçısı" olarak tanımlayan ve FIDE çatısı altında Buyuk Usta Najdorf ıle bıriıkte kurduğu satranç sanatçıları komısyonu başkanhğını yapan dunyada ŞahFılının adını "Guf eld Fılı" olarak koydurtan, Turk dostu Gurcıstanlı Buyuk Usta Eduard Gufeld 66 yaşında, geçen hafta Los An geles'ta geçırdığı kalp krızı netıcesınde hayata veda ettı Dunya Bayanlar Şampıyonu Maya Chıburdanıdze'nın ve geçen yılın FIDE şampıyonu Hıntlı Buyuk Usta Vısvvanathan Anand'ın yetışmesınde katkısı olan Buyuk Usta'yı rahmetle anıyoruz Çok sayıda eserlerı bulunan bu değerlı Buyuk Usta 1990 yılında Kuşadası'nda duzenlenen turnuvanın organızasyonuna buyuk destek vermış, ardından çıkan talıhsız olaylar karşısında kayıtsız kalmamış, 1991 yılında Gıresunspor Kulubu aracılığıyla karşılıksız hedıye 50 adet satranç saatı hıbe ederek, daha sonra çeşıtlı krtaplar göndererek sorunların çozumune katkıda bulunmak ıstemış 1998 yılında Sıtebank Turnuvası anlaşmasında bankaya organızasyonungerçekleşmesıhalındeherturlu desteğı vereceğını, onlarca Buyuk Ustayı getıreceğını vaat etmış, o tarıhteTSF ıle yaşanan sorunları FIDE'ye ve dunya kamuoyuna tarafsız bıçımde ulaştırmış, 1996 Erıvan Olımpıyatları esnasında Anatoly Karpov ve Portekızlı Buyuk Usta Joachım Durao ıle bıriıkte Istanbul 2000 Ohmpıyatlarının Turkıye'ye kazandınlması ıçın gereklı tum kulıs faalıyetını tek başına yurutmuş gerçek bır Turk dostu olan Buyuk Usta Eduard Yefımovıch Gufeld'i asla unutmayacağız Buyükvefasızlık 1999 yılında Gorme Engellıler Federasyonu As Başkanı Osman Şahın, Burhan Felek Spor Tesıslen'ne gelerek görme engellıler ıle satranç camıasının dahayakın ılışkıler ıçınde bulunmasını arzu ettığını ve benım oyıl Polonya'dayapılacak Avrupa Şampıyonası'na ıdarecı ve antrenor olarak gıtmemı arzuladığını beyan etmlştı Kendısıne o anda TSF ıle yaşadığım pek çok sorun nedenı ıle bu aşamada şahsen yardımcı olamayacağımı ama bu konularda bılgılı değerlı arkadaşımız Mehmet özkeçeh'nın yardımcı olabıleceğinden bahsettım ve bu onerım kabul görerek 1999 Avrupa Şampıyonası' na görevlı olarak gönderıldı Bu tarıhı olay Gorme Engellıler açısından adeta bır mılad oldu önce o yanşmada en centılmen takım odulunu alan ekıbımız, orada bu değerlı hocamızın öğrendıklerı sayesınde o tarıhten ıtıbaren orgutlu ve planlı çahşmalara gırıştı Karşılıksız olarak buyuk hızKombinezon Bungon Grau, Anantıne 1930 Sıyah oynar kazanır a b c d c f g h metler ureten bu arkadaşımız 2001 Istanbul Görme Engellıler Avrupa Şampıyonası'nda, tecrube noksanlığı nedenı ıle görev alan ve görme engellılere Hızlı Satranç Kuralları ıle turnuva oynatmaya kalkan hakem skandalını başarılı bır şekılde zamanındafark ederek mudahale edıp, organızasyonun başarılı bır şekılde sonuçlanmasını sağladı ve daha sonraları da Gorme Engellıler Federasyonu ve TESYEV ıle aralarında bağ kurarak başarılı organızasyonlargerçekleştırdı 2000yılındalstanbulOlımpıyatlan'nda da hakem olarak gorev alan bu arkadaşımızın yaptığı gırışımler netıcesınde önumuzdekı Kasım ayında duzenlenecek Dunya Gorme Engellıler yarışmasında TSF tarafından her nedense hakem olarak gorevlendırılmedı Norm alması engellendı Uzun yıllar Fransa'da da satranç çalışmalarında bulunan, Umut Çocukları'nın rehabılrteedılmesındeustun hızmetlerı bulunan ve bu çocuklara satrancı sevdırdığı gıbı, turnuvalarda başarılı sonuçlar almasını sağlayan bu değerlı arkadaşımızın onunun kesıldığını gor mek ıstemedığımızı, belkı de farkında olmadan yapılan yanlışlığın ve vefasızlığın duzeltıleceğı umudunu taşıyoruz Satranç artık der» konusu TC Mıllı Eğıtım BakanlığıTalımTerbıye Kurulu 1 Ekım 2002 tarıhınde aldığı karar gereğı satranç Beden Eğıtımı derslerı ıçınde artık resmı ders konusu olarak ışlenebılecek Bu tarıhı kararın Turk Satrancı'na hayırlı olmasını temennı edıyoruz Avrupa Bayanlar Kulupler Kupacı Antalya'da duzenlenen Avrupa Bayanlar KuluplerKupasımaçlarınatoplam 11 takım katıldı 1 18p ıleMornotRegıonalDonetskolurken 23 BAS Belgrad, LAdıa Kazan 17 5 p oldu Turnuvaya katılan uçTurk Bayan ekıbı son uç sırayı paylaştı İTU, AntalyaÇallıSKve Marmarıs Beledıyesı Suat Atahk Gufeld Eduard Waikiki1997 Şah Hint Savunması 1 d4Af62 c4g63 Ac3Fg74 e4d65 Fe2 00 6 Af3e5 7 00Ac6 8 d5Ae7 9 Ae1 Ad7 10 Fe3f511 f3f412 Ff2g513 Kc1Ag614 c5 Axc515 b4Aa616 Ab5Fd717 Axa7Vb818 Ab5Kf719 a4h520 Ad3Fh621 Kc4Kg722 Şh1Vd823 g3fxg324 Fxg3Af425 Fxf4gxf4 26 Kg1 Kxg1 + 27 Vxg1 + Şh728 Ff1 Ve7 29 Axc7Kc830 Vb6Fxa4 31 Ab2Fb332 Axa6 Fxc433 Axc4bxa634 Vxa6Kg835 Vb6Vg7 36 Vf2Vb71/2 1/24 Etüd V Fyodorov, SSCB1947 Beyaz oynar kazanır a b c d c f g h JIUBZB)) 9A