Katalog

23EYLÜL200I.SAYI809 devlet binasının çökertilmesiyle sarsılmıştı. 19'uçocuk 168 kişi hayatınıkaybetmiş, yüzlerce kişi yaralanmıştı. önceleri aşın tslamcılardankuşkulandılar. Hemen sonra bir Körfez Savaşı gazisi, 26 yaşında bir Amerikalı olayın tek sorumlusu olarak kabul edildi. Savcı bu çapta bir binayı iy i seçilmiş bir noktadan tahrip etmenin olanaklı olduğunu savundu. Başka botnba uzmanlan ise bunun ancak binaya yerleştirilen ikinci bir bombayla gerçekleştirilebileceğini önesürdüler. BAŞKENT GUNLERI Banşa doğru yol alacak mıyız? MÜŞERREF HEKtMOĞLU YoMan çıkan taşeron Şu anda hedef yapılan bin Ladin, CIA tarafından yetiştirilip kontroldan çıkan tek taşerondeğil. PanamaBaşbakanıNoriega da CIA için çahşıyordu. Ancak 1980'li y ıllann başında kokain trafiğinde aç gözlü davranmış, 2500 yurttaşı Amerikan bombardımanında öldükten sonra sığındığı kilisedeki rahiplerin 'tavsiyesi'ne uyup teslim olmuştu. Hemen Amerika'ya götüruldü, yargılandı ve hapse kondu. Caniceteröristeğilimli kişi bulmak için ille de Amerika dışına çıkmak gerekmiyor. Devletin Yahudiler ve zencilerin eline geçtiğine inanan bazı Amerikalılar sade beyaz vatandaşlara zulmedildiği gerekçesiyle Amerikan sistemini zorla yıkmak için beyazlann üstünlüğünü savunan ırkçı örgütlerkuruyorlar. Bunlar internet üzerinden haberleşiyor, kasabada oturuyorlar, az eğitimliler ama askeri becerileri yüksek. Bu gözü pek ve kararlı irili ufaklı örgüt üyeleri, komplo teorileri için bol malzeme sağhyorlar. Ikiz kulelere düzenlenen ilk saldınnın beyni Ramzi Yousef onlarca uçağa eş zamanda bomba koymak için planlaryapmıştı. Binayı çökertmedeki başansızlığını emrindeki adamlannyetersizliğinebağlıyordu. Amerikalılaragöre,hayatınıfedayaha2ar bir Amerikalı bulmak, yarı militer, paranoid ve Amerikan hükümetini zorla devirmeye azmetmiş insanlar arasındabile çok zor. Saldm planlayanlar şeytani bir sentez oluşturarak kendi hayatını feda etmeye hazır Araplarla paramiliter ırkçı Amerikalılanbirleştirmiş olabilir. Ikizlere yapılan ilk suikast girişiminde olduğu gibi yine pusuya yatan teröristlerin geçici olarak sindiklerinden kuşkulanılıyor. Camus'nün Veba'sında 'faşizmmik P tstihbarat farklı bir saldm bekliyordu. robu'nun tekrar ne zaman ortaya çıkacağı bilinemeden evlerdeki çamaşır çekmecelerinde gizlenmesı gibi. Sonuç: Tarihin en büyük çaplı terör olayının aşın sağcı Amerikan ve aşın I slamcı Arap ortak yapımı olarak tasarlanmış ve uygulanmış olması olasılığı epey yüksek. Kesin olan ise bu gruplann sergilediği duygu ve düşünce beraberliği. Not: Bu yazıda yazann kişisel anılannın yanı sıra New York Times Magazine, Financial Times gazetelerinin çesitli sayılanndan ve filmler için internet sitelerinden yararlanıldı. ^ [email protected] '* ı"' enceremde sonbahar, yağmur da var ama ıslatmıyor. Gizli bir dua alçalıyor göklerden, bir vuruşla yok olan yüz binlere ulaşıyor belki de. New YorKtaki törenden aynntılar var ekranda, baştan sona kadar Amerika, ama sessiz katılıyor törene. Sessiz ve derinden, çarpıcılığı sadeliğinde bir tören bu. Düşündürucü, acısını onurla taşıyor yüz binler. Elbet çok yaralılar, bu onur yarasını sarmaya kesin kararlılar. Ama nasıl? Acı birikimler kolay silinmiyor uluslann belleğinden. Yaralar içten içe kanıyor, dışa vurmalan da özlenen çizgide, düzeyde olmuyor çoğu kez. öc almaya benziyor. Acı ama gerçek, çok kişinin kalbinde aynı çarpıntı ve korku var şimdi. Savaş korkusu, yok olma korkusu. Dahası kalıcı banşa yönelmeyen çözümlerin yeni birikimler oluşturması. TV'de konuşanlar bu tehlikeyi de beiirtiyor ama ne ölçüde etken olabilecek? Kimi zaman şaşınyor insan, dünyanın nabzını elinde tutan, sessizliğinde gölgesini yakalayan haber alma örgütlerine karşı gözden kaçan aynntılar nasıl boyutlanıyor sonra! En ileri silahlara karşı tımak makası yasaklanıyor uçak yolculuklannda! Daha neler duyacağız kim biliri Bu yazım yayımlanıncaya kadar olaylar nereye varacak bilinmiyor. Ladin ne yapacak, ne yapmayacak, başka kimler neter yapacak? Ülkemiz nasıl bir rol, nasıl bir görev üstlenecek belli değil. Sağduyular doğrultusunda bir beklenti var toplumda. ölüme değil yaşama giden bir yol. Banşa yönelen polıtikalann oluşması özleniyor. Nasıl derseniz, başka çözüm yok da o yüzden. ABD egemenliğinin ya da o doğrultuda güçler, çözümler üreterek nereye vanldığı gözden uzak tutulamaz artık! ** * Emekli Büyükelçi Reşat Anm'ın yazdığı kitabı okumanızı öneriyorum. Yok, anı kitabı değil. Bilimsel nitelikte bir inceleme ürünü. Meslek çizgisi güzel gelişen bir diplomat Sayın Anm. önemli görevlerde bulunuyor. llginç gözlemleri, izlenimleri var. Kitap Ingilizce, Türkçesi de yayımlanacak yakında. Dış polrtikadaki kurallan, kalıcı çizgileri yeni çizgilerle gelişen kouşllan, sorulan, sorunlan, çözümleri içeriyor. Geleceğe bir ışık doğruttusunda yeni yapılanmalan araştınyor. TV'de belli programlar düzenleniyor ama bu konuda çok az yayın var. Dış Politika Enstitüsü önemli bir boşluğu dolduruyor. Seyfi Taşan'ın yönettiği güzel ürünler oluşturuyor. Son günlerde yayımlanan Konjonktür kitabı da bunlardan biri. Meslek dalına yaraşır bir ürün, emek verenleri kutlamak gerekir. •** lyimser ve gülümser şeyler yazmamı öneriyor kimi dostlar. Üstelik iyimseriiğimi eleştirenler! Kötümserler de katılıyor onlara. Elbet gülümsüyorum. Bu koyu karanlıkta aydınlığa yol almak kolay değil ama kaçınılmaz. Işığı karanlık üretiyor aslında. Karanlık bir gecede gökyüzüne baktınız mı hiç? Bir yıldız pariar gökyüzünde, sonra yeni yıldızlar ve bir yıldız yağmuru başlar. Işıklı bir dünya oluşur o yıldızlarla. Ya da aydınlığı değil alacakaranlığı yasarsınız. Konjonktüre karşın hiçbir şey değişmez yaşamda. Yaşlı bir dostum sessizliğe daldı, içini çekti dün akşam. Yeni bir dünya kurmaktan söz eden baba Inönü'yü anımsatarak konjonktUrden söz etti uzun uzun. Yakın çevrem de konjonktürü tartışıyor kaç gündür. Koşullar değişiyor ama değişımi nasıl yakalayacağız? öfkeyle mi, dostlukla mı, sevgiyle mi, nefretle mi? Döne döne nereye geldiğimiz belli. Şimdi başka bir yere gitmek zorunluğu var. Banş içinde bütünleşerek... Elbet kolay değil ama banş da kolay oluşmuyor. Kolayına gidenler de düş kınklığına uğruyor sonunda. Işte dünyamız! ^ FILMLERDEKI "GERÇEK"... arabasıyla patlatan canlı bomba rolünde bir "meczup" olarak hayatını kaybediyor. 1994te çevrilen Clear and Present DangerAçık Tehlike adlı filmde kokain geliri paylaşımında öldürülen arkadaşınm intikamını almak için Amerikan Başkanı'nın Kolombiya'da Medein karteline karşı hâlâ devam eden savaşlan başlattığı anlatılıyor. 1991 'de gösterime giren The Fisher KingBalıkçı Kral'daki popüler radyo sunucusu 'dejenere sosyetik' kişilere karşı dinleyicileri galeyana getiriyor. Film paranoid kişilik sahibi sadık bir dinleyicinin restoranda açtığı ateş sonucu şair bir profesörün kansını kaybetmesiyle açılıyor. Ertesi yıl işbaşı yapan Başkan Clinton'ın Beyaz Sarayı'na düzenlenen pek çok saldınmn radyo ve yerel televizyonlardaki talk shovv'lardaki tartışmalardan etkilenen kişilerce duzenlendiği sık sık gündeme geldi. ^ Dehşet sürüyor.» Çoğu kişinin kalbinde savaş veyok olma korkusu var şimdL 1999 yılında gösterirhe giren Arlington Yolu adlı filmin kahramanı terör uzmanı bir üniversite profesörü. öğrencHerine resmi makamlann hep tek suçlu bulmaya eğilimli olduğunu, çünkü geleceğe olan güvenin yeniden ancak böyle tesis edildiğini anlatıyor. Filmin yönetmeni Mark Pellington, Oklahoma bombacısının tek başına hareket etmediğinden son derece emin olan Amerikalılan temsil ediyor. Onlar FBI bombacı McVeigh'in biıiikte görüldüğü kişileri hiç sorgulamamasını sorguluyoriar. Filmde alttan alta kırmızı ve siyah renklerie bezeli internet sitelerinde Amerika'yı diğer "düşman Amerikalflardan kurtarmayı hedefleyen ve mahallede herkesin ızgara köfte yapan komşusu konumundaki kişiler koca koca binalan havaya uçuran canlı bombalan tasaıiıyoriar. Filmin sonunda profesör oyuna geliyor ve resmi bir binayı