Katalog

"Aziz Peter'in Çarmıha Gerilmai* de ressamtn sanatuıdaki Uhdidi gösteriyor... Caravaggio 'nun son dönem resimlerinden "Elinde Goliath 'ın Baştyla Davud"... Yeniden doğabilmek için HALİL TURHANLI ' +<• 1994 yılında AIDS'e yenik düşen ünlü yönetmen Derek Jarman, on altıncı yüzyılda yaşamış ressatn Caravaggio için, eğer y irminci yüzyılda yeniden dünyaya gelme şansı olsaydı onun bu kez bır sinemacı olarak PierPaolo Pasolini'ninbedeninde döneceğini ileri sürmüştü. Jarman, Caravaggio'nun yaşamı ve sanatı üstüne yaptığı filmin çekimleri sırasında söylediği bu sözlerle, heterodoks estetiğin bu iki büyük yaratıcısının aynı geleceğe bağlı olduklarını vurguluyordu. Fakat aslında, Jarman bundan daha fazlasını da söy lüyordu... Pasolini filmlerinde tabloya yaklaşan kareler yaratmiştır. Tabloya yaklaşan bu karelerde bir pantimentonun varlığından söz edebiliriz. Daha açık bir anlatımla, bunlara dikkatle bakan izleyici orada Caravaggio'nun fırçadarbelerini görecektır. Caravaggio ve Pasolini şiddet içeren bir (homo)erotik vizyonu paylaşıyorlardı. Toplumca cezalandınlan ve aşağılanan bir cinsel kimliğin curetkar ve kustah savunuculanydılar. Onlar için kamusal infazdan korunmanın, linç edilmekten kurtulmanın tek biryolu vardı: Din şehidi olmayı seçmek. Seçilmiş ve kutsanmış olmak. Çünkü, Pasolini'nin hayatmı romanlaştırmış olan Fransız yazar Dominique Fernandez'in de belirttigi gibi, "gerçek seçilmişler başlannı celladın önüne kendileri koyarlar". Caravaggio ve Pasolini tutkunun gücünü kavramışlardı. Tutkuyla yaşıyor, tutkuyla yaratıyorlardı. Tutku anarşik ve yıkıcidır. Yaratıcılığı besler, ama öze dönük bir y ıkıcılığı da içerir. Tutkunun gücünü bilen ve tutkuyla yaratan Caravaggio ve Pasolini 'nin hayatlannda ve sanatlannda iki katlı şiddet vardır: Estetik ve (homo)erotik şiddet. Tutku ve aşk sözcüklerinin anlamdaş olmadığını ammsatmaya gerek var mı? Pasolini, "aşksız sevışmeyı öğrendim" derken tutkusuz olduğunu söy lemiyordu. Komünite dışında büyüyen ve koruyucu ve Caravaggio ile Pasolini şiddet içeren bir (homo) erotik vizyonu paylaşıyorlardı. Toplumca cezalandınlan ve aşağılanan bir cinsel kimliğin cüretkâr, küstah savunuculanydılar. îkisi de tutkunun gücünü kavramıştı. Dikkatle bakan izleyici, Pasolini'nin filmlerinde Caravaggio'nun Caravaggio tutkuyla yaşadı~. kollayıcı olmayan bir cinselliği tutkuyla yaşadığını anlatmak istiyordu. Leo Bersani'nin ölüm potansıyelı taşıdığını söylediği cinsellik de budur. Bersani öncelikle biyoloj ik anlamda ölümü kastetmiş olmasa da, sözünü ettığı şefkate yer vermeyen, şiddet içeren, riskli ve kimi kez biyolojik ölümle sonuçlanabilecek bir cinsellik. Ama, böylesı bircinsellik, aynı zamanda, paha biçilmez bir deneyimdir. Liberal etiğe ters düşer, rasgeleliğe dayanır, örgütsüzlüğü savunur, "aşk örgütlenmektir" sözünü içi boş birkJişeye üıdirger. Ve, bu bütun özelliklerinden dolayı anarşiktir. tşte, Caravaggio ve Pasolini'nin yaşadıklan paha biçilmez deneyım buydu. Onlar kan kardeştiler, kanlarını aynı amaç uğruna akıttıklaniçin... AyaklanklrllMatta... On altıncı yüzyıl sanatınapekçokyenilik getirmiş olan Caravaggio, veba salgınlannın bütun Avrupa'da ürküntü ve panik yarattığı günlerde Milano yakınlarında dünyaya geldi. Ressam olmaya çok erken yaştakararverdi. 1580'lerinbaşında Milano 'da, Simone Pelezone'nin stüdyosunda çırakhk yaptı. Renk hazırlamayı, fresko yapmayı ögrendi, ölüdoga ve portre çalıştı, anatomi ve perspektif dersleri aldı. Bir Rönesans sanatçısı olarak eğitildi; ama sonuçta Rönesans ıdeallerine ters düşen, do fırça darbelerine rastlardı.