Katalog

CUMHURİYETDERGİ "Nâzım'ın saçlan kısacıktı. Çok çilli, pınl pınl parlayan bir yüzü vardı. Neşeliydi" diyor Nedret Güvenç anılannda. 1983yılında karalamış kitabının ilk sayfalannı, sonra başka şeyler girmiş araya. Ama o not almayı sürdürmüş. Türk tiyatrosunun 50 yılından kesitler... Şafakta gelen kadın GAYE GUZELAY " 128 lira maaşla girmişim tiyatroya, artık resmen belediye memuruyum... Annem 'Koş' dedı, 'tiyalrodanadamgcldi, seni çağırıyorlar'. Belkıs Fırat, aniden apandisıt kriziylehastaneyekaldırılmış.Onunrollerini ben oynayacakmışım! lki gün sonra, once 'Portakal Kabuklan' isimli çocuk oyunuyla, akşam da 'Hanımlar Terzihanesi' isimli vodvılle scrsem sepclek adım attım mesleğıme... O kadar çok tıtriyordıım ki, lıalk güldü. Üstelik kılık kıyafetım bcrbattı. Zengin bir kadın rolündeyim ama okuldan aldığımetek ceketi giymişim. Rezilliktı, fakattiyatroyukurtardık. Perdeaçıldı..."dıye anlatıyor Nedret Güvenç profesyonel olarak ilk sahneyeçıkışını. Dopdolu geçen5()yıllıktıyatroanılarını, "BirZamanlar Izmir'de" isimli kitabıylaokurlarlapaylaşıyor. (IşBankası Yayınlan) Yazması gerektiğini hissedip, yaşlanınca anıların ağır bastığını düşünerek, 1983 yılında karalamış kitabın ilk sayfalannı Nedret Güvenç, sonra başka şeyler girmiş araya. Aklma geldikçe not almayı sürdürmüş 2000 yılındadaktılosunun başına geçip tiyatroyla ilgilı anılarını yazmaya başlamış. Nedret Güvenç, Bornova Ortaokulu'ndanmezunolduktan sonra konservatuvara girse de aynı yıl bırakmak zorunda kalmış. Tiyatro serüveni 'Nedenolmasın' diyen içindeki sesi dinleyip Avni Dilligil'egitmesiylebaşlıyor. "AnnemJe babam hiç itiraz etmediler. Annemin gözleri parladı. Ama babam yaistemezsediyeçokkorkuyorduk. 18 yaşındaydım, demek ki 1948 yılıydı. Babamdan izin alışım tam bir macera oldu. Nasıl atladım o otobüse, nasıl koştum. Izmir Fuarı kocaman uzıın bir parktır. Basmane lstasyonu, Basmane kapısı birtaraftadır. Alsancak kapısının olduğu Alsancak I stasyonu da tam karşıda. Tiyatro ortada. Ben otobüsten ınip pırr koştıun, tam karşıdan da ba bam inip gelecek. Aşağı yukan 5 dakika bana zaman kaldı. 'Hocam', dedim, 'babam geliyor, n'olur onunla konuşun'. Bana sahne arkasına geçmemi söyledı. Babamdan izin çıktı. Bayağı maceradırdeğil mi. Oküçük kız hâlâ içimde biliyor musunuz, yani tiyatro." İlk rolünü Belkıs Fırat'ın apandisit kriziy le hastaneye kaldınlmasıyla aldı. Şartlar Nedret Güvenç'i hayatını lstanbul'da sürdürmeye zorladi. Tepebaşı Dram Tiyatrosu'na götürdü ayakları onu. Provaları izlemesine izin verilmişti. lstanbul'daki ilk rol, " Şafakta Gelen Kadın " isimli oyunda, Samiye Hiin'ün hastalanması üzerine geldi. Sinan Korle' nin sunduğu programda onun için şu ifadeye yer verilmişti: " Dün akşam Tepebaşı Dram Tiyatrosu'nda bir yıldız doğdu. tzmir'den gelen çok genç ve kabiliyetli bir aktrist...' Eski Şarkı' oyununda..." "Eski Şarkı'dan sonra, tiyatroya boylu poslu, yakışıklı bir bey geldi. Taruştırdılar, ' Sadun Tanj u', dedi Ercüment Bey,' seninle Cunıhuriyet gazetesi için röportaj yapacakmış, fotoğraflan da Ara Bey çekecek.' Hâlâ saklarım o röportajı. İlk röportajımı da Cumhuriyet gazetesiyle yaprruşımdır." Necati Cumalı, "Boş Beşik" isimli oyunu ondan ilham alarak yazmıştı. "Beni sahnede izlemiş, oyunun ana hatları kafasındaymış. Beni görünce, 'Tamam, buoynasuı'demiş. 1948 yazıydı. 49 yılında da oynadım. lyi birbaşrol oyuncusu olmak için,sanıyorumöncebunainanmaklazım. Ben, kendimi her zaman başrol oyuncusu olarak hissettim." Tiyatroda ardı ardına oyunlarda rollerde oynarken, sinemada da önemli roller üstlenmeye başladı. "Yüzbaşı Tahsin filminde başrol oynadım. Yeşilçam'a gelince; o tarihte yılda yüz, yüz yirmi film çevirme dönemi daha gelmemışti. 0,6O'lı yıllardan sonra oldu. Benim gittiğim dönemde, yapımcıların Yeşilçamı'ydı. Mesela bir Hürrem Erman çıkıyor, 'Ben alırım Halide Edip'in Vurun Kahpeye isimli eserini, seyircime en güzel şekilde veririm.' diyor. Yani yönetmenlerin değil, yapımcılann Yeşilçamı'ydı. Oyunculan,yönetmenionlarseçerdi.BenHıçkınk filminde oynadığım zaman, Hürrem Erman, çok savaş filmleri yapıldı, artık bu halkabirazromantizm,birazduygusallıkvermek lazım geldi demişti. Daha sonra çok Hıçkınk filmlen çevrildi. Bir lhsan lpekçi vardı. lpek Film stüdyoları şahaneydı o zaman, yani Avrupa'daki film stüdyolarından hiç farkı yoktu. Kadrolarçok güzeldi. Sonra star sıstemine geçildi. Nasıl geçıldi, nasıl o çirkin basamaktan aşağı inıldı bılmıyorum. Ben devlet tiyatrolannda oynuyordum o sırada, konuk oyuncu olarak gitmiştim, bir döndüm ki Yeşilçam başkalannın eline geçmiş. Para el değiştirmiş. Güneydoğu işletnıecisı, Antalya işletmecisi, bana ikı Cüneyt'le bir Türkan yolla, demeye, star istemeye başladılar. Böyle böyle kirpiklı, böyle böyledudaklıkızlarmodaoldu.Saçımdağınıksa dağınık, çocuğunu kaybeden bir kadını oynuyordum mesela. Aynırolleri bizden sonraki kuşak da oynadı ama takma kirpikler, boyalı dudaklarla. Ne o, kaybolan çocuğunu arıyor. Olmaz." Ayhan Işık ve Nedret Güvenç Ayhanlşık'ın ilk filminde birlikteydiler. "Çok acemiydi evladım, çok korkuyordu. ' Yavuz Sultan Selim ve Karabulut Hasan' filmiydi. Yeşilçam'da. Altan Kanndaş, Lale Oraloğlu, kalabalık bir kadroyla çalışılıyordu. lpek Film Stüdyosu'nda ben vardım, Ay Nedret Güvenç "Hıçkınk" filminde... Güvenç //. Kurdoğlu (Eskimeyen Oyun)...